រដ្ឋបាលសង្កាត់ចោមចៅទី១ ឱ្យកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ឃែនធើរេន អីភែរឹល ខេមបូឌា (CANTERAN APPAREL Cambodia co.,ltd) រុះរើតង់ចេញពីមុខរោងចក្រ ខណៈវិវាទការងារមិនទាន់បានដោះស្រាយចប់ជាស្ថាពរនៅឡើយ។
កម្មករ-កម្មការិនីធ្វើការនៅរោងចក្រ ឃែនធើរេន ស្ថិតនៅសង្កាត់ចោមចៅទី១ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ បាននាំគ្នាតវ៉ា និងបោះតង់ដាក់វេនគ្នាដេកយាមមុខរោងចក្រជាង៤ខែហើយ ដើម្បីការពារមិនឱ្យមានការដឹកសម្ភារផ្សេងៗចេញពីរោងចក្រ និងទាមទារឱ្យថៅកែចេញមុខដោះស្រាយសំណងជូនពួកគេតាមផ្លូវច្បាប់ ក្រោយពីថៅកែរោងចក្រនេះបិទទ្វាររត់ចោលកម្មករ។
កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែកញ្ញានេះ រដ្ឋបាលសង្កាត់ចោមចៅទី១ បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងមួយឱ្យកម្មកររោងចក្រ ឃែនធើរេន រុះរើតង់ និងយកសម្ភារផ្សេងៗចេញពីមុខរោងចក្រ ដោយទុករយៈពេល៧ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃជូនដំណឹងនេះតទៅ ក្រោមហេតុផលថា ការបោះតង់របស់កម្មករនោះធ្វើឱ្យបាត់បង់សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងបាត់បង់សោភ័ណភាព។
រដ្ឋបាលសង្កាត់ចោមចៅទី១ បានព្រមានពីការចុះរុះរើដោយមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការខូចខាត ឬបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិផ្សេងៗ និងកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការផងដែរ ប្រសិនបើកម្មករទាំងនោះមិនអនុវត្តតាមសេចក្តីជូនដំណឹងនេះ។
កម្មការិនីបម្រើកាងារនៅរោងចក្រ ឃែនធើរេន ជាង២០ឆ្នាំ អ្នកស្រី សាន់ សុផា ចាត់ទុកការជូនដំណឹងរបស់រដ្ឋបាលសង្កាត់ចោមចៅទី១នេះ ថាជាការគំរាមកំហែង និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញបន្ថែមទៀតលើកម្មករដែលកំពុងជួបទុក្ខលំបាក ដោយសារថៅកែគេចវេះមិនដោះស្រាយសំណងតាមផ្លូវច្បាប់ជូនពួកគាត់។
កម្មការិនីរូបនេះបាននិយាយនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ចាប់តាំងពីកម្មករមានបញ្ហាវិវាទការងារមក ខាងអាជ្ញាធរសង្កាត់និងខណ្ឌមិនដែលចុះសួរសុខទុក្ខ និងស្វះស្វែងជួយរកដំណោះស្រាយជូនកម្មករឡើយ ក្រៅពីគំរាមកំហែងវាយខ្នោះ និងឱ្យកម្មកររុះរើតង់ចេញពីមុខរោងចក្រតាមការបញ្ជារបស់ម្ចាស់ទីតាំង។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ពួកខ្ញុំមកបោះតង់ដេកយាមមុខរោងចក្រជិត៥ខែហើយ គ្មានអាជ្ញាធរណាមកអន្តរាគមន៍ជួយទេ មានតែអាជ្ញាធរមកគំរាមឱ្យពួកខ្ញុំរើតង់ គំរាមដាក់ខ្នោះដាក់ច្រវាក់ទៅវិញ។ គាត់មិនដែលមកសួរសុខទុក្ខពួកខ្ញុំថា ពួកខ្ញុំជួបទុក្ខលំបាកអ្វីខ្លះទេ។ ស្រាប់តែចេញមុខគំរាមពួកខ្ញុំដាក់ខ្នោះដាក់ច្រវាក់។ ខ្ញុំសោកស្តាយបំផុត ក្នុងនាមគាត់ជាអាជ្ញាធរ អ្នកកាន់ច្បាប់ ហើយគាត់មកគំរាមកំហែងប្រជាពលរដ្ឋ។ ពួកខ្ញុំកំពុងរងទុក្ខវេទនាហើយ គាត់មកគំរាមកំហែងមួយជាន់ពីលើទៀត»។
កម្មការិនីមានផ្ទៃពោះម្នាក់ អ្នកស្រី ហេង ស៊ីនូន បម្រើការងារនៅរោងចក្រ ឃែនធើរេន រយៈពេល៨ឆ្នាំមកហើយ ប្រាប់វីអូឌីថា ចាប់តាំងពីរោងចក្របិទទ្វារដោយមិនបានដោះស្រាយសំណងជូនកម្មករនេះ បានធ្វើឱ្យគ្រួសារអ្នកស្រីជួបទុក្ខលំបាកជាខ្លាំង ដោយសារការបាត់បង់ការងារ និងគ្មានលុយសម្រាប់ចំណាយផ្សេងៗ។
អ្នកស្រីបន្តថា ក្នុង១ខែៗ គ្រួសារអ្នកស្រីត្រូវការចំណាយរាប់រយដុល្លារទៅលើការហូបចុកប្រចាំថ្ងៃ ថ្លៃសាលាកូនរៀន បន្ទប់ជួល ទឹក ភ្លើង បង់សងធនាគារ និងផ្តល់ជូនឪពុកម្តាយចាស់ជរាចាយវាយនៅស្រុកកំណើត ខណៈបច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រីពឹងទាំងស្រុងលើចំណូលរបស់ស្វាមីដែលរកប្រាក់តែម្នាក់ឯង។
បញ្ហាមួយទៀតនោះ អ្នកស្រីថា កម្មការិនីវ័យចាស់ និងកម្មការិនីមានផ្ទៃពោះ កំពុងប្រឈមអត់ការងារធ្វើ ដោយសារការរើសអើងពីសំណាក់ថៅកែរោងចក្រមួយចំនួនផងដែរ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ពេលគ្មានប្រាក់ខែអ៊ីចឹង យើងពិបាកត្រង់យើងជំពាក់ធនាគារ ត្រូវបង់ថ្លៃផ្ទះជួល ថ្ងៃទឹកភ្លើង យើងត្រូវចំណាយចិញ្ចឹមម៉ែឪនៅផ្ទះទៀត និយាយទៅលំបាកខ្លាំងណាស់! ហើយប្តីរកតែម្នាក់ឯង សម្រាប់ចាយបានតែ២នាក់ទេ ពេលខ្លះខ្ចីបងប្អូនចាយបន្ថែមទៀតក៏មាន»។
មន្ត្រីសម្ព័ន្ធសហជីពចលនាកម្មករ លោក ស៊ុត ចិត្រ ដែលតាមឃ្លាំមើលរឿងនេះ មានប្រសាសន៍ថា ករណីអាជ្ញាធរឱ្យកម្មកររុះរើតង់ និងព្រមានប្តឹងទៅតុលាការនោះ ជាទង្វើមិនល្អ និងមិនទទួលខុសត្រូវចំពោះពលរដ្ឋក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនដែលកំពុងជួបទុក្ខលំបាកដោយសារថៅកែបិទទ្វាររោងចក្ររត់ចោលកម្មករ។
មន្ត្រីសហជីពរូបនេះបន្តថា ក្នុងនាមជាអាជ្ញាធរគួរតែស្វះសែង និងជំរុញទៅភាគីពាក់ព័ន្ធ ជួយដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទជូនកម្មករ មិនគួរណាមកគំរាមកំហែងឱ្យកម្មកររុះរើតង់ចេញ ទាំងមិនទាន់ទទួលបានដំណោះស្រាយនោះទេ។ លោកថា ការបោះតង់នេះទៀតសោត ក៏មិនប៉ះពាល់ដល់សណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈនោះដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ្វីដែលកម្មករគាត់ទាមទារ គឺគាត់ទាមទារនៅក្នុងផ្លូវច្បាប់។ ប្រសិនជាពេលរោងចក្របិទ គាត់ត្រូវទទួលបាន៥ចំណុច អ៊ីចឹងភាគីពាក់ព័ន្ធគួរតែជំរុញឱ្យមានការជជែកគ្នា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទជូនបងប្អូនកម្មករ យើងមិនត្រូវយកអំពើហិង្សា ឬការគំរាមកំហែងមកគំរាមកំហែងលើពួកគាត់ដែលជាជនរងគ្រោះវេទនាដោយនិយោជកបិទរោងចក្ររត់ចោលដោយមិនទូទាត់សំណងជូននោះទេ»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីចៅសង្កាត់ចោមចៅទី១ លោក កង វង បានទេ ជុំវិញរឿងនេះ។
ប៉ុន្តែមេភូមិត្រពាំងថ្លឹង៣ លោក យិន ពិសិដ្ឋ បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរសុំឱ្យកម្មកររុះរើតង់ចេញពីមុខផ្លូវចូលរោងចក្រ ហើយអាចបោះតង់នៅចំហៀងផ្លូវចូលនោះវិញ ដើម្បីទុកផ្លូវឱ្យភ្ញៀវ និងម្ចាស់ទីតាំង អាចចេញចូលក្នុងបរិវេណរោងចក្របានស្រួលប៉ុណ្ណោះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនជាពួកគាត់អត់ព្រមរើចេញតាមសេចក្តីជូនដំណឹង រដ្ឋបាលគេអាចសុំគោលការណ៍ពីថ្នាក់លើ ដើម្បីចាត់វិធានការឱ្យគាត់រុះរើទៅនៅខាងលើម្ខាងទៀត ដើម្បីឱ្យភ្ញៀវងាយស្រួលចេញចូលមើលរោងចក្រហ្នឹង»។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាទៅរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ឱ្យដោះស្រាយសំណងជូនកម្មកររោងចក្រ ឃែនធើរេន ដែលត្រូវបានថៅកែបិទទ្វារអាជីវកម្មរត់ចោល ដោយមិនបានបើកប្រាក់ឈ្នួល និងទូទាត់អត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗជូនពួកគេ។
ក្រោយមក ក្រសួងការងារប្រកាសប្រើប្រាស់ថវិកាបុរេប្រទានរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីទូទាត់ប្រាក់ចំនួន៣ចំណុចជូនកម្មករ រួមមាន ប្រាក់ឈ្នួលចុងក្រោយដែលមិនទាន់បានបើក ប្រាក់បំណាច់ជួសឱ្យការឈប់សម្រាកប្រចាំឆ្នាំដែលនៅសល់ និងប្រាក់បំណាច់អតីតភាពការងារថ្មីក្នុងឆ្នាំ រួមទាំងប្រាក់រំលឹកអតីតភាពការងារដែលនៅសល់មុនឆ្នាំ២០១៩ ប៉ុន្តែកម្មករអះអាងថា ការដោះស្រាយត្រឹម៣ចំណុចនេះមិនត្រឹមត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់ឡើយ។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ បញ្ជាក់ថា ការដោះស្រាយចំនួន៣ចំណុចនោះធ្វើឡើងយោងតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ ហើយ២ចំណុចទៀត កម្មករអាចប្តឹងទៅតុលាការទាមទារពីថៅកែបន្តទៀតបាន។
ប្រធានសហភាពចលនាកម្មករកម្ពុជា លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ធ្លាប់ប្រាប់វីអូឌីថា តាមផ្លូវច្បាប់ ពេលរោងចក្របិទទ្វារដោយមិនបានជូនដំណឹងជាមុនឱ្យត្រឹមត្រូវទេ គឺថៅកែត្រូវផ្តល់សំណងចំនួន៥ចំណុចដល់កម្មករ ក្នុងនោះមានប្រាក់ឈ្នួលចុងក្រោយ ប្រាក់ជូនដំណឹង ប្រាក់សំណងជំងឺចិត្ត ប្រាក់អតីតភាពការងារ និងប្រាក់បំណាច់ឆ្នាំដែលនៅសល់។
មេសហជីពរូបនេះឱ្យដឹងថា តាមការគណនាសំណង៥ចំណុចដែលកម្មកររោងចក្រ ឃែនធើរេន ទាមទារនោះ មានចំនួនខ្ទង់៧០ម៉ឺនទៅ៨០ម៉ឺនដុល្លារ ប៉ុន្តែបើក្រសួងការងារដោះស្រាយត្រឹម៣ចំណុចនោះ គឺកម្មករបានខាតបង់ផលប្រយោជន៍ច្រើនណាស់។
បើតាមញត្តិរបស់កម្មករដែលដាក់ទៅខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ គឺរោងចក្រ ឃែនធើរេន បានបើកដំណើរការតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧ ដែលមានថៅកែធំឈ្មោះ YAP FUNG KONG សញ្ជាតិម៉ាឡេស៊ី ហើយនាយកក្រុមហ៊ុនឈ្មោះ CHHOONG WEI PIAU និងបានជំពាក់បំណុលកម្មករចំនួន៣២០នាក់។
ញត្តិដដែលបន្តថា ក្នុងអំឡុងពេលថ្ងៃឈប់សម្រាកបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ថ្នាក់ដឹកនាំរោងចក្របានលួចដឹកសម្ភារចេញ ដូចជា ម៉ាស៊ីនភ្លើង ម៉ាស៊ីនដេរថ្មីៗ និងក្រណាត់ ជាដើម ផ្ទេរទៅរោងចក្រកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ខ្វលលីធី តេក្សស្ទីល ជាក្រុមហ៊ុនមានថៅកែតែមួយជាមួយក្រុមហ៊ុន ឃែនធើរេន៕