គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (គ.ស.ម.ក) ចាត់ទុកការអំពាវនាវរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនឱ្យដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំ ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារ ដោយមិនផ្អែកលើមូលដ្ឋានច្បាប់ នឹងធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គម។
ការលើកឡើងរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានធ្វើឡើងក្រោយពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ-អន្តរជាតិមួយចំនួន ក្នុងនោះរួមមាន អង្គការសម្ព័ន្ធខ្មែរជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា លីកាដូ បានស្នើនាពេលកន្លងមក ដោយទទូចដល់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហាចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារ តាមរយៈការពន្លឿននីតិវិធីដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដោយមានលក្ខខណ្ឌឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីចៀសវាងការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ក្នុងពន្ធនាគារ។
ក្នុងសេចក្ដីជូនព័ត៌មានរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ស្តីពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា «វគ្គ ២» ចុះថ្ងៃទី៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ បានលើកឡើងថា ការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំបាន លុះត្រាតែផ្អែកតាមនីតិវិធីច្បាប់ជាធរមាន ដូចជា វិធានការលើកលែងទោស ការបន្ធូរបន្ថយទោស ការដោះស្រាយភាពចង្អៀតណែនក្នុងពន្ធនាគារ តាមរយៈការអនុវត្តយុទ្ធនាការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតាមសាលាដំបូងដែលដាក់ចេញដោយក្រសួងយុត្តិធម៌ និងការដោះលែងដោយមានលក្ខខណ្ឌឬវិធានការដទៃទៀត។
គណៈកម្មការនេះបន្តថា វិធានការដទៃទៀតនោះមានដូចជា ការលើកលែងការចោទប្រកាន់, ការសម្រេចដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំជាបណ្ដោះអាសន្ន, ការសម្រេចឱ្យរួចផុតទោស, ការអនុវត្ត ទោសចប់របស់ទណ្ឌិត, ការព្យួរទោសធម្មតា, ការព្យួរទោសសាកល្បង និងការសម្រេចមិនឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នក្នុងពន្ធនាគារ ជាដើម ទើបអាចធានាបាននូវសន្តិសុខសង្គម និងកាត់បន្ថយការកើនឡើងជាគំហុកនៃចំនួនអ្នកជាប់ឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ជាដើម។
សេចក្ដីជូនព័ត៌មានបញ្ជាក់ថា៖ «ការអំពាវនាវរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះមិនមែនជាវិធានការសមស្របនោះទេ តែផ្ទុយទៅវិញ វានឹងនាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់សន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់សង្គមទៅវិញទេ»។
អនុប្រធានអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា រដ្ឋាភិបាលនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលអាចមានការយល់ឃើញខុសគ្នា។ លោកថា ការអំពាវនាវរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលកន្លងមក គឺសំដៅឱ្យមានការពិនិត្យលទ្ធភាពពីសំណាក់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធឱ្យមានការអនុញ្ញាតឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នដោយមានលក្ខខណ្ឌ ដូចជា ករណីស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ទណ្ឌិតដែលជិតផុតទោសឱ្យនៅក្រៅឃុំដោយមានលក្ខខណ្ឌ ជាដើម ហើយការស្នើនោះក៏បានធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើកត្តាច្បាប់។
មួយវិញទៀត លោកថា ការអំពាវនាវនេះក៏បានធ្វើឡើងតាំងពីជំងឺកូវីដ-១៩មិនទាន់ឈានរីករាលដាលនៅក្នុងពន្ធនាគារ ខណៈខាងអាជ្ញាធរអះអាងថា ពន្ធនាគារនឹងអាចគ្រប់គ្រងបាន។ ប៉ុន្តែនៅទីបំផុត លោកថា មានពន្ធនាគារជាង១០ ដែលជំងឺកូវីដ-១៩បានឆ្លងរាលដាលដល់អ្នកជាប់ឃុំ។
លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា៖ «យើង [អង្គការសង្គមស៊ីវិល] ពិនិត្យមើលឃើញហើយថា ពន្ធនាគារមានភាពចង្អៀតណែន អ៊ីចឹងអាការឆ្លង [ជំងឺកូវីដ-១៩] ហ្នឹង គឺវាលឿនណាស់។ អ្វីដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិលព្រួយបារម្ភហ្នឹង គឺដូចជាការចង់ជួយទៅលើរដ្ឋាភិបាលដែរ កុំឱ្យមានហានិភ័យខ្ពស់ចំពោះពន្ធនាគារ បើសិនយើងអាចធ្វើបានក្នុងការដោះលែងតាមវិធីឬនីតិវិធីច្បាប់ណាក៏ដោយ ដែលអាចជួយរំលែកភាពចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារហ្នឹង»។
កន្លងមក អង្គការអន្តរជាតិចំនួន២ រួមមាន អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Rights Watch) បានសរសេរនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចុះថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភាថា ជាឆ្លើយតបទៅនឹងការកើនឡើងនៃការផ្ទុះឡើងនូវជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងពន្ធនាគារកម្ពុជាផង ដោយពួកគេបានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដើម្បីការពារសិទ្ធិសុខុមាលភាពរបស់អ្នកជាប់ឃុំ មន្ត្រីពន្ធនាគារ និងសហគមន៍របស់ពួកគេ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការទាំងពីរនេះ យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកជាប់ឃុំប្រមាណ ៣៥% នៃចំនួនអ្នកជាប់ឃុំសរុប ៣៩ ០០០នាក់ នៅក្នុងពន្ធនាគារទូទាំងប្រទេស គឺជាអ្នកជាប់ឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បីរង់ចាំការសវនាការកាត់ទោស។
តែយ៉ាងណា សេចក្ដីជូនព័ត៌មានរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលបានអះអាងថា ការផ្ទុះឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងពន្ធនាគារនាពេលកន្លងមក គឺស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដែលអាចគ្រប់គ្រងបាន ដោយសាររដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់និងគិតគូរពីបញ្ហាសុខុមាលភាពអ្នកជាប់ឃុំ រួមទាំងចាត់វិធានការចាំបាច់មួយចំនួនរួចហើយដូចជា ការផ្ទេរអ្នកជាប់ឃុំទៅកាន់ពន្ធនាគារផ្សេង ពិចារណាផ្លូវច្បាប់ដើម្បីដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដែលប្រព្រឹត្តបទល្មើសតូចតាច។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏បានសម្រុកការចាក់វ៉ាក់សាំងដល់អ្នកជាប់ឃុំនៅតាមពន្ធនាគារផងដែរ និងត្រៀមចាក់ដូសទី៣ជូនបន្ថែមទៀតផង៕