អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម ទទូចទៅអាជ្ញាធរធ្វើការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីស្វែងរកប្រភពនិងជនដែលលាក់ទុកអាវុធមកដាក់ទោសតាមច្បាប់ ដោយថា ការលាក់អាវុធដោយមិនដឹងមូលហេតុពិតបែបនេះអាចបង្កអសន្តិសុខដល់សង្គមជាតិ។
ការស្នើនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមេបញ្ជាការនគរបាលវរការពារព្រំដែនគោកលេខ៨១៩ សហការជាមួយកម្លាំងខេមរភូមិន្ទ ចេញល្បាតតាមបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ បានប្រទះឃើញអាវុធជាង៥០ដើម ព្រមទាំងបង់និងគ្រាប់រាប់រយគ្រាប់ផ្សេងទៀត នៅចំណុចអូរព្រំដែនភូមិថ្មី ឃុំត្រាង ស្រុកកំរៀង ខេត្តបាត់ដំបង។ ដោយឡែក លើកទីពីរ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ សមត្ថកិច្ចរកឃើញអាវុធចំនួន៣៣ដើម និងបង់គ្រាប់៤០បង់ ក្នុងចម្ការមៀនមួយកន្លែង នៅស្រុកភ្នំព្រឹក ខេត្តបាត់ដំបង។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើការស៊ើបអង្កេតឱ្យបានច្បាស់លាស់ ដោយថា ការរកឃើញអាវុធលាក់ទុកបែបនេះអាចបង្កអសន្តិសុខដល់ប្រទេសកម្ពុជា បើសិនអាជ្ញាធរមិនអាចគ្រប់គ្រងបាននោះ។ លើសពីនេះ លោកថា អាវុធដែលរកឃើញនាពេលថ្មីៗ មិនមែនជាអាវុធបន្សល់ទុកក្នុងសង្គ្រាមឡើយ ប៉ុន្តែវាជាអាវុធដែលគេលាក់ទុកដោយមិនដឹងយកទៅក្រៅប្រទេស ឬនៅក្នុងគោលដៅអ្វីផ្សេងឱ្យប្រាកដនៅឡើយ។
លោកថា៖ «អាជ្ញាធរគួរតែធ្វើការស៊ើបអង្កេតនិងកំណត់ឱ្យបានច្បាស់លាស់ អ្នកណាជាអ្នកយកមកលាក់ ហើយក្នុងគោលបំណងអ្វី អាហ្នឹងជារឿងមួយសំខាន់ណាស់។ យើងត្រូវតែចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ កុំឱ្យមានករណីហ្នឹងកើតឡើងទៀត។ បើមិនអ៊ីចឹងទេ នឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច និងមានការព្រួយបារម្ភចំពោះសន្តិសុខដែរ ព្រោះអាវុធហ្នឹង វានៅពាសវាលពាសកាលទាំងដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋហ្នឹង។ ចំពោះអាវុធហ្នឹង ប្រជាពលរដ្ឋធម្មតាមិនហ៊ានលក់និងលាក់ទុកច្រើនអ៊ីចឹងទេ អាចមានមន្ត្រីខិលខូចលាក់ទុក»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា ការរកឃើញអាវុធលាក់ទុកជាបន្តបន្ទាប់នេះ អាចធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការព្រួយបារម្ភនិងភ័យខ្លាច។ ករណីនេះ លោកស្នើទៅសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធស្វែងរកប្រភពនិងជនដែលបានយកអាវុធមកដាក់ទោសទណ្ឌ ខណៈការរកឃើញអាវុធនេះមិនមែនជាលើកទី១ឡើយ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា បន្តថា ប្រសិនបើសមត្ថកិច្ចមិនអាចចាប់ខ្លួននិងស្វែងរកប្រភពដើមបាននោះ ករណីនេះអាចធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានមន្ទិលសង្ស័យមិនខាន។
លោកថា៖ «បញ្ហាកើតមានឡើងនូវអាវុធដែលលាក់ទុកបែបហ្នឹង ហើយមិនដឹងថាតើជនណាជាអ្នកប្រព្រឹត្តអំពើទាំងអស់ហ្នឹង! ពីព្រោះអាវុធបែបហ្នឹង បើស្ថិតនៅក្នុងដៃជនទុច្ចរិត វាអាចបង្កភាពភ័យខ្លាចនិងអសន្តិសុខសង្គមដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ អ៊ីចឹងគួរតែមានការស្រាវជ្រាវឱ្យបានច្បាស់លាស់ ព្រោះការផ្ដន្ទាទោសតាមផ្លូវច្បាប់ ហើយមានការបង្ហាញឱ្យច្បាស់លាស់ដែរ បើសិនមានការរកឃើញជនទាំងអស់ហ្នឹងពិតជាបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសមែនអត់ដែរ។ យើងព្រួយបារម្ភខ្លាចអ្នកហ្នឹងមិនបានប្រព្រឹត្តអ៊ីចឹងទៅ វាទៅជាទៅទទួលទោស»។
ពាក់ព័ន្ធរឿងនេះ អគ្គនាយកអង្គភាពស៊ីម៉ាក់ លោក ហេង រតនា បានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ថាការលួចលាក់កប់ទុកអាវុធស្វ័យប្រវត្តិជាច្រើនដើម ដោយសមត្ថកិច្ចខេត្តបាត់ដំបងរកឃើញចំនួន២លើកនាពេលថ្មីៗនេះ អាចយកទៅបម្រើគោលដៅខុសច្បាប់ ឬអាចជាការជួញដូរអាវុធ ឬបង្កសកម្មភាពប្រដាប់អាវុធផេ្សងៗទៀត។ ករណីនេះ លោកថាអាចជាមហិច្ឆតាបង្កអសន្តិសុខសង្គម។
លោក ហេង រតនា បន្តសរសេរលើហ្វេសប៊ុកថា៖ «ថ្មីៗនេះ [នៅខេត្តបាត់ដំបងមានចំនួន២ករណី] សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញការលួចលាក់កប់ទុកអាវុធស្វ័យប្រវត្តិទាំងនេះ សម្រាប់បម្រើគោលដៅខុសច្បាប់ [អាចជាការជួញដូរអាវុធ ឬបង្កសកម្មភាពប្រដាប់អាវុធផេ្សងៗ] និងអាចជាមហិច្ឆតាបង្កអសន្តិសុខសង្គម។ សូមអរគុណសន្តិភាព និងរួមគ្នាថែរក្សាសន្តិភាពដែលរកមកវិញបានដោយលំបាកបំផុតនេះ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ លោក អ៊ុន សុវណ្ណ ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា បច្ចុប្បន្ន សមត្ថកិច្ចកំពុងស៊ើបអង្កេតនិងស្រាវជ្រាវ ដើម្បីស្វែងរកប្រភពពាក់ព័ន្ធនឹងការលាក់ទុកអាវុធនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃនេះ ប៉ុន្តែលោកសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយលម្អិតចំពោះរឿងនេះឡើយ។
លោកថា៖ «យើងមិនទាន់បានព័ត៌មានអីទេ យើងកំពុងស៊ើបអង្កេតស្រាវជ្រាវមើល។ អ៊ីចឹងអត់ហ៊ានអះអាងទៅខាងណាទេ។ ចាំមើលខ្ញុំប្រមូលមើលសិនណា៎! ទុកពេលឱ្យពូប្រមូលឯកសារសិន»៕
