ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលប្ដេជ្ញាអនុវត្តគោលនយោបាយបញ្ចប់វិសមភាព បញ្ចប់មេរោគអេដស៍ និងបញ្ចប់ជំងឺឆ្លងរាតត្បាត ដោយពង្រីកអត្រាគ្រប់ដណ្ដប់សេវាថែទាំព្យាបាល ព្រមទាំងផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ឱ្យមកទទួលសេវាគាំពារសង្គម។
ការលើកឡើងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលធ្វើឡើងក្នុងឱកាសប្រារព្ធទិវាពិភពលោកប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ក្រោមប្រធានបទ «បញ្ចប់វិសមភាព បញ្ចប់អេដស៍ បញ្ចប់ជំងឺឆ្លងរាតត្បាតសកល»។
តាមរយៈលិខិតចុះថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ដែលទើបផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ទិវានេះប្រារព្ធឡើងក្នុងគោលបំណងរួមគ្នាជាសកល ដើម្បីបង្ហាញពីការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់របស់ប្រជាជននៅលើសកលលោក ចូលរួមចែករំលែកនូវចំណេះដឹង ជំនាញ និងបទពិសោធន៍ថ្មីៗ ក្នុងការទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលមេរោគអេដស៍ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ លោកបន្តថា ទិវានេះក៏បង្ហាញពីការគាំទ្រនិងយកចិត្តទុកដាក់ដល់អ្នកផ្ទុកនិងអ្នករងផលប៉ះពាល់ពីមេរោគអេដស៍ ក្នុងការទទួលបានសេវាថែទាំនិងព្យាបាល ព្រមទាំងសេវាសង្គមឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀត។
ករណីនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជំរុញដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវខិតខំថែមទៀតក្នុងការស្វែងរកអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដែលបាត់មុខ មិនទាន់មកទទួលសេវាព្យាបាល និងបញ្ចៀសកុំឱ្យអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ដែលមានចំនួនសរុបប្រមាណ១២ ០០០នាក់បោះបង់ការព្យាបាល។
លោកបានបញ្ជាក់ក្នុងលិខិតដដែលថា៖ «ក្នុងស្មារតីឈានទៅសម្រេចគោលដៅ៩៥-៩៥-៩៥ នៅឆ្នាំ២០២៥ គោលនយោបាយចម្បងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលផ្ដោតលើវិធានការបញ្ចប់វិសមភាព បញ្ចប់អេដស៍ និងបញ្ចប់ជំងឺរាតត្បាត ដោយពង្រីកអត្រាគ្របដណ្ដប់សេវាថែទាំព្យាបាល ព្រមទាំងផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ឱ្យមកទទួលទាំងសេវានេះ ទាំងផលប្រយោជន៍នៃកម្មវិធីគាំពារសង្គម ដោយមិនទុកនរណាម្នាក់ចោលនោះឡើយ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវធ្វើការងាររួមគ្នាជាមួយអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ក្រុមប្រជាជនគន្លឹះ និងសហគមន៍ ដើម្បីលុបបំបាត់ការចម្លងមេរោគអេដស៍ និងយកជ័យជម្នះលើមេរោគអេដស៍ឱ្យបានតាមកាលកំណត់។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការថែទាំសុខភាពកម្ពុជា ហៅកាត់ថា រ៉ាក់ លោក វ៉ា ជីវ័ន សាទរចំពោះការលើកឡើងរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលដែលប្ដេជ្ញាមិនទុកចោលអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍នោះ។
យ៉ាងណា លោកថា បើទោះជាអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានទទួលការព្យាបាលដោយមិនអស់ថវិកាក៏ដោយ តែពួកគាត់ចង់បានការព្យាបាលប្រកបដោយមិត្តភាព មានការគោរព ការយល់ចិត្ត និងមិនរើសអើង។
លោក វ៉ា ជីវ័ន បន្ថែមថា៖ «ឥលូវហ្នឹង សង្គមរបស់យើង ខ្ញុំឃើញថាការរើសអើងមានការកាត់បន្ថយច្រើន ប៉ុន្តែយើងសាកសួរបងប្អូនដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍ហ្នឹង គឺគាត់នៅតែថាអ៊ឹចឹង [មានការរើសអើង] គឺថាគាត់សុំឱ្យប្រជាជនយើង ប្រទេសយើងលុបបំបាត់នូវការរើសអើងអ្នកដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍»។
លោកបង្ហាញក្ដីបារម្ភដែរថា ការបិទខ្ទប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩រយៈពេលវែងកន្លងមក ធ្វើឱ្យមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ខកខានជួបអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ដើម្បីអប់រំឬធ្វើតេស្តពួកគាត់ ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ខ្លះលាក់បាំង នឹងអាចបណ្ដាលឱ្យការឆ្លងនៃជំងឺនេះមានការកើនឡើង។
បើតាមលោក ជីវ័ន បញ្ជាក់ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១ កម្ពុជារកឃើញអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ថ្មីប្រហែល១ ១០០នាក់ ហើយចំនួននេះហាក់នៅទ្រឹងបើធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ រីឯការស្លាប់ដោយជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជាវិញ លោកថា មានប្រមាណ១ ៣០០នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែចំនួននេះមានការថយចុះជាបន្តបន្ទាប់ ខណៈបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានអ្នករស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ប្រមាណ៧៣ ០០០នាក់។
អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍រស់នៅឃុំរកា ខេត្តបាត់ដំបង អ្នកស្រី យឿង អែម ប្រាប់ថា អ្នកស្រីបានឆ្លងជំងឺនេះតាំងពីឆ្នាំ២០១១ ហើយតាំងពីពេលនោះមក គាត់ត្រូវលេបថ្នាំពន្យារជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលមណ្ឌលសុខភាពឃុំផ្ដល់ឱ្យ។ អ្នកស្រីបន្តថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក៏បានចុះសួរសុខទុក្ខអ្នកស្រីជាប្រចាំដែរ ប៉ុន្តែបញ្ហាមួយដែលគាត់តែងជួបប្រទះ គឺនៅតែមានការរើសអើង។
អ្នកស្រី យឿង អែម និយាយថា៖ «អ្នកខ្លះគេរើសអើង អ្នកខ្លះគេអត់អ៊ីចឹងណាបង។ ប៉ុន្តែខ្លួនយើងអ្នកកើត [ផ្ទុកមេរោគអេដស៍] ហ្នឹង យើងក៏រអៀសខ្លួនដែរ។ អ៊ីចឹងខ្ញុំមិនសូវហ៊ាននៅជាមួយ [ជិត] គេដែរហ្នឹង។ ខ្ញុំនឹកឃើញថា ខ្លួនខ្ញុំអ៊ឹចឹងដែរ គេរើសអើងជារឿងគេទៅ ព្រោះអីធ្វើម៉េចយើងវាកើតហើយ បង»។
ក្នុង «ទិវាពិភពលោកប្រុយទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ ៣០ធ្នូ» ប្រធានអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា លោកស្រី Pauline Tamesis មានប្រសាសន៍តាមរយៈវីដេអូឃ្លីបជិត២នាទី ដោយជំរុញឱ្យរក្សាសន្ទុះក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍ និងការចូលរួមទាមទារឱ្យមានវិធានការដើម្បីបញ្ចប់វិសមភាព បញ្ចប់ជំងឺអេដស៍ និងបញ្ចប់ជំងឺរាតត្បាតនេះ។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ការឆ្លើយតបនឹងជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា ពិតជាគួរឱ្យប្រសើរ។ សូមអរគុណដល់ការដឹកនាំថ្នាក់ជាតិ ការប្ដេជ្ញាចិត្ត បរិយាប័ន្ន សេវាដែលផ្ដល់ទៅប្រជាជន និងគោលការណ៍ធ្វើឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរផ្លូវច្បាប់។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើយើងចង់សម្រេចបាននូវគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងលុបបំបាត់ជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ២០៣០ នៅកម្ពុជា យើងត្រូវលើកកម្ពស់ភាពជាដៃគូ លុបបំបាត់ប្រព័ន្ធការងារ ភាពស្មុគស្មាញ បង្កើនភាពជាម្ចាស់ការ និងគណនេយ្យភាពជាតិ»។
បើតាមលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាមរយៈកម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ដល់គ្រួសារក្រីក្រនិងងាយរងគ្រោះក្នុងអំឡុងប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងនោះ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ចំនួនជិត២ម៉ឺនគ្រួសារ (១ ៩៧៤គ្រួសារ) បានទទួលប្រាក់ឧបត្ថម្ភជាង៥០០លានរៀល (៥១៥ ០០៤ ០០០រៀល) គិតពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ ដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១។
ស្របគ្នានេះ លោកថា អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍កំពុងសហការជាមួយក្រសួងផែនការ ដើម្បីកែសម្រួលនីតិវិធីក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍មួយចំនួនធំថែមទៀតដែលពុំទាន់ទទួលការគាំពារសង្គម អាចទទួលបណ្ណសមធម៌ឬបណ្ណក្រីក្រផងដែរ៕
