មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថាន អះអាងថា នឹងប្រគល់ភារកិច្ចឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដើម្បីរៀបចំឱ្យមានការប្រមូលសំរាមរបស់ពលរដ្ឋនៅទីជនបទទុកដាក់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ខណៈបញ្ហាសំរាមនេះនៅតែជារឿងស្មុគស្មាញ និងមិនទាន់អាចដោះស្រាយបាននៅឡើយ។
ការលើកឡើងនេះ ស្របពេលមន្ត្រីជំនាញអះអាងថា ការដុតសំរាមបង្កឱ្យខូចគុណភាពខ្យល់ និងបង្កើតបានជាខ្យល់ពុលដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ស្របពេលបញ្ហាសំរាមនៅតាមជនបទពុំទាន់មានការវិនិយោគពីស្ថាប័នណាមួយនៅឡើយ។
តបនឹងសំណួររបស់វីអូឌីក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានស្ដីពី «ការដាក់ឱ្យអនុវត្តផែនការខ្យល់ស្អាតកម្ពុជា» នៅថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន លោក ជា ស៊ីណា អះអាងថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥ ក្រសួងពាក់ព័ន្ធបានគិតគូរពង្រឹងការគ្រប់គ្រងសំរាមនៅតាមតំបន់ទីប្រជុំជន នៅតាមក្រុង-ស្រុក ដែលជាជំហានទី១ ដើម្បីកាត់បន្ថយការចោលសំរាមរាយប៉ាយ និងការដុតសំរាម។
លោកបន្តថា ជំហានបន្ទាប់អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ នឹងពិនិត្យប្រគល់ការងារគ្រប់គ្រងសំរាមរបស់ពលរដ្ឋនៅជនបទដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដូចជា ថ្នាក់ឃុំ និងស្រុកបន្តទៀត។
លោក ជា ស៊ីណា បន្តថា៖ «យើងនឹងពិនិត្យមួយជំហានបន្ថែមទៀតទៅលើការគ្រប់គ្រងសំណល់នៅតាមជនបទ ប៉ុន្តែអ្វីដែលក្រសួងបរិស្ថាន មហាផ្ទៃ បានធ្វើសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងសំរាមនៅតាមជនបទមួយជំហានមុនហើយ មុននឹងការពិនិត្យ វាយតម្លៃទៅលើវឌ្ឍនភាពនៃការអនុវត្តអនុក្រឹត្យ១១៣ គឺការដាក់បញ្ចូលនូវចំណុចអនាម័យបរិស្ថានទៅក្នុងគោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាព»។
យ៉ាងណា លោកថា វិធានការនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងសំរាមនេះ គឺផ្ដោតសម្រាប់តែទីប្រជុំជននៅជនបទប៉ុណ្ណោះ ខណៈគោលនយោបាយគឺសំដៅលើភូមិ ឃុំ-សង្កាត់។ លោកថា គោលនយោបាយនេះ គឺមានការគ្រប់គ្រងសំណល់រឹង ដោយរៀបចំឱ្យមានសហគមន៍គ្រប់គ្រងសំរាមដូចជាមាននៅស្រុកបន្ទាយស្រីជាដើម។
លោក ជា ស៊ីណា បន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងយើងមានរៀបចំជាអ្នកទទួលខុសត្រូវទាំងអស់គ្នាហ្នឹង គឺភូមិអប់រំប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយឃុំទទួលខុសត្រូវនៅក្នុងសេវាប្រមូល។ យើងមានរៀបចំជារ៉ឺម៉កៗដឹកសំរាមដើម្បីប្រមូល ហើយស្រុកគាត់ទទួលខុសត្រូវនូវកន្លែងសម្រាប់ដាក់»។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ថេង ថន មានប្រសាសន៍ថា នៅតំបន់ដែលលោករស់នៅ ពលរដ្ឋចោលសំរាមមានពីររបៀប ពោលគឺអ្នករស់នៅលើទឹកបោះសំរាមក្នុងទឹក ខណៈអ្នករស់នៅលើគោក ដុតសំរាម ដោយលោកចាត់ទុកសកម្មភាពទាំងនោះថាជារឿងមិនល្អ។
លោកថា៖ «សំណល់សំរាមដែលបោះក្នុងទឹក ពិសេសអាខោទឹកនោមកូនអីក៏បោះចូលក្នុងទឹកព្រែកហ្នឹង មុជក្នុង[ទឹក]ហ្នឹង អីក្នុងហ្នឹង អាទឹកព្រែកហ្នឹងហើយ»។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តសៀមរាប លោក រិន សុខរឿង និយាយថា បច្ចុប្បន្ន ប្រជាជនមានការយល់ដឹងថា ការដុតសំរាមប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងសុខភាព ប៉ុន្តែពួកគាត់នៅតែធ្វើ ព្រោះពុំដឹងថាគួរយកទៅចោលនៅទីណា។
លោកថា៖ «ការពិតគាត់ដឹងដែរ ប៉ុន្តែគាត់អត់មានជម្រើសក្នុងការបញ្ចេញ។ សំខាន់ជាងគេ ប្លាស្ទិកហ្នឹង វាអត់រលួយដូចក្រដាសទេ អ៊ីចឹងទោះបីគាត់ដឹងយ៉ាងណា ក៏គាត់មិនចោលដែរ»។
ទីប្រឹក្សាឯករាជ្យផ្នែកធនធានធម្មជាតិនិងបរិស្ថាន លោក ហែម ឧត្ដម យល់ថា តាមពិតការចាត់ចែងទុកដាក់សំរាមឱ្យមានសុវត្ថិភាពនៅតាមភូមិឃុំ ពិតជាត្រូវការអនុវត្តពីថ្នាក់ក្រោមឡើងលើ ដើម្បីឱ្យមានភាពល្អិតល្អន់ ហើយមានប្រសិទ្ធភាពទាន់ពេលវេលា ជាងការដែលរង់ចាំឱ្យថ្នាក់លើតាមដាន។ លោកថា មិនត្រឹមតែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលពាក់ព័ន្ធនោះទេ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋក៏ត្រូវមានការចូលរួមចំណែកផងដែរ។
លោក ហែម ឧត្ដម បន្តថា៖ «យ៉ាងណាមិញ វាគួរតែមានឱ្យលើសពីការបង្គាប់បញ្ជាឬក៏គោលការណ៍ មានន័យថា ផ្ដល់ទាំងការគាំទ្រផង ធនធានហើយនិងហិរញ្ញវត្ថុ។ អ៊ីចឹងបើកាលណាយើងផ្ដល់តែការបង្គាប់ពីខាងលើមក ហើយនៅខាងក្រោមអត់មានកញ្ចប់ថវិកាឬក៏ធនធាន ឬក៏មានតិចតួច អ៊ីចឹងអាប្រសិទ្ធភាពហ្នឹងក៏មានតិចតួចទៅតាមហ្នឹងដែរ»៕
