អ្នកភូមិនៅឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ អះអាងថា ក្រុមទាហានបានផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយដីព្រៃសហគមន៍របស់ពួកគេហើយ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ក្រោយពីប្រជាពលរដ្ឋផ្ទុះការតវ៉ាជាបន្តបន្ទាប់។
កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ក្រុមទាហានបានដាក់គ្រឿងចក្រឈូសឆាយដីព្រៃសហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ហៅ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» ស្ថិតនៅភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពចំនួន៤១គ្រួសារ។
លោក ឃន សារិទ្ធ ជាសមាជិកព្រៃសហគមន៍ឧត្ដមស្រែខ្ពស់ ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ក្រោយពីប្រជាសហគមន៍ប្រមាណ១៥០នាក់នាំគ្នាប្រមូលផ្ដុំតវ៉ានិងចុះហាមឃាត់ការឈូសឆាយនោះ ក្រុមទាហានបានផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយដីព្រៃសហគមន៍នោះហើយ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ។
លោកបន្តថា បើទោះបីជាក្រុមទាហានផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិនៅតែព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ដីព្រៃសហគមន៍មួយនេះ ខណៈរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យកាត់ដីនោះ បែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារទាហានទៅហើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងសហគមន៍ពួកគាត់នៅតែព្រួយបារម្ភអ៊ីចឹង ពីព្រោះយើងអត់ដឹងថាមានរឿងអ្វីកើតឡើងទៀតទេ ដោយសារអត់ទាន់មានការដោះស្រាយណាមួយនៅឡើយ។ ឥលូវគេគ្រាន់តែដាក់គ្រឿងចក្រហ្នឹង ពួកគាត់ខ្លាចគេចេញច្បាប់អីទៀត ឬក៏គេមកឈូសឆាយបន្តទៀត។ ព្រៃនេះបើនៅចំកណ្ដាលវិញ មានព្រៃធំៗខ្លាំង ហើយក្រាស់ទៀត និងសម្បូរសត្វច្រើនប្រភេទរស់នៅទៀត។ ប្រជាពលរដ្ឋគាត់ប្ដេជ្ញាហើយ គាត់ថា គាត់អត់ឱ្យកាត់យកទៅណាទេ ប្ដេជ្ញារក្សាការពារព្រៃហ្នឹងទុកជាសម្បត្តិរួម សម្រាប់ឃ្វាលគោឃ្វាលក្របី ទុកសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយបានអាស្រ័យផល និងសម្រាប់សត្វជាច្រើនរស់នៅបន្តទៀត»។
សមាជិកសហគមន៍ម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ឈួន សុំ បានអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយអន្តរាគមន៍ ដោយរកទីតាំងផ្សេងដើម្បីធ្វើប្រទានកម្មជាកម្មសិទ្ធិជូនគ្រួសារកងទ័ព និងរក្សាដីព្រៃសហគមន៍នេះឱ្យពួកគាត់បានអាស្រ័យផល រួមទាំងទុកជាជម្រកសត្វព្រៃផងដែរ។
អ្នកស្រីថា៖ «សហគមន៍យើងខំការពារជាយូរមកហើយ ហើយប្រសិនជាមានការឈូសឆាយអស់ដី អស់ព្រៃ ពួកខ្ញុំនឹងពិបាកវេទនាហើយ។ ពិបាកអត់កន្លែងអាស្រ័យផល មើលគោ មើលក្របី ធ្វើស្រែ ធ្វើភ្លឺ។ ខ្ញុំសូមអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរ រដ្ឋាភិបាលគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ គ្រប់ស្ថាប័ន ជួយទប់ស្កាត់និងជួយរក្សាដីព្រៃនេះទុកសម្រាប់ពួកខ្ញុំនិងសត្វព្រៃអាស្រ័យផង»។
មេភូមិពោធិ៍មាស លោក ភោគ ជុំ មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរដកគ្រឿងចក្រ និងផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយបណ្ដោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ដោយបារម្ភខ្លាចមានអំពើហិង្សាកើតឡើង ខណៈអ្នកភូមិផ្ទុះការតវ៉ាច្រើន។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋគាត់បានសំណូមពរឱ្យដកគ្រឿងចក្រមកទុកសិន ខ្លាចមានបញ្ហាអីកើតឡើង ហើយយើងអាជ្ញាធរក៏សម្រួលដកគ្រឿងចក្រមកទុកសិន។ ប៉ុន្តែការដោះស្រាយសម្រេចយ៉ាងណា ខ្ញុំអត់ដឹងទេ ពីព្រោះខ្ញុំជាថ្នាក់ក្រោមគេ»។
អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង មានប្រសាសន៍ថា កន្លែងដែលអាជ្ញាធរដាក់គ្រឿងចក្រឈូសឆាយនោះមិនមែនជាដីសហគមន៍នោះទេ។ លោកបានចោទពលរដ្ឋដែលនាំគ្នាតវ៉ានោះថាជាក្រុមបក្សប្រឆាំង ហើយថា ការតវ៉ានោះមានការញុះញង់ពីមេខ្យល់ និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន។
អភិបាលខេត្តរូបនេះក៏បានព្រមានចាត់វិធានការច្បាប់ចំពោះអ្នកតវ៉ា និងអ្នកដែលលោកថាញុះញង់ឱ្យពលរដ្ឋតវ៉ា បន្ទាប់ពីលោកដោះស្រាយបញ្ហាទឹកជំនន់ចប់។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ្នកដែលមកតវ៉ាហ្នឹង គឺក្រុមស៊ីគម្រោងទេ ខ្ញុំដឹងតើ! ការធ្វើការងាររបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនហ្នឹង វាមិនមែនជារឿងល្អទេ។ ខ្ញុំធ្លាប់ធ្វើការនៅអង្គការតើ! បងប្អូនធ្វើអីឱ្យវាចេះគិតផង ដើម្បីតែប្រាក់ខែផ្ទាល់ខ្លួន កុំធ្វើឱ្យប្រទេសដែលជាប្រទេសនីតិរដ្ឋទៅជាប្រទេសមួយទៅជាលែងគោរពច្បាប់ ដោយសារតែមានការញុះញង់ពីអង្គការដែលមិនត្រឹមត្រូវហ្នឹងទេ។ និយាយត្រលប់មកវិញ ខ្ញុំនឹងមិនបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យធ្វើអីតាមអំពើចិត្តហ្នឹងទេ»។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកប្រចាំខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក រ័ត្ន ថាវី មានប្រសាសន៍ថា ដើមឡើយ សហគមន៍ «ឧត្ដមស្រែខ្ពស់» ហៅ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» មានផ្ទៃដីទំហំជាង២ ០០០ហិកតា។ ប៉ុន្តែនៅអំឡុងឆ្នាំ២០១២ រដ្ឋាភិបាលបានកាត់ដីសហគមន៍មួយផ្នែកធំ ដើម្បីផ្តល់សម្បទានទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយធ្វើការអភិវឌ្ឍ។
លោកបន្តថា ក្រោយមក នៅឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋបានកាត់ដីនោះទំហំ៨៧ហិកតាបែងចែកទៅឱ្យទាហានលេខ «ង៧០» និងនៅឆ្នាំ២០២១ សម្រេចកាត់ដីទំហំជាង២៦២ហិកតាទៀតឱ្យទៅគ្រួសារកងទ័ពចំនួន៤១គ្រួសារ ដែលធ្វើឱ្យសហគមន៍មួយនេះសល់ដីតិចតួចប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋអាស្រ័យផល ខណៈពួកគេបានការពារជាង២០ឆ្នាំ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបន្តទៀតថា ការបន្តកាត់ដីសហគមន៍នេះនឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមិនសប្បាយចិត្ត និងមិនអាចទទួលយកបាន ហើយក៏នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សត្វជាច្រើនប្រភេទដែលកំពុងរស់នៅក្នុងព្រៃសហគមន៍នេះផងដែរ។
ករណីនេះ លោក រ័ត្ន ថាវី បានស្នើដល់អាជ្ញាធរឱ្យពិចារណាឡើងវិញ ដោយរកទីតាំងដីកន្លែងផ្សេង ដើម្បីដោះដូរបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារទាហាន ជាជាងយកដីព្រៃសហគមន៍នេះបន្តទៀត។
លោកបន្ថែមថា៖ «រដ្ឋាភិបាលគួរធ្វើការពិចារណាឡើងវិញ ចំពោះការកាត់ដីសហគមន៍ដែលជាព្រៃសម្បូរទៅដោយជីវចម្រុះគ្រប់ប្រភេទ ពីព្រោះកន្លងមកហ្នឹង អាជ្ញាធរខេត្តលោកបានដកហូតដីពីអ្នកមានលុយមានអំណាចជាច្រើនរយហិកតាណាស់ ដែលគាត់បានចូលកាន់កាប់ដីដោយខុសច្បាប់។ គួរតែគិតលៃលកយ៉ាងម៉េច យកដីដែលបានដកពីអ្នកដែលកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់ហ្នឹង ទៅធ្វើសម្បទានឱ្យក្រុមទាហាន វាជាការល្អប្រសើរជាង ជាជាងដកដីព្រៃសហគមន៍ដែលជាដីបម្រើផលប្រយោជន៍រួម ដោយទុកដីនេះឱ្យពួកគាត់បានអាស្រ័យវិញល្អជាង»៕
សេចក្ដីកែតម្រូវ៖ «លោកបន្តថា បើទោះបីជាក្រុមទាហានផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិនៅតែព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ដីព្រៃសហគមន៍មួយនេះ ខណៈរដ្ឋបាលខេត្តបានចេញអនុក្រឹត្យកាត់ដីនោះ បែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារទាហានទៅហើយ។» ទៅជា «លោកបន្តថា បើទោះបីជាក្រុមទាហានផ្អាកសកម្មភាពឈូសឆាយក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិនៅតែព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ដីព្រៃសហគមន៍មួយនេះ ខណៈរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យកាត់ដីនោះ បែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារទាហានទៅហើយ។»
