លោក កឹម សុខា បានប្រកាសជាផ្លូវការចេញពីបន្ទប់ជំនុំជម្រះនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ថាលោកផ្ដាច់ចំណងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយលោក សម រង្ស៊ី សហស្ថាបនិកគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលទើបត្រូវបានតុលាការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ៨ឆ្នាំបន្ថែមទៀត កាលពីម្សិលមិញនេះ។
ជម្រាបអង្គសវនាការនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២នេះ លោក កឹម សុខា បានប្រកាសចែកផ្លូវគ្នាជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ជាផ្លូវការហើយ អំពីចំណងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ។
លោក កឹម សុខា ក៏ធ្លាប់បញ្ជាក់បែបនេះដែរនាពេលកន្លងទៅនៅក្នុងអង្គសវនាការ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែលោកមិនបញ្ជាក់ដោយត្រង់អំពីឈ្មោះលោក សម រង្ស៊ី ដូចលើកនេះ។
ការប្រកាសជំហរជាថ្មីទៀតរបស់លោក កឹម សុខា នៅពេលនេះ ធ្វើឡើងអំឡុងពេលលោកចូលបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងបន្ទប់ជំនុំជម្រះលើកទី៤៤ នៅថ្ងៃពុធនេះ។ ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់តំណាងអយ្យការ លោក ប្លង់ សុផល ដែលតាំងសំណួរថា តើលោកធ្លាប់ប្រកាសថាឈប់សេពគប់ជាមួយមនុស្សអាក្រក់ តើលោកចង់សំដៅលោក សម រង្ស៊ី ឬចង់សំដៅទៅបុគ្គលណាផ្សេង?
លោក កឹម សុខា បានប្រកាសនៅក្នុងបន្ទប់សវនាការតបតំណាងអយ្យការភ្លាមថា លោកនឹងគ្មានទំនាក់ទំនងអ្វីទាំងអស់តទៅទៀតហើយពីពេលនេះទៅ ជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរងបណ្តឹងជាច្រើន និងកំពុងរស់នៅបរទេស។ លោក កឹម សុខា អះអាងថា រូបលោក និងលោក សម រង្ស៊ី មិនមែនជាមនុស្សតែមួយដូចដែលលោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បានលើកឡើងទៀតនោះដែរ។
បន្ថែមពីលើនេះ លោក កឹម សុខា បានថ្លែងការពារថា គ្រប់សកម្មភាពដែលលោក សម រង្ស៊ី បានធ្វើកន្លងទៅ លោកមិនបានចូលរួមឡើយ រាប់ទាំងពីការប្រកាសធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំ លោកក៏បានហាមកូនចៅរបស់លោកមិនឱ្យគាំទ្រ សកម្មភាពរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែរ។ លោកបញ្ជាក់ថា នឹងផ្តាច់ទំនាក់ទំនងនយោបាយជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ចាប់ពីពេលនេះតទៅ និងថាសម្ព័ន្ធភាពក្នុងនាមគណបក្សសង្រ្គោះជាតិរវាងថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរ គឺលែងមានបន្តទៅទៀតហើយ ពោលគឺបានដល់ចំណុចផ្លូវដើររៀងៗខ្លួន។
លោក កឹម សុខា បន្តថា៖ «ខ្ញុំឈប់មានទំនាក់ទំនងអីជាមួយនឹង សម រង្ស៊ី ទៀតហើយ។ ពាក្យ សម រង្ស៊ី និង កឹម សុខា ជាមនុស្សតែមួយហ្នឹងក៏មិនមានទៀតដែរ។ ចុងក្រោយនេះ គាត់វាយប្រហារខ្ញុំ រឿងខ្ញុំមិនទៅបោះឆ្នោតគឺជាកំហុសដ៏ធំអីអស់ហ្នឹង។ អស់លោកឃើញទេ? ថ្ងៃគាត់ប្រកាសចូលប្រទេស ថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ក៏ខ្ញុំមិនចូលរួមដែរ ហើយមានតែខ្ញុំហាមកូនចៅខ្ញុំមិនឱ្យគាំទ្រទៀតផង។ ប្រសិនបើខ្ញុំមានសិទ្ធិនយោបាយ ខ្ញុំហ៊ានដល់ធ្វើសន្និសីទកាសែតទៀត។ អ្នកណាធ្វើអាក្រក់ សូមទៅឱ្យឆ្ងាយពីខ្ញុំ។ ខ្ញុំក៏អរគុណហើយដែលតំណាងអយ្យការបានសួរខ្ញុំអំពីរឿងហ្នឹងនៅទីនេះ»។
នេះជាការប្រកាសជំហរជាលើកដំបូងរបស់លោក កឹម សុខា ផ្តាច់ចំណងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ចាប់តាំងពីពេលលោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែងរិះគន់លោក កឹម សុខា ដែលមិនបានទៅចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ បើទោះជាលោក កឹម សុខា មានឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតក្តី។ ទោះជាយ៉ាងណា មន្រ្តីជំនិតរបស់លោក កឹម សុខា គឺលោក មុត ចន្ថា ប្រកាសនៅពេលនោះថា លោក កឹម សុខា គ្មានជម្រើសគណបក្សសម្រាប់គាត់បោះឆ្នោតនោះទេ ទើបគាត់សម្រេចថាមិនចេញទៅបោះឆ្នោត។
យ៉ាងនេះក្តី លោក សម រង្ស៊ី ចាត់ទុកការមិនចេញទៅបោះឆ្នោតរបស់លោក កឹម សុខា គឺជាកំហុសឆ្គងមួយ និងថាលោក កឹម សុខា បានប្រមាថទៅលើឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលធ្លាប់គាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ។
លោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ មនុស្សដែលស្និទ្ធនឹងលោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់ជំហរថា ការសម្រេចចិត្តដើរចេញរបស់លោក កឹម សុខា លើកនេះ វាជាសិទ្ធិរបស់លោក កឹម សុខា ប៉ុណ្ណោះ។ បើទោះជាបែបណា សម្រាប់មន្ត្រីកូតាពីខាងលោក សម រង្ស៊ី រូបនេះ នៅតែចង់ឱ្យមានការរួបរួមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ដ៏ពិតប្រាកដមួយ។
បើតាមលោក ម៉ែន សុថាវរិន្រ្ទ និយាយថា ក្នុងនាមសម្ព័ន្ធភាព អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនឹងស្វះស្វែងរកមធ្យោបាយ ដើម្បីបានជួបលោក កឹម សុខា ដោយផ្ទាល់ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការដើរចេញពីសម្ព័ន្ធមិត្តនេះ។
លោកបន្តថា៖ «បើឯកឧត្តម កឹម សុខា គាត់ចង់បែកជាមួយលោក សម រង្ស៊ី វាជាសិទ្ធិរបស់គាត់ ព្រោះគាត់នៅក្នុងចំណាប់ខ្មាំង។ ខ្ញុំជឿជាក់ថា គាត់នៅក្នុងចំណាប់ខ្មាំង ដូចយើងបានដឹងហើយណា! បើសិនជាគាត់បែរធ្វើម៉េច អាហ្នឹងជាសិទ្ធិរបស់គាត់ ប៉ុន្តែពួកខ្ញុំខាងឯកឧត្តមប្រធានស្តីទី សម រង្ស៊ី យើងនៅតែសង្រ្គោះជាតិ អ្នកប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ»។
គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ត្រូវបានបង្កើតឡើងពីការរួបរួមគ្នារវាងគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលបច្ចុប្បន្នជាគណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានលោក កឹម សុខា ជាប្រធានបក្ស កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ នៅប្រទេសហ្វីលីពីន។
ចំណែក អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ចំអកឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ថាជាអ្នកនយោបាយឆក់ឱកាសដើម្បីកេងចំណេញខាងនយោបាយ ហើយសម្ព័ន្ធភាពនេះបានដើរដល់ផ្លូវបំបែកជាយូរមកហើយ ទើបតែពេលនេះត្រូវបានលោក កឹម សុខា ប្រកាសជាផ្លូវការ។
លោក សុខ ឥសាន បានហៅលោក សម រង្ស៊ី ថាជាអ្នកនយោបាយឧទ្ទាម ដែលប្រឡាក់ប្រឡូកដោយរឿងក្តីមិនចេះចប់មិនចេះហើយ តែងប្រើឈ្មោះលោក កឹម សុខា ដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ។
លោកបន្តថា៖ «តាមពិតបុគ្គលទាំងពីរនេះមិនមែនបុគ្គលតែមួយទេតាមការជាក់ស្តែង។ ប៉ុន្តែដោយមេដឹកនាំឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ សម រង្ស៊ី នេះគឺថាចេះតែអែបឈ្មោះ កឹម សុខា ធ្វើជាគូកនទៅ ដើម្បីបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋ ថាពីរនាក់ហ្នឹងសាមគ្គីឯកភាពគ្នាខ្លាំងណាស់។ អាហ្នឹងជាវិធីនិងជាការបោកប្រាស់ទេ ហើយឥលូវនេះកាន់តែច្បាស់ហើយថា កឹម សុខា គាត់បានប្រកាសជាចំហហើយ។ ពីមុន គាត់មិនហ៊ានប្រកាសជាចំហច្បាស់ៗដូចពេលនេះដែរ។ ដូច្នេះ ចាប់ពីពេលនេះទៅ ខ្ញុំជឿថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្លាប់ជឿនិងចាញ់បោកមេឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់នេះល្មមយល់បញ្ហាហើយ»។
ការប្រកាសរបស់លោក កឹម សុខា នេះ ធ្វើឡើងមួយថ្ងៃបន្ទាប់ពីចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញផ្តន្ទាទោសលោក សម រង្ស៊ី ដាក់ពន្ធនាគាររយៈពេល៨ឆ្នាំបន្ថែមទៀត ក្នុងបទចោទ «រួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់» ពាក់ព័ន្ធដំណើរមាតុភូមិនិវត្តន៍ចូលមកប្រទេសកម្ពុជាវិញមិនបានសម្រេចកាលពី ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។
ការប្រកាសរបស់លោក កឹម សុខា ជុំវិញភាពប្រេះឆាសម្ព័ន្ធភាពនេះដែរ ក៏ស្របគ្នានឹងការបង្ហើបរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងកម្មវិធីមួយថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តនៅឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជានឹងលែងរងការរិះគន់ថាជារដ្ឋាភិបាលឯកបក្សទៀតហើយ ដោយរដ្ឋសភានឹងមានសំឡេងពហុបក្សឡើងវិញ។
អ្នកជំនាញផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ លោក វណ្ណ ប៊ុនណា ចាត់ទុកថា ការបែបបាក់សម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនេះ ជាការបង្ហាញឱ្យឃើញពីការធ្លាក់ចុះនៃដំណើរប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ លោកមើលឃើញថា ការកសាងសម្ព័ន្ធភាពនេះឡើងវិញ វាមិនងាយទេ គឺត្រូវការពេលវេលាវែងឆ្ងាយបន្តទៅមុខទៀត។
បើតាមលោក វណ្ណ ប៊ុនណា នៅចាត់ទុកថា អ្នកដែលចំណេញពីការប្រេះឆានៃសម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនេះ គឺគណបក្សកាន់អំណាច ព្រោះឥទ្ធិពលនៃគណបក្សជំទាស់លែងក្លាយជាការរារាំងនិងឧបសគ្គប្រឆាំងការកាន់អំណាចរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតទៅទៀតហើយ។
លោកបន្តថា៖ «បើសិនជាយើងនិយាយថា តើអ្នកណាគេជាអ្នកខាតឬចំណេញពីការបែកបាក់សម្ព័ន្ធភាពរវាងឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី និងឯកឧត្តម កឹម សុខា។ ខ្ញុំគិតថា អ្នកដែលទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើន គឺគណបក្សកាន់អំណាច។ ដោយសារសម្ព័ន្ធភាពអ្នកទាំងពីរហ្នឹង វាបង្ហាញពីកម្លាំងមួយ វាធ្វើឱ្យមានការរង្គោះរង្គើទៅដល់ការកាន់អំណាចរបស់គណបក្សកាន់អំណាច។ មួយទៀត ផលចំណេញជាលក្ខណៈបុគ្គល ខ្ញុំឃើញថា អាចជាផលចំណេញមួយដែរសម្រាប់ឯកឧត្តម កឹម សុខា ដែលអាចឱ្យតុលាការពិចារណាទម្លាក់បទចោទរឿងក្តីរបស់លោក »។
គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយ ៣ខែក្រោយ បន្ទាប់ពីសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។
នៅអំឡុងពេលនៃការរំលាយគណបក្សជំទាស់ដ៏ធំជាងគេ កាលពីដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលត្រូវរងការរិះគន់ពីសហគមន៍ជាតិនិងអន្តរជាតិថា កម្ពុជាបានសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យដែលកំពុងតែលូតលាស់។ ទន្ទឹមនឹងការរំលាយបក្សប្រឆាំងនេះ ស្ថាប័នអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដទៃទៀត រួមទាំងសារព័ត៌មានឯករាជ្យ ត្រូវរងការគំរាមកំហែងនិងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ រហូតពួកគេសម្រេចចិត្តបិទទ្វារពីកម្ពុជាថែមទៀតផង៕
