លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានព្រមានធ្ងន់ៗទៅលើបញ្ញវន្តមួយចំនួនដែលបានរិះគន់គោលនយោបាយការបរទេសរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយប្រើពាក្យថា ពួកគេអាចនឹងត្រូវបានវាយខ្នោះ បើសិនការវិភាគនោះបានបន្សល់ទុកនូវបទល្មើស។
ការព្រមានរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីនេះ ធ្វើឡើងក្នុងពិធីបើកយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ដល់កុមារ នាថ្ងៃទី១៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១នេះ។
ក្នុងពិធីនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាននិយាយចំៗថា អ្នកវិភាគ លោកបណ្ឌិត មាស នី មិនដែលវិភាគឃើញល្អពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសចិនទេ ហើយថា ការវិភាគនេះមិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីផលប្រយោជន៍ដែលកម្ពុជាទទួលបានពីគោលនយោបាយការបរទេសនៃទំនាក់ទំនងជាមួយចិនឡើយ។
លោកព្រមានថា ការវិភាគបែបនេះគួរប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយបើការវិភាគត្រូវបានរកឃើញថាបានបន្សល់ទុកនូវបទល្មើស។
មួយវិញទៀត លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបង្ហើបថា តុលាការបានចេញដីការួចហើយ ដើម្បីតាមចាប់ខ្លួនបណ្ឌិតមួយរូបដែលនិយាយគាំទ្រគោលការណ៍៦ចំណុចគាំទ្រអតីតបក្សប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេស ពីលទ្ធភាពបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបង្រួបបង្រួមជាតិថ្មីយកតាមលំនាំប្រទេសភូមា។
កាលពីពេលកន្លងទៅ អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងដែលនិរទេសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស រួមទាំងលោក សម រង្ស៊ី ផង ធ្លាប់បានអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមគាំទ្រការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបង្រួបបង្រួមជាតិមួយដូចប្រទេសភូមា ដើម្បីស្វែងរកដោះស្រាយបញ្ហាជាតិ ខណៈបក្សកាន់អំណាចនៅតែបន្តផាត់អតីតបក្សប្រឆាំងចេញពីឆាកនយោបាយជាង៤ឆ្នាំមកនេះ នៅតែគ្មានសញ្ញាណាមួយឈានទៅរកការបង្រួបបង្រួមជាតិឡើងវិញនោះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំបានជាបង្ហើបទៅហើយ អាហ្នឹងមានដីកាចាប់ខ្លួន មើលយកវាមកសួរមើល៍! អា៦ចំណុចជាលក្ខខណ្ឌសម្រាប់បង្កើតរដ្ឋាភិបាលនៅក្រៅប្រទេស ហ្អែងលើកទឹកចិត្តបង្កើត? ហ្អែងបង្កើត ហ្អែងគុក! មិនមែនត្រឹមតែគុកទេ ដែលហៅថាចលនាឧទ្ទាម គេបាញ់ផង! គេឃើញ គេបាញ់! មិនមែនជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិទេ សូមបញ្ជាក់ឱ្យហើយអារឿងក្របខណ្ឌនយោបាយផ្សេង អាចលនាប្រដាប់អាវុធផ្សឹង ព្រោះគេធ្វើតាមបែបភូមា»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានព្រមានបែបនេះថា៖ «កុំថារដ្ឋាភិបាល ហ៊ុន សែន មិនហ៊ានទៅវាយខ្នោះអស់លោក! ឱ្យតែហ៊ានចូលទៅក្នុងហ្វេសប៊ុក ហើយមិនបានដកចេញ ហើយវានៅកន្លែងហ្នឹងហើយ ចាត់ទុកជាបទល្មើសជាក់ស្តែង។ ម៉ោង១២យប់ក៏ចាប់ដែរ និយាយគ្នាឱ្យហើយ! កុំថា ហ៊ុន សែន ផ្តាច់ការ! តែអានេះជារឿងគ្រប់គ្រងរដ្ឋ»។
បើទោះបីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនបញ្ចេញឈ្មោះបណ្ឌិតរូបនោះក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែលោកបង្ហើបថា ពេលនេះ បណ្ឌិតរូបនោះ កំពុងស្នាក់នៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។ តែយ៉ាងណា គេដឹងថា បញ្ញវន្តមួយដែលបានវិភាគរិះគន់រដ្ឋាភិបាល គឺអ្នកស្រាវជ្រាវសង្គម លោកបណ្ឌិត សេង សារី។
បន្ថែមពីនេះ លោកបានព្រមានផងដែរទៅលើបណ្ឌិតដែលបានរិះគន់លោកមិនគួរនិយាយនូវពាក្យថា «បើមិនឱ្យខ្ញុំពឹងចិនទៅពឹងអ្នកណា?» ដែលពាក្យនេះ លោកថា លោកអាចនិយាយបានដូចគ្នានៅពេលដែលលោកចុះទៅសម្ពោធស្ពានដែលជួយដោយប្រទេសជប៉ុន ដោយថា «បើមិនឱ្យលោកពឹងជប៉ុន ទៅពឹងនរណា?»។
ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់នេះ លោកបណ្ឌិត សេង សារី បានថ្លែងថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចយល់ច្រឡំទៅលើគោលគំនិតនៃការវិភាគរបស់លោក។ លោកពន្យល់ថា ការវិភាគរបស់លោកកន្លងទៅ ជាការវិភាគបែបសេណារីយ៉ូ មិនមែនមានន័យថា លោកគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបង្រួមបង្រួមជាតិដោយលោក សម រង្ស៊ី ហើយប្រឆាំងទៅនឹងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន នោះទេ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលលោកលើកឡើង វាគ្រាន់តែជាលក្ខខណ្ឌថា បើលោក សម រង្ស៊ី ចង់បង្កើតរដ្ឋាភិបាលបង្រួមបង្រួមជាតិបាន លុះតែមានលក្ខខណ្ឌ៦ចំណុច។ ករណីនេះ លោកយល់ថា ការចោទប្រកាន់រូបលោកពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នេះអាចជាការទទួលព័ត៌មានមិនពិតពីបុគ្គលណាម្នាក់។
មួយវិញទៀត លោកក៏ចង់បញ្ជាក់ផងដែរថា ការវិភាគជាទស្សនៈយល់ឃើញ មិនមែនត្រូវមួយរយភាគរយទេ ហើយពិសេសជាងនេះ នៅក្នុងគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ ការមានគំនិតផ្ទុយក៏មិនមែនជាកំហុសដែរ វាគ្រាន់ជាទស្សនៈមួយប៉ុណ្ណោះ។
លោក សេង សារី បន្ថែមថា ករណីរឿងពិតដែលចិនជួយឬក៏ពឹងចិនដែលមិនគួរនិយាយជាទស្សនៈវិភាគ លោកមើលឃើញថា កម្ពុជាអាចនឹងខាតបង់ពីការទាញប្រយោជន៍ពីប្រទេសលោកសេរីដែលកំពុងតែប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយជាមួយប្រទេសចិន បើមេដឹកនាំកម្ពុជានៅតែបន្តលើកឡើងនូវសារនេះដដែលៗនោះ។
លោកថា៖ «នេះជាការយល់របស់ខ្ញុំ ជាការវិភាគរបស់ខ្ញុំ មិនមែនមានចេតនាប្រឆាំងជាមួយនឹងសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីទេ»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា សង្គមប្រជាធិបតេយ្យ សំឡេងរិះគន់ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាធាតុចូលដ៏សំខាន់ក្នុងការជំរុញតម្លាភាពនិងយុត្តិធម៌សង្គម ដែលសិទ្ធិនេះត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ លោកថា បើការរិះគន់ណាមួយខុស រដ្ឋាភិបាលអាចបំភ្លឺវិញតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឬតាមជម្រើសផ្សេងៗ ដោយមិនគួរចាត់ទុកការយល់ឃើញផ្ទុយពីខ្លួនថាជាកំហុសត្រូវចាប់ចងនោះទេ ដើម្បីកុំឱ្យមានការរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថា មតិផ្ទុយត្រូវបានបិទខ្ទប់ មិនអនុលោមទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកថា៖ «ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យហ្នឹង វាចាំបាច់ណាស់នៅក្នុងការធានានូវសេរីភាពបញ្ចេញមតិពីគ្រប់និន្នាការ ពីគ្រប់នយោបាយសង្គមទាំងអស់ហ្នឹង ដើម្បីរួមចំណែកគ្នាក្នុងការកសាងសង្គមជាតិ»។
អ្នកវិភាគសង្គម លោក គឹម សុខ យល់ថា ការវិភាគជាទស្សនៈយល់ឃើញរបស់បុគ្គលនីមួយៗផ្អែកទៅលើទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែងដែលបានកើតឡើងក្នុងសង្គម ហើយថា សិទ្ធិនេះត្រូវបានធានាដោយច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាទទួលស្គាល់ ។ លោកយល់ឃើញដែរថា បើសិទ្ធិនេះប្រឈមនឹងការចាប់ចង នោះឆ្លុះបញ្ចាំងថា ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរហើយ។
លោកថា៖ «ស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ គឺប្រជាធិបតេយ្យបែប ហ៊ុន សែន ដែលមានតែលោក ហ៊ុន សែន ម្នាក់គត់ដែលនិយាយអ្វីក៏បាន ធ្វើអ្វីក៏បាន ហើយកម្លាំងតស៊ូនយោបាយនិងកម្លាំងតស៊ូសង្គមកាន់តែគ្រោះថ្នាក់ធំ ប្រសិនបើមិនរកវិធីធ្វើការរួបរួមជាមួយគ្នា»។
លោក គឹម សុខ បង្ហាញការព្រួយបារម្ភដែរថា ប្រទេសមួយបើកាលណាមិនគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាសញ្ញាប្រាប់ថា ប្រទេសនោះកំពុងជួបវិបត្តិ ហើយបើគ្មានអ្វីកែលម្អទេ ទ្រព្យសម្បត្តិជាតិនឹងក្លាយជាឧបករណ៍ការពារអំណាចរបស់អ្នកនយោបាយ៕
អត្ថបទទាក់ទង
បទវិភាគ៖ តើការអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យរបស់កម្ពុជាពិតជាពឹងផ្អែកទៅលើចិនតែមួយឬយ៉ាងណា?
«បើមិនឱ្យខ្ញុំពឹងចិន តើឱ្យខ្ញុំទៅពឹងនរណា? ហើយបើចិនមិនជួយកម្ពុជា តើនរណាមកជួយជំនួស?» នេះជាប្រសាសន៍របស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានលើកឡើងជាថ្មីទៀតនៅចំពោះមុខទីប្រឹក្សារដ្ឋ និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន លោក វ៉ាង យី ក្នុងពិធីប្រគល់និងទទួលជាផ្លូវការនូវពហុកីឡដ្ឋានជាតិមរតកតេជោ នៅរសៀលថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១នេះ។