យុវជនមួយក្រុមមកពីបណ្តាខេត្តផ្សេងៗគ្នានៅថ្ងៃសុក្រនេះ បាននាំគ្នាដាក់ញត្តិនៅសាលារាជធានីភ្នំពេញស្នើសុំធ្វើបាតុកម្មដោយអហិង្សានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យថ្មី ដើម្បីទាមទារបញ្ឈប់ការផ្ដល់បណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ដល់ជនបរទេស និងលុបចោលគម្រោងបង្កើតអាគារសិក្សាភាសាវៀតណាមនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។
ការស្នើសុំធ្វើបាតុកម្មរបស់ក្រុមយុវជនទាំងនេះ ធ្វើឡើងក្រោយពីក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា គ្រោងបង្កើតអាគារសិក្សាភាសាវៀតណាមនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ និងក្រសួងមហាផ្ទៃប្រកាសឱ្យមន្ត្រីក្រោមឱវាទ និងវិស្ស័យឯកជនទទួលស្គាល់បណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន្តសម្រាប់បម្រើជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ បន្ទាប់ពីរកឃើញថា មន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងវិស័យឯកជនមួយចំនួន មិនទាន់ទទួលស្គាល់តម្លៃក្នុងការប្រើប្រាស់បណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ជនបរទេសអន្តោវេសន្តទាំងនោះ។
យុវជនមកពីខេត្តតាកែវ លោក អ៊ំ ឈុម ប្រាប់វីអូឌីក្រោយដាក់ញត្តថា ពួកគាត់មិនគាំទ្រឱ្យមានការបង្រៀនភាសាវៀតណាមក្នុងកម្មវិធីសិក្សារបស់សាលារដ្ឋកម្ពុជា គឺបារម្ភពីប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍របស់ជាតិដោយសារតាមប្រវត្តិសាស្ត្រ វៀតណាមតែងតែមានមហិច្ឆតាឈ្លានពានកម្ពុជា។
យុវជនរូបនេះបន្តថា តាមប្រវត្តិសាស្ត្រតាំងពីដើមរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ វៀតណាមបានរំលោភធនធាន និងទឹកដីទ្រព្យសម្បត្តិកម្ពុជាច្រើនណាស់ដូចជា ទឹកដីកម្ពុជាក្រោម កោះត្រល់ និងតំបន់តាមព្រំដែនផ្សេងៗទៀត។
លោកបន្ថែមថា៖«ភាសារវៀតណាមនេះវាមិនមែនជាភាសាប្រវត្តិសាស្ត្រមួយសម្រាប់ឱ្យទទួលយកទេ ហើយទំនាក់ទំងការទូតក៏វាអត់ពាក់ព័ន្ធជាមួយភាសាវៀតណាមដែរ។ មួយទៀតយើងដឹងហើយថា តាមប្រវត្តិសាស្ត្រីជនជាតិវៀតណាមគឺមានមហិច្ឆតាលេបត្របាក់ទឹកដីខ្មែរយើងគ្រប់មធ្យោបាយ។ យើងឃើញស្រាប់ហើយឥលូវនេះវៀតណាមគាត់បញ្ជូនប្រជាជនគាត់មកកម្ពុជា និងស្នើការសុំរបស់វៀតណាជាហូរហែច្រើនមកហើយដែលធ្វើឱ្យខាតឧត្តមប្រយោជន៍ប្រទេសខ្មែរយើងច្រើន»។
លោក អ៊ំ ឈុម បន្ថែមថា ការបង្កើតថ្នាក់រៀនភាសាវៀតណាមក្នុងសាលារដ្ឋកម្ពុជា ក៏គ្មានតុល្យភាព និងចំពោះកិច្ចការងារការទូតនោះដែរ ខណៈភាគីវៀតណាមមិនបានផ្តល់សិទ្ធិពេញលេញដល់ការសិក្សាភាសាខ្មែរនៅប្រទេសវៀតណាមទៅដល់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅលើទឹកដីកម្ពុជាក្រោម។
យុវជនម្នាក់ទៀតមកពីខេត្តសៀមរាបលោក អន រតនា និយាយថា អ្វីដែលក្រុមយុវជនកំពុងធ្វើនេះគឺមិនមែនប្រឆាំងជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងរើសអើងជនជាតិវៀតណាមនោះទេ ប៉ុន្តែលោកបារម្ភពីផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ផលប្រយោជន៍របស់ជាតិខ្មែរ ខណៈបច្ចុប្បន្ននេះ លំហូរចូល នៃជនអន្តោប្រវេសន្តវៀតណាមមានចំនួនកាន់តែច្រើននៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។
យុវជនរូបនេះបារម្ភថា បើកម្ពុជានៅតែបន្តផ្តល់បណ្ណស្នាក់នៅអចិន្ត្រៃយ៍ និងផ្តល់សិទ្ធិពេញលេញដល់ជនជាតិវៀតណាមឱ្យប្រកបអាជីវកម្មនៅកម្ពុជា រួមទាំងបង្កើតអាគារសិក្សាភាសាវៀតណាមនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដូចការគ្រោងទុកមែននោះវានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ឧត្តមប្រយោជន៍របស់កម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា៖«គឺជាហានិភ័យខ្ពស់បំផុតសម្រាប់ជាតិសាសនាមួយដែលយើងចេះតែបើកលំហអន្តោប្រវេសន្តដោយសេរី។ រាល់ថ្ងៃនេះ យើងមើលឃើញទាំងអស់គ្នាហើយរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែបើកលំហអន្តោប្រវេសន្តខុសច្បាប់ចូលដោយសេរីយ៉ាងពិតប្រាកដជាពិសេសនៅតាមតំបន់ព្រំដែននានា ដែលខ្ញុំបានទៅឃើញផ្ទាល់ភ្នែក និងតាមសារព័ត៌មានផ្សេងៗក៏មាន ថ្មីៗនេះចេញជាង៦ម៉ឺននាក់ទៅហើយនេះចំពោះអ្នកគ្រប់អាយុចុះទម្រាំក្មេងជំនាន់ក្រោយជាជនវៀតណាមទៀតតើយើងត្រូវគិតយ៉ាងម៉េច។នេះហើយជាហានិភ័យដែលខ្ញុំកំពុងតែព្រួយបារម្ភខ្លាំងបំផុតនៃការជ្រៀតអក្សរសាស្ត្រ និងអាណានិគមជនជាតិវៀតណាមនេះ»។
យ៉ាងណាអ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក កែវ វណ្ណថន បញ្ជាក់ប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃទី៣១ខែសីហាថា លិខិតរបស់ក្រសួងដែលចេញនោះមិនមែនសំដៅដល់ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន្តដែលមិនបានមកដាក់ពាក្យសុំបណ្ណស្នាក់នៅអចិន្រ្តៃយ៍នៅកម្ពុជានោះទេ។លោកថា លិខិតនោះ ក្រសួងមានគោលបំណងជូនដំណឹងដល់ក្រសួង ស្ថាប័ន រដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងវិស័យឯកជន ដើម្បីទទួលស្គាល់ការប្រើប្រាស់បណ្ណស្នាក់នៅអចិន្រ្តៃយ៍សម្រាប់ជនបរទេសអន្តោប្រវេសន្ត និងជួយបង្កលក្ខណៈស្របតាមច្បាប់ជាធរមានប៉ុណ្ណោះ។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡាលោក រស់ សុវាចា មានប្រសាសន៍ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយកាលពីខែសីហាថា ការបញ្ចូលកម្មវិធីសិក្សាភាសាវៀតណាមនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញនោះ មានគោលបំណងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអប់រំរវាងប្រទេសកម្ពុជានិងវៀតណាម ដើម្បីលើកកម្ពស់ការរៀននិងបង្រៀននៅកម្រិតឧត្ដមសិក្សា ដូចកម្ពុជា និងវៀតណាម បានធ្វើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាមិត្តផ្សេងទៀតផងដែរ។
លោក អន រតនា ឱ្យដឹងថា ការដាក់ញត្តិនៅសាលារាជធានីភ្នំនៅថ្ងៃនេះ គឺមន្ត្រីរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានទទូលញត្តិ ប៉ុន្តែមិនទានឆ្លើយតបយ៉ាងណានៅឡើយទេ ហើយការដាក់ញត្តិនេះដែរ អាជ្ញាធរមិនអនុញ្ញាតឱ្យពួកគាត់ធ្វើសន្និសីទការសែតនៅមុខសាលារាជធានីភ្នំពេញ និងបរិវេណវត្តភ្នំនោះទេ ក្រោមហេតុផលថា ប៉ះពាល់ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ហើយក៏មានសមត្ថកិច្ចតាមឃ្លាំមើលពួកគាត់ផងដែរ។
អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញលោក កើត ឆែ មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញមិនទាន់សម្រេចថា យ៉ាងណានៅឡើយទេដោយរង់ចាំកោះហៅក្រុមយុវជនទាំងនោះមកជួយពិភាក្សាគ្នាម្តងទៀតសិន។
លោកបន្ថែមថា៖«សាលារាជធានីភ្នំពេញនឹងចេញលិខិតអញ្ជើញពួកគាត់មកពិភាក្សាគ្នា។ យើងនឹងប្រជុំពិភាក្សាលើការទទួលខុសត្រូវជាមួយគ្នា និងពិនិត្យមើលលើផ្លូវច្បាប់ជាមួយគ្នាផងដែរ»។
មាត្រា៣៥ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំង២ភេទមានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ។ សេចក្តីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវបានទទួលការពិនិត្យនិងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ។
ចំណែកមាត្រា៣៧ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា សិទ្ធិធ្វើកូដកម្មនិងធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធី ត្រូវយកមកអនុវត្តនៅក្នុងក្របខណ្ឌនៃច្បាប់ ខណៈមាត្រា៤១ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានសេរីភាពខាងការបញ្ចេញមតិរបស់ខ្លួន សេរីភាពខាងសារព័ត៌មាន សេរីភាពខាងបោះពុម្ពផ្សាយ និងសេរីភាពខាងជួបជុំ ជាដើម៕
