អ្នកមានជម្លោះដីធ្លីជិត ១០០០នាក់ មកពីខេត្តចំនួន៤ បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ានៅមុខក្រសួងរៀបចំដែនដី ចំថ្ងៃទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិ នាថ្ងៃចន្ទនេះ ដើម្បីជំរុញឱ្យស្ថាប័នមួយនេះ ពន្លឿនការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីជូនពួកគេ។
ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ មកពីសហគមន៍មួយចំនួន ក្នុងខេត្តកោះកុង ស្វាយរៀង ព្រះសីហនុ និងត្បូងឃ្មុំ មានបញ្ហាវិវាទដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន និងក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួននៅកម្ពុជា។
តំណាងពលរដ្ឋមកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក សែម ចំណាន ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅមុខក្រសួងដែនដីថា ពួកគាត់មានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនមួយជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ក្នុងនោះក៏មានពលរដ្ឋដែលសកម្មក្នុងការតវ៉ារឿងដីធ្លីនេះ ត្រូវជាប់ពន្ធនាគារ និងអ្នកខ្លះទៀត កំពុងជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ។
លោកថា៖ «ពលរដ្ឋគ្មានសិទ្ធិដូចជានៅលើដីខ្លួនឯងហើយគ្មានសិទ្ធិទាមទារ តវ៉ា នៅពេលមានការរំលោភបំពានពីក្រុមហ៊ុនឬមួយអាជ្ញាធរអ្នកមានអំណាច។ គ្មានសិទ្ធិតវ៉ា មានតែការចាប់ខ្លួនមានតែការហាមឃាត់អីជាដើម។ អ៊ីចឹងយើងមកលើកហ្នឹង សូមឱ្យក្រសួងពាក់ព័ន្ធក៏ដូចជារាជរដ្ឋាភិបាល ឱ្យគាត់ជួយរកដំណោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋឱ្យដូចអ្វីដែលគាត់ដាក់ថា ពាក្យសន្តិភាពអ៊ីចឹង»។
លោកសែម ចំណាន បានបញ្ជាក់ដែរថា ការដែលពួកគាត់ឡើងមកតវ៉ាចំថ្ងៃទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិ ថ្ងៃទី២១កញ្ញានេះ គឺចង់បង្ហាញទៅរដ្ឋាភិបាលថា ពួកគាត់មិនទាន់មានសន្តិភាពនៅឡើយ ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ មិនទាន់បានដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីឱ្យពួកគាត់។
កញ្ញា ម៉ែន ដាវី អះអាងជាតំណាងពលរដ្ឋចំនួន ១៥២គ្រួសារ នៅសហគមន៍មានជ័យ ខេត្តស្វាយរៀង លើកឡើងថា ពួកគាត់មានជំម្លោះដីធ្លីតាំងពីឆ្នាំ២០១៤ មកម្លេះ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ អាជ្ញាធរខេត្ត និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធមិនបានដោះស្រាយឱ្យពួកគាត់នៅឡើយ។
កញ្ញាថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគាត់ត្រូវការសន្តិភាព អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋយើងទាំងមូលកំពុងរងទុក្ខវេទនារឿងដីធ្លី។ អ៊ីចឹងថ្ងៃហ្នឹងគិតថា សម្ដេច[ហ៊ុន សែន]គាត់នឹងធ្វើការដោះស្រាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីឱ្យប្រទេសយើងមានសន្តិភាព ដូចអ្វីដែលបានសន្យា ដូចអ្វីដែលគាត់កំពុងតែធ្វើ»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត មកពីឃុំជីខលើ ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង លោក កាន់ ឈន និយាយថា បច្ចុប្បន្ន ពួកគាត់គ្មានដីសម្រាប់ធ្វើស្រែចម្ការទេ ដោយសារជម្លោះដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ដែលបានកើតឡើងជាង ១០ឆ្នាំមកហើយ នៅមិនទាន់មានដំណោះស្រាយ។
លោកថា៖ «សូមសម្ដេច[ហ៊ុន សែន] មេត្តាដោះស្រាយដីធ្លីនេះឱ្យប្រជាពលរដ្ឋផង កុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋនេះ នៅក្រជាង១០ឆ្នាំហើយ មកយកដីគ្នាហើយអត់ដោះស្រាយឱ្យគ្នា »។
នៅព្រឹកមិញនេះដែរ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ ក៏បានព្យាយាមដើរក្បួនទៅភូមិនគ្រឹះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅក្បែរវិមានឯករាជ្យ និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសុំឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ករណីវិវាទដីធ្លីរបស់ពួកគេដែរ ប៉ុន្តែត្រូវបានអាជ្ញាធរដាក់កម្លាំងរារាំង និងរុញច្រាន ក្រោមហេតុផលថា បញ្ចៀសការកកស្ទះចរាចរណ៍។
អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្ដី មានប្រសាសន៍ថា ការដែលអាជ្ញាធររារាំងក្រុមប្រជាពលរដ្ឋមិនឱ្យដើរនោះ ដើម្បីរក្សាសណ្ដាប់សាធារណៈ និងបញ្ជៀសការកកស្ទះចរាចរណ៍។
លោកថា៖ «បើគ្រាន់តែគោលបំណងក្នុងការស្នើសុំអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយពីស្ថាប័នណាមួយ ដូចជា ការដាក់ញត្តិ ជូនដំណឹងផ្សេងៗ ដែលមិនចាំបាច់ប្រមូលផ្ដុំរហូតទៅដល់ច្រើនរហូតទៅដល់ប៉ះពាល់សណ្ដាប់សាធារណៈ ចរាចរណ៍ កកស្ទះផ្លូវ ឬអាចបារម្ភឈានទៅដល់បញ្ហាសន្តិសុខផ្សេងទៀត អ៊ីចឹងហើយបានជាយើង រៀបចំការងារហ្នឹងឱ្យមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ល្អប្រសើរ»។
ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសមួយដោយលើកឡើងថា សំណើររបស់ពលរដ្ឋ ដែលមានជំម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន ហេង ហ៊ុយ, ក្រុមហ៊ុន Koh Kong Plantation, ក្រុមហ៊ុនKoh Kong Sugar Industry និងក្រុមហ៊ុនចិន Union Development Group ឬ UDG នៅខេត្តកោះកុង ក្រសួងមិនទទួលដោះស្រាយឡើយ ដោយសារជម្លោះខ្លះបានដោះស្រាយរួចហើយ និងក្រុមពលរដ្ឋខ្លះទៀតមិនស្ថិតក្នុងក្រុមរងផលប៉ះពាល់។
ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា៖ «ជារូមការទាមទាររបស់ពលរដ្ឋទាំង៥ក្រុម មិនមានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់សម្រាប់ក្រសួងទទួលធ្វើការដោះស្រាយឡើយ»។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងរៀបចំដែនដី ដោះស្រាយបញ្ហាវិវាទដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋមានដីធ្លីសម្រាប់បង្កបង្កើនផលចិញ្ចឹមជីវិត។ លោកថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលនៅតែមិនព្រមដោះស្រាយបញ្ហាជូនប្រជាពលរដ្ឋនោះ មានន័យថា សន្តិភាពដែលរដ្ឋាភិបាលតែងតែលើកឡើងនោះ មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការពិតឡើយ។
លោកថា៖ «ជំរុញឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គម ស្មើភាពគ្នា ជាពិសេស បញ្ហាដីធ្លីនេះល្អប្រសើរ ទើប ប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានសន្តិភាពពិតប្រាកដ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានតែសន្តិភាពមួយផ្នែកណាមួយខ្ញុំគិតថា វាមិនទាន់សមស្របទេ»៕
