ក្រសួងបរិស្ថាន លើកឡើងថា តម្រូវការទីផ្សារគ្រឿងសង្ហារឹមក្នុងស្រុក ជាកត្តាដែលនាំឱ្យធនធានព្រៃឈើក្នុងតំបន់ការពារនៅប្រទេសកម្ពុជាបន្តបាត់បង់ ប៉ុន្តែសកម្មជនការពារព្រៃឈើ អះអាងថា ការបាត់បង់គម្របព្រៃឈើទាំងនោះកើតឡើងដោយសារការនាំចេញឈើទៅក្រៅប្រទេស។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានថ្លែងអំឡុងពេលរៀបចំដំណើរបោះតង់នៅតំបន់ព្រៃឡង់ ក្នុងភូមិសាស្រ្តខេត្តក្រចេះ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ថា តម្រូវការទីផ្សារឈើនៅកម្ពុជាមានប្រមាណជាង២លានម៉ែត្រគូបក្នុងមួយឆ្នាំ។
លោកថា តម្រូវការគ្រឿងសង្ហារឹមដែលធ្វើអំពីឈើធម្មជាតិ ជាកត្តាជំរុញឱ្យមានបទល្មើសកាប់ឈើខុសច្បាប់បន្តកើតមាន ដោយក្រុមឈ្មួញប្រើប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រចូលព្រៃការពារ កាប់ឈើដឹកជញ្ជូនមកលក់ឱ្យពួកគេ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា មានប្រសាសន៍ថា៖ «តម្រូវការផ្នែកប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារឹមដែលប្រជាពលរដ្ឋនៅតែត្រូវការនេះ វាគឺជាសម្ពាធមួយមកលើធនធានធម្មជាតិរបស់យើង គឺមានន័យថា ព្រៃឈើរបស់យើង។ ហើយប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋបដិសេធមិនប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារឹមដែលធ្វើពីឈើប្រណិត ក៏ប៉ុន្តែងាកមកប្រើប្រាស់គ្រឿងសង្ហារឹមដែលធ្វើពីចម្ការឈើដាំ នោះវាជាផ្នែកមួយដែលជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធលើធនធានធម្មជាតិ»។
មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យរូបនេះបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងជំរុញឱ្យមានការវិនិយោគលើការដាំដើមឈើសម្រាប់កែច្នៃ ដោយមានក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក ជាក្រុមហ៊ុនដំបូងគេដែលទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទំហំ ៣ ៤០០០ហិកតា នៅខេត្តក្រចេះ ដើម្បីដាំឈើសម្រាប់កែច្នៃបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុកនិងនាំចេញ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បន្តថា ក្នុងចំណោមបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ដែលខាងក្រសួងបង្ក្រាបបានជាង៨ពាន់ករណី ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ហើយបទល្មើសកាប់រានដីព្រៃបង្កគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈការកាប់ឈើដឹកតាមគោយន្តមានគ្រោះថ្នាក់តិចតួចចំពោះធនធានព្រៃឈើ។
លោកបន្ថែមថា៖ «តាមអ្វីដែលយើងស្រាវជ្រាវ គឺមានឈ្មួញកណ្តាលមកពីខេត្តផ្សេងដែលគេមានបណ្តាញរបស់គេ ជួនកាលឱ្យលុយទៅប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងទៅ។ អ្នកខ្លះទៅកាប់ឈើដើម្បីលក់ឱ្យខ្លួន ពេលខ្លះទៅទន្ទ្រានដីដើម្បីលក់ឱ្យខ្លួនក្នុងតម្លៃថោកៗ ហើយជនទាំងនេះ គេមានបណ្តាញរបស់គេ»។
សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ លើកឡើងថា តម្រូវការគ្រឿងសង្ហារឹមក្នុងស្រុក មិនបានធ្វើឱ្យបាត់បង់ធនធានព្រៃឈើនៅកម្ពុជា។ លោកថា ការនាំឈើចេញទៅក្រៅប្រទេស និងការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ដីកសិកម្មដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន គឺជាមូលហេតុចម្បងនៃការបន្តរលាយសាបសូន្យនៃគម្របព្រៃឈើធម្មជាតិក្នុងប្រទេស។
សកម្មជនព្រៃឈើរូបនេះ អះអាងប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ថា ក្រុមហ៊ុន អង្គរផ្លាយហ្វូត ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវធំជាងគេលើការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជាសម្រាប់ការនាំចេញ ដោយមានបែងចែកក្រុមហ៊ុនសាខាមួយចំនួនមានទីតាំងនៅក្បែរតំបន់ព្រៃអភិរក្ស រាប់ទាំងក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក ជាអ្នកប្រមូលនិងដឹកជញ្ជូនឈើចេញពីព្រៃ។ លោកថា លោកមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីការនាំចេញឈើទៅក្រៅប្រទេសរបស់ក្រុមហ៊ុន ដែលក្នុងនោះភាគច្រើនមានការគេចពន្ធ។
លោក ហេង ស្រស់ និយាយថា៖ «សព្វថ្ងៃ ខ្ញុំទទួលបានដំណឹងថា ក្នុងមួយថ្ងៃ ក្រុមហ៊ុន អង្គរផ្លាយហ្វូត អាចនាំចេញឈើពីប្រទេសកម្ពុជា យកទៅលក់ខាងក្រៅប្រទេសមាន៨០កុងទីន័រ ហើយក៏ខ្ញុំមានឯកសារបញ្ជាក់ចេញពីកន្លែងកំពង់ផែ ដែលគាត់បញ្ចេញកុងទីន័រដែលដាក់ឈើយកទៅលក់ខាងក្រៅប្រទេសហ្នឹងដែរ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ការនាំឈើចេញទៅក្រៅប្រទេស ការរត់ពន្ធឈើដោយមិនបានបង់ប្រាក់ចូលរដ្ឋ ទាំងនោះហើយដែលជាមូលហេតុធំៗនាំឱ្យមានវិនាសកម្មព្រៃឈើនៅកម្ពុជា។ បើសិនជាខាងអ្នកនាំពាក្យ ខាងក្រសួងបរិស្ថាន គាត់លើកឡើងអ៊ីចឹង អាហ្នឹងវាហាក់បីដូចជាគាត់កំពុងតែការពារជនល្មើសដែលកំពុងតែធ្វើការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដឹកយកទៅលក់ខាងក្រៅប្រទេស»។
នៅក្នុងវីដេអូខ្លីមួយដែលមានរយៈពេលជិត៦នាទីដែលមានចំណងជើង «គ្មានថ្ងៃវិលវិញ» ត្រូវបានទម្លាយចេញតាមទំព័រ Facebook សារព័ត៌មាន Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ បានបង្ហាញពីសកម្មភាពអាឈើ ដឹកជញ្ជូនឈើតាមគោយន្ត និងតាមរថយន្តធនធំនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តក្រចេះ ដែលត្រូវបានរាយការណ៍ទៅកាន់ក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក។
វីអូឌី មិនអាចទាក់ទងសុំការឆ្លើយតបពីក្រុមហ៊ុន អង្គរផ្លាយហ្វូត បានទេ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៨ ខែកុម្ភៈនេះ។ យ៉ាងណា បើតាមគេហទំព័រក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម នាយកក្រុមហ៊ុនមួយនេះមានឈ្មោះ Lu Chu-Chang ដែលត្រូវជានាយកក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក។
យ៉ាងណា លោក Lu Chu-Chang ថ្មីៗនេះ បានបដិសេធការចោទប្រកាន់របស់ក្រុមសកម្មជនដែលថា ក្រុមហ៊ុនប្រមូលទិញឈើខុសច្បាប់ពីពលរដ្ឋ ដោយលោកអះអាងថា ឈើដែលដឹកចេញពីក្រុមហ៊ុន ជាឈើសេសសល់ដែលបានឈូសឆាយចេញពីដីសម្បទានរបស់ក្រុមហ៊ុន សម្រាប់ដាំដើមអាកាស្យា។
លោក ហេង ស្រស់ បន្តថា ក្រោយវីដេអូនេះត្រូវបានចុះផ្សាយ គណៈកម្មការគ្រប់គ្រងនិងទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិ បានចុះប្រតិបត្តិការនៅតំបន់ព្រៃឡង់ និងពិតជាបានប្រទះឃើញពលរដ្ឋកំពុងកាប់ឈើ ដើម្បីយកទៅលក់ឱ្យក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក ពិតមែន។
បើតាមទំព័រហ្វេសប៊ុក ព័ត៌មានរបស់កងរាជអាវុធហត្ថកម្ពុជា GRKNews បានបង្ហាញពីលទ្ធផលនៃការបង្ក្រាបបទល្មើសកាប់ឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃអភិរក្សព្រៃឡង់ នៅភូមិសាស្រ្តខេត្តកំពង់ធំ ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តក្រចេះ នៅតាមទីតាំងផ្សេងៗគ្នា។ ក្នុងនោះ នៅថ្ងៃពុធ ទី១៥ និង១៦ ខែកុម្ភៈ សមត្ថកិច្ចបានស្រាវជ្រាវឃើញគល់ឈើកាប់ចំនួន១៧៨គល់ នៅចំណុចផ្លូវបំបែកចូលក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក និងពលរដ្ឋ២០នាក់។
តាមប្រភពដដែល ពលរដ្ឋទាំងនោះកំពុងរស់នៅធ្វើចម្ការនិងកាប់ឈើ សម្រាប់ដឹកជញ្ជូនយកទៅលក់ឱ្យក្រុមហ៊ុន ស៊ីងបាយអូថេក ក្នុងតម្លៃ៦០០ ០០០រៀល ក្នុង១ម៉ែត្រគូប។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងនិងទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិ លោក អេង ហ៊ី មិនបានបញ្ជាក់បន្ថែមអំពីលទ្ធផលនៃប្រតិបត្តិការចុះស្រាវជ្រាវ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់ ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះនៅឡើយ ដោយថាប្រតិបត្តិការ និងការស្រាវជ្រាវរកបទល្មើសនិងជនពាក់ព័ន្ធមិនទាន់បញ្ចប់។
លោក អេង ហ៊ី មានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចបញ្ជាក់បានទេ អាហ្នឹងការស៊ើបអង្កេតរបស់គេ។ គេកំពុងធ្វើការស៊ើបអង្កេតមើល តើវារបៀបម៉េច? វាពាក់ព័ន្ធអីខ្លះ?»
កាលពីឆ្នាំ២០១៦ រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យបង្កើតដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ លើទំហំដី ៤៣១ ៦៨៣ហិកតា គ្របដណ្តប់លើខេត្តចំនួន៤ រួមមាន ខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង កំពង់ធំ និងព្រះវិហារ ដើម្បីការពារធនធានធម្មជាតិ និងជីវៈចម្រុះក្នុងតំបន់នោះ។
តែយ៉ាងណា របាយការណ៍ចំហជាលើកទី២ របស់សាកលវិទ្យាល័យ ខូប៉ែនហាក (Copenhagen) របស់ប្រទេសដាណឺម៉ាក កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ បានបង្ហាញពីការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ថាមានទំហំផ្ទៃដីជាង២ ៥០០ហិកតា (២ ៥៦៥ហិកតា)។ របាយការណ៍នេះបញ្ជាក់ថា ការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជានៅតែកើនឡើងខ្លាំង៕
វីអូឌី សូមកែតម្រូវកថាខណ្ឌទី១២ ដែលផ្សាយថា «នៅក្នុងវីដេអូខ្លីមួយដែលមានរយៈពេលជិត៦នាទី របស់ក្រុមសកម្មជនការពារព្រៃឈើរបស់លោក អ៊ូច ឡេង បានបង្ហាញសកម្មភាពបទល្មើសអារឈើ[…]»។
ទៅជា «នៅក្នុងវីដេអូខ្លីមួយដែលមានរយៈពេលជិត៦នាទី ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយបន្តនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់សារព័ត៌មាន The Cambodia daily នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ បានបង្ហាញសកម្មភាពបទល្មើសអារឈើ […]»។
