របាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា (UN) បានលើកឡើងថា កម្ពុជាមិនទាន់ធានាបានពេញលេញចំពោះការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិលនៅក្នុងសង្គមនៅឡើយ ខណៈស្ថាប័នអន្តរជាតិមួយនេះរកឃើញថា តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក លំហសម្រាប់ពលរដ្ឋ និងការអនុវត្តសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ត្រូវបានរឹតបន្តឹងជាបន្តបន្ទាប់។
ឯកសារព័ត៌មានទី១៧ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ស្តីពី «ការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិល» ចេញផ្សាយនាថ្ងៃទី២០ ខែមិថុនានេះ លើកឡើងថា ការចូលរួមជាសាធារណៈនិងលំហសម្រាប់ពលរដ្ឋជាប្រធានបទសំខាន់មួយ ដោយសារសង្គមកាន់តែរឹងមាំនិងកាន់តែមានភាពធន់ កើតឡើងលុះត្រាតែស្រ្តីនិងបុរសអាចបំពេញតួនាទីពេញលេញក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម រួមចំណែកតាក់តែងគោលនយោបាយដែលពាក់ព័ន្ធលើជីវិតរបស់ពួកគេ រួមទាំងការទទួលបានព័ត៌មាន ការចូលរួមក្នុងកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ ការលើកឡើងពីមតិជំទាស់ និងការរួមគ្នាសម្ដែងមតិជាដើម។
អង្គការនេះបន្តថា ការធានាឱ្យសង្គមស៊ីវិលចូលរួមក្នុងសកម្មភាពសង្គមនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសនីមួយៗអាចកាត់បន្ថយវិសមភាព ធានាបរិយាបន្ន និងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវចីរភាព។
សម្រាប់នៅកម្ពុជា UN ថាសង្គមស៊ីវិលបានរួមចំណែកក្នុងការផ្តល់សេវាជាច្រើន ដូចជា លើវិស័យអភិវឌ្ឍន៍ និងមនុស្សធម៌ ការលើកកម្ពស់អភិបាលកិច្ចល្អ ការអភិរក្ស ការកសាងសន្តិភាព និងសិទ្ធិមនុស្ស ជាដើម។ តែយ៉ាងណា អង្គការនេះថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅមិនទាន់បានធានាពេញលេញនូវការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិលនៅឡើយ។
UN ថា៖ «ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ការសន្យានៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលចែងថា សេចក្តីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានទទួលការពិនិត្យនិងដោះស្រាយយ៉ាងម៉ត់ចត់ពីអាជ្ញាធរ មិនត្រូវបានអនុវត្តពេញលេញនៅឡើយ។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក លំហសម្រាប់ពលរដ្ឋ និងការអនុវត្តសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ត្រូវបានរឹតបន្តឹង ដូចដែលបានរៀបរាប់នៅក្នុងរបាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ»។
អង្គការសហប្រជាជាតិថា ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍១៩៩០មក ខ្លួនបានសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស តាមរយៈការបណ្តុះបណ្ដាល និងការកសាងសមត្ថភាព ការស៊ើបអង្កេតលើករណីរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស ការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិលក្នុងកិច្ចការសាធារណៈ និងបានគាំទ្រដល់ការងារតស៊ូមតិរបស់សង្គមស៊ីវិលនៅកម្រិតជាតិនិងអន្តរជាតិ ហើយនាពេលបច្ចុប្បន្ន ខ្លួននៅតែជំរុញឱ្យសង្គមស៊ីវិលដើរតួនាទីសំខាន់នេះ។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា លោកគាំទ្រចំពោះការរកឃើញរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា ខណៈលោកសង្កេតឃើញថា ក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លំហសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់សង្គមស៊ីវិលក៏បានរងនូវការរឹតត្បិត ហើយមកទល់ពេលនេះនៅមិនទាន់មានការវិវត្តណាមួយនៅឡើយ។
លោកបន្តថា ប្រទេសលោកសេរី និងអាមេរិក តែងផ្តល់អនុសាសន៍ដល់កម្ពុជាកែលម្អឱ្យមានការគោរពតាមបទដ្ឋានស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ន ខណៈសហភាពអឺរ៉ុបក៏ធ្លាប់បានផ្តាច់ EBA ២០% ពីកម្ពុជា ព្រមទាំងបានព្រមានជាថ្មីទៀតថានឹងផ្តាច់ EBA ទាំងស្រុង ប្រសិនបើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ និងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣ មិនមានតម្លាភាព។
លោកថា៖ «បើសិនជាកម្ពុជាយើងធ្វើការកែលម្អឱ្យមានភាពល្អឡើងវិញនូវលំហសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋ របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាយើងនឹងចំណេញ។ ប៉ុន្តែបើស្ថានភាពនេះនៅតែអូសបន្លាយ អ៊ីចឹងផលវិបាកនឹងអាចកើតមានសម្រាប់កម្ពុជាយើងបន្តទៅទៀត ជាពិសេសគឺអ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ គឺកម្មករ-កម្មការិនី ទៅលើវិស័យវាយនភ័ណ្ឌ និងកាត់ដេរ»។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សនៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក កត្តា អ៊ន ច្រានចោលការលើកឡើងរបស់ UN ដែលថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារឹតបន្តឹងនូវការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិលក្នុងសង្គម។ លោកថា កម្ពុជាជាឋានសួគ៌នៃអង្គការសង្គមស៊ីវិល ខណៈបច្ចុប្បន្នអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅទូទាំងប្រទេសមានដល់ទៅជាង៦ ០០០អង្គការ ក្នុងនោះជាង៥ ០០០ជាអង្គការជាតិ។
ក្រៅពីនោះ លោកថា កន្លងមក កម្ពុជាបានបើកលំហសេរីភាពសម្រាប់សង្គមស៊ីវិល ហើយក៏ពុំមានច្បាប់ណាមួយទប់ស្កាត់សកម្មភាពរបស់ពួកគេនោះទេ។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា៖ «ចង់ឱ្យអង្គការអន្តរជាតិក្តី អង្គការសហប្រជាជាតិក្តី ធ្វើរបាយការណ៍ដោយសម្លឹងឃើញផ្ទាល់ភ្នែកនូវទិដ្ឋភាពពិតនៃកម្ពុជា ចៀសវាងបាយការណ៍គ្រាន់តែស្តាប់ឮ គ្រាន់តែចម្លងចេញពីសេចក្តីរាយការណ៍ពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនតូចដែលមាននិន្នាការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ឬមិនល្អជាមួយរដ្ឋាភិបាល ហើយរាយការណ៍អាក្រក់ពីរដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើឱ្យការសន្និដ្ឋានមកលើស្ថានភាពស្ថានការណ៍នៅកម្ពុជាមានភាពមិនច្បាស់លាស់ មានភាពមិនត្រឹមត្រូវ ទៅនឹងទិដ្ឋភាពនៃការរស់នៅ និងសកម្មភាពនានារបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្សេងៗទៀតនៅកម្ពុជា»។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា យល់ថា សហគមន៍អន្តរជាតិ ដូចជា UN ជាដើម មានអំណះអំណាងច្រើននិងច្បាស់លាស់ មុននឹងលើកឡើងពីបញ្ហាអ្វីមួយ។ លោកថា នេះមិនមែនជារឿងចម្លែកទេ ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតែងតែបដិសេធ ហើយមិនទទួលយកនូវចំណុចអវិជ្ជមានដែលសង្គមស៊ីវិលនិងអង្គការអន្តរជាតិរិះគន់។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយរូបនេះបន្តថា បើកម្ពុជានៅតែបន្តច្រានចោលនូវអ្វីដែលអង្គការអន្តរជាតិបានលើកឡើងនោះ នោះកម្ពុជានឹងពិបាកសង្គ្រោះអត្រាអនុគ្រោះពន្ធផ្សេងៗពីអន្តរជាតិណាស់។
លោកថា៖ «ទំនាក់ទំនងការទូតនៅលើឆាកអន្តរជាតិ យើងអាចមានភាពរអាក់រអួល ឬក៏មានការរើសអើងពីសហគមន៍អន្តរជាតិ។ ទី២ ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មដែលគេផ្តល់ឱ្យ មានការអនុគ្រោះពន្ធ គឺ EBA ពីសហគមន៍អឺរ៉ុប ហើយនិង GSP ពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក អាចបាត់បង់។ ដូច្នេះហើយ បើកម្ពុជាយើងមិនឆ្លើយតបទេ ផលប្រយោជន៍ដែលខាតហ្នឹង គឺប្រទេសកម្ពុជា! និយាយជារួម គឺពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលពលរដ្ឋយើងភាគច្រើននៅសម្ងំស្ងៀម។ អ៊ីចឹងយើងអត់ដឹងធ្វើម៉េចដែរ ព្រោះ[ជា]ផលប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នា»។
អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា តាមរយៈឯកសារព័ត៌មានទី១៧ ស្តីពី «ការចូលរួមរបស់សង្គមស៊ីវិល» បានជំរុញឱ្យកម្ពុជាផ្តល់លទ្ធភាពដល់ពលរដ្ឋ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានរួមចំណែកនិងចូលរួមបានពេញលេញលើការរៀបចំគោលនយោបាយដែលមានផលប៉ះពាល់មកលើជីវិតរបស់ពួកគេ។
អង្គការអន្តរជាតិមួយនេះក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានការអនុវត្តវិធានការលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដោយថា ការចូលរួមយ៉ាងសកម្មពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំង ដើម្បីសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៅកម្ពុជា។
អង្គការនេះក៏បានអះអាងដែរថា ខ្លួនត្រៀមខ្លួនជានិច្ច ដើម្បីគាំទ្រដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការចាត់វិធានការជាជំហានៗ ដើម្បីជួយឱ្យលំហសម្រាប់ពលរដ្ឋកាន់តែល្អប្រសើរឡើង តាមរយៈការចូលរួមជួយផ្ដល់យោបល់លើការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗ ដើម្បីជួយឱ្យច្បាប់ទាំងនោះអនុលោមទៅតាមកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា តួយ៉ាងដូចជា ច្បាប់ស្តីពីសមាគមនិងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងច្បាប់ស្តីពីសហជីពជាដើម៕
