ក្រុមអ្នកគាំទ្រនិងសាច់ញាតិរបស់លោក រ៉ុង ឈុន នៅថ្ងៃនេះ បាននាំគ្នាស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់និងជប៉ុន ដើម្បីឱ្យជួយជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន និងអ្នកជាប់ឃុំផ្សេងទៀតឱ្យមានសេរីភាពវិញ។
មនុស្សប្រហែល១៥០នាក់ដែលជាសាច់ញាតិ គ្រូបង្រៀន កម្មករ រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋ បាននាំគ្នាយកញត្តិទៅដាក់នៅស្ថានទូតជប៉ុននិងអាល្លឺម៉ង់នៅព្រឹកថ្ងៃនេះ ដោយបានស្នើទៅស្ថានទូតទាំងពីរជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ឱ្យមានសេរីភាពវិញ។
តំណាងកម្មករនៅរោងចក្រ វ៉ាយអូលែត អ្នកស្រី អ៊ុក ចាន់ធឿន ដែលបានមកចូលដាក់ញត្តិ លើកឡើងថា រូបគាត់និងកម្មករដទៃទៀតមើលឃើញថា ការចាប់ខ្លួននិងចោទប្រកាន់លើលោក រ៉ុង ឈុន ធ្វើឡើងដោយអយុត្តិធម៌។
អ្នកស្រី អ៊ុក ចាន់ធឿន ប្រាប់ថា៖ «ថ្មីៗហ្នឹង លោកគ្រូ រ៉ុង ឈុន គាត់បានចូលរួមតវ៉ាដោះស្រាយរោងចក្រ វ៉ាយអូលែត ហើយគាត់បែរជាមានទោសទៅវិញ។ ពួកខ្ញុំមិនអាចឈរឱបដៃមើលទុក្ខវេទនា គាត់លះបង់ទាំងសេចក្ដីសុខរបស់គាត់ជួយពួកខ្ញុំ។ អ៊ីចឹងពួកខ្ញុំមកចូលរួមនេះ ដើម្បីទាមទារយកសិទ្ធិសេរីភាពឱ្យគាត់វិញ ហើយខ្ញុំទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលទម្លាក់ចោលនូវការចោទប្រកាន់លើលោកគ្រូ រ៉ុង ឈុន»។
លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដាកន្លងមកនេះ។ មួយថ្ងៃបន្ទាប់មក ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចឃុំខ្លួនលោកនៅពន្ធនាគារព្រៃសបណ្ដោះអាសន្ន ក្រោមបទចោទថា ញុះញង់ឱ្យមានការប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែន។
យុវជន២នាក់នៅក្នុងចំណោមក្រុមយុវជនដែលបាននាំគ្នាតវ៉ាទាមទារឱ្យមានការដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់និងបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃស ក្រោមបទចោទប្រកាន់ថា «ញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម»។
ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ លោក សួង សុភ័ណ្ឌ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែសីហា ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទ «ញុះញង់បំភ្លៃការពិតលើបញ្ហាព្រំដែន»។
លោក រ៉ុង ឈុន គឺជាអតីតប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ មុននឹងលោកក្លាយជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជាតិដ៏ចម្រូងចម្រាសនៅឆ្នាំ២០១៣។
ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីដាក់ញត្តិនៅស្ថានទូតជប៉ុននិងអាល្លឺម៉ង់នៅព្រឹកថ្ងៃនេះ ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី លើកឡើងថា ស្ថានទូតបានសន្យានឹងជួយចំពោះរឿងនេះ។
អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ប្រាប់ថា៖ «ការសន្យាមួយធ្វើឱ្យយើងសប្បាយចិត្ត មានកម្លាំងខ្លះ ក្នុងការដែលយើងបានមកជួប ដើម្បីនឹងឱ្យអន្តរាគមន៍ឱ្យមានការដោះលែងនេះ។ យើងសន្យាថា បើសិនគ្មានការដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន និងអ្នកជាប់ឃុំផ្សេងទៀត យើងនឹងបន្តធ្វើការជួប ស្រែករកប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យមួយចំនួនទៀត ដើម្បីដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន សកម្មជនទាំងពីរដែលជាប់ពន្ធនាគារដោយអយុត្តិធម៌។ យើងទាំងអស់គ្នាសន្យាថា យើងនឹងរួមគ្នាដើម្បីលោក រ៉ុង ឈុន មិនឱ្យលោកអស់សង្ឃឹមទេ»។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញានេះ ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតចំនួន៧ រួមមាន ស្ថានទូតអាមេរិក បារាំង អូស្ត្រាលី សហភាពអឺរ៉ុប ជប៉ុន និងអាល្លឺម៉ង់ និងការិយាល័យឧត្ដមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ដើម្បីទាមទារឱ្យមានការដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន និងមនុស្សដទៃទៀតដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារ។
អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់ប្រចាំនៅកម្ពុជា បានឆ្លើយតបតាមអ៊ីម៉ែលថា អាល្លឺម៉ង់គាំទ្រការគោរពសិទ្ធិមនុស្សគ្រប់ទម្រង់នៅតាមបណ្ដាប្រទេសនានាដែលប្រទេសនេះមានទំនាក់ទំនងជាមួយ ហើយប្រទេសមួយនេះតែងតែចូលរួមពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅតាមបណ្ដាប្រទេសជាច្រើនរួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។
មន្ត្រីនាំពាក្យស្ថានទូតអាល្លឺម៉ង់និយាយថា៖ «សិទ្ធិមនុស្ស តែងតែស្ថិតនៅលើរបៀបវារៈរបស់អាល្លឺម៉ង់ នៅពេលធ្វើការជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាដៃគូរបស់ខ្លួន។ អាល្លឺម៉ង់គាំទ្រសង្គមស៊ីវិលដែលជំរុញសិទ្ធិមនុស្សនៅបណ្ដាប្រទេសជាច្រើន រួមទាំងកម្ពុជាដែរ។ អាល្លឺម៉ង់ក៏ធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការពង្រឹងសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងវេទិកាពហុភាគី ជាពិសេសនៅឯអង្គការសហប្រជាជាតិ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន ចាត់ទុកការដាក់ញត្តិរបស់សាច់ញាតិនិងអ្នកគាំទ្រលោក រ៉ុង ឈុន ជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ប៉ុន្តែលោកថា បណ្ដាស្ថានទូតបរទេសទាំងនោះនឹងមិនធ្វើសកម្មភាពបំពានច្បាប់កម្ពុជានោះឡើយ។
លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រាប់ថា៖ «កន្លងមក គាត់ដើរដាក់គ្រប់តែកន្លែងហ្នឹង ប៉ុន្តែគ្មានអ្នកណាជួយអន្តរាគមន៍ទេ បានន័យថា វាមិនស្របទៅតាមផ្លូវច្បាប់ ព្រោះអីនេះជានីតិវិធីតុលាការជាស្ថាប័នឯករាជ្យ។ អ៊ីចឹង ស្ថាប័នផ្សេងៗដែលទទួលញត្តិ ចេះតែទទួលទៅ ប៉ុន្តែគេក៏មិនអន្តរាគមន៍អីដែរ។ គេក៏មិនធ្វើសកម្មភាពបំពានច្បាប់នៅកម្ពុជាដែរ»។
របាយការណ៍ចេញដោយអង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោកកាលពីដើមឆ្នាំនេះ បានវាយតម្លៃថា ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជាស្ថិតនៅកម្រិតទាបជាងគេនៅលើពិភពលោក ពោលគឺល្អប្រសើរជាងប្រទេសវេណេហ៊្សុយអេឡាមួយប៉ុណ្ណោះ។
នាយករងអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត លើកឡើងថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលនិងស្ថាប័នតុលាការមិនដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន និងអ្នកជាប់ឃុំផ្សេងទៀតទេ លោកថា សកម្មភាពតវ៉ាទាមទារនៅតែកើតមានឡើង។
លោក អំ សំអាត ប្រាប់ថា៖ «យើងឃើញសហគមន៍អន្តរជាតិ ដូចជាសហជីពអន្តរជាតិជាច្រើន ក៏ដូចជាសមាគមគ្រូបង្រៀនអន្តរជាតិ គេទាមទារឱ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ជាដើមដែរ។ អ៊ីចឹង បើសិនជាករណីនេះមិនមានការដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំឬទម្លាក់បទចោទប្រកាន់តាមរយៈតុលាការ។ ទោះយើងដឹងហើយតុលាការឯករាជ្យ ប៉ុន្តែរឿងទាំងអស់ហ្នឹងអាចបន្តនូវការទាមទារអ៊ីចឹងទៀត ដោយសារគេយល់ឃើញថា ការចាប់ខ្លួននេះជារឿងអយុត្តិធម៌»៕
