ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ បានឡាយព្រះហស្ថលេខាប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់ច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០ ដែលច្បាប់នេះ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលអះអាងខ្លួនឯងថា បង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងការពារផលប្រយោជន៍របស់ជាតិ ខណៈបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនធ្លាប់រិះគន់ ដោយថានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គោលការណ៍ប្រព័ន្ធសភានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែសីហា ព្រះរាជក្រមរបស់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះ បរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី បានឡាយព្រះហស្ថលេខាដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លើកទី១០ ចំនួន៨មាត្រា រួមមាន មាត្រា១៩ ថ្មី(មួយ) មាត្រា៨៩ មាត្រា៩៨ថ្មី មាត្រា ១០២ថ្មី មាត្រា១១៩ថ្មី (មួយ) និងមាត្រា១២៥ ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងមាត្រា ៣ថ្មី និងមាត្រា ៤ថ្មី នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ត្រូវបានរដ្ឋសភាអនុម័តទាំងស្រុងក្រោមសំឡេង ១០៥ លើ១០៦ ក្នុងសម័យប្រជុំពេញអង្គនាព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២ ខណៈព្រឹទ្ធសភា ឱ្យយោបល់ឯកភាពទាំងស្រុងដោយគ្មានការកែប្រែក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី៩ នីតិកាលទី៤ នាថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ក្រោមសំឡេង៥៧ លើ៥៧សំឡេង ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ បានឡើងការពារសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្នើកែរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋសភាកាលពីខែកក្កដាថា ការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនាពេលនេះ មិនបានកាត់បន្ថយតួនាទី សិទ្ធិតំណាងរាស្ត្រ ក្នុងប្រព័ន្ធរបបសភានិយម ដូចការលើកឡើងរបស់គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួននោះឡើយ។
លោកថា ការស្នើកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមនេះ ជាការបំពេញភាពខ្វះចន្លោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម និងការពារភាពជាប់គាំងស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិក្រោយការបោះឆ្នោតថែមទៀតផង។
យ៉ាងណា នៅមុនពេលស្ថាប័នរដ្ឋសភា អនុម័តលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញលើកទី១០នេះ គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ និងគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា ព្រមទាំងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន១០៤ស្ថាប័ន បានស្នើរដ្ឋសភាកុំឱ្យអនុម័តលើសំណើរបស់រដ្ឋាភិបាល ដោយពួកគេបារម្ភថា ការស្នើកែប្រែមាត្រានៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែមទាំងនោះ នឹងកាត់បន្ថយអំណាចសភា ហើយប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រព័ន្ធសភានិយមអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៅកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា កន្លងមកសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនធ្លាប់រិះគន់លើការស្នើសុំវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនោះច្រើនដងមកហើយ។ ករណីនេះ លោកថា ព្រះមហាក្សត្រព្រមឡាយព្រះហត្ថលេខាលើសេចក្តីព្រាងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះ ដោយសារព្រះអង្គធ្វើតាមនីតិវីធីតែប៉ុណ្ណោះ មិនមានអ្វីចំណែកនោះទេ ។
លោកបង្ហាញទស្សនៈថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជាយើង ព្រះមហាក្សត្រលោកជាព្រះប្រមុខរដ្ឋ នៅពេលព្រះអង្គមានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេស ព្រះអង្គត្រូវឡាយព្រះហស្ថលេខាលើច្បាប់ដែលគ្រោងចេញជាធរមានហ្នឹងហើយ»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ យល់ឃើញថា វិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន ៨មាត្រា ដែលរដ្ឋាភិបាលស្នើ និងត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា ព្រមទាំងត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រខ្មែរឡាយព្រះហស្ថលេខាដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែសីហា នឹងមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិចំពោះគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំងផងដែរ។
លោក សេក សុជាតិ បញ្ជាក់ថា មុននឹងធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ណាមួយ រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ គួរតែផ្តល់ឱកាសឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសអ្នកឯករាជ្យបានចូលរួមផ្តល់យោបល់លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់នោះ ដើម្បីឱ្យច្បាប់នោះចេញមក ស្របតាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស និងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ជាតិពិតប្រាកដ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «មុននឹងធ្វើការកែប្រែច្បាប់ ឬវិសោធនកម្មច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ គួរតែមានការកោះអញ្ជើញគូភាគីពាក់ព័ន្ធធ្វើការជជែកវែកញែកឱ្យអស់ ហើយពន្យល់ពីហេតុផលឱ្យអស់មុននឹងធ្វើការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយ។ មិនមែនធ្វើដូចពេលបច្ចុប្បន្នសម្រេចរួចហើយ ទើបអញ្ជើញភាគីពាក់ព័ន្ធឱ្យចូលស្តាប់ការការពារដោយមិនបានស្តាប់ការតិះទៀន និងការរិះគន់ និងមិនធ្វើឱ្យមានការផ្តល់ទំនុកចិត្តសម្រាប់ពលរដ្ឋជាដើម»។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងដឹងហើយជាទូទៅច្បាប់មួយ មុននឹងចេញជារូបរាងត្រូវមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីទទួលយកមតិយោបល់រួមមួយ ដើម្បីធ្វើឱ្យសង្គមមួយល្អប្រសើរ ឆ្លើយតបទៅនឹងសង្គមមួយដែលប្រកាន់ភ្ជាប់នូវគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
គិតចាប់តាំងពីការបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាបានធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញចំនួន១០លើករួចមកហើយ ខណៈច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម ក៏ត្រូវយកមកធ្វើវិសោធនកម្មជាមួយគ្នាផងដែរ៕