អង្គការសង្គ្រោះកុមារអន្តរជាតិបានចេញរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០១៩ ដោយបានរកឃើញថាកុមារកម្ពុជាដែលមានអាយុពី៣ ដល់៥ឆ្នាំ ជាង៦០ភាគរយមិនបានចូលរៀនថ្នាក់មតេ្តយ្យនោះទេ។
ក្នុងរបាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយកាលពីម្សិលមិញ អង្គការសង្គ្រោះកុមារ Save the Children បានចាត់ថ្នាក់កម្ពុជាជាប់លេខ១២០ លើ១៧៦ ក្នុងកិច្ចគាំពារកុមារក្នុងឆ្នាំ២០១៩នេះ។ អង្គការនេះក៏បានរកឃើញដែរថា កម្រិតកុមារដែលមិនបានចូលរៀននៅតែមានកម្រិតខ្ពស់ដដែល គឺមានកុមារជាង ២២ភាគរយនៃកុមារទាំងអស់មិនទទួលបានការអប់រំទាំងថ្នាក់បឋម និងវិទ្យាល័យ។
លើសពីនោះទៀត អង្គការនេះក៏បានរកឃើញផងដែរថា ក្នុងចំណោមកុមារដែលត្រូវដល់អាយុចូលរៀនមត្តេយ្យដ្ឋាននោះមានតែកុមារ ៤០ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលបានចូលសិក្សា។
ប្រធានអង្គការសង្គ្រោះកុមារប្រចាំកម្ពុជា លោកស្រី Elizabeth pearce លើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍ថា មូលហេតុធំមួយដែលធ្វើឲ្យកុមារចូលសិក្សាមត្តេយ្យដ្ឋាននៅកម្រិតទាបនេះ បណ្ដាលមកពីការទម្លាក់ថវិកាពីក្រសួងសម្រាប់ការអប់រំថ្នាក់មត្តេយ្យ ដែលត្រូវការឲ្យក្រសួងត្រូវមានវិធានការបន្ទាន់ផងដែរដើម្បីដោះស្រាយ។
លោកស្រី Elizabeth៖ «ការបណ្ដុះបណ្ដាលកុមារនៅថ្នាក់មតេយ្យគឺជាការវិនិយោគមួយដែលល្អបំផុត ដែលធ្វើឲ្យកុមាររៀនសូត្រ និងជួយឲ្យពួកគេទទួលបានជោគជ័យក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ។ ការសិក្សាថ្នាក់មត្តេយ្យនេះក៏អាចជួយកាត់បន្ថយការបោះបង់ចោលការសិក្សា ជាពិសេសក្មេងស្រី និងក្រុមដែលជួបការលំបាក »។
លោកស្រីជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យបង្កើនការចំណាយលើការសិក្សាដំបូងរបស់កុមារ ជាពិសេសកុមារនៅជនបទ តំបន់ដាច់ស្រយាល និងតំបន់ពិបាកទៅដល់គឺកុមារដែលជាជនជាតិដើមភាគតិច និងកុមារដែលពិការ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ លោក ឌី ខាំប៉ូលី ថាលោកមិនទាន់បានពិនិត្យលើរបាយការណ៍នេះនៅឡើយទេ តែលោកបញ្ជាក់ថា ក្រសួងបានចាត់ទុកការអប់រំកុមារតូចនេះជាអាទិភាព ហើយថវិកាសម្រាប់គាំទ្រការអប់រំកុមារតូចនេះក៏ត្រូវបង្កើនជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជាមួយនឹងយុទ្ធសាស្ត្រមួយចំនួនទៀតដែលរួមមានការផ្ដល់អាហារូបករណ៍ និងការបញ្ចូលសាលាមត្តេយ្យសហគមន៍ឲ្យក្លាយជាសាលារដ្ឋ ជាដើម។
លោក ឌី ខាំប៉ូលី៖ «អ៊ីចឹង ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ កុមារដែលមានអាយុពី៣ឆ្នាំ ៤ឆ្នាំ ៥ឆ្នាំ តួលេខ (នៃការចូលរៀន) គឺសុទ្ធតែមានការកើនឡើង ហើយយើងក៏រៀបយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ឆ្នាំ២០១៩ ដល់២០២៣ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យការអប់រំកុមារតូចនេះកាន់តែប្រសើរ »។
នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការ Aide et Action លោក វង់ សំភាស់ មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេល២អាណត្តិចុងក្រោយនេះ រដ្ឋាភិបាលហាក់មានកំណែទម្រង់ច្រើនលើការបណ្ដុះបណ្ដាលកុមារតូចនេះ តែលោកថា នៅមិនទាន់ឆ្លើយតបបានពេញលេញនៅឡើយទេ។
បញ្ហាដែលលោកលើកឡើងនោះ រួមមាន ការផ្ទេរការអប់រំកុមារតូចទៅឲ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំជាអ្នកគ្រប់គ្រង បញ្ហាកង្វះគ្រូ និងអាគារសិក្សា ហើយជាពិសេសនោះគឺ ការទម្លាក់ថវិកាជាតិទៅកាន់មូលដ្ឋាននៅមានកម្រិត។
លោកថា៖ «ខ្ញុំឃើញមានភាពអវិជ្ជមានមួយចំនួន ដែលក្នុងនោះការផ្ទេរការអប់រំកុមារតូចជាច្រើនទៅឲ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំ ប៉ុន្តែ ការដាក់ធនធានឲ្យគាត់នៅមានកម្រិតកំណត់ ដែលធ្វើឲ្យគាត់ជួបការលំបាកទាំងបច្ចេកទេសទាំងហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងការដាក់ឲ្យដំណើរការការអប់រំកុមារតូច អ៊ីចឹង ខ្ញុំគិតថា ក្នុងកំណែទម្រង់វិមជ្ឈការដែលដាក់ការអប់រំកុមារតូចក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ គួរតែភ្ជាប់ជាមួយធនធានហិរញ្ញវត្ថុ និងការកសាងសមត្ថភាពបន្ថែមលើពួកគាត់ »។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ មានកុមារជាង ២៥ម៉ឺននាក់បានចូលរៀនថ្នាក់មត្តេយ្យ កើនឡើងលើសឆ្នាំ២០១៧ ជិត៣ម៉ឺននាក់ ខណៈមានមត្តេយ្យដ្ឋានជិត៥ពាន់កន្លែងនៅទូទាំងប្រទេស៕
