សង្គមស៊ីវិលចំនួន១០ សាទរចំពោះការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលអះអាងថា «មិនសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ» ដើម្បីជាចំណែកដោះស្រាយកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមាន និងរក្សាបាននូវនិរន្តរភាពប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៅទន្លេមេគង្គ ព្រមទាំងជាការរួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
តាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមជាភាសាអង់គ្លេសកម្រាស់ជិត២ទំព័រ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១នេះ អង្គការ Oxfam នៅកម្ពុជា, វេទិកាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា (NGOF), សមាគមអភិរក្សវប្បធម៌ និងបរិស្ថាន (CEPA) និងអង្គការចំនួន៧ផ្សេងទៀត បានបង្ហាញពីការសាទរចំពោះការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលពេលនេះ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍មានន័យជាភាសាខ្មែរថា៖ «ការអះអាងជាថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការមិនសាងសង់ទំនប់ណាមួយនៅលើដងទន្លេមេគង្គ គឺជាសញ្ញាល្អ ដែលនឹងរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយនូវការព្រួយបារម្ភលើភាពអវិជ្ជមាននានាដែលកំពុងកើនឡើងចំពោះទន្លេមេគង្គ និងនិរន្តរភាពប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរបស់វានាពេលបច្ចុប្បន្ន»។
តែយ៉ាងណា សង្គមស៊ីវិលទាំងនោះបានលើកឡើងនូវក្ដីបារម្ភពាក់ព័ន្ធការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតាមដងទន្លេមេគង្គថា ដោយយោងតាមការសិក្សារបស់ក្រុមប្រឹក្សាគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ដែលបានបោះពុម្ពផ្សាយក្នុងឆ្នាំ២០១៧ បានបង្ហាញថា ប្រសិនបើទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងអស់នៅលើខ្សែមេ និងដៃទន្លេនៅឯអាងទន្លេមេគង្គក្រោម កើតឡើងតាមគម្រោងនៅឆ្នាំ២០៤០ នោះនឹងគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន សេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខស្បៀងក្នុងតំបន់។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បន្តថា ផែនការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីទាំងនោះនឹងកាត់បន្ថយបរិមាណដីល្បាប់ដែលហូរទៅដល់ដីសណ្ដទន្លេមេគង្គយ៉ាងខ្លាំង ពោលគឺរហូតដល់ ៩៧% ដោយសារដីប្រភេទនេះជាដីល្បាប់ជួយដល់សកម្មភាពកសិកម្ម។
លើសពីនេះ ពួកគេថា ប្រសិនបើការសាងសង់កើតឡើង នឹងធ្វើឱ្យអាងស្តុកត្រីធ្លាក់ចុះរហូតដល់ ៨០% ដោយសារតែប្រភេទត្រីចម្រុះនឹងមិនអាចហែលទៅតំបន់ទំនាបទន្លេមេគង្គ ជាពិសេសមិនអាចហែលទៅតំបន់បឹងទន្លេសាបដើម្បីរកចំណី បង្កកំណើត (បង្កាត់ពូជ) ហើយនឹងមិនអាចរស់បាននៅក្នុងអាងស្តុកទឹកវារីអគ្គិសនីបានឡើយ។
បើតាមសង្គមស៊ីវិលទាំង១០ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាលបែបនេះពិតជាឆ្លើយតបទៅនឹងការប្រែប្រួលដែលមិនធ្លាប់កើតមានពីមុនមកនៃទន្លេមេគង្គនាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងអភិបាលកិច្ចទឹក វេទិកាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្តីពីកម្ពុជា NGOF លោក ម៉ក់ ប៊ុនធឿន មានប្រសាសន៍ថា ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅទន្លេមេគង្គ ធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ច្រើនលើធនធានរបស់ទន្លេ និងលំហូរទឹក។
លោកបន្តថា៖ «អ្វីដែលយើងស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិនិត្យបន្ថែមទៀត គឺចង់ឃើញការប្រែក្លាយការប្តេជ្ញាចិត្តនោះ ឱ្យទៅជាកម្មវិធីគោលនយោបាយ ដើម្បីធានាបាននូវការអនុវត្តគោលនយោបាយនោះ»។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ២០២១ កន្លងទៅ បានថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី២៦ នៃបណ្ដាភាគីអនុសញ្ញាក្របខណ្ឌសហប្រជាជាតិ ស្ដីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ (COP26) នៅទីក្រុងក្លាហ្កូ ចក្រភពអង់គ្លេស ថាកម្ពុជាប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុ្ងងការដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ តាមរយៈការមិនសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ និងកាត់បន្ថយការបាត់បង់ព្រៃឈើត្រឹមពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០៣០ជាដើម។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្នុ្ងងនាមជាប្រទេសបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់តិចតួច តែកម្ពុជាបានបង្ហាញពីការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ក្នុ្ងងការដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុតាមរយៈ (១) បានដាក់ឱ្យដំណើរការថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែលមានទំហំជាង៤០០មេហ្កាវ៉ាត់ ដែលតំណាងឱ្យ ១៥% នៃប្រភពថាមពលរបស់យើង។ (២) មិនបង្កើតរោងចក្រថាមពលធ្យូងថ្មថ្មី។ (៣) មិនសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។ (៤) កាត់បន្ថយការបាត់បង់ព្រៃឈើត្រឹមពាក់កណ្ដាលត្រឹមឆ្នាំ២០៣០ និងមិនមានការបញ្ចេញឧស្ម័នពីព្រៃឈើត្រឹមឆ្នាំ២០៤០»។
បើតាមក្រសួងបរិស្ថាន កម្ពុជាបានដាក់ជូននូវរបាយការណ៍ Updated NDC ជាមួយនឹងគោលដៅកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័ន ៤២% ត្រឹមឆ្នាំ២០៣០។ បន្ថែមពីនេះ កម្ពុជាកំពុងរៀបចំយុទ្ធសាស្រ្តអភិវឌ្ឍន៍រយៈពេលវែងប្រកបដោយអព្យាក្រឹត្យកាបូន ដើម្បីលើកកម្ពស់សកម្មភាពបញ្ចេញកាបូនតិច មានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ និងមានការអភិវឌ្ឍតាមបែបបរិយាប័ន្ន៕