ប្រជាសហគមន៍នៅភូមិប្រមេរុ ខេត្តព្រះវិហារ បានរកឃើញ បទល្មើសព្រៃឈើក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ ចំនួនជាង ២៤០ករណីបន្ថែមទៀត ដែលធ្វើឱ្យពួកគេព្រួយបារម្ភថា ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ អាចប្រឈមនឹងការបាត់បង់ ប្រសិនបើអាជ្ញាធរនៅតែបណ្តែតបណ្តោយក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើស។
តាមរយៈសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចកួយ ភូមិប្រមេរុ ឃុំប្រមេរុ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ ឱ្យដឹងថា តាមរយៈការចុះអង្កេតចំនួន២លើក កាលពីចុងខែកក្កដា និងខែសីហាកន្លងទៅ បានរកឃើញបទល្មើសព្រៃឈើកើតឡើងចំនួន ២៤៩ករណី។
ប្រភពដដែលបន្តថា បទល្មើសទាំងនោះមាន ក្តារបន្ទះបន្សល់ទុកចោលចំនួន ២៨៦សន្លឹក ឈើតាប់ឬឈើដែលគេច្រៀកក្រាស់ៗ ចំនួន៣១៣សន្លឹក ប្រទះឃើញ រទេះក្របីកំពុងដឹកឈើចំនួន៣គ្រឿង គោយន្តចំនួន ០២គ្រឿងផងដែរ។ ប្រជាសហគមន៍បន្តថា ឈើដែលជនល្មើសកាប់នោះ ជាប្រភេទឈើទាល ពពេល គគី ត្រាច ដួងចែម ក្រឡាញ់ជាដើម ដោយមានមុខកាត់ចាប់ពី ៤០សង់ទីម៉ែត្រ(40CM) ដល់១៤០សង់ទីម៉ែត្រ(140cm)។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបន្តថា៖ «សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយភូមិប្រមេរុ ឃុំប្រមេរុ ស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ ខកចិត្ត និងមានក្តីព្រួយបារម្ភជាពន់ពេក ចំពោះការបណ្តែតបណ្តោយ និងភាពអសកម្មរបស់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ធ្វើឱ្យបទល្មើសព្រៃឈើនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការបន្តកើតឡើងឥតស្រាកស្រាន្តពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ»។
ប្រភពដដែលបន្ថែមថា ដើម្បីការពារដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ ដែលកំពុងប្រឈមបាត់បង់នេះ អាជ្ញាធរត្រូវផ្តល់សិទ្ធិឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមការពារព្រៃឈើឱ្យបានទូលាយ ហើយបន្តពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់របស់មន្ត្រីមូលដ្ឋានប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព តម្លាភាព និងការទទួលខុសត្រូវ។ លើសពីនេះ បង្កើតយន្តការតាមដានការអនុវត្តច្បាប់របស់មន្ត្រីមូលដ្ឋាន និងដាក់ទោសទណ្ឌ ប្រសិនបើរកឃើញថា មន្ត្រីទាំងនោះជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការស៊ីសំណូកជាមួយឈ្មួញខិលខូច។
ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកួយខេត្តព្រះវិហារ លោក ភារិទ្ធ មាស៊ី ព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងបន្ទាប់ពីការចុះល្បាតកន្លងមកនេះរកឃើញបទល្មើសកំពុងកើតឡើងដោយពួកគេបានកាប់ និងដឹកឈើទៅលក់នៅដេប៉ូ ដែលមានទីតាំងនៅភូមិប្រមេរុផ្ទាល់ មុននឹងឈើនោះដឹកទៅប្រទេសវៀតណាម។
លោក ភារិទ្ធ មាស៊ី ថ្លែងថា៖ «មានគេបង្កើតដេប៉ូ ពេលគេដឹកដល់ដេប៉ូហ្នឹង ដឹកដល់ដេប៉ូហ្នឹងគាត់ទម្លាក់ហ្នឹង ដល់អ៊ីចឹង មានឡានដឹកពីដេប៉ូទៅក្រៅប្រទេស»។
លោកបន្តថា ព្រៃឈើក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃនឹងរងការបាត់បង់ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីជាក់ជាមិនខាន ប្រសិនបើអាជ្ញាធរនៅតែរារាំងមិនឱ្យប្រជាសហគមន៍មូលដ្ឋានចូលរួមល្បាតព្រៃ ហើយមន្រ្តីខ្លួនឯងនៅតែអសកម្ម ឬមិនមានការផ្ដន្ទាទោសចំពោះមន្រ្តីដែលប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាជនល្មើសនោះ។
ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិគួយម្នាក់ទៀត លោក ហ៊ោង សារ៉ាត់ បានអះអាងថា នៅពេលប្រជាសហគមន៍ចុះល្បាតបានឮសំឡេងអារឈើពេញព្រៃព្រះរការ ដែលស្ថិតនៅចំណុចកណ្ដាលនៃដែលជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ។
លោកបន្តដោយចោទអាជ្ញាធរថា មិនត្រឹមរារាំងមិនឱ្យប្រជាសហគមន៍ចូលរួមការពារនោះទេ ថែមទាំងជាអ្នកដែលបើកដៃឱ្យជនល្មើសអាចដឹងចេញទៅកាន់ដេប៉ូ មុននឹងនាំទៅក្រៅប្រទេសជាពិសេសប្រទេសវៀតណាមតែម្ដង។
លោក ហ៊ោង សារ៉ាត់ ថ្លែងថា៖ «រឿងការពារប្រហែលជាមានហើយ ព្រោះអីពេលដឹកឈើចេញ ពេលជួបជាមួយបងប្អូនថា តើដឹកឈើចេញ មុនដឹកឈើចេញពីព្រៃព្រះរការតើគាត់ដឹកចេញដោយវិធីណា? គាត់ថា មានជាប៉ូលិស និងមន្រ្តីបរិស្ថាន ព្រោះអីគាត់បង់លុយឱ្យមន្រ្តីបរិស្ថាន»។
ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តព្រះវិហារ លោក សុង ច័ន្ទសុជាតិ បានបិទការហៅចូលរបស់អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន វីអូឌី បន្ទាប់ពីហៅចូលម្ដង តែលោកមិនទទួលទូរសព្ទ។
ចំណែកអភិបាលខេត្តព្រះវិហារថ្មី លោក គីម ឫទ្ធី បានមានប្រសាសន៍យ៉ាងខ្លីថា លោកនឹងយករបាយការណ៍បទល្មើសព្រៃឈើតំបន់ព្រៃព្រះរការនេះ ដើម្បីដាក់ក្នុងអង្គប្រជុំរបស់អាជ្ញាធរខេត្ត។
លោក គីម ឫទ្ធី បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំនឹងយកការងារនេះដាក់ចូលក្នុងប្រជុំគណៈឯកភាពលើកក្រោយដើម្បីតាមដានការងារ»។
មន្រ្តីគម្រោងតស៊ូមតិនៃគម្រោងអ្នកការពារព្រៃឈើ នៃបណ្ដាញសមាគមយុវជនកម្ពុជា និងជាអ្នកចូលរួមល្បាតផងនោះ លោក សាន់ ម៉ាឡា មានប្រសាសន៍ថា តាមរយៈការចុះល្បាត និងទទួលព័ត៌មានពីសហគមន៍ បទល្មើសព្រៃឈើតំបន់អភិរក្សនេះកើនឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ដែលបង្ហាញថា មន្រ្តីពាក់ព័ន្ធទាំងនោះហាក់បើកដៃឱ្យជនល្មើស។
លោក សាន់ ម៉ាឡា ថ្លែងថា៖ «ការលើកឡើងថា អាជ្ញាធរបើកដៃឱ្យជនល្មើសឱ្យចូលកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើហ្នឹង យើងអាចសន្និដ្ឋានបែបហ្នឹងបាន តាមរយៈការធ្វេសប្រហែស និងការអនុវត្តច្បាប់មានសភាពធូរលុង និងទន់ខ្សោយខ្លាំងជាទីបំផុត»។
សង្គមស៊ីវិលរូបនេះបន្ថែមថា អ្នកមានអំណាចមួយចំនួនកំពុងជួលប្រជាពលរដ្ឋឱ្យចូលទៅកាប់ឈើ ដើម្បីដឹកទៅកែឆ្នៃធ្វើជាគ្រឿងសង្ហារឹម ហើយជនល្មើសដែលលោកបានសាកសួរឆ្លើយថា ពួកគេទទួលបានលុយចំនួន១០ម៉ឺនរៀលពីឈ្មួញ សម្រាប់តម្លៃឈើមួយម៉ែត្រគូប។
ក្នុងទិវាបរិស្ថានពិភពលោក ឆ្នាំ២០២២ ចេញផ្សាយនាថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ក្រោមមូលបទស្តីពី «លើកកម្ពស់ការចូលរួមការពារបរិស្ថាន ដើម្បីចីរភាពធនធានធម្មជាតិ និងសុខុមាលភាពមនុស្សជាតិ» ក្រុមយុវជន សហគមន៍ សហជីព សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ចំនួន២៧ស្ថាប័ន បានធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមថា បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានខិតខំបង្កើននូវចំនួនតំបន់ការពារធនធានធម្មជាតិក្ដី ប៉ុន្តែវាពុំបានឆ្លើយតបជាមួយការកើនឡើងនូវសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញនិងឈូសឆាយដីព្រៃជាច្រើនហិកតា រួមទាំងនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ និងតំបន់ដទៃទៀត ជារៀងរាល់ថ្ងៃនោះទេ។
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បានចេញរបាយការណ៍ដោយបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ព្រៃឈើជាង៦ ០០០ហិកតា នៅតំបន់ជម្រកសត្វព្រៃ «ព្រៃឡង់» និង«ព្រៃព្រះរការ» ត្រូវបានកាប់បំផ្លាញ ដោយមានការទទួលសំណូក និងការប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ។ទំហំនៃការបាត់បង់ផ្ទៃដីព្រៃឈើនៅតំបន់ការពារទាំងពីរនេះ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ អះអាងថា មានទំហំស្មើនឹងទីលានឬតារាងបាល់ទាត់ចំនួនជិត ១ម៉ឺនទីតាំង (៨ ៧៨៤)។
រាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់បញ្ចូលព្រៃព្រះរការដែលមានទំហំជិត១០ម៉ឺនហិកតា ជាតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃ កាលពីឆ្នាំ២០១៦។ ព្រៃអភិរក្សមួយនេះ គ្របដណ្ដប់លើភូមិសាស្ត្រប្រជុំស្រុកចំនួន៣ រួមមាន ស្រុកជាំក្សាន្ត ស្រុកត្បែងមានជ័យ និងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ៕