នាយិការបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី(ADB)ប្រចាំកម្ពុជា បានជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បន្តពង្រឹងប្រព័ន្ធគាំពារសង្គមរបស់ខ្លួន និងលើកកម្ពស់គុណភាពសេវាថែទាំសុខភាព និងការអប់រំ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងធ្វើឱ្យមាននិរន្តរភាពកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
ការលើកឡើងរបស់នាយិកាប្រចាំប្រទេសកម្ពុជារបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី លោកស្រី Sunniya Durrani-Jamal ធ្វើឡើងស្របពេលធនាគារនេះ បានបន្ថយការព្យាករកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកើនត្រឹមជិត ២ភាគរយ(១,៩%)នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ ខណៈឆ្នាំ២០២២ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចនឹងងើបឡើងវិញ នៅកម្រិតជាង ៥ភាគរយ(៥,៥%)។
លោកស្រី Sunniya Durrani-Jamal បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញានេះថា ការបិទខ្ទប់ និងការផ្អាកដំណើរការរោងចក្របណ្តោះអាសន្ន ដែលបណ្ដាលមកពីការអូសបន្លាយនៃការឆ្លងរាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩នេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេវាកម្ម និងតម្រូវការក្នុងស្រុក ក្នុងនោះរួមមាន ផលិតកម្មក្នុងវិស័យកាត់ដេរ ទំនិញធ្វើដំណើរ និងស្បែកជើង កាលពីអំឡុងដើមឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ។
លើសពីនេះ លោកស្រីថា បើយោងតាមការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព ចក្ខុវិស័យអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADOU) ឆ្នាំ២០២១នេះ វិស័យកសិកម្ម ត្រូវបានរំពឹងថា នឹងកើនឡើងជាង១ភាគរយ(១,៥%) បើទោះបីជាមានការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងប្រទេសដែលបានរំខានដល់សង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់វិស័យកសិកម្មក្ដី ប៉ុន្តែផលប៉ះពាល់ជាទូទៅនោះ មានកម្រិតនៅឡើយ។ ករណីនេះ បានធ្វើឱ្យការនាំចេញក្នុងវិស័យកសិកម្ម បានកើនឡើងជាង៣០ភាគរយ(៣០,៣%) ក្នុងឆមាសទីមួយ នៃឆ្នាំ២០២១ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២០ ការនាំចេញ កសិផលក្រៅពីអង្ករមានកំណើនរឹងមាំ។
ជាងនេះ ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ទំនិញធ្វើដំណើរ និងស្បែកជើង ក្នុងឆមាសទីមួយឆ្នាំ២០២១ មានកម្រិតទាប ជាងពេលមុនមានជំងឺរាតត្បាត ទោះបីវាមានកម្រិតខ្ពស់ជាងឆ្នាំ២០២០ក៏ដោយ ខណៈផលិតកម្មផ្សេងទៀត បានបន្តលូតលាស់ ក្នុងនោះ វិស័យសំណង់ក៏បានចាប់ផ្តើមងើបឡើងវិញ ជាមួយនឹងការនាំចូល សម្ភារៈសំណង់កើនឡើងជាង ២៣ភាគរយ(២៣,៥%) ។
តែយ៉ាងណា ADB ថា សម្រាប់តម្រូវការក្នុងស្រុក ដូចជា ម្ហូបអាហារ ការស្នាក់នៅ ការដឹកជញ្ជូន និងសេវាកម្មបម្រើផ្ទាល់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំង ដោយសារការផ្ទុះឡើងនៃជំងឺកូវីដ-១៩ និងការបិទខ្ទប់នានា ស្របពេលការរឹតបន្តឹងលើការធ្វើដំណើរអន្តរជាតិនៅតែមាន ក្នុងនោះ ឆមាសទី១នៃឆ្នាំ២០២១ ភ្ញៀវអន្តរជាតិ ក៏បានធ្លាក់ចុះជាង៩១ភាគរយ(៩១,៣%) ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២០ ដែលកំណើនវិស័យសេវាកម្មនេះ ត្រូវបានព្យាករថា នឹងធ្លាក់ចុះមិនដល់១ភាគរយផង(០,៦%) នៅឆ្នាំ២០២១។
នាយិកាADBប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាដដែល បន្តថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងធ្វើឱ្យមាននិរន្តរភាពកំណើនសេដ្ឋកិច្ច រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវបន្តពង្រឹងប្រព័ន្ធគាំពារសង្គមរបស់ខ្លួន និងលើកកម្ពស់គុណភាពសេវាថែទាំសុខភាព និងការអប់រំផងដែរ។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «កំណែទម្រង់បន្ត ក៏ចាំបាច់ផងដែរ ដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ រួមទាំងហេដ្ឋារចនា សម្ព័ន្ធឌីជីថល។ ការធ្វើកំណែទម្រង់ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការអនុវត្តមុខងារសាធារណៈ ក៏ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង នូវសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសផងដែរ»។
លើសពីនេះ លោកស្រីថា ចំពោះកំណែទម្រង់បន្ត ក៏ចាំបាច់ផងដែរ សម្រាប់កម្ពុជា ដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ រួមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល ដែលការធ្វើកំណែទម្រង់នេះ ជាការលើកកម្ពស់ការអនុវត្តមុខងារសាធារណៈ ក៏ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង នូវសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងអន្តរជាតិរបស់ប្រទេសទៀតផង។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «កំណើនវិស័យឧស្សាហកម្មត្រូវបានព្យាករនៅកម្រិត ៥.៣% ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ដោយអាស្រ័យនឹងលទ្ធភាពក្នុងការបង្កើន ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ទំនិញធ្វើដំណើរ និងស្បែកជើង និងការបន្តនៃភាព រឹងមាំក្នុងវិស័យកម្មន្តសាលផ្សេងទៀត។ រាជរដ្ឋាភិបាល បានចាត់វិធានការ ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺរាតត្បាត ទៅលើសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។ វិធានការទាំងនោះ រួមមានការផ្តល់វ៉ាក់សាំង និង ការព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ ដោយឥតគិតថ្លៃ ការជួយឧបត្តម្ភជាសាច់ប្រាក់ដល់គ្រួសារក្រីក្រ ការជំរុញសេដ្ឋកិច្ច និង កម្មវិធីរៀបចំកម្ចីឡើងវិញ (loan restructuring)»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាទៅមួយជំហ៊ានទៀតបាន លុះត្រាតែប្រជាពលរដ្ឋមានជំនាញច្បាស់លាស់ រួមផ្សំជាមួយនឹងបច្ចេកវិទ្យាជាដើម។ មួយវិញទៀត លោកថា កម្ពុជាត្រូវលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ ហើយលើកកម្ពស់ការធ្វើអាជីវកម្មឱ្យស្មើភាពគ្នា។
លោកថា ការកែលម្អបែបនេះ នឹងនាំឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាទីផ្សារមួយ ដែលមានការប្រកួតប្រជែងស្មើភាពគ្នានិងជំរុញឱ្យមានការវិនិយោគទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាឈានទៅដល់ការពង្រឹងឯករាជ្យភាពផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកផ្ដល់អនុសាសន៍ថា ដើម្បីឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានកំណើនឡើងវិញ ត្រូវរៀបចំផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយការបង្កើនការប្រមូលចំណូលតាមរយៈពន្ធ និងចំណូលផ្សេងៗទៀត ព្រមទាំងត្រូវប្រើប្រាស់ចំណូលដែលប្រមូលបាននោះ ឱ្យចំគោលដៅ ជាពិសេសត្រូវលុបបំបាត់អំពើពុករលួយក្នុងការប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិ ព្រមទាំងរៀបចំហេដ្ឋរចនាសម្ព័ន្ធសង្គមឱ្យកាន់តែប្រសើរជាដើម។
លោក ប៉ិច ពិសី ថ្លែងថា៖ «ត្រូវធ្វើការតភ្ជាប់ពីប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចមួយទៅប៉ូលសេដ្ឋកិច្ចមួយនៃប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសពីខេត្តសំខាន់ៗយើងត្រូវធ្វើផ្លូវឱ្យមានគុណភាព ដើម្បីតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចពីតំបន់ហ្នឹង មកតំបន់ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយដូចជានៅភ្នំពេញ។ យើងត្រូវរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ ដើម្បីតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ច ហើយអាចឈានទៅដល់ការជំរុញការនាំចេញ។ មួយទៀត ការចំណាយលើភ័ព្វភា មានន័យថា អ្នកវិនិយោគដែលគាត់មកធ្វើការផលិតនៅកម្ពុជាមានតម្លៃថោក ពលកម្មថោក យើងផលិតមានគុណភាពល្អ ហើយគេចំណាយដើមទុនតិច។ អ៊ីចឹងអ្នកវិនិយោគគេចូលចិត្តមកវិនិយោគក្នុងដែនដីបែបហ្នឹង អ៊ីចឹងហើយការវិនិយោគគេផ្ដោតទៅលើការជំរុញការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ ហើយនឹងការកសាងសមត្ថភាពពលរដ្ឋ ទៅលើជំនាញដែលខ្ញុំជម្រាបជូនមិញហ្នឹងសំខាន់ណាស់ ដើម្បីឱ្យសមត្ថភាពផលិតយើងមានខ្ពស់ជាងបច្ចុប្បន្ន»។
កាលពីខែមេសានា ADB ធ្លាប់បានព្យាករសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាម្តងរួចមកហើយ ដោយថា កម្ពុជានឹងមានកំណើន ៤ភាគរយ(៤,០%) ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ ប៉ុន្តែពេលនេះធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីមួយនេះ បន្ថយការព្យាកររបស់ខ្លួនមកនៅក្រោម ២ភាគរយវិញ។
បើតាមសេចក្ដីប្រកាសរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី នៅឆ្នាំ២០២០ ធនាគារនេះបានផ្តល់ប្រាក់កម្ចី និងជំនួយឥតសំណងជិត ៥០០លានដុល្លារ(៤៧៧,២លានដុល្លារ)ដល់ប្រទេសកម្ពុជា និងផ្តល់បន្ថែមចំនួន ជិត ៣០០លានដុល្លារ(២៨១,៣លានដុល្លារ)ទៀត តាមរយៈសហហិរញ្ញប្បទាន៕
