អ្នកជំនាញសារព័ត៌មាន និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល បន្តអំពាវនាវទៅតុលាការទម្លាក់ចោលបទចោទទាំងស្រុងលើអតីតអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរី ២រូប ដើម្បីឱ្យពួកគេមានសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ និងអាចបំពេញតួនាទីរបស់ខ្លួនប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈ និងគ្មានការយាយីដោយប្រព័ន្ធច្បាប់ និងការរឹតត្បិតពីអាជ្ញាធររដ្ឋ។
ការអំពាវនាវនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអតីតអ្នកសារព័ត៌មានអាស៊ីសេរីពីររូប លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនចំនួន៤ឆ្នាំមក បើគិតត្រឹមថ្ងៃ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១នេះ ដោយមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌នៅឡើយ បើទោះជាបច្ចុប្បន្នពួកគេនៅក្រៅឃុំក៏ដោយ។
នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) លោក ណុប វី មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា អតីតអ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរី លោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ បានរងនូវការចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃ១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទ «ចារកម្ម និងផលិតរូបភាពអាសអាភាស» នៅមិនទាន់បានដោះស្រាយបញ្ចប់នៅឡើយ បើទោះជាពេលនេះ ពួកគេត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំក៏ដោយ។
ករណីនេះ លោកបានអំពាវនាវទៅតុលាការពន្លឿននីតិវិធី និងទម្លាក់បទចោទលើពួកគាត់ ដើម្បីឱ្យពួកគាត់មានសេរីភាពទៅប្រកបវិជ្ជាជីវៈឡើងវិញ ដោយគ្មានការយាយីពីប្រព័ន្ធច្បាប់ និងការរឹតត្បិតពីអាជ្ញាធរ។
លោក ណុប វី ថ្លែងថា៖ «បើយើងពិនិត្យមើលរយៈពេលពីដំណើរការនីតិវិធី រឿងក្ដីប្រឆាំងនឹងពួកគាត់ [អ៊ួន ឈិន និង យាង សុធារិន្ទ] គឺមានរយៈពេលយូរពេកហើយ។ យើងស្នើឱ្យតុលាការមានការពិនិត្យ ហើយបញ្ចប់នីតិវិធីកាន់តែលឿនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យពួកគាត់មានសេរីភាពពេញលេញឡើងវិញ ហើយអាចប្រកបមុខរបរកិច្ចការវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានដោយមិនមានការភ័យខ្លាច ហើយអាចប្រកបវិជ្ជាជីវៈដោយសេរីវិញដែរ»។
នាយករងអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ស្រដៀងគ្នានេះដែរ ប៉ុន្តែលោកថា បើតុលាការមិនទម្លាក់បទចោទលើលោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ ហើយបន្តអូសបន្លាយនីតិវិធីរបស់ខ្លួនថែមទៀត នឹងធ្វើឱ្យពួកគេបាត់បង់សេរីភាពមួយផ្នែក និងពិបាករកការងារធ្វើជាដើម ដោយសារពួកគេស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការនៅឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប៉ះពាល់ទី១ គឺការងាររបស់ពួកគាត់ ដោយសារពួកគាត់ត្រូវមានលក្ខខណ្ឌតឹងរ៉ឹង ដែលគាត់មិនអាចធ្វើការងារពេញលេញបាន ដោយសារតែគាត់ជាប់បណ្ដឹង។ អ៊ីចឹងកន្លែងការងារ គេពិបាកនឹងទទួលយកពួកគាត់។ ហើយទី២ សេរីភាពក្នុងការដើរហើររបស់គាត់ ដោយសារតែមានលក្ខខណ្ឌមិនឱ្យធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសជាដើម។ ហើយដូចលោក យាង សុធារិន្ទ គាត់មានសាច់ញាតិឬបងប្អូននៅកម្ពុជាក្រោម ដែលត្រូវទៅលេង តែគាត់អត់អាចធ្វើដំណើរទៅបាន ប៉ះពាល់សេរីភាពរបស់គាត់»។
លោក យាង សុធារិន្ទ មានប្រសាសន៍ដែរថា សំណុំរឿងរបស់គាត់នៅក្នុងដៃតុលាការចំនួន៤ឆ្នាំមកហើយ បើគិតត្រឹមថ្ងៃទី១៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១នេះ។ លោកស្នើទៅតុលាការទម្លាក់បទចោទលើពួកគាត់ទាំងស្រុង ពីព្រោះពួកគាត់មិនបានធ្វើខុសដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។ លោកថា ប្រសិនបើតុលាការមិនយកសំណុំរឿងពួកគាត់មកពន្លឿនកាត់សេចក្ដីទេ នឹងធ្វើឱ្យគាត់បន្តព្រួយបារម្ភពីសុវត្ថិភាពដើរហើរ និងបារម្ភខ្លាចគេយករឿងពួកគាត់ជាចំណាប់ខ្មាំងផ្សេងៗផងដែរ ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អារម្មណ៍យើងរស់នៅមិនសុខស្រួលប៉ុន្មានទេ នៅពេលដែលរឿងរ៉ាវរបស់យើងស្ថិតនៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃតុលាការ ហើយមិនទាន់មានការទម្លាក់បទចោទ ខ្លាចគេយកបញ្ហារបស់ពួកខ្ញុំយកជាចំណាប់ខ្មាំងអ្វីមួយទៅ។ ហើយថ្ងៃក្រោយ មានរឿងរ៉ាវអ្វីមួយ អាចអូសយើងចូល[ពន្ធនាគារ]វិញ។ ហើយខ្ញុំមិនទាន់និយាយដល់ពីការធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស ដែលដកហូតលិខិតឆ្លងដែនពួកខ្ញុំ សូម្បីតែខ្ញុំទៅកម្ពុជាក្រោម សួរសុខទុក្ខឪពុកម្ដាយខ្ញុំនៅកម្ពុជាក្រោម ក៏អត់អាចទៅបានដែរ»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ បានទេ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។
យ៉ាងណា លោក សំ ចំរើន ដែលជាមេធាវីការពារក្ដីឱ្យលោក អ៊ួន ឈិន និងលោក យាង សុធារិន្ទ បញ្ជាក់ថា លោកនឹងដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅសាលាដំបូង នាពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ដើម្បីស្នើសុំឱ្យបិទបញ្ចប់ការស៊ើបសួរក្នុងសំណុំរឿងកូនក្ដីរបស់លោក ដើម្បីជំរុញឱ្យតុលាការពន្លឿនកាត់សេចក្ដីឡើងវិញលើសំណុំរឿងនេះ និងឆាប់ឱ្យកូនក្ដីទទួលបានយុត្តិធម៌។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ គឺច្បាប់តម្រូវឱ្យដាក់ពាក្យស្នើសុំឱ្យបិទការស៊ើបសួរបាន។ បើគេព្រមបិទឬមិនបិទ យើងនឹងពិនិត្យមើលបន្តទៀត ឬប្ដឹងទៅសភាស៊ើបសួរបន្តទៀតចំពោះរឿងហ្នឹង អាចធ្វើឱ្យមានការកាត់ក្ដីឡើងវិញលើសំណុំរឿងហ្នឹងក្នុងពេលឆាប់ៗ ហើយការកាត់ក្ដីឡើងវិញនេះ ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ឱ្យកូនក្ដី»។
ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការ-សមាគមចំនួន៤៥ស្ថាប័ន កាលពីដើមខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១នេះ បានលើកឡើងថា ពួកគេមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការបន្តធ្លាក់ចុះនូវសេរីភាពសារព័ត៌មានសេរី និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យនៅកម្ពុជា នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែលបានកត់សម្គាស់ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ មានអ្នកកាសែតមិនតិចជាង៧២នាក់ទេដែលត្រូវបានយាយីតាមផ្លូវតុលាការ ដែលក្នុងនោះមាន៤២នាក់ត្រូវបាននាំខ្លួនសាកសួរឬចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ។
យោងតាមសន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានពិភពលោក ឆ្នាំ២០២០ ដែលវាយតម្លៃពីការអនុវត្តជាទូទៅនៃសេរីភាពសារព័ត៌មានតាមបណ្ដាប្រទេសនិងតំបន់នានាជុំវិញសកលលោក បានចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាថាមិនល្អ ដោយឈរនៅលេខរៀងទី១៤៤ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៨០។ តួលេខនេះបានរុញឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ចុះ១២ចំណាត់ថ្នាក់ បើប្រៀបធៀបទៅឆ្នាំ២០១៧ ហើយប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានចាត់ទុកថាជា“ប្រទេសមិនសេរី”៕