អ្នកឃ្លាំមើល និងសង្គមស៊ីវិល លើកឡើងថា ជំនួបរវាងអ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ និងមន្ត្រីព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក ជាមួយលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលតុលាការបានរំលាយ នៅពេលថ្មីៗនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា សហគមន៍អន្តរជាតិនៅតែផ្ដល់តម្លៃ និងចាត់ទុកលោក កឹម សុខា ជាអ្នកតំណាងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាដែលតស៊ូមតិដោយអហិង្សា។
ការលើកឡើងនេះ បន្ទាប់ពីប្រធានអនុគណៈកម្មការទំនាក់ទំនងកិច្ចការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភា សម្រាប់អាស៊ីបូព៌ា ប៉ាស៊ីហ្វិក និងសន្តិសុខបច្ចេកវិទ្យាអ៊ីនធឺណិតអន្តរជាតិ លោក Edward J. Markey និងអ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំនៅកម្ពុជានៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Vitit MUNTARBHORN បានចូលជួបលោក កឹម សុខា កាលពីថ្ងៃទី១៦ និងថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២នេះ បើទោះបីជាលោក កឹម សុខា កំពុងរងការចោទប្រកាន់ពីតុលាការ។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា បានលើកឡើងនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា លោក Edward J. Markey និងលោក Vitit MUNTARBHORN ដែលបានចូលជួបលោក កឹម សុខា ដល់គេហដ្ឋាននេះ បានបង្ហាញពីការគាំទ្រផ្នែកស្មារតី និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ខណៈលោក កឹម សុខា ត្រូវបានសហគមន៍អន្តរជាតិចាត់ទុកជាអ្នកនយោបាយមួយរូបដែលតស៊ូមតិដោយអហិង្សា ទោះបីលោកទទួលរងការចោទប្រកាន់ពីសំណាក់តុលាការក្ដី។
លោកថា៖ «លោក កឹម សុខា ជាសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យមួយធំរបស់កម្ពុជា លោក [កឹម សុខា] តំណាងអហិង្សា អ៊ីចឹងមានការគាំទ្រស្មារតីប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ទស្សនកិច្ចជាការលើកតម្កើងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា»។
តែយ៉ាងណា លោកយល់ថា ការជំរុញនិងការចូលជួបលោក កឹម សុខា នាពេលនេះ មិនអាចធ្វើឱ្យតុលាការកម្ពុជាពិចារណាទម្លាក់បទចោទប្រកាន់ និងស្ដារប្រជាធិបតេយ្យ ទៅតាមការលើកឡើងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិឡើយ។ លោកបង្ហាញក្ដីបារម្ភថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែមិនបានឆ្លើយតបទៅតាមអ្វីដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកឡើងទេ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងការទូត និងប្រឈមនឹងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធបន្ថែមទៀតផងដែរ។
លោកថា៖ «នៅក្នុងយន្តការនៃការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជាទាំងមូល ខ្ញុំគិតថា ករណីបុគ្គលនយោបាយ ឬអ្នកដែលធ្វើឱ្យខូចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា អាចជួបបញ្ហាមុនគេហើយ ពីព្រោះកន្លងមក មានការព្រាងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកដែលធ្វើឱ្យខូចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកន្លងមក កាលពីឆ្នាំ២០១៩ និងឆ្នាំ២០២០ គឺមាន២ដងហើយដែលមិនអនុម័តបានហើយ ប៉ុន្តែលើកទី៣ ខ្ញុំគិតថា ប្រហែលជាលែងមានឧបសគ្គហើយ។ ដូច្នេះ កម្ពុជាគួរតែមានយន្តការឬវិធានការបែបណាមួយ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងកង្វល់ឬការលើកឡើងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ»។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក ស៊ឹង សែនករុណា មើលឃើញថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅតែផ្ដល់តម្លៃដល់លោក កឹម សុខា ក្នុងនាមជាគណបក្សជំទាស់ដែលត្រូវបានតុលាការរំលាយ និងចង់ឱ្យទម្លាក់ការចោទប្រកាន់ ដើម្បីឱ្យលោកមានសេរីភាពធ្វើនយោបាយឡើងវិញ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា រឿងនេះ ជាតួអង្គសំខាន់នៅពេលដែលលោក កឹម សុខា នៅមានឱកាសបំពេញនូវសេរីភាពរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយ។ អ៊ីចឹងទៅបានសហគមន៍អន្តរជាតិ គេនឹងមើលឃើញថា កម្ពុជាយើងអាចបើកនូវលំហប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ព្រោះនេះជាតួអង្គសំខាន់ណាស់ ព្រោះគណបក្សធំពីរដែលគេជឿជាក់ថាអាចប្រកួតប្រជែងប្រដំប្រសងគ្នាបាននាពេលកន្លងមក គឺមានតែអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិហ្នឹងហើយ»។
មន្ត្រីព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក លោក Ed Markey បានសរសេរនៅលើបណ្ដាញសង្គម Twitter របស់លោកនៅថ្ងៃទី១៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២នេះ ដោយជំរុញកម្ពុជាទម្លាក់ចោលបទចោទប្រកាន់លើលោក កឹម សុខា ដើម្បីឱ្យលោកមានសេរីភាព និងបានចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខ។
លោកសរសេរថា៖ «ទោះបីមានការបៀតបៀននិងការចោទប្រកាន់រយៈពេល៥ឆ្នាំក៏ដោយ ក៏ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងកម្ពុជា លោក កឹម សុខា បន្តនិយាយគាំទ្រនូវសេរីភាព។ រាល់ការចោទប្រកាន់ទៅលើរូបលោក គួរតែត្រូវបានទម្លាក់ចោលភ្លាមៗ ហើយលោកគួរតែមានសេរីភាពក្នុងការចូលរួមការបោះឆ្នោត»។
ចំណែកលោក កឹម សុខា បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា ក្នុងជំនួបជាមួយប្រតិភូព្រឹទ្ធសភា-រដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Edward J. Markey និងសមាជិករដ្ឋសភា៤រូបទៀត កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែសីហានេះ គឺមន្ត្រីអាមេរិកទាំងនោះបានសម្តែងនូវការកោតសរសើរចំពោះការលះបង់របស់លោក ដើម្បីបុព្វហេតុសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលតែងតែមានការអត់ធ្មត់ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍អហិង្សា។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់គណៈកម្មាធិការទំនាក់ទំនងការបរទេសនៃព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Ed Markey នៅកម្ពុជានេះ បានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកទើបបានដឹកនាំអនុម័តលើសេចក្ដីស្នើច្បាប់ S-3052 ស្តីពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងដើម្បីលើកកម្ពស់ការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវ ស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីភាពនយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ក្រៅពីជំនួបជាមួយព្រឹទ្ធសភាអាមេរិក លោក កឹម សុខា ថាកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា រូបលោកក៏បានជួបជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោក Vitit MUNTARBHORN ដែរ។ ក្នុងជំនួបនោះ រូបលោក និងលោក Vitit បានពិភាក្សាអំពីដំណើរការសវនាការរឿងក្តីរបស់លោកដែលបានអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំផងដែរ។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគ្មានសិទ្ធិអំណាចទៅបង្គាប់បញ្ជាតុលាការកម្ពុជា ដើម្បីយកចិត្តបរទេសណាមួយឡើយ។ ករណីនេះ លោកថា ទុកឱ្យតុលាការដំណើរក្ដី ដើម្បីស្វែងរកការពិតថាតើលោក កឹម សុខា បានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយបរទេសឬក៏អត់។
លោកថា៖ «គ្មានអ្វីក្រៅពីគោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់តុលាការ ហើយដឹងស្រាប់ហើយការសម្រេចសេចក្ដីដំណើរការរបស់តុលាការ ជាផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ អាហ្នឹងទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងច្បាប់ក៏បានចែងថា តុលាការមានអធិបតេយ្យភាពគ្រប់គ្រាន់បំផុត»។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានតុលាការដកសិទ្ធិធ្វើនយោបាយជិត៥ឆ្នាំមកហើយ ក្រោយសមត្ថកិច្ចឆ្មក់ចូលចាប់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ទាំងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា ដោយចោទថា «គប់គិតជាមួយបរទេសចង់ផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល» ប៉ុន្តែសំណុំរឿងនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថាជារឿងនយោបាយ ហើយមកទល់ពេលនេះ លោក កឹម សុខា នៅមិនទាន់ត្រូវបានតុលាការរកឃើញថាមានទោសនៅឡើយដែរ៕
