អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា នឹងបិទបញ្ចប់ដំណើរការនីតិវិធីច្បាប់ ក្រោយពីការប្រកាសសាលដីកាស្ថាពរលើអតីតប្រមុខរដ្ឋ (ប្រធានគណៈប្រធានរដ្ឋ) នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ លោក ខៀវ សំផន នៅក្នុងសប្ដាហ៍នេះ។
ប្រធានផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈ នៃអង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានថ្លែងនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅព្រឹកថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញានេះថា ក្រោយការប្រកាសសាលដីកាលើសំណុំរឿង ០០២ វគ្គ០២ (002/02) តុលាការខ្មែរក្រហមនឹងបិទបញ្ចប់នូវដំណើរការនីតិវិធីច្បាប់របស់ខ្លួន។ លោកថា សាលដីកានេះ គឺជាសាលដីកាចុងក្រោយរបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «សាលដីកាលើសំណុំរឿង ០០២/០២ ពាក់ព័ន្ធជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន គឺជាសាលដីកាចុងក្រោយរបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា នៅក្នុងបេសកកម្មស្វែងរកការពិត និងយុត្តិធម៌ ជូនដល់ជនរងគ្រោះ តាមរយៈការជំនុំជម្រះក្តីប្រឆាំងទៅលើជន ២ជំពូក គឺអតីតមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ និងអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ក្នុងឧក្រិដ្ឋកម្មធ្ងន់ធ្ងរដែលប្រព្រឹត្តឡើងនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ»។
អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៦ ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបខ្មែរក្រហម និងអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់បំផុត ដោយចំណាយថវិកាអស់ជាង៣៣៧លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងនោះ ភាគីអន្តរជាតិបានចំណាយថវិកាអស់២៣៩លានដុល្លារអាមេរិក ខណៈភាគីរដ្ឋាភិបាលបានចំណាយអស់ជាង៩៨លានដុល្លារអាមេរិក។
ក្នុងរយៈពេលជាង១៦ឆ្នាំមកនេះ តុលាការបានកាត់ទោសលើសំណុំរឿង ០០១ ដែលមានជនជាប់ចោទឈ្មោះ កាំង ហ្គេចអ៊ាវ ហៅ ឌុច ដែលមានតួនាទីជាប្រធានគុកទួលស្លែង និងសំណុំរឿង ០០២ ដែលមានជនជាប់ចោទ៤នាក់ ជាមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃរបបខ្មែរក្រហម រួមមាន លោក ខៀវ សំផន អតីតប្រធានគណៈប្រធានរដ្ឋ លោក នួន ជា អតីតប្រធានរដ្ឋសភា លោក អៀង សារី អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងអ្នកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ចនៃរបបខ្មែរក្រហម។
បច្ចុប្បន្ន ជនជាប់ចោទទាំងនោះបានស្លាប់បាត់បង់ជីវិត ដោយនៅតែលោក ខៀវ សំផន ម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ ចំណែកសំណុំរឿង ០០៣ និង ០០៤ បានជាប់គាំង ដោយសារមានការជំទាស់ពីភាគីជាតិនៃតុលាការខ្មែរក្រហម។
យ៉ាងណា លោក នេត្រ ភក្ត្រា ដែលជាអ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមផងនោះ បានចាត់ទុកថា ការបិទបញ្ចប់ដំណើរការនីតិវិធីច្បាប់នៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនេះ គឺមិនមែនជាការបិទទ្វារទាំងស្រុងនៅឡើយទេ ដោយសារតែតុលាការនេះនៅមានការងារសំខាន់ៗចំនួន២ទៀតដែលត្រូវធ្វើនៅក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំទៅមុខទៀត ក្នុងនោះរួមមាន ការរៀបចំគ្រប់គ្រងបណ្ណាសារ ឬទីកន្លែងសម្រាប់រក្សាទុកឯកសារសំណុំរឿងនៅក្នុងបណ្ណាល័យ ដើម្បីតម្កល់ទុកឯកសារសម្រាប់សាធារណជនចូលទស្សនា និងសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងទី២ គឺការងារអប់រំ និងផ្សព្វផ្សាយ ស្តីពី សមិទ្ធផលរបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា។
លោកបានពន្យល់ថា៖ «អ៊ីចឹងការប្រកាសសាលដីកានៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា គឺជាការបញ្ចប់នូវនីតិវិធីច្បាប់សំណុំរឿង ក៏ប៉ុន្តែមិនមានន័យថា តុលាការបិទទ្វារបញ្ចប់ទាំងអស់នោះទេ ខ្ញុំអាចបញ្ជាក់បានថា វាគឺជាការចាប់ផ្តើមនៃការបញ្ចប់ មានន័យថា មុននឹងបញ្ចប់ គឺជាការចាប់ផ្តើម អ៊ីចឹងការប្រកាសសាលដីកានេះ គឺជានិមិត្តសញ្ញាមួយនៃការចាប់ផ្តើមនៃការបញ្ចប់»។
តុលាការកំពូលនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហម នឹងប្រកាសសាលដីកាចុងក្រោយលើបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់អតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម លោក ខៀវ សំផន នៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា សប្តាហ៍នេះ ដែលគេចាត់ទុកថាជាសាលដីកាចុងក្រោយ និងជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
នាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា (DC-Cam) លោក ឆាំង យុ បានចាត់ទុកតុលាការកាត់ទោសអតីតមេដឹកនាំខ្មែរក្រហម គឺជាកេរដំណែលប្រវត្តិសាស្ត្រទី២ របស់កម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដែលនាំឱ្យមានការរៀបចំការបោះឆ្នោតជាសកលនៅឆ្នាំ១៩៩៣។ លោកថា បើទោះបីជាតុលាការនេះមិនអាចផ្តល់យុត្តិធម៌ពេញលេញតាមការចង់បានរបស់ជនរងគ្រោះក្តី តែយ៉ាងហោចណាស់ តុលាការនេះបានរួមចំណែកផ្តល់យុត្តិធម៌ និងការផ្សះផ្សាបានមួយចំណែកផងដែរ។
លោកថា៖ «បើយើងនិយាយអំពីយុត្តិធម៌តាមការចង់បានរបស់អ្នករស់រានមានជីវិតម្នាក់ៗ ដែលយើងមានរហូតដល់១៥លាននាក់នៅសព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំគិតថា គ្មានតុលាការណាមួយអាចបំពេញ ឬនាំមកនូវដំណើរការមួយ ដើម្បីបំពេញនូវការបាត់បង់របស់ប្រជាជនយើងបានទេ។ ហើយការស្លាប់មានទំហំធំធេង ដូច្នេះពេលខ្លះយើងឮថាមិនយុត្តិធម៌ មិនគ្រប់គ្រាន់ យើងអាចយល់បាន ដោយសារការបាត់បង់វាធំធេង។ ទី២ទៀត តាមផ្លូវច្បាប់ តុលាការបានប្រឹងប្រែងអស់ពីលទ្ធភាព ហើយឈានទៅដល់ដំណាក់កាលផ្តល់ជាសាលក្រមចុងក្រោយនេះ ក៏ជាមូលដ្ឋានមួយឱ្យយើងចេះពង្រឹង ឱ្យយើងចេះប្រើប្រាស់ ដើម្បីវិនិច្ឆយនៅពេលក្រោយ»។
បើតាមលោក ឆាំង យុ ការស្ទង់មតិមួយរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា (DC-Cam) កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ បានរកឃើញថា ប្រជាជនកម្ពុជា ៨៧% ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋដែលបានស្ទង់មតិជាង៣០ ០០០នាក់ យល់ឃើញថា តុលាការនៅតែមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ជីវិតរបស់ខ្លួន បើទោះបីជាពួកគេមិនទទួលបានសំណង ឬមិនទទួលបានកម្រិតយុត្តិធម៌មួយដែលពួកគេចង់បានយ៉ាងណាក៏ដោយ៕
