រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើអតីតបងធំបណ្ដាញសង្គមងងឹតចិនម៉ាកាវម្នាក់ ដែលកាលពី២ឆ្នាំមុនបានបង្កើតមូលដ្ឋានបណ្ដាញរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធនឹងរូបិយបណ្ណតាមបណ្ដាញអ៊ីនធឺណិត និងជំនួញផ្នែកសេវាសន្តិសុខពាក់ព័ន្ធគំនិតផ្តួចផ្ដើមផ្លូវសូត្រ ដែលពិធីបើកដំណើរការក្រុមហ៊ុនមានការចូលរួមពីសំណាក់ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អ្នកស្រី ម៉ែន សំអន និងមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថ លោក សៅ សុខា។
វ៉ាន់ គួកខយ (Wan Kuok Koi) ដែលត្រូវគេហៅថា «លោកបងគ្រហុប» បានជាប់គុកអស់រយៈពេលជិត១៤ឆ្នាំ ពាក់ព័ន្ធនឹងឧក្រិដ្ឋកម្ម ការចងការប្រាក់ និងបនល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ មុននឹងរូបគេត្រូវបានដោះលែងវិញនៅឆ្នាំ២០១២។
បុរសរូបនេះក៏ត្រូវបានគេដឹងផងដែរថា ជាបងធំនៃក្រុមឧក្រិដ្ឋជន 14K នៅទីក្រុងម៉ាកាវ ប្រទេសចិន ដែលជាបណ្ដាញឧក្រិដ្ឋកម្មដ៏ធំពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀននិងអំពើហិង្សាជាច្រើន។
នៅឆ្នាំ២០១៨ កន្លងមកនេះ បុរសម្នាក់នេះបានបើកសមាគមវប្បធម៌និងប្រវត្តិសាស្ត្រ«ហុងមិន»ពិភពលោកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានរាយការណ៍នៅពេលនោះថា វ៉ាន់ គួកខយ នឹងបោះផ្សាយរូបិយបណ្ណឌីជីថល មានតម្លៃ១ពាន់លានដុល្លារ ហើយបង្កើតក្រុមហ៊ុនសន្តិសុខមួយសម្រាប់គម្រោងនានាពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការ«ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ»នៅក្នុងកម្ពុជា។
រូបថតនៃពិធីសម្ពោធដែលត្រូវបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់អ្នកស្រី ម៉ែន សំអន កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៨ បង្ហាញរូបអ្នកស្រីឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះ និងឧត្ដមសេនីយ៍ សៅ សុខា មានវត្តមាននាពេលនោះ។
អត្ថបទដាច់ដោយឡែកមួយទៀតរបស់ទស្សនាវដ្ដី East Week ដែលចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំមុន បង្ហាញថា វ៉ាន់ គួកខួយ អង្គុយនៅនឹងតុមួយមាននាមបណ្ណលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង មេបញ្ជាការកងអង្គរក្សលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ លោក ប៊ុនហៀង ត្រូវបានអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មនៅក្រោមច្បាប់ Global Magnitsky ផងដែរ ដោយក្រសួងរតនាគារអាមេរិកកត់សម្គាល់ថា បញ្ជាការដ្ឋានអង្គរក្ស ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹង «ការវាយប្រហារជាច្រើនលើកទៅលើពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្មានអាវុធក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ»។
នៅក្នុងទណ្ឌកម្មថ្មីនេះ ក្រសួងរតនាគារអាមេរិក បានហៅ វ៉ាន់ គួយខយ ថាជាជនដៃដល់នៃ«អំពើពុករលួយ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ» ដោយបានបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេនៅអាមេរិក និងហាមឃាត់ចរន្តទ្រព្យសម្បត្តិជាមួយបុគ្គលរូបនេះ។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននៅថ្ងៃនេះ បានដាក់បញ្ចូលការិយាល័យសមាគមវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រ«ហុងមិនពិភពលោក» នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ទៅក្នុងបញ្ជីទណ្ឌកម្មដ៏វែង ដោយអះអាងថា សមាគមមួយនេះ«គ្រប់គ្រងលើការជ្រើសរើសបុគ្គលិកជាន់ខ្ពស់នៅម៉ាឡេស៊ី និងកម្ពុជា»។
ក្រសួងរតនាគារអាមេរិក និយាយថា៖ «សមាគមវប្បធម៌ និងប្រវត្តិសាស្ត្រហុងមិន កំពុងពង្រីកខ្លួននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយបង្កើតបណ្ដាញរកស៊ីដ៏មានអំណាច ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍនិងការបង្កើតរូបិយបណ្ណឌីជីថល អចលនទ្រព្យ និងថ្មីៗនេះបានបង្កើតក្រុមហ៊ុនសេវាសន្តិសុខ ដែលផ្ដោតលើផ្នែកផ្ដល់កិច្ចការពារដល់ការវិនិយោគ”ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ”»។
ដោយឡែក សហភាពអឺរ៉ុបនៅសប្ដាហ៍នេះ ក៏បានអនុម័តច្បាប់មួយប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងច្បាប់ Magnitsky ដែរ ដែលនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអឺរ៉ុបដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើបុគ្គលនិងក្រុមហ៊ុននានា ដែលប្លុកមួយនេះជឿជាក់ថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ។
សហភាពអឺរ៉ុបបាននិយាយក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានថា សេចក្ដីសម្រេចនេះ «ផ្ដោតថា ការលើកស្ទួយនិងការការពារសិទ្ធិមនុស្ស នៅតែជាមូលដ្ឋាននិងអាទិភាពនៃសកម្មភាពរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនៅខាងក្រៅ និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីការតាំងចិត្តរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីដោះស្រាយការរំលោភនិងការបំពារបំពានសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ»។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) បក្សប្រឆាំងធំជាងគេនៅកម្ពុជាដែលត្រូវបានរំលាយកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ បានបញ្ចុះបញ្ចូលប្រទេសកាន់តែច្រើនឱ្យបង្កើតច្បាប់ Magnitsky ដើម្បីសំដៅមករកមេដឹកនាំកម្ពុជា។
ក្រៅពី វ៉ាន់ គួយខយ និងលោក ហ៊ីង ប៊ុនហៀង ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ដែលល្បីល្បាញខាងរកស៊ីឈើ និងឧត្ដមសេនីយ៍ គន់ គីម ក៏ត្រូវបានអាមេរិកដាក់ទណ្ឌកម្មនៅក្រោមច្បាប់ Global Magnitsky ផងដែរ៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក សូរ្យ ជ័យឧត្ដម
