ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង ៨គ្រួសារ នៅស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី រកកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិឱ្យជួយដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី ដោយពួកគេចោទអភិបាលស្រុកអូររាំង និងបក្ខពួក ថាគប់គិតគ្នាលួចធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិលើដីពួកគេ ហើយលក់ឱ្យអ្នកផ្សេង។
ជនជាតិពូនង៣នាក់ តំណាងពលរដ្ឋ៨គ្រួសារ រស់នៅភូមិពូឆប និងភូមិពូទ្រូ ឃុំសែនមនោរម្យ ស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បាននាំគ្នាឡើងមកដាក់ញត្តិនៅក្រសួងរៀបចំដែនដី និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ដើម្បីសុំដល់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃស្ថាប័នទាំង២នេះជួយដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគេ ដោយលើកឡើងថា ពួកគេកំពុងរងភាពអយុត្តិធម៌ ដោយសារអភិបាលស្រុកអូររាំង និងបក្ខពួក រំលោភយកដីធ្លីពួកគេ។
ក្នុងញត្តិដាក់ទៅក្រសួងរៀបចំដែនដី បានឱ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០២០ អភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី និងបក្ខពួក បានគប់គិតគ្នាលួចធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិលើដីទំហំ៤២ហិកតារបស់ជនជាតិដើមភាគតិចពូនង៨គ្រួសារ ខណៈដីពួកគេបានកាន់កាប់និងអាស្រ័យផលតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ។
ញត្តិដដែលបន្តថា លើដីកំពុងមានជម្លោះ អ្នកភូមិបានធ្វើកសិកម្មដោយបានដាំស្រូវ ដំឡូងមី និងដំណាំហូបផ្លែ ដូចជា ខ្នុរ ស្វាយចន្ទី រួមទាំងដំណាំផ្សេងៗ និងមួយផ្នែកទុកជាកន្លែងសម្រាប់ឃ្វាលគោក្របី។
ជនជាតិដើមភាគតិចពូនងម្នាក់ទៀត លោក ម្លូស តេន ប្រាប់ វីអូឌី ក្រោយដាក់ញត្តិនៅក្រសួងរៀបចំដែនដី ថាក្នុងរយៈពេល២៣ឆ្នាំដែលពួកគេចូលអាស្រ័យផលនិងកាន់កាប់នោះ គឺអ្នកភូមិមិនបានលក់ដូរទៅឱ្យបុគ្គលណា និងពុំដែលមានបុគ្គលណាឬអាជ្ញាធរណាមកជំទាស់ដែរ ទើបតែនៅឆ្នាំ២០២០ អភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី និងបក្ខពួក បានលួចធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិលើដីនោះ ហើយបានគំរាមចាត់វិធានការច្បាប់លើម្ចាស់ដីថែមទៀត។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពួកខ្ញុំជនជាតិដើមភាគតិច មានតែបន្តិចបន្តួចម្នាក់ទៀតហ្នឹងទេ សម្រាប់បង្កបង្កើនផលចិញ្ចឹមជីវិត។ បើគេយកអស់ ពួកខ្ញុំគ្មានដីអីសម្រាប់បង្កបង្កើនផលទៀតទេ អ៊ីចឹងខ្ញុំសុំឱ្យសម្ដេចក្រឡាហោម [ស ខេង] និងសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី [ហ៊ុន សែន] ជួយដល់ពួកខ្ញុំ ជួយរកយុត្តិធម៌ដល់ពួកខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាគតិចនេះ។ បើអស់ដីនេះ ពួកខ្ញុំគ្មានដីអីសម្រាប់បង្កបង្កើនផលធ្វើស្រែចម្ការ ឃ្វាលគោឃ្វាលក្របីទៀតទេ»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក សេង ឡូត និងអ្នកនាំក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ផាត សុផានិត បានទេ។
ប៉ុន្តែបើតាមពលរដ្ឋ មន្ត្រីរដ្ឋបាលនៃក្រសួងទាំង២នេះបានទទួលយកញត្តិរបស់ពួកគាត់ និងសន្យាបញ្ជូនទៅថ្នាក់លើពិនិត្យ។
ចំណែកអភិបាលស្រុកអូររាំង លោក សៀក មុន្នី ដែលរងការចោទប្រកាន់ មិនអាចសុំការឆ្លើយតបបានទេ ដោយទូរសព្ទចូលគ្មានអ្នកទទួល។
អ្នកប្រឹក្សាយោបល់បណ្ដាញជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក គ្រឿង តុលា មានប្រសាសន៍ថា នៅខេត្តមណ្ឌលគិរីមានរឿងអាជ្ញាធរគប់គិតគ្នាលួចធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិរំលោភយកដីធ្លីជនជាតិដើមភាគតិចជាច្រើនករណី ខណៈជនជាតិដើមភាគតិចមិនសូវមានចំណេះដឹងផ្នែកច្បាប់ និងការចុះបញ្ជីដីធ្លីរបស់ពួកគេនៅមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយនោះ។
ករណីនេះ លោកបានស្នើដល់ក្រសួងរៀបចំដែនដី និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ត្រូវចុះស៊ើបអង្កេតករណីនេះ ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ជូនជនរងគ្រោះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «តាមនីតិវិធី ពេលដែលទទួលបានពាក្យបណ្ដឹងហើយ គឺក្រសួងត្រូវចុះស្រាវជ្រាវរកការពិត ដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ កន្លងមកនេះ ជនជាតិដើមភាគតិចនៅមណ្ឌលគិរី តែងតែទទួលរងគ្រោះដោយសារដីធ្លីរបស់ពួកគាត់មិនមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ ដីរបស់ពួកគាត់សម្គាល់ទៅលើការធ្វើស្រែចម្ការដំណាំតៗគ្នាប៉ុណ្ណឹងទេ។ អ្វីដែលកំហុសធំបំផុត គឺអាជ្ញាធរនៅមូលដ្ឋានឃុំស្រុកហ្នឹង ដែលគាត់ជាអ្នកចុះហត្ថលេខា និងការធ្វើឯកសារផ្សេងៗហ្នឹង ហើយគាត់ត្រូវ[ទទួល]ខុសត្រូវលើរឿងទាំងនេះ និងទទួលទោសផងដែរ។ ជាញឹកញាប់ ប្រជាពលរដ្ឋគាត់តែ១ហិកតាទេ ប៉ុន្តែពេលធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិ ធ្វើយកទាំងអស់»។
ក្នុងពិធីប្រកាសចូលកាន់មុខតំណែងរបស់អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីថ្មី កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានការប្រើអំណាចរំលោភយកដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋនៅខេត្តភាគឦសានមួយនេះប្រាកដមែន។
រដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះបានបង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះមន្ដ្រីមួយចំនួន ដែលលោកថា បានប្រើអំណាចរបស់ខ្លួនទៅរំលោភយកដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋនិងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី មកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួននេះ ហើយលោកចាត់ទុកករណីនេះថាជាភាពលោភលន់របស់មន្ត្រីទាំងនោះ៕
