សកម្មជនបរិស្ថានអះអាងថា ពួកគេនៅតែរងការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាពមិនឱ្យចូលរួមរាយការណ៍និងធ្វើសកម្មភាពការពារព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់ ហើយថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើកំពុងបន្ដកើតមានឥតឈប់ឈរនិងគ្មានការទប់ស្កាត់ឡើយ។
តំណាងក្រុមស្នូលបណ្តាញព្រៃឡង់ខេត្តកំពង់ធំ លោក ម៉ិញ នី ប្រាប់ពលរដ្ឋអ្នកសារព័ត៌មាន CCIM ថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើបានបន្ដកើតមានជាហូរហែ ស្របពេលសមាជិកបណ្ដាញព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តកំពង់ធំត្រូវបានអាជ្ញាធរហាមឃាត់បិទឱ្យចូលរួមយាមល្បាតនិងការពារនោះទេ។
លោកបន្ដថា ការនេះហាក់ជាការបើកដៃឱ្យក្រុមជនខិលខូចនិងអ្នកមានអំណាចអាចកេងយកផលប្រយោជន៍ពីសហគមន៍ព្រៃឡង់ ខណៈអាជ្ញាធរមានភាពអសកម្មនិងមិនហ៊ានជាមួយពួកគេឡើយ។
លោកបន្ដថា៖ «ដូចជិះសេះលែងដៃហើយ តាមចិត្តហើយ! ឈ្មួញប្រើប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីឱ្យដៃឱ្យជើង មន្ត្រីកាង មន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស បើកដៃឱ្យកាប់ឈើ យកលុយក្រោមតុ អំពើពុករលួយគប់គិតគ្នា។ ការកាប់ឈើលើសមុន ដោយសារការកាប់ឈើ អារឈើចេញ វាដដែល! ហើយវាត្រង់អ្នកកាប់បំផ្លាញព្រៃកាប់ចម្ការចូលក្នុងតំបន់ព្រៃយកដីធ្វើកម្មសិទ្ធិ»។
ក្រៅពីការបំបិទសិទ្ធិមិនឱ្យចូលរួមយាមល្បាតហើយនោះ លោកថា សមាជិកបណ្ដាញព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តកំពង់ធំក៏រងការគំរាមកំហែងសុវត្ថិភាព ការចោទប្រកាន់នានាថាជាក្រុមប្រឆាំង និងការលាបពណ៌ពីសំណាក់អាជ្ញាធរទៀតផង។
លោកបន្ដថា៖ «ការគំរាមកំហែងខ្ញុំនិងសកម្មជនរបស់ខ្ញុំទៀត គឺពួកមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សគំរាមកំហែង បើហ៊ានតែចូលព្រៃទៀត គឺគេនឹងចាប់ខ្លួនខ្ញុំ អ្នកតំណាង៦ទៅ៧នាក់ ឱ្យតែចូលព្រៃទៀត គឺចាប់ហើយ គេអត់ទុកទេ។ រដ្ឋាភិបាលសូមធ្វើយ៉ាងណាក៏ដោយ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើចេញទៅក្រៅប្រទេសក្តី និងអ្នកនៅក្នុងប្រទេសក្តីដែលលើសពីដែនកំណត់។ ក្រសួងបរិស្ថានសូមឱ្យលោកបើកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ សហការរួមគ្នាការពារ ឱ្យសហគមន៍ព្រៃឡង់បានចូលព្រៃដើរត្បាតការពារឡើងវិញ»។
សមាជិកបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់នៅខេត្តព្រះវិហារដែលបានចូលរួមការពារតំបន់ព្រៃឡង់ប្រមាណ៥ឆ្នាំមកហើយនោះ លោក ចាន់ សារិន អះអាងថា បច្ចុប្បន្ននេះ សមាជិកបណ្ដាញព្រៃឡង់មិនអាចចូលយាមល្បាតញឹកញាប់ដូចពីមុននោះទេ ដោយសារការរឹតត្បិតពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។
យ៉ាងនេះក្ដី លោកថា ក្រុមសហគមន៍ក៏បានឆ្មក់ចូលយាមល្បាតយូរៗម្ដងផងដែរ ដោយសង្កេតឃើញសកម្មភាពព្រៃឈើនៅតែបន្ដកើតមាន ដោយគ្មានការទប់ស្កាត់នោះឡើយ។ ក្រៅពីនេះ លោកថា សមាជិកបណ្ដាញព្រៃឡង់ក៏រងការគំរាមកំហែងពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនដែលពាក់ព័ន្ធ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេពិបាកចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជានេះ។
លោកបន្ដថា៖ «ខែកក្កដាកន្លងមកថ្មីៗនេះ យើងឃើញការដឹកជញ្ជូនព្រៃឈើទៅក្រុមហ៊ុន PNT ឃើញរហូតដល់ទៅ៣៦៦ករណី ដែលយើងរកឃើញព្រៃឡង់សព្វថ្ងៃ មានការកាប់បំផ្លាញមែនទែន។ ហើយបញ្ហាប្រឈម ឥលូវនេះ គឺមិនមែនស្រួលដូចពីមុនទេ យើងអាចចុះមួយខែ ១ឬ២ដង មានការកើនឡើងមិនចេះចប់ មិនចេះឈប់ឈរទេ»។
អ្នកឃ្លាំមើលអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក បណ្ឌិត សេង សារី មានប្រសាសន៍ថា ការចូលរួមការពារបរិស្ថាននិងធនធានធម្មជាតិ គឺជាសកម្មភាពស្របច្បាប់របស់ពលរដ្ឋ និងពុំគួរត្រូវបានរារាំងឬចាត់ទុកជាសកម្មភាពខុសច្បាប់នោះឡើយ។
លោកបន្ដថា៖ «ពេលរដ្ឋាភិបាលមិនមែនជាដៃគូការពារធនធានសម្បត្តិធម្មជាតិទេ វាធ្វើឱ្យមានការប្រទាំងប្រទើសរវាងអាជ្ញាធរជាមួយយសកម្មជនព្រៃឈើយើងបច្ចុប្បន្ននេះ។ កន្លងមក យើងក៏ឃើញបញ្ហារវាងអាជ្ញាធរនិងសហគមន៍ទាក់ទងនឹងការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិ ឬការវិនិយោគទៅធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើនេះ ការប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិនេះអត់មានតម្លាភាព។ យើងមិនដឹងប្រភពថវិកាដែលទទួលបានពីការលក់ព្រៃឈើ ពីការលក់ធនធានធម្មជាតិហ្នឹង ចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍជាតិកម្ពុជា ឬចូលរួមអភិវឌ្ឍលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាតិបានកម្រិតណាទេ»។
បណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំង៤ខេត្ត អះអាងថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ពួកគេតែងចេញរបាយការណ៍តាមដាននិងស៊ើបអង្កេតទៅលើការបំផ្លាញព្រៃឈើនៅតំបន់ព្រៃឡង់។ ប៉ុន្ដែដោយសារបម្រាមរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន នៅរយៈពេលចុងក្រោយនេះ ពួកគេពិបាកធ្វើរបាយការណ៍លម្អិតលាតត្រដាងសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ អ្វីដែលពួកគេអាចធ្វើបាននៅអំឡុងពេលនេះ គឺឃ្លាំមើលសកម្មភាពដឹកឈើប្រណិត និងប្រមែប្រមូលភស្ដុតាងសំខាន់ៗដែលពួកគេរកបាននៅខាងក្រៅតំបន់ព្រៃឡង់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានមានប្រសាសន៍កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ថាបទល្មើសធនធានធម្មជាតិទ្រង់ទ្រាយធំនៅក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ និងនៅតំបន់ការពារធម្មជាតិផ្សេងទៀត លែងកើតមានទៀតហើយ និងនៅមានតែបទល្មើសទ្រង់ទ្រាយតូចៗប៉ុណ្ណោះ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បកស្រាយទៀតថា ការហាមមិនឱ្យបណ្តាញព្រៃឡង់ចូលល្បាតព្រៃ ដោយសារពួកគេមានសកម្មភាពចុះល្បាតដោយមិនគោរពតាមគោលការណ៍ច្បាប់។ លោកថា បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ទាំងនោះមិនបានចុះបញ្ជីធ្វើសកម្មភាពចុះល្បាត មានចរិតញុះញង់ មិនស្មោះត្រង់ និងបម្រើឱ្យផលប្រយោជន៍នយោបាយ។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ បណ្តាញយុវជនកម្ពុជា និងអង្គការ Jesuit Service Cambodia (JSC) បង្ហាញរបាយការណ៍មួយថា ក្នុងរយៈពេលប្រមាណ២០ឆ្នាំចុងក្រោយ ព្រៃឈើក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ជាង១០ម៉ឺនហិកតា បានក្លាយជាវាលរហោឋាន និងកន្លែងខ្លះបានក្លាយទៅជាចម្ការជំនួសវិញ។
របាយការណ៍ដដែលបន្តថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ ផ្ទៃដី៥៨ ១៣៨ហិកតា ដែលបានមកពីការបាត់បង់ព្រៃឈើជាង១០ម៉ឺនហិកតា ត្រូវបានបំប្លែងទៅជាដីចម្ការដំណាំ ខណៈផ្ទៃដីចំនួន១ ១១១ហិកតា ត្រូវបានដុះឡើងវិញដោយធម្មជាតិនិងការដាំដុះដោយកម្មវិធីដាំដើមឈើ៕
ពលរដ្ឋអ្នកសារព័ត៌មាន CCIM លោក ប៉ាន បូរិន
