ស្រុកភ្នំស្រួច កំពង់ស្ពឺ៖ ផ្ទាំងពណ៌លឿងមួយភ្ជាប់មកជាមួយស្លាកសញ្ញាក្រសួងសុខាភិបាល និងមជ្ឈមណ្ឌលជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ ដែលសរសេរថា «អ្នកស្ម័គ្រចិត្តភូមិព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់» និងឃ្លាមួយទៀតសរសេរថា «មានព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់ស្រាលដោយមិនគិតលុយនៅទីនេះ!» ត្រូវបានដាក់បញ្ឈរនឹងបង្គោលដែកពីរភ្ជាប់នឹងរបងបង្គោលគ្រាក់ និងសំណាញ់លួសនៅមុខលំនៅឋានមួយ ស្ថិតក្នុងឃុំក្រាំងដីវ៉ាយ។ នោះគឺជាផ្ទះរបស់ស្ត្រីម្នាក់ដែលអ្នកភូមិហៅយ៉ាងរត់មាត់មកជាច្រើនឆ្នាំហើយថា «គ្រូពេទ្យ ភាព»។
គ្រូពេទ្យ ភាព គឺអ្នកស្រី ឃិន ភាព អាយុ៦១ឆ្នាំ ដែលសព្វថ្ងៃនេះគឺជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តប្រចាំភូមិ ឬជាជនបង្គោលប្រចាំភូមិសម្រាប់រាយការណ៍ករណីគ្រុនចាញ់ និងផ្ដល់ការព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់សម្រាប់ប្រជាជននៅក្នុងភូមិរបស់គាត់និងប្រជាពលរដ្ឋមកពីភូមិក្បែរៗនោះ។
គេងនៅក្នុងអង្រឹងចងនឹងសសរនៅក្រោមផ្ទះរបស់គាត់ មុននឹងផ្លាស់ទៅអង្គុយលើគ្រែ អ្នកស្រី ឃិន ភាព បានប្រាប់ថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក គាត់បានដកខ្លួនថយជាបណ្ដើរៗពីការងារព្យាបាលជំងឺ និងការលក់ឱសថទៅដល់អ្នកភូមិនៅក្នុងឃុំក្រាំងដីវ៉ាយ បន្ទាប់ពីគាត់បានតស៊ូនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ដែលបណ្ដាលឱ្យភ្នែកទាំងគូរបស់គាត់ស្រវាំងមើលអ្វីមួយឃើញមិនសូវច្បាស់។
អ្នកស្រី ឃិន ភាព ត្រូវបានអ្នកភូមិហៅរត់មាត់ថា «គ្រូពេទ្យ ភាព» ដោយសារតែគាត់បានចូលរួមផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងភូមិគាត់និងភូមិក្បែរៗនោះអស់រយៈពេលជាង២ទសវត្សរ៍មកហើយ ខណៈដែលតំបន់ព្រៃភ្នំដាច់ស្រយាលមួយនេះប្រឈមមុខនឹងកង្វះប្រព័ន្ធសុខាភិបាលដែលផ្ដល់ដោយរដ្ឋាភិបាលឬផ្ដល់ដោយគ្រូពេទ្យដែលទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលត្រឹមត្រូវ។
អ្នកស្រី ឃិន ភាព ប្រាប់ថា៖ «ពេលគេតាមអ៊ីចឹងទៅ យើងដើរទៅ។ ជំនាន់ហ្នឹងអត់មានផ្លូវជិះកង់ទេ ដើរកាត់ក្នុងស្រែអ៊ីចឹងទៅ។ ទៅឯភូមិក្រាំងគ ភូមិព្រីងអ៊ីចឹងទៅ ទៅព្រែកតាហៀចអីហ្នឹង។ កាលហ្នឹងវាអត់មានពេទ្យ។ មានបងថ្លៃខ្ញុំមួយមកដែរ មកពីជំរំដែរ តែគាត់ខាងពេទ្យឆ្មប»។
គាត់ប្រាប់បន្តថា៖ «គេតាមអ៊ីចឹងទៅ ទៅចាក់ថ្នាំទៅ លាងរបួសលាងអីទៅ។ មួយជំនាន់ហ្នឹង ដូចថា គេកាប់ឈើកាប់អី មុតពូថៅមុតអីអ៊ីចឹងណា៎! យើងទៅលាងរបួសលាងអីទៅ តែអត់ចេះដេរទេ។ របួសមួយជំនាន់ហ្នឹងអត់មានដេរទេ លាងអ៊ីចឹងទៅ ចាក់ថ្នាំចាក់អីទៅ ដល់ហើយវាខ្ជឹបមុខ អត់ដេរដូចឥលូវទេមួយជំនាន់មុន ទើបក្រោយៗទេ របួសបន្តិចក៏គេដេរដែរ»។
អ្នកស្រី ឃិន ភាព ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនដែលបានវិលត្រឡប់មកពីជំរំជនភៀសខ្លួននៅក្នុងប្រទេសថៃ តែប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះមុនការបោះឆ្នោតឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាធរអន្តរកាលអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា អ៊ុនតាក់ (UNTAC)។
អតីតជនភៀសខ្លួនកម្ពុជារូបនេះបានប្រកបរបរជាគ្រូពេទ្យក្រៅក្របខណ្ឌមួយរូបចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧មក ដោយបានផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលដល់ប្រជាពលរដ្ឋនានានៅក្នុងភូមិដក់ពរ និងភូមិដទៃទៀតនៅក្បែរៗនោះនៅក្នុងស្រុកភ្នំស្រួច ជាតំបន់ព្រៃភ្នំដាច់ស្រយាល គ្មានគ្រូពេទ្យដែលទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលផ្លូវការ ហើយថែមទាំងគ្មានមណ្ឌលសុខភាពទៀតផង។
អ្នកស្រី ឃិន ភាព ប្រាប់ថា គាត់បានផ្ដល់ការពិគ្រោះយោបល់ ចាក់ថ្នាំ ព្យួរសេរ៉ូម លាងរបួស និងលក់ឱសថទៅដល់ប្រជាជនរាប់ពាន់នាក់នៅក្នុងភូមិគាត់ផ្ទាល់ ភូមិនៅក្បែរៗនោះ និងប្រជាជនខ្លះទៀតមកពីស្រុកឱរ៉ាល់ ដែលត្រូវធ្វើដំណើរលើផ្លូវលំដ៏លំបាកចម្ងាយប្រហែល៣០គីឡូម៉ែត្រ។
ប៉ុន្តែគ្រូពេទ្យក្រៅក្របខណ្ឌរូបនេះ ប្រាប់ថា គាត់ចេះពីរបៀបបច្ចេកទេសវេជ្ជសាស្ត្របែបនេះតាមរយៈការអនុវត្តជាក់ស្ដែង ដែលគាត់បានប្រឡូកចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៤ ពេលគាត់បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហម រហូតដល់ដើមទសវត្សរ៍១៩៨០ ក្រោយពេលរបបខ្មែរក្រហមបានដួលរលំ។
អ្នកស្រី ឃិន ភាព ប្រាប់ថា៖ «អត់ដែលរៀនទេ ចូលជាក់ស្ដែងតែម្ដង។ រៀនចាក់ថ្នាំ ចាក់តែម្ដង។ និយាយរួម យើងចេះតាំងពីនៅតាមកងនោះ។ នៅតាមកង មុនដំបូងអត់មានបណ្ដុះបណ្ដាលទេ យើងចូលដូចថាមានអ្នកឈឺច្រើនអ៊ីចឹង យើងអាចជួយគេ ដូចថា មន្ទីរពេទ្យស្រុក។ និយាយរួម ចេះតាំងពីនៅស្រុកមុខកំពូល តាំងពីឆ្នាំ៧៤ឬ៧៥នោះ»។
នៅមុនពេលមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលគ្រប់ភាគីប្រដាប់សន្យាបញ្ចប់សង្គ្រាមនៅកម្ពុជានៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១នោះ អ្នកស្រី ឃិន ភាព បានស្នាក់នៅក្នុងជំរំជនភៀសខ្លួនកម្ពុជា មានទីតាំងស្ថិតក្នុងផ្នែកមួយនៃខេត្តចន្ទបុរី របស់ប្រទេសថៃ ជាទីដែលអ្នកស្រីទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលកិច្ចការស្ត្រី និងវិស័យអភិវឌ្ឍន៍ជនបទប៉ុណ្ណោះ ដែលគ្មានពាក់ព័ន្ធអ្វីសោះទៅនឹងជំនាញវេជ្ជសាស្ត្រ។
ទោះជាយ៉ាងណា ៤ឆ្នាំក្រោយពីវិលត្រឡប់ពីជំរំភៀសខ្លួនចូលមកប្រទេសកំណើតវិញ អ្នកស្រី ភាព បានផ្លាស់ទៅរស់នៅឯស្រុកកំណើតខាងប្ដី ស្ថិតនៅក្នុងឃុំក្រាំងដីវ៉ាយ ជាទីដែលគាត់បាននាំយកបទពិសោធន៍ខាងផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រដែលគាត់ទទួលបាននៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម យកមកប្រើប្រាស់ធ្វើជាមុខរបរ ដោយផ្ដល់ការព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗដល់អ្នកភូមិនិងប្រជាជនក្នុងភូមិដទៃទៀត។
អ្នកស្រី ភាព បានឈប់រៀនត្រឹមថ្នាក់ទី៩ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧០ ហើយបានចាកចេញពីស្រុកកំណើតរបស់គាត់នៅឯស្រុកកោះសូទិន ខេត្តកំពង់ចាម ដើម្បីចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូខ្មែរក្រហម ក្រោយរដ្ឋប្រហារទម្លាក់ព្រះប្រមុខ សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហនុ។ ការអប់រំនានាដែលអ្នកស្រី ភាព ទទួលបានពេលនោះ មានតម្លៃស្មើនឹងថ្នាក់ទី៤នៃប្រព័ន្ធអប់រំនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដែលជួយឱ្យគាត់អាចអានសេចក្ដីណែនាំជាភាសាបារាំងនៅលើសំបកឱសថនិងផលិតផលវេជ្ជសាស្ត្រដទៃទៀត។
អ្នកស្រី ភាព ប្រាប់ថា៖ «នៅតាមកង ដូចថាចៃដន្យអ៊ីចឹង។ ដូចថាយើងអាចធ្វើបាន យើងចូលធ្វើទៅ គេរើស ដូចថាចេះស្គាល់ថ្នាំនេះ ស្គាល់ថ្នាំនោះអ៊ីចឹង យើងអាចឱ្យអ៊ីចឹងបាន គេឱ្យយើងនេះ [ធ្វើជាអ្នកព្យាបាល] ទៅ។ គ្រាន់តែយើងដូចថាយើងស្គាល់ថ្នាំពេទ្យអ៊ីចឹងទៅ ពេលឈឺ យើងទៅ ហើយពេលដឹកជញ្ជូន ពេលត្រូវការអី យើងមានបង់មានអីរុំរបួសអ៊ីចឹងទៅណ៎ា»។
ថ្វីបើយ៉ាងនេះក្ដី គ្រូពេទ្យក្រៅក្របខណ្ឌរូបនេះ អះអាងថា គាត់បដិសេធផ្ដល់ការព្យាបាលជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើន ហើយបានផ្ដល់ការព្យាបាលជំងឺមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដែលគាត់បានចេះដឹងតាមរយៈការអនុវត្តជាក់ស្ដែងតាំងពីជំនាន់ខ្មែរក្រហមនោះ ជាពិសេសជំងឺគ្រុនចាញ់ ដែលជួយឱ្យខ្លួនគាត់ផ្ទាល់ត្រូវបានជ្រើសរើសធ្វើជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តប្រចាំភូមិ ឬជាជនបង្គោលប្រចាំភូមិសម្រាប់ការងារប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺគ្រុនចាញ់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០២មក។
អ្នកស្រី ភាព ប្រាប់ថា៖ «គ្រុនចាញ់ គ្រុនក្ដៅធម្មតា តែមួយជំនាន់មុន អត់មានក្រពះពោះវៀនទេណា មានតែគ្រុនចាញ់ ក្ដៅធម្មតាប៉ុណ្ណឹង ហើយចុកដៃចុកជើង ឈឺក្បាលអីហ្នឹង រោគស្ត្រីធ្លាក់សធ្លាក់អី ចាក់ថ្នាំពន្យារកំណើត ចាក់អី។ ទើបខ្ញុំមកហ្នឹង បានមានអ្នកពន្យារកំណើត។ កាលមុន អត់ដឹងទេ កូនមួយឆ្នាំមួយៗ។ ដល់ពេលខ្ញុំនៅជំរំធ្លាប់ប្រើនោះ ដល់មកនៅហ្នឹងទៅ ចេះតែចាក់ទៅ»។
មុនឈានមកប្រើសឺរ៉ាំងជ័រនៅដើមឆ្នាំ២០០០ អ្នកផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលមូលដ្ឋានរូបនេះ បានប្រើប្រាស់សឺរ៉ាំងកែវ ដែលគាត់អះអាងថា បានលាងសម្អាតឧបករណ៍នេះបានត្រឹមត្រូវតាមរយៈការស្រុះទឹកក្ដៅនិងលាងជាមួយទឹកអាល់កុល ដើម្បីបង្ការការចម្លងមេរោគពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សទៀត។
អ្នកស្រី ភាព អះអាងថា៖ «ម្ជុលតែចាក់ហើយ មួយជំនាន់ហ្នឹង យើងលាងឱ្យហើយហ្នឹងណា។ លាងហើយទុកម្ដុំទៅ បើយើងអស់ម្ជុលហ្នឹង ព្រលឹមឡើងដឹងតែស្ងោរ។ ទោះបីជាយើងអត់មានប្រើអស់ ក៏យើងត្រូវលាងស្ងោរអ៊ីចឹង ឱ្យហើយស្រេចៗដែរ ឱ្យវាសម្លាប់មេរោគអស់ទៅ បានយើងយកមកប្រើទៀត»។
អ្នកស្រី ភាព អះអាងថា គាត់បានផ្ដល់ការព្យាបាលជំងឺរាប់ពាន់នាក់និងមានគ្រប់វ័យ ប៉ុន្តែសព្វថ្ងៃនេះ គាត់ផ្ដល់ការព្យាបាលដល់កុមារភាគច្រើន។ គ្រូពេទ្យគ្មានក្របខណ្ឌរូបនេះ បានឱ្យដឹងទៀតថា គ្មានអ្នកជំងឺណាម្នាក់ស្លាប់នោះឡើយក្រោយពីទទួលការព្យាបាលរបស់គាត់ ហើយគាត់អះអាងថា អ្នកភូមិបានកោតសរសើរសេវាព្យាបាលរបស់គាត់ទៅវិញ។
អ្នកស្រី ភាព ប្រាប់ថា៖ «ហ្នឹងគាត់គ្រាន់តែថា ហ៊ឺស! ប្រើថ្នាំផ្ទះម៉ែកាវឿនច្រើនត្រូវអ៊ីចឹងហ្អា! គេហៅម៉ែកាវឿនៗ។ បើថ្នាំចាស់ ថ្លោះរោយ ឈឺសរសៃ ឈឺអីហ្នឹង អាហ្នឹងភាគច្រើនគឺត្រូវតែម្ដង តាំងពីខាងស្រុកឱរ៉ាល់អីណាមកទិញ។ ដល់ពេលគេល្បីអ៊ីចឹងទៅ ចេះតែមក ដើរអត់រួច ជិះអីអត់កើតអ៊ីចឹង គាត់មក មកអ៊ីចឹងសួររកថា ផ្ទះមួយណាគេថាពេទ្យហ្នឹងមកពីជំរំអ៊ីចឹងទៅ គេប្រាប់អ៊ីចឹងទៅណា។ អ៊ីចឹងគាត់មករកអ៊ីចឹងទៅ ទិញយកទៅប្រើអ៊ីចឹង ត្រូវ»។
នៅចម្ងាយប្រហែល២០០ម៉ែត្រពីផ្ទះរបស់អ្នកគ្រូពេទ្យ ភាព អ្នកស្រី ឡាយ នីន អាយុ៥៨ឆ្នាំ ដែលកំពុងធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាមួយចៅប្រុសម្នាក់ផងនោះ បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា គាត់និងសមាជិកក្រុមគ្រួសារគាត់បានទទួលការព្យាបាលពីអ្នកស្រី ឃិន ភាព អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយចាប់តាំងពីគាត់បានវិលត្រឡប់ពីជំរំ។
ស្ត្រីរូបនេះប្រាប់បន្ថែមថា រូបគាត់ផ្ទាល់ធ្លាប់ទៅរកអ្នកគ្រូពេទ្យ ភាព ឱ្យលាងរបួស ដាក់សេរ៉ូម ចាក់ថ្នាំ និងផ្សំថ្នាំលេបសម្រាប់បំបាត់អាការវិលមុខនិងលើសឈាម។
អ្នកស្រី ឡាយ នីន និយាយថា៖ «ចាស៎! ពេលវិលមុខ ខ្ញុំទៅរកគាត់ គាត់ក៏ឱ្យវាស់ឈាមវាស់អីទៅ ដឹងថាលើសឈាម ទៅទិញថ្នាំគាត់លេបទៅ បើថាទ្រង់មិនបាត់ទេ ទៅទៀត។ ទៅរកគាត់រហូតហ្នឹង តាំងពីគាត់មកពីជំរំ។ ជំនាន់ហ្នឹងមានតែគាត់ហ្នឹងហើយ ពេទ្យ ភាព ហ្នឹង»។
ខុសពីជាង២០ឆ្នាំមុន សព្វថ្ងៃនេះ ភូមិដក់ពរ ត្រូវបានតភ្ជាប់ដោយផ្លូវក្រាលកៅស៊ូដែលអាចឱ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីប្រជុំជនសំខាន់ៗស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៤ ដូចជាផ្សារត្រពាំងក្រឡឹង និងផ្សារត្រែងត្រយឹង។
ទោះជាយ៉ាងណា ឃុំក្រាំងដីវ៉ាយ មិនទាន់មានមណ្ឌលសុខភាពផ្ទាល់ខ្លួននៅឡើយទេ ហើយឃុំនេះស្ថិតនៅក្រោមកម្រងមណ្ឌលសុខភាពឃុំចំបក់ ដែលមានចម្ងាយប្រហែល២០គីឡូម៉ែត្រពីភូមិដក់ពរ។
ប្រធានមណ្ឌលសុខភាពចំបក់ លោក សឿន សំបូរ បានទទួលស្គាល់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់គ្រូពេទ្យមកពីជំរំដូចអ្នកស្រី ឃិន ភាព នៅក្នុងការផ្ដល់ការព្យាបាលទៅដល់អ្នកភូមិរស់នៅតាមសហគមន៍ជនបទ មុននឹងតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាលនេះ ត្រូវបានតភ្ជាប់ទៅសេវាសុខាភិបាលដែលផ្ដល់ដោយរដ្ឋាភិបាល និងសេវាសុខាភិបាលដែលផ្ដល់ដោយគ្រូពេទ្យមានការបណ្ដុះបណ្ដាលត្រឹមត្រូវដែលស្ថិតនៅឆ្ងាយពីអ្នកភូមិ។
លោក សឿន សំបូរ ប្រាប់ថា៖ «មានគាត់ប្រសើរជាងអត់» ដោយបន្ថែមថា គ្មានមណ្ឌលសុខភាពនៅក្នុងឃុំចំបក់នោះឡើយរហូតដល់ឆ្នាំ២០១៥ គ្មានផ្លូវល្អតភ្ជាប់ចូលទៅក្នុងភូមិឃុំរបស់អ្នកស្រុក ការប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងទ័ពរដ្ឋាភិបាលនិងកងទ័ពខ្មែរក្រហមនៅសេសសល់អំឡុងទសវត្សរ៍១៩៩០ និងគ្រូពេទ្យទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលត្រឹមត្រូវមានចំនួនតិចតួចប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងឃុំចំបក់ និងឃុំក្រាំងដីវ៉ាយ។
បើតាមលោក សំបូរ គ្រូពេទ្យប្រហែល២០នាក់ដែលបើកគ្លីនិកផ្ដល់ការព្យាបាលតាមផ្ទះដោយមានការបណ្ដុះបណ្ដាលត្រឹមត្រូវ គ្មានបរិក្ខារវេជ្ជសាស្ត្រសមរម្យនិងគ្មានអាជ្ញាបណ្ណនោះ ត្រូវបានណែនាំឱ្យចុះកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់ការផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥មក។
កិច្ចសន្យាទាំងនេះ បានកើត១ឆ្នាំក្រោយពីមនុស្សដល់ទៅជិត៣០០នាក់ត្រូវបានរកឃើញឆ្លងវីរុសហ៊ីវ (HIV) ក្នុងឃុំរការ ស្ថិតក្នុងស្រុកសង្កែ នៃខេត្តបាត់ដំបង ភាគពាយព្យប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែគ្រូពេទ្យគ្មានក្របខណ្ឌម្នាក់បានប្រើប្រាស់សឺរ៉ាំងដោយគ្មានការលាងសម្អាតឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ គ្រូពេទ្យ យ៉ែម ជ្រិន បច្ចុប្បន្ននេះ កំពុងជាប់ឃុំនៅក្រោមការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២០ឆ្នាំ។
កាលពីដើមខែមករានេះ គ្រូពេទ្យក្លែងក្លាយ៣នាក់នៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក៏កំពុងប្រឈមមុខនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់ផងដែរ បន្ទាប់ពីត្រូវបានរកឃើញប្រើប្រាស់សញ្ញាបត្រវេជ្ជសាស្ត្រក្លែងក្លាយ។
ប្រធានការិយាល័យសុខាភិបាលប្រតិបត្តិស្រុកភ្នំស្រួច លោក ជា សុខេង បានប្រាប់ថា ការបង្កើតមណ្ឌលសុខភាពនៅក្នុងឃុំមួយ ត្រូវផ្អែកតាមគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានកំណត់ថា ទាល់តែមានប្រជាជនយ៉ាងតិច៨ពាន់នាក់ ហើយលោកថា រដ្ឋបាលឃុំក្រាំងដីវ៉ាយ មិនទាន់មានប្រជាជនដល់ចំនួនដែលស្របនឹងគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលនោះឡើយ។
មន្ត្រីសុខាភិបាលមូលដ្ឋានរូបនេះបានឱ្យដឹងទៀតថា មណ្ឌលសុខភាពមួយនឹងត្រូវបង្កើតឡើងនៅក្នុងឃុំក្រាំងដីវ៉ាយនេះនាពេលអនាគត ប៉ុន្តែលោកមិនអាចបញ្ជាក់ថា នឹងបង្កើតឡើងនៅពេលណាជាក់លាក់នោះឡើយ។
លោក ជា សុខេង មានប្រសាសន៍ថា៖ «គោលការណ៍នៃការសាងសង់មណ្ឌលសុខភាព ទាល់តែចំនួនប្រជាជនគ្រប់។ អាហ្នឹងទៅតាមគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល ដែលជាធម្មតាចាប់ពី៨ពាន់នាក់ឡើង»។
គ្លីនិកតាមផ្ទះចំនួន៣កន្លែង ត្រូវបានគេឃើញកំពុងបើកដំណើរការនៅក្នុងភូមិដក់ពរ។ គ្លីនិកមួយកន្លែងស្ថិតនៅក្បែរផ្ទះរបស់អ្នកស្រី ឃិន ភាព ហើយគ្លីនិកចំនួន២ទៀត ស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវលំមួយដែលតភ្ជាប់ទៅកាន់ស្រុកឱរ៉ាល់។ គ្លីនិកឯកជនទាំង៣កន្លែងនោះ សុទ្ធតែដាក់បង្ហាញនូវសញ្ញាពេទ្យ ដែលខុសពីគ្រូពេទ្យ ភាព ដែលដាក់បង្ហាញត្រឹមផ្ទាំងបង្ហាញការផ្ដល់សេវាព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់។
បើទោះបីជាមានគ្លីនិកតាមផ្ទះបើកដំណើរការដោយគ្រូពេទ្យថ្មីៗក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ឌី សាមុត អាយុ៦៥ឆ្នាំ ដែលទើបតែរួចរាល់ពីការងូតទឹកសម្អាតខ្លួននៅពេលរសៀលហើយនោះ ប្រាប់ថា គាត់មានទំនុកចិត្តទៅលើគ្រូពេទ្យ ភាព ដែលផ្ដល់ការព្យាបាលដល់រូបគាត់និងសមាជិកក្រុមគ្រួសារគាត់អស់រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមកហើយនោះ។
អ្នកស្រី ឌី សាមុត និយាយថា៖ «មើលគាត់តាំងពីមកពីជំរំ ខ្ញុំរាកអី តែពីរលេបបាត់ហើយ ចុកពោះចុកអី រាកអីហ្នឹង រកតែគាត់ លើសឈាម វាស់ឈាមអីហ្នឹង»។
បើតាមអ្នកស្រី ឡាយ នីន និងអ្នកស្រី សាមុត ប្រជាជនដទៃទៀតនៅក្នុងភូមិ បានស្វែងរកសេវាព្យាបាលពីអ្នកគ្រូពេទ្យ ភាព តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧មក ដោយថា អ្នកគ្រូពេទ្យ ភាព លក់ថ្នាំធូរថ្លៃ ហើយទុកចិត្តទៅលើគាត់ជាពេទ្យមកពីជំរំ។
អ្នកស្រី ឌី សាមុត និយាយបន្តថា៖ «កូនខ្ញុំក៏ទៅគាត់ កូនខ្ញុំកាលរាកអី តោះកូនអើយអ៊ុំ ភាព តែពីរលេបអីបាត់ឈឹង។ អោយតែរាក ឈឺក្បាល ផ្ដាសាយ ហត់ៗ អត់ទៅរកអ្នកណាទេ តែពីរលេបហ្នឹងគ្រាន់ហើយ ឯពេទ្យមកក្រោយៗថ្លៃពេក។ គាត់ធូរថ្លៃ ហើយកម្ម៉ង់ត្រូវ តែពីរមុខហ្នឹងទេ រាក ចុកពោះហ្នឹង តែពីរលេបបាត់ៗហើយ»។
នៅពេលត្រូវបានសួរថា កន្លងមក អ្នកគ្រូពេទ្យ ភាព ព្យាបាលអ្នកផ្សេងគ្រោះថ្នាក់ដល់ជីវិតដែរឬយ៉ាងណានោះ អ្នកស្រី សាមុត និយាយថា៖ «អត់ទេ អត់ដែរឮទេ អត់មានគ្រោះថ្នាក់អ្នកណាមួយទេ។ គាត់ព្យាបាលតែអ្នកណាល្មមៗ បើខ្លាំង គាត់អត់ហ៊ានព្យាបាលដែរហ្នឹង។ ឧទាហរណ៍ថា អត់ដឹងខ្លួនអ៊ីចឹងណា យ៉ាប់ខ្លាំង គាត់អត់មើលទេ។ បើថាយើងគ្រុនក្ដៅអី គ្រុនផ្ដាសាយអី ត្រឹមដាក់សេរ៉ូមមួយកំប្លោកពីរកំប្លោក គាត់មើល។ បើរបួសអីល្មមៗ គាត់ដេរគាត់លាងអ៊ីចឹងទៅ»។
អ្នកគ្រូពេទ្យ ភាព បានឱ្យដឹងថា គាត់បានតស៊ូនឹងជំងឺទឹកនោមផ្អែមអស់រយៈពេល១០ឆ្នាំមកហើយ ដែលជំងឺនេះបានធ្វើឱ្យដៃរបស់គាត់ឡើងខ្ញង់ចាប់កាន់អ្វីមិនជាប់ ហើយបង្កឱ្យភ្នែកទាំងគូរបស់គាត់ស្រវាំងមើលអ្វីមិនសូវច្បាស់នោះឡើយ ដែលក៏ជំរុញឱ្យគាត់បោះបង់ជាបណ្ដើរៗនូវការងារផ្ដល់សេវាសុខាភិបាលទៅដល់អ្នកភូមិ។
នៅក្រោមផ្ទះអ្នកស្រី ឃិន ភាព ទូកញ្ចក់មួយផ្ទុកទៅដោយឱសថនិងបរិក្ខារពេទ្យមួយចំនួនត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងនោះ ហើយសំណល់សឺរ៉ាំងនិងសំបកកញ្ចប់ថ្នាំ ត្រូវបានបោះចោលនៅក្នុងកន្ត្រកសំរាមមួយស្ថិតនៅចំហៀងផ្ទះផ្នែកខាងជើងរបស់គាត់។
អ្នកស្រី ឃិន ភាព ប្រាប់ថា៖ «ឈប់ហើយ ឱ្យកូនខ្ញុំអ្នកចាក់ម្ដង ខ្ញុំអត់ចាក់ទេ មើលសរសៃអត់ឃើញ។ ពេលគេមករកចាក់ ដាក់សេរ៉ូមដាក់អីអ៊ីចឹងទៅ អាកូនហ្នឹងអ្នកចាក់។ ឈប់ហ្នឹងមិនមែនឈប់ប៉ិតទេ។ ជួនកាលកូនអត់នៅ គ្នា [អ្នកជំងឺ] មកប្រញាប់អ៊ីចឹងទៅ ក៏ដាក់សេរ៉ូមឱ្យទៅមួយប្លោកអីអ៊ីចឹង។ ចាក់ខ្លួនឯងទៅ លាត់មើលសរសៃគេសិន។ បើថាសរសៃគេអាចមើលឃើញ បានលាយសេរ៉ូម។ បើថាសរសៃអត់នេះ ឱ្យចាំកូនសិន ព្រោះភ្នែកយើងចាស់»៕
