លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមេដឹកនាំអតីតគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា បានផ្ញើសារអបអរសាទររៀងៗខ្លួន នៅខួបគម្រប់៧៣ឆ្នាំ នៃទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ធ្នូ។
សម្រាប់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងក្នុងទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា សិទ្ធិសេរីភាពរបស់កម្ពុជាដែលមានដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺត្រូវបានរំដោះយកមកវិញ នៅក្រោយពេលដែលរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត ត្រូវបានវាយផ្ដួលរំលំទាំងស្រុងនៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្ន សិទ្ធិសេរីភាពបានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅ និងប្រកបការងារតូចធំ សិទ្ធិក្នុងការជ្រើសរើសជំនឿសាសនា និងសិទ្ធិបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងមេដឹកនាំដែលខ្លួនពេញចិត្តដោយសេរី ហើយសិទ្ធិសេរីភាពនេះក៏បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាកាន់តែរីកចម្រើនជឿនលឿនទៅមុខផងដែរ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ «បើនិយាយពីរឿងសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងរបបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត [១៩៧៥-១៩៧៩] គឺប្រជាពលរដ្ឋមិនមានសិទ្ធិសេរីភាពអ្វីទាំងអស់ សូម្បីសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សិទ្ធិទទួលទានអាហារ សិទ្ធិពិនិត្យព្យាបាលជំងឺ សិទ្ធិជំនឿសាសនា សិទ្ធិសិក្សាអប់រំ សិទ្ធិជ្រើសរើសតំណាង និងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ សិទ្ធិរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងសិទ្ធិប្រកបការងារជាដើម..»។
ប្រមុខបក្សកាន់អំណាច បានបន្តថា៖ «របបប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត បានដកហូតសិទ្ធិសេរីភាពទាំងអស់ ហើយបានបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋទាំងក្មេងចាស់ប្រុសស្រីធ្វើការហួសកម្លាំង ឈឺស្លាប់ដោយគ្មានពេទ្យនិងថ្នាំព្យាបាល ព្រមទាំងបានបណ្ដាលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋជាង៣លាននាក់បានស្លាប់ក្នុងរយៈពេលតែ ៣ឆ្នាំ ៨ខែ និង២០ថ្ងៃ»។
ផ្ទុយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលលើកឡើងពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងសម័យ ប៉ុល ពត ធៀបនឹងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រធានអតីតគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ឯណោះវិញ បានរំលឹកឡើងវិញពីបុព្វហេតុដែលនាំឱ្យមានការបង្កើត «ទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ១០ ធ្នូ»។
លោក កឹម សុខា បានលើកឡើងក្នុងបណ្ដាញសង្គមដែរថា សេចក្ដីប្រកាសជាសកលរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស កាលពី៧៣ឆ្នាំមុន គឺនៅថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៨ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី២ ដែលពិភពលោកបានរកឃើញថា «ការគោរព និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសន្តិភាព និងវិបុលភាព»។
បើតាមលោក កឹម សុខា ការមិនឱ្យតម្លៃសិទ្ធិមនុស្ស ការមិនគោរពសិទ្ធិគ្នាទៅវិញទៅមក ជាពិសេសការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាដើមចមនៃជម្លោះទាំងឡាយដែលអាចរីករាលដាលរហូតដល់មានសង្គ្រាម និងនាំឱ្យមនុស្សលោកទទួលរងនូវការឈឺចាប់ វិនាសកម្ម និងឈានទៅបំផ្លាញសន្តិភាព។
លោក កឹម សុខា បានសរសេរថា៖ «ជម្លោះឬសង្គ្រាមដែលកើតមកពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស មិនមែនប៉ះពាល់តែអ្នកប្រព្រឹត្តនិងអ្នកទទួលរងការរំលោភដោយផ្ទាល់នោះទេ លើសពីនេះទៅទៀត គឺរាលដាលទៅបំផ្លាញអ្នកដទៃ ប្រទេសដទៃ និងពិភពលោកទៀតផង។ ហេតុនេះហើយ បានជាអង្គការសហប្រជាជាតិចាត់ទុកថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សគឺជាបញ្ហាសកល និងអាចមានការចូលរួម ឃ្លាំមើល និងថ្កោលទោសពីមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅ»។
ក្រៅពីនេះ លោក កឹម សុខា ក៏បានរម្លឹកពីការងាររបស់លោកជាង៣ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ថាបានផ្ដល់អាទិភាពខ្លាំងលើការងារសិទ្ធិមនុស្ស ទោះបីជាលោកស្ថិតនៅក្នុងឋានៈណាក៏ដោយ។
លោកបន្តថា៖ «កន្លងមក ខ្ញុំផ្ទាល់បានចូលរួមផ្ដួចផ្ដើម និងទាមទារបញ្ចូលខ្លឹមសារគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៣ និងទាមទារឱ្យបង្កើតនូវយន្តការសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្ថាប័ននានា មានដូចជា ក្នុងរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា និងបន្តទាមទារឱ្យមានស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សជាតិដែលឯករាជ្យនៅកម្ពុជា និងក្នុងតំបន់ផងដែរ»។
លោក កឹម សុខា យល់ថា ដើម្បីធានាការពារសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវឌ្ឍនភាពសង្គមឱ្យរឹងមាំ គួរតែរួមគ្នាលើកស្ទួយ គោរព និងការពារសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន៕
