សេរីភាព​សាសនា​អន្ដរជាតិ​លើក​ឡើង​ពី​ការរឹតបន្ដឹង​ព្រះសង្ឃ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​សកម្មភាព​នយោបាយ

ព្រះតេជព្រះគុណ ហេង គីមឡាយ បាននិមន្តដោយថ្មើជើងចេញពីវត្តប្រាសាទរង្សី ក្នុងស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប ចូលដល់ទឹកដីនៃខេត្តឧត្តរមានជ័យ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ២០២២។(ហ្វេសប៊ុក ព្រះតេជព្រះគុណ ហេង គីមឡាយ)

នៅក្នុងរបាយការណ៍មួយស្ដីពីសេរីភាពសាសនាអន្ដរជាតិ ឆ្នាំ​២០២១ បានលើកឡើង​ពីការ​បំបិទ​សិទ្ធិ​​​​សេរី​​ភាព​​របស់​ព្រះ​សង្ឃ​​ក្នុង​​​សកម្មភាព​នយោ​បាយ​នៅកម្ពុជា​​ ខណៈ​​​កាល​ពីខែធ្នូ​​ រដ្ឋាភិបាល​​បានចេញ​​សេចក្ដី​ព្រាង​ច្បាប់​ស្ដីពីសាសនា ​រឹត​ត្បិត​ព្រះសង្ឃ​មិន​ឱ្យ​ចូល​រួម​តវ៉ានយោបាយប្រឆាំង​គណបក្សណាមួយ ដែល​អាច​ប្រឈម​ការ​ផ្ដន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារថែមទៀតផង​។

របាយការណ៍សេរីភាពសាសនាអន្ដរជាតិ ឆ្នាំ២០២១ ដែលវីអូឌីទើបទទួលបាននៅខែមិថុនានេះ​ បញ្ជាក់ថា ព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋ ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈការប្រារព្ធពិធីបុណ្យ ការបណ្តុះបណ្តាលសាសនា ការបង្រៀនព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងសាលារដ្ឋ និងការឧបត្ថម្ភផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់ស្ថាប័នព្រះពុទ្ធសាសនា។

របាយការណ៍ដដែលបាន​ប៉ាន់ស្មានថា ប្រជាជនប្រមាណ ៩៣ភាគរយ នៃប្រជាជនកម្ពុជាសរុប ជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ហើយក្នុងចំណោមនោះ មាន៩៥ភាគរយកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទ​។ ចំណែកនៅសល់ ៧ភាគរយ ជាអ្នកកាន់សាសនាគ្រិស្ដ ឥស្លាម ​និងសាសនាផ្សេងៗទៀត។

ប្រភពដដែលបានបន្ថែមថា ច្បាប់ចែងអំពីសេរីភាពនៃជំនឿ និងការថ្វាយបង្គំសាសនា ដោយបានផ្តល់សេរីភាព មិនជ្រៀតជ្រែកដល់ជំនឿ និងសាសនារបស់អ្នកដទៃ ឬរំលោភលើសណ្តាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈ។

របាយការណ៍នេះបានអះអាងថា ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា ក្នុងការពិគ្រោះជាមួយអ្នកដឹកនាំសាសនានៃសាសនាមួយចំនួន បានរៀបចំសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដាក់ទោស “អ្នកកាន់សាសនា” ដែលចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ រួមទាំង «សកម្មភាពរៀបចំប្រឆាំងនឹងគណបក្សនយោបាយណាមួយ»

បើតាមឯកសារដដែលនេះ អ្នកជំនាញបានលើកឡើងថា ពាក្យ “អ្នកសាសនា” គឺ​សំដៅ​ដល់​ព្រះសង្ឃ​ ប៉ុន្ដែ​នៅក្នុងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះមិន​ទាន់មានការ​កំណត់​​បន្ថែមឱ្យច្បាស់នៅឡើយ ដោយ​មាន​ភាព​មិន​ច្បាស់​លាស់ ​ថា​តើ​គួរ​អនុវត្ត​ទៅ​លើ​សាសនា​ផ្សេង​ឬ​អត់។

កាល​ពី​ខែ​ធ្នូ រដ្ឋាភិបាល​បាន​ចេញ​សារាចរ​ហាម​ឃាត់​ព្រះសង្ឃ​មិនឱ្យ​ចូល​រួម​ក្នុង​ការ​តវ៉ា​នយោបាយ និង​តម្រូវឱ្យព្រះសង្ឃមាន​អព្យាក្រឹត្យ​ខាង​នយោបាយ។ បញ្ហានេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនព្រះសង្ឃដែលសក​ម្មលើបញ្ហាសង្គមនិងបរិស្ថាន កាលពីពេលកន្លងមក។​

ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុង​អនុសំវច្ឆ​រមហាសន្និបាត​មន្រ្ដី​សង្ឃទូទាំង​ប្រទេស ​លើក​ទី២៩​ កាលពីថ្ងៃទី​២១ ខែ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ២០២១​ ក៏បាន​ដាក់​ចេញ​នូវសង្ឃប្រកាស​ផងដែរថា៖ «បព្វជិត​​ពុទ្ធសាសនា​កម្ពុជា​មាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុងការ​សម្ដែង​មតិ​ស្របតាម​ច្បាប់​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ ​ប៉ុន្ដែមិន​ត្រូវធ្វើ ​ឬចូលរួមដង្ហែជាក្បួន​បាតុ​កម្ម កូដកម្ម ​ក្នុង​ទីសាធារណៈ ​ដែលជា​ហេតុនាំឱ្យ​បាត់បង់​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្លូរ ភេទជាអ្នកបួស ប៉ះពាល់ដល់សន្ដិសុខ និងសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ»។

កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួង​ធម្មការ​ និង​សាសនា ​បាន​ចេញ​​សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីស្ដី​ពីសាសនានៅ​កម្ពុជា មាត្រា​៣៥​ ​ចែង​ថា​ ព្រះ​សង្ឃ​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​ដែល​មាន​ចេតនា​ចូល​រួម​ធ្វើបាតុកម្ម  កូដកម្ម  កុបកម្ម ដើម្បី​ប្រឆាំង ឬ​ប្រឆាំង​នឹង​គណបក្ស​នយោបាយ​ណា​មួយ ​ត្រូវ​ផ្ដន្ទា​ទោសដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី​៧ឆ្នាំ ដល់១៥ឆ្នាំ ​ដោយ​មិន​គិត​ពី​ទោស​ដទៃ​ទៀត​ដែល​​មាន​ចែង​ក្នុង​ក្រមព្រហ្ម​ទណ្ឌកម្ពុជា៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ