រាជរដ្ឋាភិបាលដាក់បទបញ្ជាជាថ្មីទៀតទៅអាជ្ញាធរគ្រប់រាជធានី ខេត្ត និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវបើកធ្វើយុទ្ធនាការប្រឆាំង និងបង្រ្កាបឧក្រិដ្ឋជនកម្មគ្រឿងញៀន ការជួញដូរមនុស្ស ពលកម្មបង្ខិតបង្ខំ និងអាជីវកម្មផ្លូវភេទ ដែលកំពុងកើតឡើងនៅកម្ពុជា។
ការដាក់ចេញបទបញ្ជាជាថ្មីទៀតនេះ ក្រោយរដ្ឋាភិបាលបានអះអាងពីការប្តេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់បញ្ហាគ្រឿងញៀន និងការជួញដូរមនុស្សនាពេលកន្លងមក ប៉ុន្តែនៅតែត្រូវបានគេមើលឃើញបរាជ័យ។
ជាក់ស្តែង រដ្ឋាភិបាល បានបើកយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ប៉ុន្តែរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាត្រូវអន្តរជាតិមើលឃើញថា ជាកន្លែងសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋជនផលិត ជួញដូរ ចែកចាយ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនថែមទៀតផង។
សេចក្ដីប្រកាលព័ត៌មាន បន្ទាប់បិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នាថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា រាជរដ្ឋាភិបាលដាក់បទបញ្ជាម៉ឹងម៉ាត់ឱ្យគ្រប់រាជធានី ខេត្ត ព្រមទាំងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវបើកយុទ្ធនាការប្រឆាំងនិងបង្រ្កាបឧក្រិដ្ឋជនកម្មគ្រឿងញៀន ការជួញដូរ និងរត់ពន្ធមនុស្ស ពលកម្មបង្ខិតបង្ខំ និងអាជីវកម្មផ្លូវភេទ ដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជាឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
វីអូឌីមិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិ ទទួលបន្ទុកប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀនលោក ម៉ក់ ជីតូ បានទេនៅថ្ងៃសៅរ៍នេះ។
ប៉ុន្តែពាក់ព័ន្ធបញ្ហាជួញដូរមនុស្សវិញ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញានេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក កើត រិទ្ធ បានសម្រេចបង្កើតក្រុមការងារចំពោះកិច្ចរបស់ក្រសួងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃការជួញដូរមនុស្ស ជួញដូរកម្លាំងពលកម្ម កេងប្រវ័ញ្ចពលកម្ម និងអាជីវកម្មផ្លូវភេទ។
សេចក្តីសម្រេចរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌នៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា បានឱ្យយដឹងថា ក្រុមការងារចំពោះកិច្ច គឺមានលោក កេង សុម៉ារិទ្ធ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ ជាប្រធាន អមដោយ អនុប្រធាន១រូប និងមានសមាជិកចំនួនចំនួន១៦រូប។
ក្រុមការងារចំពោះកិច្ចនេះ មានតួនាទី និងភារកិច្ចសម្របសម្រួលនីតិវីធីក្នុងការស៊ើបអង្កេត ស្រាវជ្រាវ និងត្រួតពិនិត្យជនបរទេសតាមបណ្តាគោលដៅសង្ស័យ ដើម្បីឈានទៅដល់ការឃាត់ខ្លួនជនល្មើស និងសង្គ្រោះជនរងគ្រោះបានទាន់ពេលវេលា។
លើសពីនេះ ជំរុញ និងពង្រឹងការស៊ើបអង្កេត ការចោទប្រកាន់ ការស៊ើបសួរ និងការផ្តន្ទាទោស ពីបទល្មើសជួញដូរមនុស្ស ជួញដូរពលកម្ម និងអាជីវកម្មផ្លូវភេទ ឱ្យបានតឹងរ៉ឹងស្របតាមច្បាប់ ព្រមទាំងជំរុញការស៊ើបអង្កេត ការចោទប្រកាន់ និងការផ្តន្ទាទោស ពីបទល្មើសសម្អាតប្រាក់ ស្របតាមច្បាប់ និងនីតិវិធីប្រតិបត្តិស្តង់ដា (SOP) ក្នុងករណីរកឃើញតម្រុយនៃបទល្មើស សម្អាតប្រាក់ ដែលកើតចេញពីបទល្មើសជួញដូរមនុស្ស ជួញដូរពលកម្ម និងអាជីវកម្មផ្លូវភេទជាដើម។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង សង្កេតឃើញថា ទោះបីជាកន្លងទៅ រដ្ឋាភិបាលបានតាំងចិត្តជាបន្តបន្ទាប់ ក្នុងទប់ស្កាត់បញ្ហាគ្រឿង និងការជួញដូរមនុស្សជាដើម ប៉ុន្តែបញ្ហាទាំងអស់នេះមិនបានថមថយឡើយ។
លោកបន្តថា ការជួញដូរគ្រឿងញៀនបន្តកើតមានឡើង បណ្ដាលមកពីមន្ត្រីមួយចំនួនជាអ្នកអនុវត្តច្បាប់នោះ មានពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយឬជនល្មើស ខណៈក្រុមឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនមានយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីៗ ក្នុងការធ្វើសកម្មភាព។ លើសពីនេះ ការរឹតបន្តឹងតាមព្រំដែននៅមានភាពខ្វះចន្លោះច្រើន ដែលធ្វើឱ្យឧក្រិដ្ឋជនមានឱកាសក្នុងនាំចូលគ្រឿងញៀនមកកម្ពុជា។
លោក យង់ គិមអេង បញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនមានការតាំងចិត្ត និងឆន្ទៈពិតប្រាកដ ក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសទាំងនេះឱ្យបានដូចភ្លៀងរលឹម និងមិនអាចលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ បក្ខពួកនិយមបានទេ លោកថា បញ្ហាគ្រឿងញៀនឹងមិនថមថយឡើយ។
លោកថា៖«យើងពិបាកវាយតម្លៃពីភាពជោគជ័យ ដោយសារ បញ្ហាគ្រឿងញៀននេះ ចេះតែកើតឡើងច្រើន មិនថានៅទីក្រុង ឬជនបទទេ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលមានការប្ដេជ្ញាចិត្ត ធ្វើសកម្មភាពមួយចំនួនហើយ ប៉ុន្តែបញ្ហាគ្រឿងញៀនវានៅតែកើតឡើង»។
លោកបន្តថា គ្រឿងញៀនបានជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់សង្គមជាតិជាពិសេសទៅលើកុមារ យុវជន ដែលធ្វើឱ្យពួកគេបាត់បង់ឱកាសសិក្សា អភិវឌ្ឍន៍ខ្លួន និងបង្កអសន្តិសុខក្នុងសង្គម កាន់តែខ្លាំង។
ម្យ៉ាងទៀត កម្ពុជាពិបាកក្នុងការងើបចេញពីបញ្ជីប្រផេះ ហើយអាចធ្លាក់ចូលក្នុងបញ្ជីខ្មៅដែលអាមេរិក និងអឺរ៉ុបបានដាក់កន្លងមក។ លោកថា បញ្ហានេះ នឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់មុខមាត់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ប្រឈមនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចដែរ បើរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយមិនបាន។
នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅ នៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់ចំណាក់លេខ៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរមនុស្ស ហើយសហភាពអឺរ៉ុបដាក់កម្ពុជាក្នុងបញ្ជីប្រផេះ នៃការលាងលុយកខ្វក់ថែមទៀត។ លោកថា បញ្ហានេះ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់មុខមាត់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើឆាតអន្តរជាតិ។
លោកបន្តថា បើរដ្ឋាភិបាលមិនអាចទប់ស្កាត់បញ្ហាគ្រឿងញៀន ការជូញដូរមនុស្សដូចការតាំងចិត្តទេនោះ កម្ពុជានឹងរងប៉ះពាល់ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារអ្នកវិនិយោគនឹងអាចពិចារណាមុនចូលមករកស៊ីនៅកម្ពុជា។ បន្ថែមពីនេះ នឹងប៉ះពាល់ភ្ញៀវទេសចរបរទេស និងបង្កអសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។
លោកថា៖«អ៊ីចឹងខ្ញុំយល់ថា ប្រសិទ្ធភាពមិនមែននៅលើបទបញ្ជាទេ ប្រសិទ្ធភាពទៅលើការអនុវត្ត ការអនុវត្តច្បាប់យើងមានស្រាប់ហើយ។ បើយើងអនុវត្តឱ្យបានតឹងរឹង ហើយថែមបទបញ្ជានេះ គ្រាន់តែជាការក្រើនរំលឹកឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនឹងអនុវត្តឱ្យបានតឹងរឹងជាដាច់ខាត ទោះបីអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងការជួញដូរមនុស្ស ឬការជួញដូរអំណាចហ្នឹងស័ក្តិប៉ុណ្ណាក៏ដោយត្រូវតែចាត់វិធានការទៅតាមផ្លូវច្បាប់។ អាហ្នឹងអាចនឹងមានប្រសិទ្ធភាពហើយ»។
ទាក់ទិនករណីបង្ខាំង អំពើឆបោក និងការជួញដូរមនុស្សនៅកម្ពុជានេះដែរ កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដាឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងការបទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានចេញរបាយការណ៍មួយដោយដាក់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់ខ្លួន។
ចំណាត់ថ្នាក់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ បន្ទាប់ពីរកឃើញថា ការជួញដូរជនបរទេសចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងមានការកើនឡើង ក៏ដូចជាការរំលោភបំពានផ្សេងទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យការងារ ពលករចំណាកស្រុក ហើយមន្ត្រីមួយចំនួនសមគំនិតក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតថែមទៀតផង។
អាមេរិក ក៏បានអំពាវនាវឱ្យកម្ពុជាបង្កើនកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងនឹងប្រតិបត្តិការឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត រួមទាំងការចោទប្រកាន់ពីការងារដោយបង្ខំ និងប្រឆាំងចំពោះមន្ត្រីដែលសមគំនិតក្នុងប្រតិបត្តិការឆបោក និងឧក្រិដ្ឋកម្មជួញដូរមនុស្សទាំងនោះ។
បើតាមអនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្សអ្នកស្រី ជូ ប៊ុនអេង លើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ បទល្មើសជួញដូរមនុស្សសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបាន៣៥៩លើក ដែលជាការកើនឡើង២ដង ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩ មានត្រឹម១៥៥ករណីប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រី បង្ហាញពីការឈឺចាប់ ទៅលើឧក្រិដ្ឋជនមួយចំនួន ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍បានយកកម្ពុជាធ្វើជាកន្លែងជួញដូរដែលជាផ្នែកមួយត្រូវបានគេរាប់បញ្ជូលទៅក្នុងរបាយការណ៍វាយតម្លៃចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣ ដែលអ្នកស្រីថាជាចំណាត់ថ្នាក់បាតតារាង។
ចំណែកបញ្ហាគ្រឿងញៀនវិញ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បង្ហាញការព្រួយបារម្ភខ្លាចអន្តរជាតិដាក់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាក្នុងបញ្ជីខ្មៅ ជាហេតុធ្វើឱ្យប្រឈមហានិភ័យធំធេងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ។
លោកជំរុញឱ្យសមត្ថកិច្ចស្រាវជ្រាវ ឱ្យដល់ឫសគល់ក្នុងការបង្រ្កាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនដោយថា បច្ចុប្បន្នឧក្រិដ្ឋជន ឬ ឈ្នួញគ្រឿងញៀន យកប្រាក់ដែលពួកគេរកបានពីការជួញដូរគ្រឿងញៀនទៅទិញដី ផ្ទះ បើកក្រុមហ៊ុន និងដាក់ក្នុងធនាគារជាដើម៕