អ្នកដើរល្បាតទាំងឡាយ ក្នុងព្រៃសហគមន៍ខេត្តឧត្តរមានជ័យបានលើកឡើងថា អត្រានៃចំនួនសត្វព្រៃ ដែលប្រទះឃើញងាប់ដោយសារការបរបាញ់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែដំបូងក្នុងឆ្នាំនេះ មានការកើនឡើង បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន ខណៈដែលអ្នកល្បាតមួយរូបក៏បានអះអាងថា ការកើនឡើងនេះ ដោយសារភាពគ្មានការងារធ្វើរបស់ពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ និងការអនុវត្តច្បាប់មានភាពធូររលុង។
ប្រធានព្រៃសហគមន៍សង្ឃរុក្ខាវ័ន ព្រះតេជព្រះគុណ ថូ ធូរស់ មានថេរដីកាប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃសុក្រកន្លងទៅថា អ្នកដើរល្បាតទាំងឡាយបានប្រទះឃើញសត្វទន្សោងចំនួន ៣ក្បាល និងសត្វឈ្លូសមួយក្បាលបានងាប់ដោយសារជាប់អន្ទាក់ព្រាននៅក្នុងខែមីនានេះ។
ជាមួយគ្នានេះ អ្នកដើរល្បាតក៏បានប្រទះឃើញសត្វជ្រូកព្រៃមួយក្បាល និងប្រើសស្បូវមួយក្បាលផ្សេងទៀតជាប់អន្ទាក់ផងដែរ ហើយសត្វទាំងនេះត្រូវបានជួយឱ្យរស់រានមានជីវិត និងបញ្ជូនទៅកាន់អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) មុនពេលលែងនៅសួនសត្វភ្នំតាម៉ៅ។
ទាក់ទិនករណីនេះ ព្រះតេជព្រះគុណ ថូ ធូរស់ បានព្រមានថា ករណីសត្វព្រៃដែលងាប់ និងរងរបួសដោយសារតែការដាក់អន្ទាក់ហាក់មានការកើនឡើង ខណៈកាលពីឆ្នាំ២០២១ អ្នកល្បាតទាំងឡាយបានប្រទះឃើញសត្វព្រៃសរុបចំនួនតែ ៩ក្បាលប៉ុណ្ណោះដែលងាប់ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងសត្វព្រៃចំនួន ៦ក្បាលដែលឃើញជាប់អន្ទាក់និងងាប់ ក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែ ៣ ខែដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០២២នេះ។
ព្រះតេជព្រះគុណបន្ថែមថា ចំនួនសត្វដែលត្រូវបានរកឃើញថាងាប់ទាំងនេះ គឺគ្រាន់តែជាផ្នែកតូចមួយនៃចំនួនសរុបប៉ុណ្ណោះ ដោយសារតែពួកគេអាចដើរល្បាតលើផ្ទៃដីយ៉ាងច្រើនណាស់ទំហំត្រឹមតែ ៣០ ២៥៤ ហិកតាតែប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយលើកៗ។
ទាក់ទិននឹងសំណួរ ថាតើហេតុអ្វីបានជាមានការកើនឡើងខ្ពស់នៃបទល្មើសក្នុងឆ្នាំនេះ ព្រះតេជព្រះគុណ ថូ ធូរស់ មានថេរដីកាថា អាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់ទាំងឡាយហាក់មិនបានចាត់វិធានការគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបញ្ឈប់ឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើនោះទេ។
បើទោះបីជាព្រះតេជព្រះគុណ ចុះល្បាតរួមជាមួយនឹងទាហានក៏ដោយ ប៉ុន្តែក្រៅពីនេះ ព្រះអង្គមិនច្បាស់ថាតើអាជ្ញាធរបានចាត់វិធានការផ្សេងទៀតដែរ ឬយ៉ាងណានោះទេ។
ព្រះតេជព្រះគុណមានសង្ឃដីកាថា៖ «អាត្មាមិនដែលឃើញមានមេឃុំ ឬមេភូមិណាមួយដើរល្បាតនោះទេ ហើយអាត្មាក៏មិនដឹងថាមន្ត្រីអភិរក្ស [របស់មន្ទីរបរិស្ថានខេត្ត] ចុះល្បាតដែរឬអត់នោះដែរ»។
ព្រះអង្គបន្ថែមថា មានប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែច្រើនបានវិលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃវិញ ដោយសារតែពួកគេបាត់បង់ការងារធ្វើ ដែលបង្កឡើងការឆ្លងរីករាលដាលនៃវីរុសកូវីដ-១៩ កាលពីឆ្នាំមុន ហើយពួកគេគ្មានអាជីពអ្វីផ្សេងក្រៅតែពីការបរបាញ់សត្វព្រៃនោះទេ។
ព្រះតេជព្រះគុណមានថេរដីកាបន្ថែមថា៖ «ជនល្មើសប្រព្រឹត្តបទល្មើសភាគច្រើនគឺពាក់ព័ន្ធនឹងពលករខ្មែរដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃវិញ។ ពួកគេមិនមានការងារធ្វើនោះទេ ដូច្នេះពួកគេត្រូវតែធ្វើវា [បរបាញ់សត្វព្រៃ]»។
ព្រះអង្គបន្តថា សម្រាប់ខេត្តឧត្តរមានជ័យ សត្វទន្សោងឃើញមានវត្តមានតែនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃសង្ឃរុក្ខាវ័ននេះទេ ដូច្នេះហើយព្រះអង្គមានបំណងក្នុងការអភិរក្សសត្វទាំងនេះ។
ព្រះសង្ឃអង្គនេះបន្ថែមថា ប្រភេទសត្វដែលមានដូចជាសត្វឈ្លូស និងប្រើសស្បូវជាដើមនោះផ្ដល់កំណើតតែម្តងប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលធ្វើឱ្យសត្វជិតផុតពូជទាំងនេះកាន់តែងាយរងគ្រោះបន្ថែមទៀត។
ចំណែកឯ លោក ប៊ុន សាលួត ដែលជាអតីតប្រធានព្រៃសហគមន៍សង្ឃរុក្ខាវ័ន និងជាអ្នកការពារព្រៃឈើដែលមានការទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិបានថ្លែងថា កាលពីពេលកន្លងទៅ ពួកគេបានដាក់កាមេរ៉ាដើម្បីសង្កេតមើលហ្វូងសត្វដើរកាត់ព្រៃ។ ប៉ុន្តែកាមេរ៉ានៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះអាចមើលឃើញបានតែសត្វព្រៃមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្ថែមថា អ្នកបរបាញ់ទាំងឡាយគឺកាប់យកតែសាច់ប៉ុណ្ណោះពីសត្វព្រៃដែលពួកគេបាញ់ ឬដាក់អន្ទាក់បានមកលក់នៅទីដាច់ស្រយាល និងទីសាធារណៈដូចជាក្នុងខេត្តសៀមរាប ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ និងស្រុកត្រពាំងប្រាសាទជាដើម។
ដោយយល់ឃើញស្រដៀងទៅនឹងព្រះតេជព្រះគុណ ថូ ធូរស់ ដែរ លោក ប៊ុន សាលួត បានរិះគន់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ខណៈដែលលោកអះអាងថា អ្នកដែលចាប់សត្វព្រៃទាំងឡាយគឺជាប់ពន្ធនាគារត្រឹមរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ ហើយជាទូទៅត្រឡប់ទៅធ្វើសកម្មភាពរបស់ពួកគេវិញដដែល បន្ទាប់ពីត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពនោះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងស្គាល់ជនល្មើស ហើយយើងបាននាំខ្លួនពួកគេទៅកាន់សមត្ថកិច្ច។ ប៉ុន្តែពេលខ្លះគឺមានរយៈពេលមិនដល់មួយខែផង សមត្ថកិច្ចក៏ដោះលែងជនល្មើសទាំងនោះវិញ»។
ជាការឆ្លើយតប អភិបាលរងខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក ឌី រ៉ាដូ បានឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃសុក្រថា លោកមិនប្រាកដទេថា តើមានរបាយការណ៍នៃការបរបាញ់សត្វព្រៃចំនួនប៉ុន្មានដែលការិយាល័យរបស់លោកទទួលបាននោះទេ ដោយសារលោកនៅក្រៅការិយាល័យ។
ទោះជាយ៉ាងណា អភិបាលរងខេត្តរូបនេះបានអះអាងថា ខេត្តរបស់លោកបានព្យាយាមពង្រឹងការការពារសត្វព្រៃ ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជាក់លម្អិតពីវិធានការការពារបែបណានោះទេ។
លោកថា៖ «ទាំងសម្រាប់ [ការអភិរក្ស] ព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ យើងបានអនុវត្តវិធានការយ៉ាងតឹងរ៉ឹង និងមានប្រសិទ្ធភាពជាងមុន ដោយមានការចុះល្បាតជាប្រចាំ និងការចាប់ខ្លួនជនល្មើសទាំងឡាយយកមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់»៕
បកប្រែ និងសម្រួលដោយ លោក ភុន ច័ន្ទឧសភា ចេញពីអត្ថបទដើមជាភាសាអង់គ្លេស៖ Forest-Patrol Monks Warn of Increased Wildlife Poaching This Year
