ការផ្លែផ្លានិងដៀមដាមស្របពេលនៃការអំពាវនាវរបស់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរនេះ ដោយសារតែប៉ូលនយោបាយរបស់គណបក្សធំៗ គឺ «គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា» ដែលមានទំនោរទៅរករបបកុម្មុយនីស្តចិនជ្រុល និង «គណបក្សភ្លើងទៀន» ដែលស្និទ្ធខ្លាំងទៅរកប្លុកលោកសេរី ត្រូវបានគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះចាត់ទុកថា វានឹងអាចធ្វើឱ្យកម្ពុជាត្រូវប្រទាញប្រទង់គ្នាខាងភូមិសាស្រ្តនយោបាយជាថ្មីទៀតនៅពេលណាមួយ។
គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ បញ្ជាក់ជំហរថា ស្ថិតក្រោមហេតុផលនេះហើយដែលនាំឱ្យមានយុទ្ធនាការនៃការកៀរគររកកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដែលមិនជាប់និន្នាការប៉ូលនយោបាយពីមហាអំណាចទាំងពីរនេះ ឱ្យទៅជាកម្លាំងនយោបាយថ្មី ដើម្បីកម្ពុជាមានស្ថិរភាពនិងការអភិវឌ្ឍមួយដោយពិតប្រាកដ។
បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដែលគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ចេញកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា បង្ហាញថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត ឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខនេះ គឺកម្ពុជាគួរមានប៉ូលនយោបាយមួយថ្មី តាមរយៈការរួបរួមកម្លាំងនយោបាយពីគ្រប់បក្សនយោបាយ ហើយធ្វើឱ្យបានលឿននិងឆាប់រហ័សតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។
លើសពីនេះទៅទៀត គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរក៏អំពាវនាវដែរឱ្យមានការគាំទ្រពីមជ្ឈដ្ឋានទូទៅចំពោះប៉ូលនយោបាយថ្មីនេះ ដើម្បីឈានទៅរកភាពជោគជ័យ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងអំណាចតាមរយៈការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខនេះ។
បន្ថែមពីលើនេះ ប្រធានគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គង់ មុនីកា បញ្ជាក់ជំហរថា ការកៀរគរបក្សនយោបាយនៅពេលនេះ គឺរួមកម្លាំងគ្នាជាគណបក្សធំមួយ ដើម្បីប្រជែងអំណាចតាមការបោះឆ្នោតជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងពេលខាងមុខនេះ។ លោកបន្តថា កម្លាំងរួមនេះអាចនឹងជ្រកក្រោមឆ័ត្រមួយថ្មី ដែលមិនមែនជាបក្សដែលពួកគេកំពុងប្រតិបត្តិការសព្វថ្ងៃនេះទេ។
លោកបន្តថា៖ «ជាគោលគំនិតរបស់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ យើងចង់ថា បើសិនជាមានការរួមគ្នានៃគណបក្សពីរបី ឬក៏បួនអីហ្នឹង ឬក៏ច្រើនជាងហ្នឹង យើងអាចរួមគ្នាបង្កើតទៅជាគណបក្សនយោបាយមួយថ្មីទៅ។ គណបក្សនយោបាយមួយថ្មីចែសហ្នឹង យើងនឹងរួមគ្នាធ្វើលើគណបក្សថ្មីនោះតែម្តង»។
បើតាមលោក គង់ មុនីកា ចំពោះមុខនេះ មេដឹកនាំគណបក្សមួយចំនួន ដូចជា លោក ប៉ុល ហំម មកពី «គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា» និង «គណបក្សកម្ពុជានិយម» របស់លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ ជាដើម «គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ» បានជួបពិគ្រោះយោបល់គ្នាក្នុងកម្រិតទ្វេភាគីម្តងជាពីរដងរួចហើយ។ ប៉ុន្តែលទ្ធផលយ៉ាងណានោះ លោកនៅមិនទាន់អាចបញ្ជាក់ឱ្យដឹងបាននៅឡើយទេនាពេលនេះ។
ប្រភពដដែលបន្តថា ចំពោះគណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ក្រុមការងារកៀរគរក៏ធ្លាប់បានជួបសន្ទនាដែរ ប៉ុន្តែភាគីទាំងពីរបក្សនេះនៅមិនទាន់បង្ហាញជំហររួបរួមនៅឡើយទេ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុកសារនយោបាយរបស់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរនេះថា វាគ្រាន់តែជាការស្រមើស្រមៃប៉ុណ្ណោះ។ មួយវិញទៀត ការអះអាងថា គណបក្សនយោបាយមានភាពជ្រុលនិយមទៅរកភាគីណាមួយនោះ វាជាការចោទប្រកាន់ដែលមិនឈរលើការពិតទេ។
បើតាមលោក សុខ ឥសាន ជាធម្មតា គ្រប់គណបក្សនយោបាយសុទ្ធតែមានឯកសារតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃដូចគ្នា រួមទាំងអ្នកចោទប្រកាន់គេនេះផង។ ហេតុដូច្នេះ ប្រសិនបើពិតជាមានការអនុវត្តខុសពីគោលការណ៍មែន ប្រហែលគណបក្សកាន់អំណាចមិនអាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយបានទេ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា គណបក្សនយោបាយនីមួយៗសុទ្ធតែមានលក្ខន្តិកៈតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃ។ ដូច្នេះ ចោទថាគណបក្សនយោបាយនីមួយៗមានភាពជ្រុលនិយមទៅឆ្វេង ជ្រុលនិយមទៅស្តាំអីហ្នឹង វាអត់ត្រឹមត្រូវទេ។ យើងប្រៀបធៀបដើរនយោបាយជ្រុលឬមិនជ្រុល យើងប្រៀបធៀបហើយ ថាតើសកម្មភាពដូចទៅនឹងលក្ខន្តិកៈដែលបានតម្កល់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃដែរឬអត់? បើយើងធ្វើដូចលក្ខន្តិកៈទុកនៅក្រសួងមហាផ្ទៃហើយ វាអត់មានជ្រុលអីទេ ពីព្រោះអាហ្នឹងវាស្របច្បាប់»។
កម្ពុជាធ្លាប់មានប្រវត្តិនៃការចងសម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ ក្រោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងនយោបាយដោយអ៊ុនតាក់ជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៧ មកពីភាគីបក្សនយោបាយចំនួន៤ ក្នុងនោះមាន គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច គណបក្សលោកតាសឺនសាន និងគណបក្សជាតិខ្មែរ (បច្ចុប្បន្នជាគណបក្សភ្លើងទៀន)ជាដើម។ ប៉ុន្តែសម្ព័ន្ធភាពនេះរស់មិនបានប៉ុន្មានក៏សន្លប់ធំវិញ គឺទទួលការបរាជ័យ ដោយសារសម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ព្រមចូលរួមបោះឆ្នោត បន្ទាប់ពីព្រះអង្គត្រូវបានលើកលែងទោសដែលតុលាការផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ៣៥ឆ្នាំ។
គេសង្កេតឃើញថា សម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនេះក៏លេចពន្លកជាថ្មីទៀត ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលខ្លី នៅឆ្នាំ២០០៣ ក្នុងកម្រិតទ្វេភាគីរវាងគណបក្សរាជានិយម ហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្ស សម រង្ស៊ី។ មិនយូរប៉ុន្មាន សម្ព័ន្ធភាពនេះក៏រលាយបាត់ទៀត ដោយសារសម្រេចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណឫទ្ធិ ព្រះអង្គសម្រេចព្រះទ័យចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះជាមួយលោក ហ៊ុន សែន។
សម្រាប់នាយកប្រតិបត្តិ នៃអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ សាទរចំពោះការបង្កើតយន្តការឱ្យមានចលនាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនេះ។ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគរូបនេះនៅតែមើលឃើញថា ការរួបរួមកម្លាំងនយោបាយថ្មីនេះ ប្រសិនបើខ្វះការចូលរួមពីតួអង្គសំខាន់ៗពីររូប គឺលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា កម្លាំងតាមបែបនយោបាយថ្មីនេះទំនងជាមានឥទ្ធិពលតិចតួចនៅក្នុងឆាកនយោបាយប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថា កម្លាំងនេះនៅតែមិនទាន់មានឥទ្ធិពលខ្លាំងណាមួយ ដើម្បីប្រជែងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចនៅឡើយទេ។ វាគ្រាន់តែជាកម្លាំងមួយបង្ហាញភាពរួបរួម ប៉ុន្តែមិនទាន់បានបង្ហាញពីសកម្មភាពដែលយើងពិបាកនឹងវាយតម្លៃថា ប្រជាម្ចាស់ឆ្នោតគាត់នឹងងាកទៅគាំទ្រចលនានៃការបង្រួបបង្រួម ឬក៏ប្រជាម្ចាស់ឆ្នោតគាត់នៅរង់ចាំការបង្រួបបង្រួមរបស់អតីតមេដឹកនាំធំៗទាំងពីរឡើងវិញ»។
បើតាមលោក សេក សុជាតិ ដើម្បីឱ្យសម្ព័ន្ធភាពនេះមានភាពរឹងមំាទៅបាន ដរាបណាកម្លាំងនយោបាយថ្មី តាមរយៈការច្របាច់បញ្ចូលគ្នានេះ ធ្វើការដោយពិតប្រាកដ ជាជាងបង្កើតឱ្យចលនានយោបាយហើយរលាយទៅវិញ ដូចធ្លាប់មានក្នុងពេលកន្លងទៅ៕
