សៀមរាប៖ ថវិកាឃុំ/សង្កាត់ ជាកញ្ចប់មូលនិធិមួយដែលគ្រប់ឃុំ/សង្កាត់ ទទួលបានជារៀងរាល់ឆ្នាំពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីចំណាយលើការងាររដ្ឋបាល ជាពិសេសការងារអភិវឌ្ឍន៍ភូមិ ឃុំ/សង្កាត់ ដូចជា ការកសាងផ្លូវ ធ្វើស្ពាន និងជួសជុលហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា គោលបំណងជួយសម្រួលទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន។
តែយ៉ាងណា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅសង្កាត់គោកចក ក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប ហាក់មិនសូវទទួលបានព័ត៌មានពីការគ្រប់គ្រងថវិកាឃុំ/សង្កាត់នេះទេ។
អ្នកស្រី មឿន ព្រើច ជាកសិកររស់នៅភូមិគោកត្នោត សង្កាត់គោកចក មានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រីមិនបានទទួលព័ត៌មានលម្អិតគ្រប់គ្រាន់ទាក់ទងនឹងថវិកាឃុំ/សង្កាត់ នៅក្នុងសង្កាត់ដែលគាត់រស់នៅនោះទេ។
ក្នុងកាយវិការបុកគ្រឿងបណ្តើរ ផ្សំគ្រឿងម្ហូបបណ្តើរ ស្ត្រីរូបនេះបានបន្តថា ពេលដែលមានកិច្ចប្រជុំស្តីពីផែនការអភិវឌ្ឍន៍ភូមិដែលរៀបចំឡើងក្នុងភូមិម្តងៗ គាត់តែងតែចូលរួម ប៉ុន្តែការទទួលបានព័ត៌មាននិងការយល់ដឹងនៅមានចំនួនតិចតួចណាស់។ អ្នកស្រីបង្ហាញក្តីរីករាយ នៅពេលឃើញក្រុមយុវជនចុះផ្សព្វផ្សាយបង្កើនចំណេះដឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «បើចិត្តខ្ញុំវិញ ខ្ញុំជួយត្រេកអរថា បានមកជួយផ្សព្វផ្សាយមកឱ្យខ្ញុំដឹងឮផង ព្រោះអីខ្ញុំធ្លាប់ចូលរួមដែរ តែវាចេះតែភ្លេច បើបានមកប្រាប់អញ្ចឹង ខ្ញុំសប្បាយចិត្ត»។
ស្ត្រីវ័យ៤៥ឆ្នាំរូបនេះ ចង់ឃើញភូមិឃុំរបស់គាត់មានការអភិវឌ្ឍផ្លូវថ្នល់និងស្ពានបានល្អជាងមុន ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ខណៈផ្លូវមួយចំនួនមានសភាពហុយនិងជង្ហុកច្រើន ហើយស្ពានឈើមួយក៏រងការខូចខាត។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់សាលាសង្កាត់គោកចក ឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០១៩ សង្កាត់នេះទទួលបានថវិកាឃុំ/សង្កាត់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលចំនួន៥០៥,៥លានរៀល ក្នុងនោះថវិកាភាគច្រើន គឺប្រមាណជាង៤៧ភាគរយ បានចំណាយលើការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
របាយការណ៍ដដែល បន្តថា សង្កាត់នេះក៏បានបញ្ចប់ជាស្ថាពរនូវគម្រោងសាងសង់ផ្លូវបេតុង១ខ្សែ ប្រវែង៤៨០ម៉ែត្រនិងទទឹង៥ម៉ែត្រ នៅក្នុងភូមិគោកបេង កាលពីឆ្នាំ២០១៩។
កាលពីចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ យុវជនអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា សហការជាមួយយុវជនសង្កាត់គោកចក បានចុះទៅផ្សព្វផ្សាយអំពីតម្លាភាពថវិកាឃុំ/សង្កាត់នៅក្នុងសង្កាត់គោកចកនេះ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងអំពីដំណើរការអនុវត្តថវិកា ថាតើការចំណាយរបស់ឃុំ/សង្កាត់ ចំគោលដៅហើយអាចឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែរឬយ៉ាងណា។
យុវជនទាំងនោះបានចុះទៅផ្សព្វផ្សាយនៅភូមិចំនួន៣ រួមមាន ភូមិគោកត្នោត ភូមិគោកបេង និងភូមិនគរក្រៅ សង្កាត់គោកចក ក្នុងនោះក្រុមយុវជនបានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៤១គ្រួសារ។
ការចុះផ្សព្វផ្សាយដែលភ្ជាប់ជាមួយនឹងការសម្ភាសប្រជាពលរដ្ឋនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងលើកទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋឱ្យចូលរួមតាមដានថវិកាឃុំ/សង្កាត់ ដើម្បីឱ្យដំណើរការថវិកាប្រព្រឹត្តទៅដោយមានតម្លាភាពនៅចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋ។
នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ១៤១គ្រួសារនោះ មានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានអះអាងថា ពួកគាត់មិនសូវដឹងអំពីការចំណាយរបស់សង្កាត់នោះទេ ដោយអ្នកខ្លះថា មិនចេះអក្សរហើយមិនសូវបានចូលរួមប្រជុំមូលដ្ឋានផងដែរ។
កញ្ញា រិទ្ធ ការី អាយុ២៧ឆ្នាំ ជាយុវជនសង្កាត់គោកចក បាននិយាយថា ការបណ្តុះបណ្តាលយុវជនសង្កាត់និងប្រជាពលរដ្ឋឱ្យយល់ដឹងអំពីដំណើរការអនុវត្តថវិកាថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងការលើកទឹកចិត្តប្រជាពលរដ្ឋឱ្យចូលរួមតាមដានដើម្បីរក្សាតម្លាភាពថវិកានៅក្នុងឃុំ/សង្កាត់របស់ពួកគេ គឺជារឿងសំខាន់។
កញ្ញាបន្តថា កាលពីមុន កញ្ញាមិនបានដឹងថា អ្វីទៅជាកញ្ចប់ថវិកាឃុំ/សង្កាត់ ហើយគួរតាមដានការចំណាយថវិកានេះដោយរបៀបណា និងមិនដឹងថា គួរដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅណាបើសិនជាការអនុវត្តថវិកានោះមានភាពមិនប្រក្រតី។
កញ្ញា រិទ្ធ ការី និយាយថា៖ «ឥលូវខ្ញុំដឹងអំពីសារៈសំខាន់នៃការតាមដានតម្លាភាពនៃថវិកា [ឃុំ/សង្កាត់] ហើយខ្ញុំក៏ចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានបានយល់ដឹងពីវាដែរ»។
ចៅសង្កាត់រងទី១ នៃសង្កាត់គោកចក លោក នឹម សុន បានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការផ្តួចផ្តើមរបស់ក្រុមយុវជនដែលបានចុះផ្សព្វផ្សាយនៅមូលដ្ឋានសង្កាត់នេះ។ លោកបានលើកទឹកចិត្តដល់យុវជនទាំងនោះបន្តចុះបណ្តុះបណ្តាលប្រជាពលរដ្ឋបន្ថែមទៀត ឱ្យពួកគាត់បានយល់ដឹងអំពីតម្លាភាពថវិកាឃុំ/សង្កាត់ ឬគម្រោងដែលមានប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «វាជារឿងមួយដែលល្អក្នុងការបើកចំហតម្លាភាពថវិកា ចៀសវាងការមិនបានយល់ដិតដល់ ហើយប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ច្រឡំមកលើការធ្វើការងាររបស់ឃុំ/សង្កាត់»។
លោក ប៉ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ថវិកាឃុំ/សង្កាត់ បានមកពីការបង់ពន្ធរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅដល់រដ្ឋាភិបាល ដែលករណីនេះ ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិដឹងឮអំពីទំហំថវិកានិងការចំណាយថវិកានេះសម្រាប់ជាប្រយោជន៍សាធារណៈទូទៅ។
លោកបានបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបអាចទាមទារក្នុងការត្រួតពិនិត្យនិងតាមដានការប្រើប្រាស់ថវិកា តាំងពីថ្នាក់ជាតិរហូតដល់ថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដើម្បីឱ្យការចាយវាយថវិការបស់រដ្ឋាភិបាល កាន់តែមានតម្លាភាពនិងគណនេយ្យភាព។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «មួយទៀត យើងចង់ឃើញខាងរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភារបស់យើងហ្នឹង ដើរតួនាទីក្នុងការវែកញែកស៊ីជម្រៅពីតម្លាភាពថវិកានិងធានាមិនមានការបង់ទៅលើអំពើពុករលួយ ហើយផ្តល់ឱកាសឱ្យសាធារណជនទូទៅបានទទួលជ្រាប»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការមួយនេះ បានបន្ថែមថា ការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស រាជរដ្ឋាភិបាល អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋ ជាកត្តាដ៏សំខាន់ដែលជំរុញឱ្យមានយន្តការត្រួតពិនិត្យនិងតាមដានថវិកាជាតិប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព៕
