«បងទឹកកំពុងតែហក់ឡើងខ្លាំង ហើយក៏កំពុងតែរញ្ជួយដីជុំវិញប្រទេសយើងហើយនេះ។ ទីក្រុងភ្នំពេញត្រូវលិចលង់ទាំងអស់ អត់មានទីណានៅទេ គឺមានតែសៀមរាបទេដែលអាចនៅបាន ទីទួលមានសុវត្ថិភាព និងគេចផុតពីរញ្ជួយដីបានបង។ ឥលូវនេះ ខ្ញុំមកដល់សៀមរាបហើយ ខ្ញុំមកទាំងគ្រួសារខ្ញុំហើយ។ អាហ្នឹងបើបងឯងមកថ្ងៃនេះឬក៏ស្អែក បងឯងមកទាន់ បើហួសពេលហ្នឹងគឺមកអត់ទាន់ទេ។ ពួកយើងលែងបានជួបគ្នាហើយបងអើយ……»។
នេះគឺជាសំឡេងរៀបរាប់របស់បុរសម្នាក់ដែលត្រូវបានគេបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក អំពីគ្រោះធម្មជាតិដែលនឹងគំរាមកំហែងដល់ជីវិតមនុស្សនិងសត្វនៅក្នុងពិភពលោក ដែលសារអំពាវនាវបន្តទៅរកសាច់ញាតិនេះ ទំនងជាអ្នកគាំទ្រដ៏មោះមុតរបស់បក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ ដូចអ្វីដែលលោក ខឹម វាសនា បានអះអាងថា ពិភពលោកនេះនឹងវិនាសអន្តរាយដោយគ្រោះទឹកជំនន់ សូម្បីទីក្រុងភ្នំពេញ ក៏មិនអាចនឹងទប់ទល់ចំពោះគ្រោះធម្មជាតិនេះបានដែរ។
តាមរយៈសារសំឡេងដែលគេជឿថាជាអ្នកមានភក្តីភាពដ៏ស្មោះស្ម័គ្រជាមួយលោក ខឹម វាសនា ត្រូវបានលេចធ្លាយជាបន្តបន្ទាប់ មានប្រុស មានស្រី ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។ ពួកគេបានបញ្ជាក់ថា គ្មានថ្ងៃនឹងបានវិលទៅរកការជួបជុំគ្នាវិញបានទេ ពិភពលោកនេះនឹងត្រូវវិនាសគ្មានសេសសល់ឡើយ។ ក្នុងន័យនេះ គឺមានតែដីចម្ការរបស់លោក ខឹម វាសនា មួយកន្លែងគត់ ដែលស្ថិតនៅក្នុងស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ទើបអាចជួយសង្រ្គោះជីវិតពួកគេបាន។
ទាក់ទងបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា កន្លងទៅនេះ លោក ខឹម វាសនា ដែលគេស្គាល់ជាទូទៅថាជាមេបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បានបង្ហោះសារនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោក ដោយលើកឡើងថា បាងកកនឹងត្រូវរលំ ភ្នំពេញនឹងត្រូវរលាយ ចំណែកព្រៃនគរខ្ចាត់ខ្ចាយ សប្បាយនៅអង្គរវត្ត។ លោកបន្តថា ការអះអាងដូច្នេះ ដោយសារលោកគឺជាព្រហ្មចុះមករក្សាលោក ហើយលោកដឹងពិតថា វានឹងមានព្រឹត្តិការណ៍ដ៏អាក្រក់នេះកើតឡើងចំពោះពិភពលោកមួយនេះ។
គេសង្កេតឃើញថា ចាប់តាំងពីមានការអំពាវនាវដូចនេះរបស់លោក ខឹម វាសនា អ្នកដែលជឿជាក់និងស្មោះស្ម័គ្ររបស់លោក មិនថានៅកម្ពុជាទេ សូម្បីពលករកំពុងបម្រើការនៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុន ជាដើម បានសម្រុកចូលមកកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់។ សេចក្តីរាយការណ៍នានាពីសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកដែលដកស្រង់សម្ដីពីអាជ្ញាធរ ឱ្យដឹងថា គិតមកដល់ពេលនេះ អ្នកគាំទ្រមេបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យរូបនេះ បានបន្តស្នាក់នៅដីចម្ការម្រេចរបស់លោក ខឹម វាសនា ប្រមាណជិត២ម៉ឺននាក់។
នេះជាការប្រមូលផ្ដុំដែលមានលក្ខណៈទ្រង់ទ្រាយធំពុំធ្លាប់មានក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយនេះ។ ចាប់តាំងពីមានព្រឹត្តិការណ៍នេះកើតឡើង អាជ្ញាធរ និងជំនាញពាក់ព័ន្ធនានារបស់រដ្ឋាភិបាល ហាក់មិនទាន់មានប្រតិកម្មជាវិជ្ជមាន ចំពោះការកេណ្ឌកម្លាំងដ៏ច្រើនបែបនេះនៅឡើយទេ។ ស្ថាប័នមួយចំនួន ដែលជាសេនាធិការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដូចជាមន្ទីរធម្មការ និងកិច្ចការសាសនាខេត្ត ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសកូរ៉េ និងប្រតិកម្មរបស់ក្រសួងការងារ ជាដើម គេសង្កេតឃើញបានត្រឹមអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋមានការស្ងប់ស្ងាត់ និងបន្តអត់ធ្មត់ នៅចំពោះមុខព្រឹត្តិការណ៍នេះ ប៉ុន្តែចំណាត់ការបែបណាដែលកើតចេញពីការអំពាវនាវនេះ ហាក់ដូចជាពុំទាន់មានសញ្ញាអ្វីជាការកត់សម្គាល់នៅឡើយទេ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា កន្លងទៅនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ានិត អគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវចារកិច្ច នៃក្រសួងការពារជាតិ និងលោក ទៀ សីហា អភិបាលខេត្តសៀមរាប បានចុះទៅដល់គោលដៅ មិនបានបង្ហាញពីចំណាត់ការផ្លូវច្បាប់ណាមួយប្រឆាំងការជួបជុំនេះ ដោយគ្រាន់តែអំពាវនាវឱ្យរំសាយកម្លាំងប្រមូលផ្តុំ។ នៅចំពោះមុខវិធានការរបស់អាជ្ញាធរនេះ ត្រូវបានលោក ខឹម វាសនា បានស្នើសុំពន្យារការរំសាយនេះសិន ដោយត្រូវរង់ចាំរហូតដល់ដំណាច់ខែសីហា។
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលយល់ឃើញថា ការអនុវត្តតួនាទីនិងភារកិច្ចនេះ វាហាក់មានស្តង់ពីរ រវាងក្រុមគណបក្សជំទាស់ សកម្មជនសង្គម យុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថាន សហជីព និងសង្គមស៊ីវិល។ រាល់ពេលពួកគេសម្ដែងមតិដែលស្របទៅតាមនីតិវិធី និងបទដ្ឋានគតិយុត្តនានាដូចមានចែងនៅក្នុងវិធានរបស់កម្ពុជា តែងរងការចោទប្រកាន់ ចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ និងលបវាយប្រហារ ជាដើម។
លោក កន សាវាង្ស អ្នកសម្របសម្រួល និងតស៊ូមតិ នៃអង្គការខុមហ្រ្វែល សង្កេតឃើញថា រឿងមួយនេះអាចឆ្លុះបញ្ចាំងបានពីការអនុវត្តមិនស្មើភាពគ្នានៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ លោកបន្តថា ហេតុការណ៍ដូច្នេះ ប្រសិនបើកើតឡើងចំពោះបក្សជំទាស់ និងក្រុមស្រឡាញ់បរិស្ថាន ឬអ្នកដែលតស៊ូមតិដើម្បីទាមទារឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គមវិញ ទំនងជាមិនអាចមានដង្ហើមដកដល់២៤ម៉ោងផង ប្រហែលពួកគេត្រូវប្រឈមមុខនឹងគុកច្រវាក់ ឬមកដល់ពេលនេះត្រូវមានបទចោទពីរទៅបីបទល្មើសទៅហើយ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំមើលទៅការអនុវត្ត វារាងមានលក្ខណៈខុសគ្នាបន្តិច។ ហេតុអីបានជាខ្ញុំចង់និយាយបែបហ្នឹង នៅក្នុងដំណើរការនៃគណបក្សនយោបាយក៏ដូចជាអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏ដោយជាពិសេសយើងមានទាក់ទងនឹងកូដកម្មណាហ្គាវើលដ៍ជាដើម ហើយការទាមទាររបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលអី ថាការប្រមូលផ្តុំ និងការតវ៉ាជាដើមហ្នឹងមានការខុសច្បាប់ នេះជាគឺរឿងដែលសំខាន់ណាស់។ ហើយរឿងទី២ បើរឿងទាក់ទងគណបក្សនយោបាយ យើងឃើញថា ការអនុវត្តសកម្មភាពមួយចំនួនហ្នឹងមិនសូវជាបើកទូលាយឱ្យបានពេញលេញទេ ចំពោះគណបក្សនយោបាយផ្សេងៗ »។
វីអូឌី មិនអាចស្នើសុំការបំភ្លឺចំពោះបញ្ហានេះបានទេពីអាជ្ញាធរខេត្តសៀម នៅថ្ងៃចន្ទនេះ។ ប៉ុន្តែលោក ខៀវ សុភ័គ មន្រ្តីនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធបានចូលទៅពិនិត្យផ្ទាល់រួចហើយ ហើយលទ្ធផលបែបណានោះ គឺគេនៅមិនទាន់មានមានព័ត៌មានជាក់លាក់នៅឡើយទេ។ ជាងនេះទៀត លោកថា ប្រសិនបើករណីនេះរកឃើញថា លោក ខឹម វាសនា ពិតជាមានបញ្ហាព្រោះតែស្មារតីពិតមែន គឺមានតែពេទ្យជំនាញទេ ទើបអាចដឹងច្បាស់ ហើយត្រូវឆ្លងកាត់ការធ្វើកោសលវិច័យថែមទៀត។
លោកបន្តថា៖ «តាមដែលយើងឮព័ត៌មានទាំងអស់គ្នាទេ មានអាជ្ញាធរគេចុះទៅហាមប្រាមហើយនៅកន្លែងប្រមូលផ្តុំហ្នឹង។ ក៏ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថាធ្វើម៉េចឱ្យដឹងថាមានជំងឺវិបល្លាសយ៉ាងម៉េចហ្នឹង គឺទាល់តែយើងរកវិធីទៀត ឬទាល់យើងចាប់គាត់ទៅពេទ្យ »។
បើតាមលោកឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ នៅចំពោះមុខនេះ អាជ្ញាធរហាក់ដូចមិនទាន់មានវិធានបែបណានៅឡើយទេ ចំពោះការកេណ្ឌកម្លាំងក្នុងទំហំធំបែបនេះ។
ដោយឡែកមាត្រា ៣៤ នៃច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ចែងថា គ្មានសមត្ថកិច្ចណាមានសិទ្ធិរំលាយគណបក្ស ព្រោះតែហេតុផលផ្សេងណាមួយឡើយ លើកលែងតែគណបក្សនយោបាយនោះត្រូវបានប្រកាសរំលាយតាមសាលក្រម ឬសាលដីកាស្ថាពររបស់តុលាការ។ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងមាត្រា ៦ នៃច្បាប់នេះវិញ បានបញ្ញត្តិថា គ្រប់គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវធ្វើសកម្មភាពណាមួយ ដូចជា ធ្វើឱ្យមានអបគមន៍ ដែលនាំឱ្យអន្តរាយដល់ឯកភាពជាតិ និងបូរណភាពដែនដី ហើយមួយវិញទៀត មិនត្រូវធ្វើឱ្យមានវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងរបបប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ដោយប្រើប្រាស់មធ្យោបាយហិង្សាក្នុងគោលបំណងដណ្តើមអំណាច។
សម្រាប់លោក ប៊ុត សៀកណេ អតីតអ្នកគាំទ្រដ៏ស្មោះស្ម័គ្ររបស់ គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បានផ្សាយផ្ទាល់នៅថ្ងៃចន្ទនេះ ដោយហៅសកម្មភាពរបស់លោក ខឹម វាសនា ថាជាមនុស្សមានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ដែលពិបាកនឹងសង្រ្គោះ។ លោកបន្តថា វាពិតជាហួសចិត្តក្នុងពេលដែលសភាពការណ៍ពិភពលោកនេះនៅមានប្រក្រតីភាព ប៉ុន្តែមេបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ បែរជាឃោសនាថា ពិភពលោកនឹងត្រូវរលាយក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃទៀតនេះដោយសារគ្រោះធម្មជាតិទៅវិញ។
លោកបន្តថា៖ «អ៊ីចឹងស្ថានភាពរបស់គាត់ពេលនេះ ខ្ញុំមើលឃើញ តែប្រសិនបើខ្ញុំមើលខុស ជួយកែតម្រូវ ហើយបងប្អូនអាចមានហេតុផល តែខ្ញុំ ខ្ញុំមើលថាអ៊ីចឹង គឺខ្ញុំតាមដានគាត់ប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ គឺគាត់ជាមនុស្សដែលមានជំងឺវិបល្លាសផ្លូវចិត្តធ្ងន់ធ្ងរ »។
ឆ្លើយនៅចំពោះមុខ លោក ហ៊ុន ម៉ានិត អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវចារកិច្ច នៃក្រសួងការពារជាតិ លោក ខឹម វាសនា បញ្ជាក់ថា លោកពិតជាមើលឃើញបែបនេះ គឺឃើញថាពិភពលោកនេះពិតជាមានគ្រោះថ្នាក់ពិតប្រាកដមែន។
លោក សុក សំអឿន ប្រធានការិយាល័យមេធាវីក្រុមអ្នកច្បាប់អមរិន្ទ មានប្រសាសន៍ថា តាមផ្លូវច្បាប់ ការធ្វើឱ្យមានអំពើព្យសនកម្មកើតឡើង គឺមានន័យថា សកម្មភាពបណ្តាលឱ្យមានការខូចខាត ការបាត់បង់ ឬក៏គ្រោះថ្នាក់កើតឡើងផ្សេងៗ ហើយអំពើបែបនេះគឺជាការអនុវត្តល្មើសនឹងច្បាប់។ លោកបន្តថា បើគេធៀបទៅនឹងការអំពាវនាវរបស់មេបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យនេះវិញ វាឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា សកម្មភាពដូច្នេះ គឺជាផ្នែកមួយនៃអំពើដែលបណ្តាលឱ្យមានព្យសនកម្មកើតឡើងបានហើយ ព្រោះនាំឱ្យមានការខាតបង់អត្ថប្រយោជន៍ ទាំងនិយោជកផង និងកម្មករនិយោជិតផង។
លោកបន្តថា៖ «ព្យសនកម្មមិនធ្ងន់ធ្ងរទេ វាគ្រាន់តែប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ហ្នឹងគាត់ខាតពេលវេលាអីអ៊ីចឹងទៅណា គ្រាន់តែប៉ុណ្ណឹងទេ។ តែជាបញ្ហា គឺបញ្ហាវាជ្រួលច្របល់ យល់ដែរទេ? បញ្ហានាំឱ្យមានការជ្រួលច្របល់ ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាច ហើយអ្នកដែលជឿគាត់ មានការភ័យខ្លាចចុះ ភ័យខ្លាចទឹកលិចនោះ »។
បើទោះជាបែបណា ប្រសិនបើសកម្មភាពដែល លោក ខឹម វាសនា កំពុងតែធ្វើនេះអាចរួចផុតពីកាតព្វកិច្ចនៃការទទួលខុសត្រូវចំពោះផ្លូវច្បាប់ ដោយគ្រាន់តែត្រឹមចេញលិខិតព្រមាន ឬធ្វើកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់មិនឱ្យមានសកម្មភាពបែបនេះទៀតទៅថ្ងៃក្រោយ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក៏ចង់ឃើញការអនុវត្តដូចគ្នានេះចំពោះគណបក្សនយោបាយជំទាស់ សកម្មជនដីធ្លី យុវជនស្រឡាញ់បរិស្ថាន និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលដទៃទៀតយ៉ាងដូច្នេះដែរ៕
