រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញថា រដ្ឋាភិបាលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះការដែលមិនបានអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញតាមផែនការសន្តិភាពដែលបានព្រមព្រៀងជាមួយអាស៊ាន (ASEAN) ខណៈអាស៊ានបានព្យាយាមបញ្ចប់អរិភាពនៅក្នុងប្រទេសនេះ។
អាស៊ានបានជំរុញប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាឱ្យអនុវត្តផែនការសន្តិភាពដែលបានព្រមព្រៀងគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន ក្នុងការបញ្ឈប់អំពើហិង្សា ចាប់តាំងពីយោធាបានផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោត កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។
លោកស្រី រីតណូ ម៉ាស៊ូឌី (Retno Marsudi) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលនឹងត្រូវធ្វើជាប្រធានប្តូរវេនរបស់អាស៊ាននៅឆ្នាំក្រោយ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅថ្ងៃទី៣ ខែវិច្ឆិកា ថារបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាពុំបានអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញតាមផែនការសន្តិភាពឡើយ។
លោកស្រីបាននិយាយនៅក្នុងបទសម្ភាសមួយថា៖ «ការរិះគន់មិនគួរសំដៅទៅលើអាស៊ានទេ គួរសំដៅទៅលើរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា»។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើយើងនិយាយអំពីអ្នកណាដែលត្រូវស្តីបន្ទោស អ្នកណាដែលបរាជ័យ មិនមែនជាអាស៊ានទេ។ យើងបានព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហានៅក្នុងប្រទេសនេះរួចហើយ»។
រដ្ឋាភិបាលមីយ៉ាន់ម៉ាមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយទេ។ កន្លងមក របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានស្តីបន្ទោសអស្ថិរភាពក្នុងប្រទេស និងការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩។
លោកស្រី Retno ក៏បាននិយាយផងដែរថា សមាជិកអាស៊ាននឹងផ្តល់អនុសាសន៍ថ្មីៗសម្រាប់ការអនុវត្តផែនការសន្តិភាពនៅមុនកិច្ចប្រជុំកំពូលមេដឹកនាំអាស៊ាននៅសប្តាហ៍ក្រោយ។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «យើងសម្របសម្រួលកិច្ចសន្ទនាថ្នាក់ជាតិ ដែលនឹងនាំមីយ៉ាន់ម៉ាចេញពីវិបត្តិនយោបាយ ហើយយើងដឹងថាអ្នកណាដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហារបស់មីយ៉ាន់ម៉ាបាន គឺប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា មិនមែនអ្នកខាងក្រៅទេ»។
កាលពីសប្តាហ៍មុន អាស៊ានបាននិយាយថា ខ្លួននៅតែប្តេជ្ញាចំពោះអ្វីដែលហៅថាជាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពចំនួន៥ចំណុច ទោះបីជាសមាជិកអាស៊ាន មានការខកចិត្តចំពោះការកើនឡើងនៃអំពើហិង្សានៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា រួមទាំងការវាយប្រហារតាមអាកាសលើទីតាំងប្រគុំតន្ត្រីកាលពីពេលថ្មីៗនេះ និងការប្រហារជីវិតសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ។
ឆ្លើយតបទៅនឹងកិច្ចប្រជុំកាលពីសប្តាហ៍មុន អ្នកនាំពាក្យរបបយោធា បានស្តីបន្ទោសចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធ។
គួរបញ្ជាក់ថា គោលការណ៍ទាំង៥ចំណុចដែលយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានព្រមព្រៀងជាមួយអាស៊ាន រួមមាន (១) ត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់នូវអំពើហិង្សា ហើយគ្រប់ភាគីត្រូវបង្កើនការអត់ធ្មត់ (២) ចាប់ផ្ដើមការសន្ទនាប្រកបដោយការស្ថាបនាក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី (៣) ប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន នឹងសម្រួលដល់ការសម្រុះសម្រួលនៃដំណើរការរៀបចំកិច្ចសន្ទនា ដោយមានជំនួយពីអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន (៤) អាស៊ានត្រូវផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ និង(៥) ប្រេសិតពិសេស និងគណៈប្រតិភូ នឹងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីជួបជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់៕
