បទ​យកការណ៍៖ ពលរដ្ឋ​​មួយ​ចំនួន​​នៅ​​ស្រុក​​បាធាយ​​ខ្វះ​​ទឹក​​ប្រើ​ ព្រោះ​​ខ្សត់​​ភ្លៀង​​នា​​រយៈ​ពេល​២​ឆ្នាំ​​ចុង​ក្រោយ​​

កសិករម្នាក់នៅស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម កំពុងព្រោះគ្រាប់ពូជស្រូវដាក់ស្រែដែលរីងស្ងួតព្រោះខ្សត់ទឹក។ (គង់ មេត្តា/ ៦ មិថុនា ២០២០)

ស្លៀកខោ​ជើង​ខ្លី​ពណ៌ខៀវ អត់​ពាក់អាវ លោក​ ហ៊ី ហេង ដើរ​ដោយ​ជើងទទេ កំពុង​ដងទឹក​ពាង លាង​គោនៅ​ខាងមុខ​ផ្ទះ​ដែល​ខាងលើធ្វើ​ពី​ឈើ និងខាងក្រោម​ធ្វើ​ពី​ថ្ម។ 

លោក ហ៊ីង ហេង មាន​អាយុ ៥៥ឆ្នាំ ជា​កសិករម្នាក់ក្នុងចំណោម​កសិករ​នៅក្នុងភូមិ​ចាន់​គង់ ឃុំ​ត្រប់ ស្រុក​បាធាយ ​ខេត្ត​កំពង់ចាម ដែល​ជួប​បញ្ហាខ្វះខាត​ទឹកសម្រាប់ការរស់នៅ និង​ប្រើប្រាស់​ដាក់​ស្រែ​ដំណាំ និង​ចិញ្ចឹមសត្វ​របស់​គាត់។

កាលពីមុន លោក និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុង​ឃុំ​ត្រប់​ធ្លាប់​មាន​ទឹក​ប្រើប្រាស់​គ្រប់គ្រាន់ ដោយ​បូមទឹក​ពី​ស្រះ សម្រាប់​ប្រើប្រាស់​ទាំងក្នុង​ផ្ទះ ដាក់​ស្រែ និង​របរ​ចិញ្ចឹម​ទា​ដែល​លោក​មាន។ ប៉ុន្តែ​ ឆ្នាំនេះ ស្រះ​របស់​លោក ​ក៏ដូចជាស្រះទឹក​របស់​អ្នក​​ភូមិ ប្រែជា​ស្ងួត​គ្មាន​ទឹក ដោយសារ​ភ្លៀង​ធ្លាក់​មិន​គ្រប់គ្រាន់ និង​កម្តៅថ្ងៃ​ខ្លាំង។ 

លោក​សង្កេតឃើញ​ថា ​ចាប់តាំងពី​ឆ្នាំ២០១៩មក ទឹកស្រះ និង​ទឹកបឹង​ចាប់ផ្តើម​រីងស្ងួត​ខុសពី​ធម្មតា ហើយ​ក្នុង​តំបន់​របស់​លោក​ពុំ​មាន​ប្រឡាយ​ទឹក​នោះ​ទេ។

លោក ហេង មាន​ដីស្រែប្រមាណ​កន្លះ​ហិ​កតា​សម្រាប់​ធ្វើស្រែ​ទុក​ហូប​ជា​លក្ខណៈ​គ្រួសារ មាន​ស្រះទឹក​ពីរ ហើយលោកប្រកបរបរ​ចិញ្ចឹម​ទា​ប្រមាណ ៤០០០ក្បាល សម្រាប់​យក​ស៊ុត​លក់ ដែល​របរនេះ​រកចំណូល​ប្រមាណ ២០០០ដុល្លារ​ក្នុង​មួយឆ្នាំ។

ស្រះទឹក​មួយ​ដែលលោក​មាន​ ​ត្រូវប្រើ​សម្រាប់​ដំណាំស្រូវដែល​មាន​ទីតាំង​ជាប់ដីស្រែ​កន្លះ​ហិ​កតា​ផ្ទាល់ ហើយ​ស្រះ​ទីពីរ​មាន​ចម្ងាយ​ប្រមាណ ១០០ម៉ែត្រ​ពី​ស្រែ​របស់​លោក​ សម្រាប់​ទុកប្រើប្រាស់​ក្នុង​ផ្ទះ។ លោក​ប្រាប់​ថា ស្រះទឹក​សម្រាប់​ធ្វើស្រែ​រីង​តាំងពី​ខែវិច្ឆិកា​ឆ្នាំមុន​មក​ម្ល៉េះ។ 

លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «អត់មាន​ទឹក​ហូប ទឹក​ប្រើប្រាស់ ទឹក​ក្របី​គោ ទឹកស្រះ​អត់មាន​ទេ។ វា​រីង​ឆិញ រាល់ដង​វា​មិនដែល​រីង​ដូច្នេះ​ទេ»។

លោក ហេង ធម្មតា​អាស្រ័យផល​ដោយ​ការ​ធ្វើ​ស្រែដើម្បី​បរិភោគ តែការ​បង្កើន​ផល​ស្រូវ​បែរជាមានការ​ធ្លាក់ចុះ​ក្នុងរយៈពេល​ពីរ​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយនេះ។ ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៩ លោក​បាន​ទទួលផល​ស្រូវ​បាន​ត្រឹម ៥បាវ​ស្រូវ​តែប៉ុណ្ណោះ ហើយ​នៅ​ឆ្នាំ២០២០ ខែមិថុនា​នេះ គាត់​មិនទាន់​បាន​ព្រោះ​ស្រូវ​នៅឡើយ​ទេ សូម្បីតែ​ម្តង។

កសិករម្នាក់នៅស្រុកបាធាយ ខេត្តកំពង់ចាម កំពុងភ្ជួររាស់ក្រោមកម្ដៅថ្ងៃលើដីស្រែដែលរីងស្ងួតព្រោះខ្សត់ទឹក។ (គង់ មេត្តា/ ៦ មិថុនា ២០២០)

កំពុង​ដួស​បាយ និង​ម្ហូប​ដាក់​ក្នុង​ឆ្នាំងសម្ល ត្រៀម​លក់​ឱ្យអតិថិជន​នៅ​ខាងមុខ​ផ្ទះ អ្នកស្រី ហ៊ឹម រំ អាយុ ៥១ឆ្នាំ នៅក្នុង​ភូមិ​ប្រសាំ ឃុំ​ទំនប់ ស្រុក​បាធាយ មាន​ដីស្រែ​ជាង ១ហិកតា ក៏បាន​ជួប​បញ្ហា​ដូច​លោក ហេង​ ផង​ដែរ ដោយ​ស្រះទឹក​របស់​អ្នកស្រី បាន​រីងស្ងួត​តាំងពី​ខែមេសា​ឆ្នាំ២០២០។ ស្រះ​នេះ​ហើយដែលអ្នកស្រី​យក​ទឹក​មក​ផ្គត់ផ្គង់​ការប្រើ​ប្រាស់​ក្នុង​គ្រួសារ​ដែល​មាន​សមាជិក ១០នាក់។

កាលពី​ឆ្នាំ២០១៨ អ្នកស្រី​បាន​ទទួលផល​ស្រូវ ២០បាវ តែ​នៅ​ឆ្នាំ២០១៩ អ្នកស្រី​មិន​ទទួល​បានផល​ស្រូវ​នោះ​ទេ​ ដោយ​ស្រូវស្កក​គ្មាន​ទឹក ខណៈ​អ្នកស្រី​បាន​ខាតបង់​ប្រាក់​ដែល​បាន​ចំណាយ​លើថ្លៃ​ជី ស្រូវពូជ ភ្ជួរ​ ប្រមាណ​ជិត ៦០០០ពាន់​ដុល្លារ។

អ្នកស្រី​ចាប់ផ្តើមទិញ​អង្ករ​ហូប​ពីឆ្នាំ២០១៩ ដោយ​ក្នុង​មួយ​បាវ​តម្លៃ ១១ម៉ឺន​រៀល ហើយ​គាត់​ត្រូវ​ទិញ​ទឹក​ចាប់ពី​ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០មក ដោយ​ត្រូវ​ចំណាយ​មួយថ្ងៃ ១២០០រៀល ដើម្បី​ទិញ​ទឹក ១ពាន់​លីត្រ ។ អ្នកស្រី​មិនទាន់​បាន​ព្រោះ​ស្រូវ​ទេ​នៅឆ្នាំនេះ ដោយ​រង់ចាំ​ទឹកភ្លៀង។

អ្នកស្រី​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «ទឹកស្រះ​យើង​យក​ប្រើ​មួយចប់ ដាំបាយ ស្ល​ មុជទឹក ​និង​សម្រាប់​ផឹក​ផង​ដែរ។ ឆ្នាំ​មុន​ៗ មិនដែល​រីង​ទេ​ តែ​ឆ្នាំនេះ​រីង។ ឆ្នាំនេះ​ខ្សត់​ទឹក​ខ្លាំង ហើយ​ស្រូវ​ក៏​ស្កក​ពេញ​វាល។ ខ្ញុំ​តែមួយ​គ្រាប់​ក៏​មិនបាន​ផង ​ទាំង​ស្រែ​លើ ​និង​ស្រែក្រោម»។

ត្រលប់​ទៅ​លោក ហេង វិញ គាត់​បាន​ប្រាប់​ថា ដោយសារ​ពុំ​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​គ្រប់គ្រាន់ កសិករ​បាន​ចំណាយ​ប្រាក់​ទិញ​ទឹកពី​ឯកជនមក​ប្រើប្រាស់​នៅក្នុង​ផ្ទះ និង​ដាក់​ស្រែ​របស់​ពួក​គេ។ លោក ​ហេង​ខ្លួនឯង​ផ្ទាល់ បាន​ចំណាយ ២ម៉ឺន​រៀល​ទិញ​ទឹកក្នុង​មួយ​ធុង ហើយ​អាច​ប្រើ​រយៈពេល​បី​ថៃ្ង​សម្រាប់​ប្រើ​ក្នុង​ផ្ទះ​ដោយ​ត្រូវ​សន្សំសំចៃ។

កាលពី​ខែឧសភា លោក​បាន​ជីកអណ្ដូង​មួយ​ដែល​មានតម្លៃ ៤០០ដុល្លារ ដោយ​លោក​បាន​ខ្ចី​ពី​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​មួយ​ដែល​ត្រូវ​បង់​រំលោះ​ក្នុង​មួយ​ខែ ៣០ម៉ឺន​រៀល។ ប៉ុន្តែ​ ទឹក​អណ្តូង​នេះ អាច​ផ្គត់ផ្គង់​បាន​ត្រឹម​ការប្រើ​ប្រាស់​ក្នុង​ផ្ទះ និង​ចិញ្ចឹម​ទា​ប៉ុណ្ណោះ។

លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «នៅពេល​ដែល​វា​អត់​ទឹកភ្លៀង​ ទឹកស្រះ​ក៏​វា​គ្មាន​ដែរ។ ពីដើម​យើង​ទិញ​គេ តែ​ឥលូវ យើង​បាន​បុក​អណ្តូង​ […] ពីដើម​មក​ ពេល​ភ្លៀង​មក​មាន​ស្រះ​ធំៗ​តាម​ភូមិ ហើយ​យើង​ប្រើប្រាស់​ទឹកស្រះ​ហ្នឹង​ទៅ​ តែ​ឥលូវ​វា​រីង​អស់​ទៅ។ វា​រីង​តាំងពី​ឆ្នាំទៅ​រហូតដល់​ឥលូវហ្នឹង»។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «ខ្ញុំ​ខ្លាច​ហួសពេល ធ្វើ​លែង​បាន។ ឥលូវ​នៅ​មិនទាន់​បាន​ព្រោះទៀត​ខែវស្សា​ហើយ។ ខ្ញុំ​មិនដឹង​និយាយ​យ៉ាងម៉េច​ទេ និយាយ​អត់​ចេញ​ទេ។ យើង​រស់នៅ​សង្ឃឹម​មេឃ​អញ្ចឹង យើង​អត់មាន​ប្រឡាយ​ទេ​នៅ​នេះ។ […] តាមមើល​ បើ​អត់​ភ្លៀង​ទេ​ យើង​នឹងទិញ​អង្ករ​គេ​ហូប​ហើយ​! ហើយ​នឹង​ដុនដាប។ យើង​មានតែ​ទៅ​ស៊ីឈ្នួល​គេ ខ្ញុំ​គិតថា​ វា​លើស​កូ​វី​ដទៀត​ការ​លំបាក​នេះ»។

កសិករ​នៅក្នុង​ឃុំបាធាយ ស្រុក​បាធាយ ខេត្ត​កំពង់ចាម ឈ្មោះ លុយ ឡេង អាយុ ៥៩ឆ្នាំ បាន​ប្រាប់​ថា មាន​កសិករ​ខ្លះ​បាន​ដើរ​ទិញ​ទឹកស្រះ​គេ​ដើម្បី​យក​មក​ដាក់​ស្រូវ​ ហើយ​ថា មាន​គេ​ម៉ៅ​តាម​ស្រះ​ដែល​មានតម្លៃ ១លាន ឬ៤០ម៉ឺនរៀលតាម​ទំហំ ខណៈ​អ្នកខ្លះ​ដែល​មាន​ស្រូវ​តិចតួច​ សម្រេចចិត្ត​បោះបង់ចោល ដោយសារ​គ្មាន​លទ្ធភាព​ទិញ​ទឹក​ដើម្បី​ដាក់​ស្រែ។ 

លោកបានបញ្ជាក់​ថា៖ «ក្នុង​ខែ៥ មួយ​ខែពេញ​ ដូច​បាត់​ភ្លៀង​ឈឹង។ ពេល​ដែល​យើង​ធ្វើ​ស្រូវ​យើង​ត្រូវ​ពឹង​ទៅលើ​ទឹក​ ដូច្នេះ​នៅពេល​អត់​ទឹក វា​នឹង​ប៉ះពាល់។ យើង​ចេះតែ​ព្រោះ ​ក្រែង​លោមាន​ទឹកភ្លៀង​បន្តិច​ៗ ហើយ​យើង​បានផល​បន្តិចបន្តួច​ទៅ»។

លោក ចាន់ យុត្ថា រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​របស់ក្រ​សួង​ធនធានទឹក និងឧតុនិយម មិន​អាច​ទាក់ទង​ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ។

ទោះបីជា​យ៉ាងណា លោក ស៊ឹម ថា​វីរៈ ប្រធានមន្ទីរ​កសិកម្ម​ខេត្ត​កំពង់ចាម បាន​ប្រាប់​ថា គិត​មកដល់​ខែមិថុនា​នេះ លោក​មិនទាន់​ទទួល​បាន​របាយការណ៍ ដែល​ថា ​ប្រជាកសិករ​មិន​មាន​ទឹក​សម្រាប់​បង្កបង្កើនផល​នោះ​ទេ។ 

លោក​បញ្ចាក់៖ «ពីរបី​ខែ​ដើមឆ្នាំ​នេះ​ ដូចជា​មិនទាន់​មាន​បញ្ហា​អ្វី​ទេ ឆ្នាំ​ហ្នឹង​យើង​ដូចជា​អត់​ទាន់​ឃើញ​របាយការណ៍​ថា​កសិករ​ខ្វះខាត​ទឹក​ទេ​។»

លោក​បាន​កត់សម្គាល់​ថា ស្រុក​បាធាយ និង​ស្រុក​ព្រៃឈរ ​រមែង​ខ្វះ​ទឹក​ជាងគេ​នៅពេល​មាន​បញ្ហា​អាកាសធាតុ។

បើ​តាម​លោក ស៊ឹម ថា​វីរៈ ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ចាម​មាន​ប្រមាណ ១លាន ១សែន​នាក់ ក្នុង​នោះ​ប្រមាណ ៦៦ភាគរយ ប្រកបរបរ​កសិកម្ម​ ខណៈ​ផ្ទៃ​ដី​ដំា​ដុះ​ស្រូវវស្សា​មាន​ប្រហែល ៨៦ម៉ឺន​ហិ​កតា និង​ស្រូវប្រាំង​ជាង ៤ម៉ឺន​ហិ​កតា។ ប៉ុន្តែ​ ជា​រឿយ​ៗ ខេត្ត​នេះ​តែងតែ​ប្រឈម​នឹង​ការ​ខ្វះខាត​ទឹកសម្រាប់​កសិករ​ធ្វើស្រែ និង​ដំណាំ​ចំការ។ ជាក់ស្តែង កាលពី​ឆ្នាំមុន គ្រោះ​រាំងស្ងួត​ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ចាម បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ខូចខាត​ស្រូវ​ប្រមាណ​ជាង ៣៨០ហិច​តា។

លោក ស៊ែម សូយ អាយុ ៥៧ឆ្នាំ អនុប្រធាន​ភូមិ​ភ្នំតូច ឃុំ​ត្រប់ ស្រុក​បាធាយ បាន​លើកឡើង​ថា ភាពរាំងស្ងួត​នេះ​បាន​បង្ខំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ​ធ្វើការ​ស្វែងរក​ការងារ​នៅ​តាម​រោងចក្រ ធ្វើការ​សំណង់​នៅ​តាម​បណ្តា​ខេ​ត្ត​ផ្សេង​ៗ ដើម្បី​យក​លុយ​ទិញ​ទឹក​សម្រាប់​ប្រើប្រាស់។ 

លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «ធ្វើស្រែ​ចំការ​មិនបាន ដូច្នេះ​គ្នា​រត់រក​ស៊ីឈ្នួល​គេ។ សំខាន់​អ្នកធ្វើ​ស្រែ ​តែ​ដល់ពេល​រាំងស្ងួត ស្រូវ​ងាប់​អស់​ទៅ ខាតដើម​ខាតចុង និង​អស់​ស្រូវពូជ មានតែ​រត់​ទៅ​ស៊ីឈ្នួល​គេ នេះ​គឺជា​ចំណុច​សំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់»។ 

ទោះជាយ៉ាងណា​ បើ​តាម​ប្រធានមន្ទីរ​កសិកម្ម​ខេត្ត​កំពង់ចាម លោក ថា វីរៈ បាន​លើកឡើង​ថា មន្ទីរ​ក៏បាន​បើក​វគ្គ​បណ្ដុះបណ្ដាល​អំ​ពី​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ ដូចជា​ការ​ជ្រើសរើស​ពូជស្រូវ ការ​ដាំដំណាំ​ចម្រុះ​ជាដើម ដើម្បី​កសិករ​អាច​ចៀស​វាងពី​ការ​រងគ្រោះ​ដោយ​គ្រោះ​ធម្មជាតិ ដូចជា​ខ្វះខាត​ទឹកជា​ដើម​ផង​ដែរ។

លោក​ថា៖ «ប៉ុន្តែ​ យើង​បាន​បង្រៀន​ការ​ដាំដំណាំ​មួយចំនួន។ ស្រូវ​! យើង​ណែនាំ​ពូជ​មួយចំនួន​ធន់ ដាច់​ទឹក​មួយ​ខែ​អី​ ក៏​អត់អី​ដែរ​ ឱ្យគាត់​ដាំ។ […] ហើយ​យើង​ណែនាំ​ឱ្យ​ដាំដំណាំ​ចម្រុះ មាន​ស្រូវ បន្លែ និង​សត្វ អញ្ចឹង​យើង​មិន​ផ្តោត​ឱ្យ​ធ្វើ​មួយ​មុខ​ទេ ​បើ​វា​ប៉ះ​មួយ​ក៏​អត់អី​ដែរ។ យើង​បាន​បង្ហាត់បង្ហាញការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ គ្រោះ​រាំងស្ងួត​ហ្នឹង»។

លោកបន្ថែម​ថា ​កសិករ​ក្រៅពី​របរ​កសិកម្ម​ដែល​រៀន ពួក​គេ​អាច​ជ្រើសរើស​មធ្យោបាយ​ផ្សេង​ដើម្បី​បន្ត​ជីវភាព​របស់​ខ្លួន​ផង​ដែរ។

លោក​បញ្ជក់៖ «ខ្ញុំ​គិតថា ​គាត់​ចេះ​វិធី​រស់​ហើយ មកដល់​ចំណាស់​នេះ​ហើយ មិន​អាច​ទៅចុះ​ចាញ់​ធម្មជាតិ​ទេ។ ខ្ញុំ​ជឿ​ថា​អញ្ចឹង​ ព្រោះ​គាត់​មាន​វិធី​ដូច​និយាយ​អញ្ចឹង។ បើ​វា​ប៉ះ​ស្អី​មួយ គាត់​ធ្វើ​វិធី​មួយទៀត។ […] យើង​មាន​វិស័យ​ច្រើន​ទៀត វិស័យ​សេវាកម្ម ឧស្សាហកម្ម​ទៀត​ទៅ គាត់​សុខចិត្ត​ដេក​ឱ្យស្លាប់​? យើង​ត្រូវ​ពិ​ចារ​ណា​អញ្ចេះ មិនមែន​គាត់​មិន​ចេះ​រស់​នោះ​ទេ»។ […] ឧបមា​ថា វិស័យ​កសិកម្ម​ គាត់​ធ្វើ​អី​មិនបាន គាត់​ទៅ​ធ្វើ​រោងចក្រ គាត់​ទៅ​រត់​ម៉ូតូឌុប មិន​អញ្ចឹង​? អាហ្នឹង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​វា​អញ្ចឹង វា​ប៉ះពាល់​ស្អី​មួយ គាត់​អាច​បន្សាំ​ខ្លួន»៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ