ក្រុមមនុស្សចាស់បានអំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យជួយផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភដល់មនុស្សវ័យចំណាស់ ក្រោយពួកគាត់គ្មានលទ្ធភាពរកប្រាក់ចំណូលសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព និងសុខភាពខ្លួនឯង។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ រួមមាន អង្គការ OXFAM អង្គការ HelpAge Cambodia និងអង្គការ UNDP បានសហការជាមួយក្រសួងសង្គមកិច្ច រៀបចំវេទិកាមនុស្សវ័យចាស់ថ្នាក់ជាតិ លើកទី២ ក្រោមប្រធានបទ «សោធនសង្គមសម្រាប់មនុស្សវ័យចាស់នៅកម្ពុជា» នៅថ្ងៃទី១៣ និងទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង។
បើតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការទាំងនេះ គឺមានមនុស្សចាស់ជិត២០០នាក់ តំណាងឱ្យមនុស្សចាស់ជាង៣ម៉ឺននាក់ មកពី២៥រាជធានី-ខេត្ត បានចូលរួមក្នុងវេទិកានេះ។
តំណាងមនុស្សវ័យចំណាស់ចំនួន៥នាក់ត្រូវបានស្រង់សម្តីយកដាក់ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននេះ ដោយពួកគាត់បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឱ្យពិចារណាផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភដល់មនុស្សជរាជាអាទិភាព ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាជីវភាព សុខភាព ទាំងអំឡុងនិងក្រោយប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩។
លោក ធីវ សំអាត អាយុ៧៥ឆ្នាំ នៅស្រុកកំពង់ស្វាយ ខេត្តកំពង់ធំ បានលើកឡើងក្នុងវេទិកានេះថា ពេលដែលលោកឈានចូលដល់វ័យនេះ លោកបានបាត់បង់ការងារ និងប្រាក់ចំណូល ហើយលោកចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភដល់មនុស្សចាស់ ដើម្បីមានលទ្ធភាពចំណាយទៅលើតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា អាហារហូបចុក និងទិញថ្នាំពេទ្យសម្រាប់ព្យាបាលជំងឺ ជាដើម។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅពេលខ្ញុំឈានដល់វ័យចាស់ បាត់បង់ប្រាក់ចំណូល និងការងារ។ ខ្ញុំត្រូវការប្រាក់ឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីខ្ញុំមានលទ្ធភាពចំណាយទៅលើតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា ទិញអាហារហូបចុក និងទិញថ្នាំពេទ្យ ជាដើម»។
អ្នកស្រី សេក សុវណ្ណ អាយុ៦២ឆ្នាំ នៅរាជធានីភ្នំពេញ មានប្រសាសន៍ថា ដោយសារឈានដល់វ័យចាស់ អ្នកស្រីពុំអាចទៅប្រកបរបររកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតបានឡើយ ដែលធ្វើឱ្យអ្នកស្រីជួបបញ្ហាខ្វះខាតក្នុងជីវភាព។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បានជាខ្ញុំត្រូវការប្រាក់ឧបត្ថម្ភក្នុងវ័យចាស់ ព្រោះខ្ញុំគ្មានលទ្ធភាពរកចំណូលទៀតទេ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវការប្រាក់ដើម្បីទិញម្ហូបអាហារហូបចុក និងដោះទ័លជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ»។
អ្នកស្រី អ៊ូ វណ្ណដា អាយុ៦៧ឆ្នាំ ប្រធានបណ្ដាញមនុស្សវ័យចំណាស់កម្ពុជា លើកឡើងថា ប្រាក់ឧបត្ថម្ភសង្គមសម្រាប់មនុស្សវ័យចំណាស់ពិតជាចាំបាច់ និងមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ពួកគាត់ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ និងរួចផុតពីជីវភាពក្រីក្រនិងងាយរងគ្រោះ។ អ្នកស្រីបន្តថា មនុស្សវ័យចាស់ជួបបញ្ហាច្រើន ដូចជា គ្មានប្រាក់ចំណូល បញ្ហាជីវភាព និងបញ្ហាសុខភាព ជាដើម។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ប្រាក់ចំណូល គឺគាត់អត់អាចរកបានទេ រឿងសំខាន់ទី១។ ទី២ ប៉ះពាល់នឹងរឿងសុខភាព ដល់ពេលចាស់គាត់មានជួបជំងឺមិនឆ្លងជាច្រើន ដែលជាជំងឺត្រូវការព្យាបាលរយៈពេលយូរ ឬក៏មួយជីវិតផង ដូចជា ជំងឺទឹកនោមផ្អែម លើសឈាម ឈឺសន្លាក់ អ៊ីចឹងពួកគាត់មានការលំបាកណាស់។ អ៊ីចឹងហើយ ពួកខ្ញុំចង់បានថា ឱ្យតែឈានដល់វ័យចាស់ គឺទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាល និងបណ្ណមួយទៀតសម្រាប់ឱ្យពួកគាត់អាចទៅទទួលសេវាសុខាភិបាលដោយឥតគិតថ្លៃផងដែរ»។
នាយិកានៃអង្គការអុកស្វាម លោកស្រី ភាណ សោភ័ណ មានប្រសាសន៍ថា តាមរបាយការណ៍វិភាគលើស្ថានភាពក្រុមជនងាយរងគ្រោះ និងការរើសអើងបំផុត បានបង្ហាញថា មនុស្សវ័យចំណាស់បានប្រឈមនឹងការរើសអើង មានការលំបាកក្នុងការស្វែងរកការងារធ្វើ សិទ្ធិសម្រេចក្នុងគ្រួសារ មានបញ្ហាសុខភាព រួមទាំងឯកាផងដែរ។
មួយទៀតនោះ លោកស្រីថា ការធ្វើចំណាកស្រុកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច បានធ្វើឱ្យបន្ទុកគ្រួសារធ្លាក់មកលើមនុស្សចាស់ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ រួមទាំងត្រូវមើលថែចៅៗនិងសមាជិកគ្រួសារផ្សេងទៀត ហើយត្រូវរកប្រាក់ចំណូល បាត់បង់ឱកាសចូលរួមសកម្មភាពផ្សេងៗ និងការថែទាំសុខភាពខ្លួនឯង ខណៈកិច្ចគាំពារសង្គមនៅមិនទាន់បានគ្របដណ្ដប់ដល់មនុស្សវ័យចំណាស់បានពេញលេញនៅឡើយ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «អង្គការអុកស្វាម មានមោទកភាពដែលបានចូលរួមគាំទ្រ និងសហការដោយផ្ទាល់ជាមួយអង្គការមនុស្សចាស់កម្ពុជា ក្នុងការពង្រឹងភាពអង់អាច និងបង្កើនសំឡេងរបស់មនុស្សវ័យចាស់ ដើម្បីទទួលបាននូវកិច្ចគាំពារសង្គម ឱ្យមានការងារសមរម្យ ទទួលបានការការពារពេញលេញ ជាពិសេសក្នុងពេលមានវិបត្តិ និងគ្រោះអាសន្នជាដើម»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការមនុស្សចាស់កម្ពុជា លោក ទុំ វីរ៉ា មានប្រសាសន៍ថា បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ រួមទាំងមនុស្សចាស់ ប៉ុន្តែមនុស្សចាស់នៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនដែលពុំទាន់បានដោះស្រាយ។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាមនុស្សចាស់ លោកថា គោលការណ៍ការផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភដល់មនុស្សវ័យចំណាស់ ជាអាទិភាពទីមួយ។
លោក ទុំ វីរ៉ា ឱ្យដឹងថា តាមជំរឿនឆ្នាំ២០១៩ មនុស្សវ័យចាស់នៅកម្ពុជាមានចំនួន១ ៣៨០ ០០០នាក់ ឬស្មើ៩ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនកម្ពុជាសរុប។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើយើងប្រៀបធៀបជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលរួមទាំងប្រទេសទីម័រផងនោះ គឺមានតែប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសឡាវប៉ុណ្ណោះ ដែលពុំទាន់មានកម្មវិធីសោធនសង្គម ឬកម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់សម្រាប់មនុស្សចាស់ទូទៅ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា លទ្ធផលនៃវេទិកាថ្ងៃនេះ អាចផ្តល់នូវសក្ខីភាពបន្ថែម និងក្លាយជាធាតុចូលយ៉ាងចាំបាច់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីឆ្លើយតប និងយកទៅពិចារណាបន្ថែមជាមួយការរៀបចំកម្មវិធីកញ្ចប់គ្រួសារ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា លោក តូច ចាន់នី មានប្រសាសន៍ថា ការបើកវេទិកាមនុស្សវ័យចាស់ថ្នាក់ជាតិលើកទី២ នៅខេត្តបាត់ដំបងនេះ គឺដើម្បីស្រង់មតិយោបល់ និងសំណូមពរពីក្រុមមនុស្សចាស់ទាំងនោះ។ លោកថា សំណើរបស់ពួកគាត់នោះ រដ្ឋាភិបាលកំពុងគិតគូរដោះស្រាយហើយ ប៉ុន្តែអ្វីជាតម្រូវការរបស់ពួកគាត់នោះ គឺលោកនៅមិនទាន់អាចឆ្លើយតបភ្លាមៗនៅពេលនេះបានទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «សិក្ខាសាលានៅបាត់ដំបងនេះ គឺជាសិក្ខាសាលាមួយចង់ដឹងពីសំណូមពររបស់មនុស្សចាស់ ថាពួកគាត់ចង់បានអី ហើយយើងនឹងរៀបចំតម្រូវទៅតាមការសំណូមពររបស់ពួកគាត់។ ប៉ុន្តែឥលូវ ខ្ញុំមិនទាន់ហ៊ានឆ្លើយថាអាយុប៉ុន្មានត្រូវឱ្យអ្វីនោះទេ ប៉ុន្តែយើងបាននិងកំពុងគិតគូរហើយថាយើងត្រូវឱ្យអ្វីដល់ពួកគាត់ ឱ្យយ៉ាងម៉េច? ប៉ុន្មានខែ? តែយើងមិនទាន់បានកំណត់នៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែយើងសង្ឃឹមថា នៅពេលខាងមុខ យើងនឹងមាន ព្រោះផ្នែកជំនួយសង្គម គេកំពុងគិតគូររឿងនេះហើយ»។
យោងតាមរបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវមួយ ស្តីពី «ប្រាក់ចំណូលរបស់មនុស្សវ័យចំណាស់ និងកិច្ចគាំពារសង្គមនៅកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងពេល និងក្រោយពេលនៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩» ដែលធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានជាតិសង្គមកិច្ច នៅឆ្នាំ២០២១ បានឱ្យដឹងថា មនុស្សចាស់ប្រមាណ ៥៥ភាគរយ ដែលត្រូវជ្រើសរើសក្នុងការសិក្សា បានរងផលប៉ះពាល់ផ្នែកប្រាក់ចំណូល និងពុំទាន់បំពេញទៅនឹងតម្រូវការមូលដ្ឋានក្នុងការរស់នៅរបស់ពួកគាត់នៅឡើយ ខណៈ៤៥ភាគរយក្នុងចំណោមពួកគាត់ទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភពីរដ្ឋាភិបាលអំឡុងពេលរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។
របាយការណ៍ដដែលនេះបញ្ជាក់ថា មនុស្សចាស់ភាគច្រើនត្រូវការប្រាក់ឧបត្ថម្ភក្នុងវ័យចាស់ជាចាំបាច់ ដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់ ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលនិងក្រោយពេលនៃផលប៉ះពាល់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩។
ចំណែករបាយការណ៍របស់វិទ្យាស្ថានជាតិសង្គមកិច្ច នៅឆ្នាំ២០១៨ បានឱ្យដឹងថា ប្រភពចំណូលរបស់មនុស្សវ័យចាស់ គឺពឹងផ្អែកសំខាន់ទៅលើការផ្គត់ផ្គង់របស់សមាជិកគ្រួសារ ឬកូនចៅរបស់ពួកគាត់ ដែលមានរហូតទៅដល់៧១ភាគរយ និងមានលទ្ធភាពតិចតួចបំផុតក្នុងការរកចំណូលដោយខ្លួនឯង។
របាយការណ៍នេះបញ្ជាក់ថា មនុស្សចាស់ភាគច្រើនបានធ្លាក់ចូលក្នុងស្ថានភាពលំបាកនៅពេលឈានចូលទៅដល់វ័យចាស់ ដោយសារពួកគាត់បានបែងចែកទ្រព្យធន កេរអាករទៅឱ្យកូនចៅអស់ ជាពិសេសមនុស្សចាស់ជាស្ត្រីមិនសូវមានឱកាសទទួលបានការងារដែលមានប្រាក់ចំណូលទេ ភាគច្រើនពួកគាត់ពឹងផ្អែកទៅលើសមាជិកគ្រួសារស្ទើរតែពីរដងប្រៀបធៀបជាមួយបុរស ដោយសារមនុស្សស្រីវ័យចាស់ភាគច្រើនធ្វើការងារមិនមានកម្រៃដូចការងារផ្ទះ និងមើលថែទាំចៅៗ ជាដើម៕
