មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលទទួលបានចំណូលពីការលក់ប្រេងឆៅចំនួនជាង១៤លានដុល្លារ ក្នុងចំណោមជាង២៥លានដុល្លារមេរិក បន្ទាប់ពីតស៊ូតាមច្បាប់ជាតិ អន្តរជាតិ និងការចរចាពាណិជ្ជកម្មដ៏ស្វិតស្វាញ ក្នុងនាមជាម្ចាស់ធនធាននេះ។
នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ម៉េង សក្តិធារ៉ា បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃអង្គារនេះថា បន្ទាប់ពីការប្រកាសក្ស័យធនរបស់ក្រុមហ៊ុន KrisEnergy និងការចាកចេញរបស់កប៉ាល់ផ្ទុកប្រេងពីកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំមុននេះ ដំណក់ប្រេងឆៅដំបូងរបស់កម្ពុជា ដែលបាត់ជិត៣០ម៉ឺនបារ៉ែល នាពេលកន្លងទៅ ត្រូវបានមតិភាគច្រើនចាត់ទុកថាជាបរាជ័យរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងដំណើរផលិតកម្មប្រេងរបស់ខ្លួន ហើយបានបាត់បង់ធនធាននោះទាំងស្រុងផងដែរ។ ប៉ុន្តែលោកថា ដោយសាររដ្ឋាភិបាលមានការតស៊ូតាមច្បាប់ជាតិ អន្តរជាតិ និងការចរចាពាណិជ្ជកម្មដ៏ស្វិតស្វាញ ទើបរក្សាការពារបាននូវកម្មសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបានយ៉ាងពេញលេញ ក្នុងនាមជាម្ចាស់ធនធាននេះ ដោយរកឃើញប្រេងឆៅដែលបាត់ជិត៣០ម៉ឺនបារ៉ែលនោះត្រលប់មកវិញ ។
ប្រភពដដែលបន្តថា រហូតមកដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២នេះ កម្ពុជាបានបិទបញ្ចប់ដោយជោគជ័យក្នុងការលក់ប្រេងឆៅរបស់កម្ពុជា បានចំនួនទឹកប្រាក់សរុបជាង២៥លានដុល្លារ (២៥ ២២២ ៥៥៤,៧២ដុល្លារ) ដោយទឹកប្រាក់លក់បាននេះ ត្រូវកាត់កងថ្លៃឈ្នួលទីផ្សារ និងការបញ្ចុះថ្លៃតាមគុណភាពប្រេង ១១,៤៥ដុល្លារក្នុងមួយបារែល ស្មើនឹងជាង ៣លានដុល្លារ (៣ ២១៣ ៥១១,២០ដុល្លារ) ចំណាយលើការដឹកជញ្ជូន ការបង់ថ្លៃធានារ៉ាប់រង ថ្លៃសេវាផ្ទេរផ្ទុក និងសេវាជំនាញការអន្តរជាតិផ្សេងៗចំនួនជិត២លានដុល្លារ (១ ៧១៥ ៣០៦ដុល្លារ) ហើយក្រោយការទូទាត់ថ្លៃទាំងនេះ ចំណូលលក់នៅសល់សម្រាប់ការបែងចែកដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធមានចំនួនជាង ២០លានដុល្លារ (២០ ២៩៣ ៧៣៧,៥២ដុល្លារ)។
ចំណែកភាគីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវទទួលបាន ៧០% នៃចំណូលលក់នៅសល់ជាង២០លានដុល្លារនេះ គឺស្មើនឹងជាង ១៤លានដុល្លារ (១៤ ២០៥ ៦១៦,២៦ដុល្លារ)។ លោក ម៉េង សក្តិធារ៉ា បញ្ជាក់បន្ថែមថា ក្រៅពីចំណែកសាច់ប្រាក់ដែលរដ្ឋបានទទួលពីការលក់ប្រេងឆៅនេះ ភាគីរដ្ឋាភិបាលក៏ទទួលបានបន្ថែមនូវចំណូលថវិកាចំនួន ៥លានដុល្លារ ពីការរឹបអូសប្រាក់តម្កល់ធានាកាតព្វកិច្ចរបស់ក្រុមហ៊ុន KrisEnergy ដែលបានតម្កល់នៅមុនពេលប្រកាសក្ស័យធន និងស្ថាបនភ័ណ្ឌ និងកប៉ាល់ផលិតកម្មប្រេងដែលមានស្រាប់នៅទីតាំងផលិតកម្ម ស្ថិតក្នុងតំបន់ផ្លាតហ្វម A នៅប្លុក A នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះថែមទៀតផង។
បន្ថែមពីនេះ លោក ម៉េង សក្តិធារ៉ា អះអាងថា ដំណើរផលិតកម្មប្រេងរបស់កម្ពុជា មិនបញ្ចប់ដោយការក្ស័យធនរបស់ក្រុមហ៊ុន KrisEnergy នោះទេ។ ជាមួយប្រព័ន្ធស្ថាបនភ័ណ្ឌដែលមានរួចហើយ និងទុនដំបូងដែលបានពីការលក់ប្រេងនេះ រដ្ឋអាចបន្តដំណើរការផលិតប្រេងដែលនៅសល់តាមអណ្តូងប្រេងទាំង៥ ប្រមាណ ជាង ១០ម៉ឺនបារ៉ែលបន្តទៀត និងអាចខួងអណ្តូងប្រេងកាតបន្ថែម ដើម្បីផលិតប្រេងនៅតំបន់មួយចំនួនទៀត ក្រៅពីតំបន់ផ្លាតហ្វម A នោះផងដែរ។
លោក ម៉េង សក្តិធារ៉ា មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ក្រសួងបានផ្ញើកុងធនាគារ ដើម្បីឱ្យក្រុមហ៊ុនទិញប្រេងឆៅពីកម្ពុជារួចហើយ ប៉ុន្តែលោកថា មិនទាន់ឃើញខាងក្រុមហ៊ុនផ្ញើនៅឡើយ។ លោកបន្តថា ថវិកាដែលរដ្ឋាភិបាលទទួលបានពីការលក់ប្រេងឆៅនេះ ក្រសួងនឹងធ្វើរបាយការណ៍តាមនីតិវិធីស្របតាមច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័ត និងបញ្ជូនទៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ យកទៅទុកសម្រាប់ចាត់ចែងប្រើប្រាស់ថវិកានោះឱ្យមានតម្លាភាព។
លោកបន្ថែមថា បញ្ហាប្រឈមនាំឱ្យមានការលួចនាំយកប្រេងឆៅចេញពីកម្ពុជានោះ ដោយសារក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិក្ស័យធន ដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិបាកក្នុងការគ្រប់គ្រង និងទប់ស្កាត់ឱ្យបានទាន់ពេល។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន មានតែកសាងកម្លាំងច្បាប់យើង ដូចយើងធ្វើអ៊ីចឹង បើករណីហ្នឹងកើតឡើង ត្រូវអនុវត្តតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ហើយប្រើសិទ្ធិជាម្ចាស់ធនធាន ដើម្បីការពារប្រយោជន៍ធនធានយើង ស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ»។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ ស្ថាបនិកអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ សាទរចំពោះចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការស្វែងរកប្រេងឆៅដែលបាត់ និងទទួលបានចំណូលពីការលក់ប្រេងឆៅនេះ។ ប៉ុន្តែលោកថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវចាត់ចែងថវិកាដែលប្រមូលបាននោះឱ្យមានតម្លាភាព ឬយកទៅចំណាយទៅលើផ្នែកណាមួយ ត្រូវបង្ហាញជាសាធារណៈ ដើម្បីកុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានមន្ទិលសង្ស័យលើការចាត់ចែងថវិកានោះ ដែលនាំឱ្យមានការរិះគន់ថាមានអំពើពុករលួយជាដើម។
យ៉ាងណា លោក សេក សុជាតិ បន្ថែមថា បើថ្ងៃក្រោយ មានក្រុមហ៊ុនថ្មីមកវិនិយោគប្រេងនៅកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាលគួរដាក់ដេញថ្លៃឱ្យមានតម្លាភាព និងត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នកុំឱ្យមានបញ្ហាលួចប្រេងឆៅចេញពីកម្ពុជាដូចពេលកន្លងមកផងដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ថ្ងៃក្រោយអាចនឹងមានការវិនិយោគបន្ថែមទៀតទៅលើវិស័យនេះ អាចថានៅក្នុងប្លុក B, C, D, E បន្តបន្ទាប់ទៀត ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើឱ្យមានតម្លាភាពជាងពេលបច្ចុប្បន្ន។ ជាទូទៅ គួរតែធ្វើឱ្យមានការប្រកួតប្រជែង ការដេញថ្លៃ ជាសាធារណៈ ហើយធ្វើឱ្យកម្ពុជាកុំឱ្យទទួលរងនូវការគប់គិតផ្ទៃក្នុងណាមួយ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាខូចមុខមាត់ដូចពេលនេះអ៊ីចឹង»។
សូមរំឭកថា ដំណក់ប្រេងឆៅ ត្រូវបានបូមចេញពីប្លុក A ដោយក្រុមហ៊ុន គ្រីសអិនណឺជី (KrisEnergy) ចេញពីដែនសមុទ្រកម្ពុជាជាលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០។ ក្រុមហ៊ុនរបស់សិង្ហបុរីមួយនេះ ជាប្រតិបត្តិករទទួលបានសិទ្ធិធ្វើអាជីវកម្មបូមប្រេងឆៅនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនមេរបស់ក្រុមហ៊ុន គ្រីសអិនណឺជី បានប្រកាសក្ស័យធន នៅអំឡុងពេលប្រតិបត្តិការ ដែលមិនអាចបន្តអាជីវកម្មរបស់ខ្លួនបានដូចផែនការដែលបានគ្រោងទុក៕