ប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ ហើយកំពុងមានក្ដីក្ដាំនៅតុលាការ បានចោទប្រកាន់មេធាវីតំណាងដោយរដ្ឋាភិបាលថាបានយកភស្តុតាងដាក់បន្ទុកប្រឆាំងរូបលោកទាំងបំពានខុសពីការពិត ក្នុងពេលដែលឃ្លីបវីដេអូយកមកដាក់បន្ទុកចំពោះរូបលោកនេះខុសទាំងទីតាំង និងពេលវេលានៃថ្ងៃកើតហេតុ។
ថ្លែងដោះបន្ទុកនៅក្នុងបន្ទប់ជំនុំជម្រះ នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ ប្រធានគណបក្សជំទាស់ លោក កឹម សុខា បានប្រាប់អង្គសវនាការថា ឃ្លីបវីដេអូដែលមេធាវីតំណាងដោយរដ្ឋាភិបាលមកយកចោទប្រកាន់ប្រឆាំងរូបលោក គឺខុសទាំងស្រុង។
លោកបានជម្រាបអង្គជំនុំជម្រះថា ឃ្លីបវីដេអូនៅជិតផ្សារស្លាបលែង ក្នុងឃុំស្វាយរំពារ ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺនោះ គឺលោកពាក់អាវគគីរដៃខ្លី ហើយពុំបានថ្លែងសារនយោបាយអ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែឃ្លីបវីដេអូដែលសហមេធាវីតំណាងរដ្ឋាភិបាលយកមកចោទប្រកាន់ គឺលោក កឹម សុខា ពាក់អាវស មានពាក់កម្រងផ្កាម្លិះ។ ក្នុងន័យនេះ ជនជាប់ចោទបានអះអាងថា ភស្តុតាងដែលដាក់បន្ទុកប្រឆាំងរូបលោកនេះខុសទាំងទីតាំងនិងពេលវេលា។
សហមេធាវីតំណាងដោយរដ្ឋាភិបាល លោក ចេង ប៉េងហាប់ បានប្រើប្រាស់ឃ្លីបវីដេអូចំនួន៣ឃ្លីបដែលមានរយៈពេលខ្លីៗ កើតឡើងនៅអំឡុងដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ ដើម្បីស្នើសុំឱ្យតុលាការចាក់ មុននឹងតាំងសំណួរទៅជនជាប់ចោទ កឹម សុខា ឱ្យឆ្លើយ។
គេសង្កេតឃើញថា តាមរយៈឃ្លីបវីដេអូទាំង៣ឃ្លីបដែលមេធាវីដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី យកមកធ្វើជាមូលដ្ឋានក្នុងការដាក់បន្ទុកប្រឆាំងប្រធានគណបក្សជំទាស់នេះ គឺសកម្មភាពថ្លែងសារនយោបាយរបស់លោក កឹម សុខា ជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនក្នុងពេលធ្វើបាតុកម្មនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ចំនួន២ឃ្លីប និងឯកសារជាឃ្លីបវីដេអូ១ឃ្លីបទៀត លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ជួបជាមួយអ្នកគាំទ្រនៅជិតផ្សារស្លាបលែង ក្នុងស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។
តាមរយៈឃ្លីបវីដេអូនេះ លោក កឹម សុខា ត្រូវរងការចោទប្រកាន់ថា លោកបានថ្លែងសារនយោបាយ ដោយអំពាវនាវឱ្យមានកម្លាំងប្រមូលផ្ដុំ ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ ប៉ុន្តែ ភ្លាមៗ លោក កឹម សុខា បានជំទាស់ថា ក្នុងឃ្លីបវីដេអូនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺនោះ លោកមិនបានថ្លែងសារនយោបាយអ្វីទេ គឺលោក សម រង្ស៊ី នៅពេលធ្វើជាប្រធានបក្ស ជាអ្នកថ្លែងសារនយោបាយជាមួយអ្នកគាំទ្រ។
សម្រាប់សវនាការលើកទី៤៣ នៅថ្ងៃទីពុធ ទី៨ ខែមិថុនានេះ គេសង្កេតឃើញថា ទាំងតំណាងអយ្យការ លោក ឆាយ ហុង និងមេធាវីតំណាងដោយអាណត្តិពីខាងរដ្ឋាភិបាល លោក ចេង ប៉េងហាប់ និងលោក សាន់ ជួយ បានបន្តតាំងសំណួរជាថ្មីទៀត។ ប៉ុន្តែសំណួរភាគច្រើនត្រូវបានជនជាប់ចោទ បានជម្រាបអង្គជំនុំជម្រះ ថាធ្លាប់បានសួររួចហើយ។ នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ សង្កេតឃើញថា មានពេលខ្លះ លោក កឹម សុខា បន្តរក្សាចម្លើយចាស់ ហើយពេលខ្លះទៀត លោកឆ្លើយដោយពន្យល់ទៅម្ចាស់សំណួរវិញផង។
បើទោះបែបណា សវនាការលើកនេះក៏មិនខុសពីសវនាការមុនៗដែរ។ ភាគីនៅក្នុងរឿងក្តីបានបន្តតានតឹងដាក់គ្នាជាថ្មីទៀត ភាពប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅក្នុងបន្ទប់ជំនុំជម្រះ រហូតដល់ភាគីម្ខាងៗ មានពេលខ្លះ បានប្រើប្រាស់ភាសាឌឺដងឱ្យគ្នាជាលក្ខណៈជាបុគ្គលសឹងថាច្រើនជាងនីតិវិធីតាមផ្លូវច្បាប់ផង។
ប្រធានគណបក្សជំទាស់ បានចំអកឱ្យតំណាងអយ្យការ លោក ឆាយ ហុង ថាប្រហែលតំណាងអយ្យការរូបនេះមិនមានសំណួរត្រូវសួរហើយ បានជាសួរសំណួរបែបនេះទៅកើត។ ប្រតិកម្មរបស់លោក កឹម សុខា នេះ ស្របពេលលោក ឆាយ ហុង តាំងសំណួរថា “តើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសដែលជនជាប់ចោទលើកឡើងនេះ វាជ្រៀតជ្រែករដ្ឋធម្មនុញ្ញមែនឬយ៉ាងណា?”។
មិនបង្អង់យូរ សហមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា គឺលោក ផែង ហេង បានឡើងជំទាស់ភ្លាមដែរ ដោយហៅសំណួររបស់លោក ឆាយ ហុង ថា ជាសំណួរដែលគ្មានវិជ្ជាជីវៈ ហើយជាសំណួរត្រឹមកម្រិតសួរឱ្យកូនសិស្សសាលាដឹងប៉ុណ្ណោះ។ លើសពីនេះទៀត សំណួរនេះ វាមិនឆ្លុះបញ្ចាំងទៅនឹងអង្គហេតុដែលកំពុងបន្តនីតិវិធីនៅពេលនេះទេ។ លោកមេធាវី ផែង ហេង បានជម្រាបអង្គជំនុំជម្រះថា តាមពិតទៅ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសនេះ គឺច្បាប់ជាអន្តរជាតិទៅហើយ។
បើទោះបែបណា គេសង្កេតឃើញថា សំណួរភាគច្រើន នៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ គឺទាក់ទងជាមួយនឹងលោក សម រង្ស៊ី។ លោកមេធាវី ចេង ប៉េងហាប់ បានសួរលោក កឹម សុខា ថាតើបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់លោក សម រង្ស៊ី ជាមនុស្សបែបណា ជាដើម។ មេធាវីតំណាងដោយរដ្ឋាភិបាលរូបនេះ តាំងសំណួរអមដោយសេចក្ដីសន្និដ្ឋានថាលោក សម រង្ស៊ី គឺជាមនុស្សហិង្សា និងមានចេតនាចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
មេបក្សជំទាស់ បានឆ្លើយនៅចំពោះមុខអង្គជំនុំជម្រះ ថាបើចង់ច្បាស់ គួរសួរទៅលោក សម រង្ស៊ី ផ្ទាល់។ មកដល់ចំណុចនេះ លោក កឹម សុខា ហាក់ប្រតិកម្មខ្លាំង។ លោកអះអាងថា អ្នកណាធ្វើអី អ្នកនឹងជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ។ ការរួបរួមរវាង សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា គឺដើម្បីធ្វើដំណើរទៅបោះឆ្នោតប៉ុណ្ណោះ មិនបានបម្រើឱ្យគោលដៅផ្សេងពីនេះទេ។ បន្ថែមពីលើនេះ មេបក្សជំទាស់រូបនេះអះអាងថា ប្រសិនបើយល់ឃើញលោក សម រង្ស៊ី អាក្រក់ ហេតុអីនៅពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលផ្តល់ភាពស្របច្បាប់ឱ្យគណបក្សភ្លើងទៀនបានធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ ទាំងដឹងថាគណបក្សភ្លើងទៀនគឺជាមនោគមរបស់លោក សម រង្ស៊ី ទៅហើយ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីក្រុមសហមេធាវីពីភាគីទាំងពីរ ដើម្បីបំភ្លឺបានទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។ ចំណែកសហមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យលោក កឹម សុខា លើកនេះ បានព្យាយាមគេចចេញ មិនផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឱ្យក្រុមអ្នកកាសែតដូចធ្លាប់ធ្វើសព្វមួយដង។ បើទោះជាបែបណា គេនៅមិនទាន់ដឹងពីមូលហេតុដែលសហមេធាវីរបស់មេបក្សជំទាស់មិនផ្តល់ព័ត៌មានអំពីនីតិវិធីនៃការសួរដេញដោលនៅខាងមុខបន្ទប់ជំនុំជម្រះនេះបាននៅឡើយទេ។
យ៉ាងនេះក្តី នាយកចាត់ការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត យល់ឃើញថា ប្រសិនបើភាគីចុងចោទនៅក្នុងសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនេះ មើលឃើញភស្តុតាងដាក់បន្ទុកនេះមិនត្រឹមត្រូវ មេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យជនជាប់ចោទគួរប្តឹងជំទាស់ និងរក្សាសិទ្ធិមិនឆ្លើយតបចំពោះសំណួរណាដែលមិនបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍ក្នុងការដោះបន្ទុកបាន។ មួយវិញទៀត ផ្អែកតាមនីតិវិធី រាល់សំណួរដែលមានភាពមិនច្បាស់លាស់ វានឹងបានជាប្រយោជន៍ទៅដល់ជនជាប់ចោទ។
លោកបន្តថា៖ «ប្រសិនបើភស្តុតាង វាខុសអង្គហេតុ ខុសថ្ងៃ ខុសខែ និងខុសកាលបរិច្ឆេទនៃថ្ងៃកើតហេតុ ហើយយកមកធ្វើភស្តុតាង អាហ្នឹងគឺសាម៉ីខ្លួនជាជនជាប់ចោទ ក៏ដូចជាមេធាវីការពារសិទ្ធិឱ្យជនជាប់ចោទ អាចមានសិទ្ធិក្នុងការបដិសេធមិនទទួលបាន។ ភស្តុតាងទាំងឡាយណាដែលវាខុសនឹងអង្គហេតុ ឬក៏ចំណុចដែលវាមានវិមន្ទិលសង្ស័យ វាជាប្រយោជន៍ដល់ជនជាប់ចោទ»។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានរងការចោទប្រកាន់ពីបទ «សន្ទិដ្ឋិភាពត្រូវរ៉ូវជាមួយរដ្ឋបរទេស » ចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ គិតមកដល់ពេលនេះ ប្រធានគណបក្សជំទាស់រូបនេះត្រូវបិទសិទ្ធិនយោបាយតាមផ្លូវតុលាការប្រមាណ៤ឆ្នាំមកហើយ គិតចាប់ពីថ្ងៃចាប់ខ្លួនកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ លោក កូយ សៅ ដែលដឹកនាំនីតិវិធីសួរដេញដោលនេះ ប្រកាសថា អង្គថ្មីទាក់ទងប្រទូស្តរ៉ាយ ដែលជាអង្គហេតុចុងក្រោយគេ អាចនឹងត្រូវចាប់ផ្តើមនីតិវិធីនៅសប្តាហ៍ក្រោយ។ ក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ យល់ឃើញថា នេះជារឿងក្តីដែលប្រើពេលសួរដេញដោលយូរគេជាងគេក្នុងប្រវត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា ដែលស៊ីពេលប្រមាណជាង២ឆ្នាំមកហើយ។
សម្រាប់សវនាការលើកទី៤៣ នៅថ្ងៃពុធនេះ គេសង្កេតឃើញថា នៅខាងមុខតុលាការឯណេះវិញ អ្នកគាំទ្រលោក កឹម សុខា គឺមានចំនួនច្រើនជាងសព្វមួយដង។ ប៉ុន្តែការប្រមូលផ្តុំដ៏ច្រើនមិនធ្លាប់មាននេះ គឺពុំមានបញ្ហាប្រឈមអ្វីកើតឡើងទេ។ តុលាការបន្តសវនាការជាថ្មីទៀតនៅថ្ងៃពុធ ទី១៥ ខែមិថុនា ខាងមុខនេះ៕
