ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច បានលើកឡើងថា ខាងលោកបានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅអាជ្ញាធរខេត្ត ដោយតម្រូវឱ្យពលរដ្ឋជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ៤គ្រួសារ ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ ដែលបានកាប់រានទន្រ្ទានដីព្រៃឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប ដាំដើមឈើឡើងវិញ បើមិនដូច្នេះ ខាងលោកនឹងប្តឹងពួកគេទៅតុលាការតែម្តង។
ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពេលខាងលោកបានចុះល្បាតព្រៃតំបន់អភិរក្សមួយនេះកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ដោយប្រទះឃើញស្នាមកាប់ និងដុតរានព្រៃថ្មីៗ អស់ជាង ៣ហិកតា ហើយអ្នកប្រព្រឹត្តគឺពលរដ្ឋជនជាតិភាគតិចកួយ ៤គ្រួសារ ក្នុងឃុំឆែប១ ស្រុកឆែប។ ក្រៅពីនេះ លោកថា ក៏មានកន្លែងផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់ឧទ្យាជាតិនេះរងការកាប់ទន្ទ្រានដែរ ប៉ុន្តែ រកមុខអ្នកប្រព្រឹត្តមិនទាន់ឃើញ។
យ៉ាងនេះក្តី លោកថា ចំពោះពលរដ្ឋ ៤គ្រួសារនោះ លោកតម្រូវឱ្យពួកគេដាំដើមឈើ ដែលខាងលោកក៏បានផ្តល់កូនឈើឱ្យពួកគេដាំនៅតំបន់ដុតរាននោះផងដែរ បើមិនដូច្នេះ លោកនឹងប្ដឹងទៅតុលាការតែម្តង។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងរកឃើញហើយ [ជនល្មើស] ហើយយើងបានដាក់ពាក្យប្តឹងទៅឃុំ ទៅស្រុក ទៅខេត្ត ហើយយើងឱ្យកូនឈើទៀត ដាំឡើងវិញ ហើយបើអត់ដាំ យើងប្តឹងទៅតុលាការ។ កាលណាយើងចាប់ប៉ះដៃយកដៃ ប៉ះជើងយកជើង វាចេះតែធ្វើបានហើយ ប៉ុន្តែ បើយើងយកមនុស្សម្នាក់ទៅដាក់គុក យើងឃើញថា គ្រួសារជនជាតិហ្នឹងមានកូនច្រើន។ មួយគ្រួសារបីបួន អីចឹង ដាក់គុកទៅបាននរណាចិញ្ចឹមនរណាអី»។
លោកបន្ថែមថា សម្រាប់អ្នកចូលកាប់ឈើលក់ឱ្យឈ្មួញក៏មានដែរ ប៉ុន្តែ ជាពលរដ្ឋមកពីតំបន់ឆ្ងាយ ឬខេត្តផ្សេង ដោយខាងលោកបានចាត់វិធានការជាជំហានៗ ទាំងវិធានការអប់រំណែនាំ វិធានការចាប់យកសម្ភារ និងបំផ្លាញសម្ភារ ព្រមទាំងវិធានការចាប់ខ្លួនមនុស្ស ជាដើម។
លោក សុខ ទូច មានប្រសាសន៍ទៀតថា ព្រៃអភិរក្សតេជោសែនឫស្សីត្រឹបនេះ ពលរដ្ឋក៏អាចរកផលអនុផលព្រៃឈើ ដូចជា បោចវល្លិ៍ ដងជ័រទឹក យកទឹកឃ្មុំ រកឫស្ស៊ី ឬទំពាំង ហើយខាងលោកក៏បានបង្កើតមុខរបរដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋក្បែរនោះមានប្រាក់ចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត ជំនួសឱ្យរបរស៊ីឈ្នួលកាប់ឈើ ឬរានព្រៃថែមទៀតផង។
លោកមានប្រសាសន៍ពីផែនការទៅមុខយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ដល់ឥលូវហ្នឹង ត្រូវធ្វើគម្រោងមួយដើម្បីជ្រើសរើសមន្ត្រីឧទ្យានដើម្បីល្បាត យើងផ្តល់ជាប្រាក់ខែប្រាក់អីហ្មង ដើម្បីល្បាត។ ទីពីរយើងត្រូវចុះឈ្មោះបញ្ជីព្រៃឈើហ្នឹង កាលណាចុះបញ្ជីហើយ បាត់ព្រៃឈើកន្លែងណា អ្នកល្បាតហ្នឹងទទួលខុសត្រូវ បើអ្នកកាប់ យើងត្រូវឱ្យដឹង។ ទី៣ យើងចាប់ផ្តើមធ្វើផ្លូវព័ទ្ធ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលក៏ឯកភាពឱ្យយើងធ្វើផ្លូវព័ទ្ធហើយ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន ធ្លាប់លើកឡើងប្រាប់វី.អូ.ឌីថា ក្រសួងនៅតែបន្តការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិដែលស្ថិតក្រោមយុត្តាធិការរបស់ខ្លួន ដែលមានទំហំជាង ៧លានហិកតា។
លោកថា មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សដែលបានឈរជើងនៅតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិនានា បន្តអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ សហការជាមួយសមាជិកនៃសហគមន៍ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ការលួចកាប់ឈើខុសច្បាប់ ក៏ដូចជាសកម្មភាពនៃការបរបាញ់ និងដាក់អន្ទាក់ចាប់សត្វខុសច្បាប់។ ប៉ុន្តែ លោកទទួលស្គាល់ថា បទល្មើសតូចតាចខ្លះនៅតែកើតមាន ដែលភាគច្រើនបង្កឡើងដោយពលរដ្ឋរស់នៅជុំវិញតំបន់ការពារធម្មជាតិទាំងនោះ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកថា ក្រសួងបិស្ថានបាន និងកំពុងអនុវត្តផែនការកាត់ផ្តាច់មុខរបរពួកគាត់ពីការពឹងលើធនធានធម្មជាតិ ដោយបង្កើតមុខរបរថ្មី បង្កើនចំណូលជូនពលរដ្ឋតាមរយៈលើកកម្ពស់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
សកម្មជនស្រលាញ់បរិស្ថាន លោក ម៉ា ចិត្រា លើកឡើងថា ការបង្កើតជាមុខរបរផ្តល់ប្រាក់ចំណូលជូនពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរតំបន់ព្រៃឈើ ជាផ្នែកមួយដែលអាចកាត់បន្ថយបទល្មើសកាប់ឈើឱ្យឈ្មួញ ឬចូលទៅទន្ទ្រានដីព្រៃបានខ្លះដែរ ប៉ុន្តែ លោកថា ការដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាពពលរដ្ឋនេះ គឺត្រូវធ្វើជាអន្តរក្រសួងរដ្ឋាភិបាល។
លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «ជាទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ ពាក់ព័ន្ធជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ អាហ្នឹងគឺត្រូវក្រសួងច្រើនណាស់ដែលត្រូវធ្វើការពាក់ព័ន្ធ វាមិនមែនជារឿងរបស់តែក្រសួងបរិស្ថានមួយ វាមិនមែនតែរឿងរបស់ក្រសួងកសិកម្ម ឬក្រសួងបរិស្ថានទេ។ សូម្បីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ឬក្រសួងពាណិជ្ជកម្មអីហ្នឹង ក៏ខ្ញុំគិតថា ត្រូវចូលរួមដោះស្រាយជីវភាពពួកគាត់នៅមូលដ្ឋាន ដើម្បីកុំឱ្យពួកគាត់យកលេសភាពក្រីក្រហ្នឹងដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់ទៅស៊ីឈ្នួលកាប់ឈើគេ ឬក៏ទៅធ្វើការទន្ទ្រានដីព្រៃដើម្បីដាំដុះ សម្រាប់ចិញ្ចឹមគ្រួសារអីជាដើម»។
ព្រៃអភិរក្ស ឧទ្យានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាតេជោសែនឫស្សីត្រឹប មានផ្ទៃដីសរុបជាង ១ម៉ឺនហិកតា (១៤៣៣៤) ស្ថិតនៅស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤៕
