គ្រូ​បង្រៀន​ម្នាក់​ប្ដេជ្ញា​បន្ត​និយាយ​ពី​បញ្ហា​សង្គម​និង​រិះគន់​ភាព​ខ្វះ​ចន្លោះ​របស់​រដ្ឋាភិបាល ទោះ​រង​បណ្ដឹង​នៅ​តុលាការ

លោក យួង សូដា ជាអតីតគ្រូបង្រៀនម្នាក់នៅខេត្តប៉ៃលិន។ (ហ្វេសប៊ុក៖ យួង សូដា/Yuong Soda)

គ្រូបង្រៀនម្នាក់នៅខេត្តប៉ៃលិន ដែលរងការចោទប្រកាន់ពីតុលាការពាក់ព័ន្ធការរិះគន់លើស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាមនោះ បានបង្ហាញឆន្ទៈក្នុង​ការបន្តនិយាយពីភាពខ្វះចន្លោះ​របស់រដ្ឋាភិបាលនិងបញ្ហា​សង្គម ដោយ​លោកថា នេះ​ជាសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋនៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។​

លោក យួង សូដា ជាគ្រូបង្រៀន​នៅ​ក្រុងប៉ៃលិន ប្រាប់ វីអូឌី ថាលោកនៅតែបន្តសកម្មភាព និយាយពីបញ្ហាសង្គមនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមដដែល បើទោះជាលោក​កំពុង​​រង​ការ​ចោទ​​​ពី​តុលាការក៏ដោយ។ លោក​បានអះអាងថា សកម្មភាពរបស់លោកមិនបានធ្វើ​ឱ្យ​​ប៉ះពាល់អ្វីទេ ផ្ទុយទៅ​វិញជាការជួយឆ្លុះបញ្ចាំង​ការងារដឹកនាំប្រទេសទៅវិញ។​

លោកថា ការបន្តនិយាយពីបញ្ហាសង្គមរបស់លោកបែបនេះ គឺ​កើតចេញពីឆន្ទៈរបស់លោក ហើយវាក៏ជាកាតព្វកិច្ចរបស់ប្រជាជន។ លោកក៏បាន​ជំរុញឱ្យប្រជាជនហ៊ានបញ្ចេញមតិយោបល់លើភាពខ្វះចន្លោះរបស់រដ្ឋាភិបាលផងដែរ។

លោកបន្តទៀតថា៖ «ខ្ញុំក៏ចង់ពង្រឹងទៅដល់ស្មារតីរបស់យុវជន ក៏ដូចជាពលរដ្ឋទូទៅ ព្រោះក្នុងសង្គមយើងបច្ចុប្បន្ន គឺពួកគាត់ខ្លះមិនសូវខ្វល់ខ្វាយពីបញ្ហាសង្គម ហើយអ្នកខ្លះទៀតមិនសូវជាហ៊ាន គាត់បាក់ស្បាត គាត់មិនហ៊ាននៅក្នុងការបញ្ចេញពីគំនិតរបស់គាត់ ទស្សនៈរបស់គាត់»។

លោក យួង​ សូដា ​បាន​បាត់បង់​អាជីព​ជា​គ្រូបង្រៀន បន្ទាប់ពីលោកបានគេចខ្លួនពីចំណាត់ការ​របស់សាលាដំបូងខេត្តប៉ៃលិន ពាក់ព័ន្ធការបង្ហោះសារនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក រិះគន់ទៅលើការសាងសង់ស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាមនៅខេត្តប៉ៃលិន។

នៅក្នុងសារបង្ហោះរបស់លោកមានខ្លឹមសារថា «ទំនេរៗ​ជិះ​កាត់​ស្ទឹង​តារាប​ ​ហើយ​ងាក​ទៅ​ទិស​ខាង​លិចផង។​ ឥលូវ​នេះ​ យើង​មាន​ស្តូប​សឹង​គ្រប់ខេត្ត​ក្រុង​ហើយ​ ហើយ​សង្ឃឹម​ថា ​ថ្ងៃខាង​មុខ​យើង​អាច​ប្រហែល​ជា​មាន​ទង់​ជាតិ​ពីរ​ដូច​នៅ​ប្រទេស​ឡាវ​ដែរ»។

ក្រោយ​ពីបង្ហោះសារ​នេះ ​តុលាការកាត់​ទោស​លោក យួង សូដា ឱ្យ​ជាប់ពន្ធនាគារ១ឆ្នាំ ពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទល្មើសជាអាទិ៍ ប្រព្រឹត្តនៅលើបណ្ដាញសង្គម» ដែល​ការ​កាត់ទោសនេះ​ធ្វើឡើងក្នុងសវនាការដោយ​កំបាំង​មុខ ​កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។

ក្រោយ​មក​ អតីត​គ្រូបង្រៀន​នៅ​សាលា​បឋម​សិក្សា​អូរ​ខ្ទីងមាស​ ​ក្នុង​សង្កាត់​​អូរតាវ៉ៅ​ ខេត្ត​ប៉ៃលិន​ រូបនេះ បាន​ប្ដឹង​ជំទាស់​នឹង​ការ​កាត់​ទោស​ដោយ​កំបាំង​មុខ​ ទៅ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ខេត្ត​បាត់ដំបង​ ​ប៉ុន្តែ​ការ​ប្តឹង​សា​រទុក្ខ​របស់​លោក​ត្រូវបានសាលាឧទ្ធរណ៍​ខេត្ត​ច្រាន​ចោល និង​តម្កល់​​សាលក្រម​ផ្តន្ទាទោស​របស់​សាលាដំបូង​ខេត្តប៉ៃលិនទុកជា​បាន​ការ​ដដែល កាលពីចុង​​ខែ​កញ្ញា ​ឆ្នាំ​២០២១នេះ។

លោក យួង សូដា រស់នៅឃ្លាតឆ្ងាយពីក្រុមគ្រួសារអស់រយៈពេល១ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីគេចពីការតាមចាប់ខ្លួនរបស់អជ្ញាធរ។ លោកអះអាង​ថា​ កំពុង​លាក់​ខ្លួន​នៅ​ទី​មាន​សុវត្ថិភាព​មួយ​ឆ្ងាយ​ពី​ខេត្ត​ប៉ៃលិន។ លោកថា ការរស់នៅរបស់លោកមានការខ្វះ​ខាត ដោយ​សារលោក​មិន​មាន​ប្រាក់​ខែ​ដូច​កាលនៅជាគ្រូបង្រៀន ខណៈពេលនេះ លោកក៏មិនអាចចេញទៅប្រកបការងារផ្សេងៗបានដែរ។

នាយក​រង​ទទួល​បន្ទុក​ឃ្លាំមើល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ ​លោក អំ ​សំអាត យល់ឃើញថា អាជ្ញាធរនិងរដ្ឋាភិបាលគួរតែពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវមាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដើម្បីបែងចែកឱ្យ​ច្បាស់រវាងការបញ្ចេញមតិផ្ទាល់ខ្លួននិងការញុះញង់។

លោកបន្ថែមថា នៅក្នុងប្រទេសដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិគួរតែត្រូវបានបើកចំហ ហើយចំពោះការបញ្ចេញមតិខ្លះដែល​ប្រឆាំងឬផ្ទុយពីការដឹក​នាំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល មិន​មែនសុទ្ធតែមានលក្ខណៈញុះញង់នោះទេ គឺរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនាកែលម្អតែប៉ុណ្ណោះ។

លោកបន្តថា៖ «រឿងគាត់ [លោក យួង សូដា] យើងឃើញហើយ តាំងពីគាត់ជជែក បញ្ចេញមតិ​ តាំងពីអី​ហ្នឹងមកដល់ឥលូវ មិនទាន់មានរឿងអ្វីកើតឡើងទេ អ៊ីចឹង​អាហ្នឹង​វាជាបទញុះ​ញង់​ឬ​មិន​ញុះញង់ ឬក៏គ្រាន់តែជាយោបល់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់»។

អ្នក​នាំពាក្យ​សាលា​ឧទ្ធរណ៍​ខេត្ត​បាត់ដំបង លោកស្រី ​ទៀង សំបូរ សុំមិនបកស្រាយអ្វីបន្ថែម​ទេ​ ដោយ​លោកស្រីឱ្យ​​ទៅមើលសាលដីការបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ខេត្ត​ជំនួសវិញ។

រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ ​លោក ជិន​ ម៉ាលីន​ លើក​ឡើង​ថា ការនិយាយពីបញ្ហាសង្គមមិនមែនជាបទល្មើសទេ ហើយ​តុលាការក៏មិនចោទប្រកាន់ទៅលើអ្នកដែលបញ្ចេញមតិទៅលើបញ្ហាសង្គមនោះដែរ។ តែយ៉ាងណា លោកថា ករណីដែលតុលាការ​ចាត់ការ​ឬចោទប្រកាន់​ លុះត្រាតែមាន​បទល្មើសកើតឡើងទាក់ទងទៅនឹងការនិយាយបំផ្លើស ញុះញង់ ការ​បញ្ចេញមតិដែលប៉ះពាល់ទៅលើសិទ្ធិអ្នកដទៃ និងប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខជាតិ។

លោកបន្ថែមថា ការរត់គេចខ្លួនពីតុលាការបែបនេះមិនមែនជាដំណោះស្រាយមួយដែលល្អនៅក្នុងការការពារខ្លួននោះទេ គឺមានតែការចូលខ្លួនមកបំភ្លឺតែប៉ុណ្ណោះ ទើបជាមធ្យោបាយការពារខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់។

លោកបន្តថា៖ «ការគេចខ្លួនពីនីតិវិធីតុលាការ គឺមិនមែនជាមធ្យោបាយការពារខ្លួននៅក្នុងផ្លូវច្បាប់នោះទេ មានតែការចូលរួម ហើយបង្ហាញសក្ខីកម្មមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់ឱ្យ​​បានរឹងមាំ ក្នុង​ការ​ដោះបន្ទុក​ទៅនឹងការចោទដែលសមត្ថកិច្ចគេមានមូលដ្ឋានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ អាហ្នឹងទើបជាមធ្យោបាយតាមផ្លូវច្បាប់នៅក្នុងការការពារខ្លួន»។

តាមអង្គការ​គម្រោង​យុត្តិធម៌​ពិភពលោក ​(World Justice Project​ ហៅកាត់ថា WJP) ដែល​ចេញផ្សាយ​កាលពីស​ប្ដាហ៍មុន ​ក្នុងចំណោមការសិក្សាទៅលើ​១៣៩​ប្រទេស ជាមួយ​នឹង​មនុស្ស១៣៨​ ០០០គ្រួសារ ​អ្នក​អនុវត្តច្បាប់និងអ្នក​ជំនាញ៤ ២០០នាក់បាន​បង្ហាញ​​​ថា ​កម្ពុជា ​ទទួលបាន​ចំណាត់ថ្នាក់​នៅលេខរៀងទី១៣៨ ​ជាប្រទេសដែលមាន​នីតិរដ្ឋទាប​ជាងគេបំផុត​នៅឆ្នាំ​​២០២១នេះ ខណៈវេណេហ្សុយអេឡា ស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ១៣៩, សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ​កុងហ្កោ ស្ថិតនៅលេខរៀងទី១៣៧ និង​អេហ្ស៊ីប នៅលេខរៀងទី១៣៦។

ទោះយ៉ាងណា តំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានច្រានចោលរបាយការណ៍របស់គម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោកនេះ ដោយថា មិនមានការសិក្សាច្បាស់លាស់៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ