ស្ថាប័នរដ្ឋចំនួន២បានឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ពិនិត្យ និងដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីជូនពលរដ្ឋចំនួន២៥០គ្រួសារនៅជាប់បឹងតាមោក ខណៈតំណាងពលរដ្ឋ១៦នាក់ជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការ ក្រោយដើរតវ៉ារឿងជម្លោះដីធ្លីនេះ។
ប្រជាពលរដ្ឋ២៥០គ្រួសារ រស់នៅជាប់បឹងតាមោក ស្ថិតក្នុងសង្កាត់សំរោងត្បូង ខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ បាននាំគ្នាដាក់ញត្តិនៅក្រសួងរៀបចំដែនដី ខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋសភាជាតិ ដើម្បីសុំស្ថាប័នទាំង៣នេះអន្តរាគមន៍ទៅអាជ្ញាធរខណ្ឌដោះស្រាយដីធ្លីជូនពួកគាត់ឱ្យបានអភិវឌ្ឍន៍នៅនឹងកន្លែង និងចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិ។
តាមរយៈលិខិតមួយចុះថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ដែលវីអូឌីទើបទទួលបាននៅថ្ងៃពុធនេះ រដ្ឋសភាបានបញ្ជូនសំណើសុំដោះស្រាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅឱ្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ ពិនិត្យ និងដោះស្រាយ ហើយផ្តល់លទ្ធផលនៃការដោះស្រាយនេះជូនទៅខាងរដ្ឋសភាវិញ។
ក្នុងលិខិតមួយទៀតចុះថ្ងៃទី២៦ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក៏បានបញ្ជូនសំណើសុំអន្តរាគមន៍របស់ពលរដ្ឋទាំងនោះទៅរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញជាសមត្ថកិច្ច ក្នុងការពិនិត្យ និងដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋផងដែរ។
តំណាងប្រជាពលរដ្ឋ អ្នកស្រី ប្រាក់ សុភា ប្រាប់វីអូឌីថា ក្រោយទទួលបានលិខិតរបស់រដ្ឋសភា និងក្រសួងរៀបចំដែនដី គឺនៅថ្ងៃទី៣ ខែសីហានេះ តំណាងពលរដ្ឋប្រហែល១០នាក់បានយកញត្តិទៅដាក់នៅរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញជាថ្មីទៀត ដើម្បីជំរុញទៅអាជ្ញាធរឱ្យពន្លឿនការដោះស្រាយ និងចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ជូនពួកគាត់។
អ្នកស្រីអះអាងថា ពលរដ្ឋ២៥០គ្រួសារបានទៅរស់នៅនិងអាស្រ័យផលលើដីកំពុងមានជម្លោះនោះតាំងពីឆ្នាំ១៩៩០ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយកាលមុនបានបង្កបង្កើនផលធ្វើស្រែប្រាំង ដាំឈូក និងបន្លែ ហើយបច្ចុប្បន្នចិញ្ចឹមត្រីលើផ្ទៃបឹងតាមោក និងធ្វើអាជីវកម្មលក់ដូរជាប់ចិញ្ចើមផ្លូវលេខ១៥១។
អ្នកស្រី ប្រាក់ សុភា បន្តថា ស្របពេលដែលពួកគាត់ដើរតវ៉ាដើម្បីទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធជួយដោះស្រាយ និងចេញបណ្ណដីធ្លីជូនពួកគាត់នេះ គឺមានតំណាងពលរដ្ឋចំនួន១៦នាក់ត្រូវបានអាជ្ញាធរប្ដឹងទៅតុលាការ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទ «រារាំង ញុះញង់ និងបង្កើតសកម្មភាពអនាធិបតេយ្យតាមដងផ្លូវសាធារណៈ» យ៉ាងអយុត្តិធម៌ថែមទៀត។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «គ្រាន់តែពួកខ្ញុំការពារជម្រក សុំសិទ្ធិលំនៅឋាន សុំប្លង់កម្មសិទ្ធិ សុំអភិវឌ្ឍន៍នៅហ្នឹងកន្លែងសោះ បែរជាមានដីកាកោះហៅ អ៊ីចឹងវាអយុត្តិធម៌ និងឈឺចាប់ណាស់។ ពួកខ្ញុំមិនបានរារាំងការអភិវឌ្ឍទេ សម្ដេចអភិវឌ្ឍចុះ កណ្ដាលបឹង! ប៉ុន្តែកុំឱ្យមន្ត្រីក្រោមរបស់សម្ដេចអភិវឌ្ឍលើជម្រករបស់ពួកខ្ញុំ លំនៅឋានរបស់ពួកខ្ញុំ។ បើអភិវឌ្ឍរបៀបនេះ វាស្មើនឹងការអភិវឌ្ឍលើទឹកភ្នែករបស់ខ្ញុំ»។
តំណាងពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ផន សុខុម មានប្រសាសន៍ថា អ្នកភូមិកំពុងរងទុក្ខលំបាក និងរស់នៅដោយភ័យខ្លាចមានការបណ្ដេញចេញទាំងបង្ខំ និងការបាត់បង់កន្លែងអាស្រ័យផល ខណៈអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ពួកគាត់កំពុងរស់នៅលើចំណីផ្លូវលេខ១៥១ ដោយខុសច្បាប់ និងគ្មានបណ្ណកម្មសិទ្ធិត្រឹមត្រូវ។
អ្នកស្រីបន្តថា ករណីអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ បង្ខំឱ្យពួកគាត់ដោះដូរដីទៅនៅទីតាំងថ្មីនោះ គឺពួកគាត់មិនព្រមឡើយ ដោយសារទីតាំងនោះនៅក្រៅក្រុង ឬជាយក្រុង ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់បាត់បង់មុខរបរ និងកន្លែងអាស្រ័យផល។ អ្នកស្រីថា ពលរដ្ឋនៅតែទាមទារការអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «គាត់ជាអាជ្ញាធរ គាត់មានសិទ្ធិម៉្លេះ ដែលពួកយើងជាកូនចៅ កុំឱ្យទាន់ចាក់ដីលុបលើកន្លែងចិញ្ចឹមត្រីរបស់ពួកយើង បែរជាគាត់ទាញកាំភ្លើងយកមកគំរាមប្រជាពលរដ្ឋ អាហ្នឹងវាយ៉ាងម៉េចវិញ? សុំឱ្យសម្តេចជួយគិតមើល! ពួកខ្ញុំមានឃ្លីបវីដេអូទាំងអស់ គាត់យារកាំភ្លើងរកបាញ់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ខ្ញុំមាន! តែខាងគាត់ប្ដឹងខ្ញុំ គាត់មានភស្តុតាងអត់? អ៊ីចឹងខ្ញុំសុំឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងសម្តេចជួយដោះស្រាយដល់កូនចៅផង»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង បានទេ នៅថ្ងៃពុធនេះ។
ចំណែកអភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ លោក កើត ឆែ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញនឹងពិភាក្សាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនិងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់រឿងនេះ ប៉ុន្តែមិនអាចឱ្យអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែងបាននោះទេ។ លោកថា ពលរដ្ឋទាំងនោះរស់នៅចំណីផ្លូវលេខ១៥១ ដោយខុសច្បាប់ ដែលផ្លូវនេះ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងពង្រីក៥០ម៉ែត្រ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អាជ្ញាធរនឹងរៀបចំកន្លែងជូនពួកគាត់នៅពេលដែលមានផលប៉ះពាល់ ប៉ុន្តែមិនមែនគាត់នៅកន្លែងណាធ្វើកន្លែងហ្នឹងបានទេ។ បើសិនជាកម្មសិទ្ធិរបស់គាត់ គាត់នៅកន្លែងណា យើងធ្វើឱ្យនៅកន្លែងហ្នឹងបាន ប៉ុន្តែនេះ ពួកគាត់រស់នៅលើទ្រូងផ្លូវ ផ្លូវ៥០ម៉ែត្រ»។
អភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោក សុខ សម្បត្តិ ប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ថា កន្លងមក អាជ្ញាធរខណ្ឌ និងរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្របសម្រួលដោះស្រាយជាច្រើនដងហើយ ដោយសុំដោះដូរដីឱ្យពលរដ្ឋទៅកន្លែងផ្សេង ដែលរៀបចំដោយអាជ្ញាធរ ស្ថិតក្នុងភូមិសំរោងត្បូងដូចគ្នា និងចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់ជូនពលរដ្ឋថែមទៀត ប៉ុន្តែពលរដ្ឋទាំងនោះមិនព្រមទទួលយកការដោះស្រាយនេះ។
ប្រធានគម្រោងសិទ្ធិលំនៅឋាន និងស្រាវជ្រាវ នៃអង្គការសមាគមធាងត្នោត លោក ស៊ាង មួយឡៃ មានប្រសាសន៍ថា ករណីរដ្ឋាភិបាលកាត់ដីផ្ទៃបឹងតាមោករាប់ពាន់ហិកតាទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ស្ថាប័នរដ្ឋ និងអ្នកមានលុយមានអំណាច បង្កឱ្យមានភាពអយុត្តិធម៌សង្គម។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនឯកជន ស្ថាប័នរដ្ឋ និងអ្នកមានលុយមានអំណាច មានសិទ្ធិទទួលបានដីបឹងមកធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រដែលរស់នៅនិងអាស្រ័យផលនៅជាប់បឹងនោះរាប់ឆ្នាំ បែរជាមិនទទួលបានកម្មសិទ្ធិលើដីរបស់ខ្លួន និងត្រូវរងនូវការបណ្តេញចេញពីលំនៅឋានទាំងបង្ខំយ៉ាងអយុត្តិធម៌ថែមទៀត។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រដែលរស់នៅតាំងពីយូរណាស់មកហើយ នៅតាមទីតាំងតំបន់ជាប់បឹងនោះ ត្រូវបានគេបណ្តេញចេញ ឬគំរាមកំហែងឱ្យចេញពីទីតាំងហ្នឹង ហើយយកដីនៅទីតាំងហ្នឹងទៅឱ្យអ្នកមានលុយមានអំណាចវិញ ដែលបញ្ហានេះ វាបង្កឱ្យមានការឈឺចាប់ និងប៉ះពាល់ធ្ងន់ដល់សិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
គួរបញ្ជាក់ថា បឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ មានផ្ទៃដីសរុប៣ ២៣៩ហិកតា ជាអាងស្ដុកទឹកកខ្វក់ និងរំដោះទឹកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញ ហើយបឹងមួយនេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យ កាលពីដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៦ ដោយកំណត់យកបឹងធម្មជាតិមួយនេះជាសម្បតិ្តសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។
បើយោងតាមអនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដល់ចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ផ្ទៃបឹងតាមោក សរុបជាង២ ០០០ហិកតាហើយត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលកាត់ឬដោះដូរទៅឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងបុគ្គលឯកជនមួយចំនួនដែលគេដឹងថាជាអ្នកមានលុយមានអំណាច សម្រាប់សាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្សេងៗ ព្រមទាំងធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផ្ទាល់ខ្លួន ជាដើម៕
