ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា (OHCHR) ជំរុញឱ្យមានវិធានទប់ស្កាត់ការធ្វើទារុណកម្មទៅលើអ្នកជាប់ឃុំ ក្រោយរកឃើញតុលាការកម្ពុជា បានខកខានផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ក្រុមគ្រួសារអ្នកស្លាប់នៅក្នុងពន្ធនាគារ។
ការអះអាងនេះ OHCHR ធ្វើឡើងតាមរយៈការផ្សាយរបាយការណ៍នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែមីនាកន្លងនេះ។
ក្នុងរបាយការណ៍នោះ បានលើកឡើងថា កាលពីឆ្នាំ២០២១ ចំនួនអ្នកជាប់ពន្ធនាគារនៅកម្ពុជា មានច្រើនជាង ៣ដងនៃសមត្ថភាពដែលពន្ធនាគារអ្នកដាក់អ្នកជាប់ឃុំបាន គឺដល់ទៅ ៣៤៣ភាគរយ។
អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សថា ដោយសារតែកម្រិតនៃការឈឺចាប់ផ្នែកស្មារតី ផ្លូវចិត្ត និងរាងកាយដែលអ្នកជាប់ឃុំជួបប្រទះ ដូចជា កន្លែងគេងមានសភាពចង្អៀត ណែន ខ្វះទឹកស្អាត និងអនាម័យ ខ្វះខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ និងការថែទាំសុខភាពជាដើម។ ករណីនេះ UN ចាត់ទុកថា «ស្ថានភាពនៅក្នុងពន្ធនាគារ ជាហានិភ័យដែលអាចឈានទៅករណីបង្កឱ្យមានការប្រព្រឹត្តអំពើដែលឃោរឃៅ អមនុស្សធម៌ ឬធ្លាក់ដុនដាបធ្ងន់ធ្ងរ»។
អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជាថា៖ «របាយការណ៍នេះ សំដៅលើការរាយការណ៍ពីការស្លាប់គួរឱ្យសង្ស័យជាច្រើននាក់នៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំងមួយចំនួន។ គួរឱ្យសោកស្តាយ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ករណីបែបនេះត្រូវបានរាយការណ៍ ហើយកម្រនឹងនីតិវិធីតុលាការផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ និង/ឬក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ»។
ដើម្បីជួយដោះស្រាយស្ថានការណ៍នេះនៅកម្ពុជា អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ជាក់ជំហរថា ខ្លួនបាននឹងកំពុងជំរុញការទប់ស្កាត់ការធ្វើទារុណកម្មក្នុងពន្ធនាគារ ជាមួយតួអង្គជាច្រើនរបស់រដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសគណៈកម្មាធិការជាតិប្រឆាំងនឹងការធ្វើទារុណកម្ម (NCAT) និងសង្គមស៊ីវិលដែលពាក់ព័ន្ធ។
អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា លើកឡើងបន្តទៀតថា កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈ ខ្លួនបានជួបគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងពិភាក្សាអំពីការទប់ស្កាត់អំពើទារុណកម្ម។
តាមរយៈសិក្ខាសាលា គណៈកម្មាធិការជាតិប្រឆាំងទារុណកម្ម គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងសមាគមអាដហុក បានលើកនូវចំនុចខ្វះខាត និងការបង្ការអំពើទារុណកម្ម ពង្រឹងបច្ចេកទេសក្នុងការស៊ើបអង្កេតក្នុងករណីទារុណកម្ម ក្នុងនោះ ភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងវសង្គមស៊ីវិល បានប្តេជ្ញាទប់ស្កាត់ការធ្វើទារុណកម្មក្នុងពន្ធនាគារឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
វីអូឌី មិនអាចសុំប្រតិកម្មតបពីអ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នុត សវនា បានទេនៅថ្ងៃសុក្រនេះ។
ចំណែក អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក ជិន ម៉ាលីន ទទួលស្គាល់ថា កន្លងមក គណៈកម្មាធិការនេះ ពិតជាបានរកឃើញករណីសមត្ថកិច្ចប្រើទារុណកម្មលើអ្នកជាប់ឃុំប្រាកដមែន ខណៈមន្ត្រីដែលប្រព្រឹត្តត្រូវបានផ្តន្ទាទោស។ លោកថា ក្រៅពីនោះ មានទារុណកម្មរបស់អ្នកជាប់ឃុំទៅលើអ្នកជាប់ឃុំដូចគ្នា ក៏ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ដែរ។
យ៉ាងណា លោកថា ករណីស្លាប់មួយចំនួនធំក្នុងពន្ធនាគារដែលត្រូវបានលើកឡើងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា គឺមិនពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើទារុណកម្មរបស់សមត្ថកិច្ចទេ តែបណ្តាលមកពីអ្នកទាំងនោះមានជំងឺឈឺថ្កាត់ រហូតដល់សង្គ្រោះមិនបាន ទើបបាត់បង់ជីវិត។
លោក ជិន ម៉ាលីន ថ្លែងថា៖ «អីចឹងសូមឱ្យគេលើកករណីជាក់ស្តែងមក ថាតើករណីណាជាករណីទារុណកម្ម មានភស្តុតាងអ្វី បញ្ជាក់ថា ជាទារុណកម្មដែលបណ្តាលឱ្យអ្នកជាប់ឃុំនោះស្លាប់ មិនមានដំណោះស្រាយនិងស្វែងរកជនដៃដល់មកផ្តន្ទាទោស? អាហ្នឹងបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់មក កុំឱ្យតែឃើញថា ស្លាប់នៅក្នុងពន្ធនាគារសុទ្ធតែជាការធ្វើទារុណកម្មទាំងអស់នោះ។ ការស្លាប់ខ្លះដោយសារជំងឺ ដែលគេមានកោសល្យវិច័្ចយរបស់គេច្បាស់លាស់»។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា មានប្រសាសន៍ថា សមាគមនេះ បានកត់ត្រាករណីសង្ស័យទៅលើអ្នកជាប់ឃុំមិនក្រោម ៦ករណីទេ ដែលត្រូវបានធ្វើទារុណកម្មរហូតបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងពន្ធនាគារ ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០២០ និង ២០២១កន្លងនេះ។
យ៉ាងណា លោកថា ក្រុមគ្រួសារអ្នកជាប់ឃុំដែលស្លាប់ទាំងនោះ បានប្តឹងទៅតុលាការផងដែរ ដូចជាករណីនៅខេត្តកណ្តាល កំពង់ចាម ឧត្តរមានជ័យ និងបាត់ដំបង។
លោកថា បញ្ហាប្រឈមដែលជួបប្រទះដើម្បីរកភស្តុតាងបញ្ជាក់ឱ្យចំៗ និងច្បាស់ៗ នោះគឺសង្គមស៊ីវិលមានឧបសគ្គក្នុងកិច្ចសុំការសហការពីមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ច និងតុលាការជាដើម។
លោក នី សុខា បញ្ជាក់ថា៖ «ករណីអំពើទារុណកម្មនេះ មិនមែនមានន័យថាកើតឡើង ប្រព្រឹត្តឡើងដោយប្រជាពលរដ្ឋធម្មតាទេ គឺថា អំពើទារុណកម្មគឺវាធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីយកចម្លើយដើម្បីយកការសារភាពទៅលើរឿងអីមួយ។ ដូច្នេះអ្នកដែលប្រព្រឹត្តអំពើទារុណកម្មនេះភាគច្រើនៗតែមន្ត្រីដែលមានសមត្ថកិច្ច ពិសេសប៉ូលីសព្រហ្មទណ្ឌ ប៉ូលីសយុត្តិធម៌ មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ហើយដែលយើងមើលឃើញថាករណីដែលកើតឡើង [ស្លាប់] គឺពិបាកនឹងរកព័ត៌មានដោយសារយើងដឹងហើយថា សមត្ថកិច្ចហាក់បីដូចជាមានការលាក់លៀមនៅក្នុងព័ត៌មានទាំងអស់ហ្នឹង មានន័យថា ព្យាយាមនៅក្នុងការលាក់បាំងព័ត៌មានមួយចំនួនហ្នឹង ដែលយើងពិបាករកឱ្យឃើញនូវបញ្ហាហ្នឹង»។
លោកបន្ថែមថា កម្ពុជាគួរតែបង្កើតឱ្យមានគណៈកម្មាការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យលើករណីធ្វើទារុណកម្មរហូតដល់ស្លាប់នេះ បើពុំដូច្នេះទេនឹងនៅតែមានករណីស្លាប់ដោយបន្សល់នូវការសង្ស័យ។ ក្រៅពីនេះ លោកចង់ឃើញមានការបើកទូលាយ អនុញ្ញាតឱ្យអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិដែលមានភារកិច្ចពាក់ព័ន្ធ បានចូលពិនិត្យនៅតាមមន្ទីរឃុំឃាំងនានាផងដែរ៕
