អ្នកឃ្លាំមើលសង្គមមួយចំនួនបង្ហាញជាទស្សនៈថា ផែនការបន្តវេនរបស់បក្សកាន់អំណាចគំរាមកំហែងដល់ការជំរុញឱ្យបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដែលការណ៍នេះនឹងបន្តឱ្យកម្ពុជាបាត់ឱកាសចាប់យកអំណោយផលសេដ្ឋកិច្ចពីប្លុកលោកសេរី បើទោះជាមានជំនួបកំពូលរវាងប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មេដឹកនាំកម្ពុជាក្ដី។
សេចក្ដីរាយការណ៍នានា រួមទាំងសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) បានរាយការណ៍ថា ក្នុងដំណើរមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជា ដែលនឹងចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១០ ដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកានេះ លោក ចូ បៃដិន នឹងជួបដាច់ដោយឡែកជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជជែកពីបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។
សេចក្ដីរាយការណ៍បានដកស្រង់សម្ដីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោក ណេដ ប្រាយស៍ (Ned Price) មកចុះផ្សាយថា ការផ្តន្ទាទោសមនុស្សជាក្រុម កាលពីខែមិថុនា ប៉ុន្មានខែមុននេះ ថាជាអំពើគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ លើក្រុមមេដឹកនាំប្រឆាំង។
បញ្ហានេះ អាមេរិកអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរកម្ពុជាឱ្យដោះលែងរាល់អ្នកទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌ រួមទាំងកញ្ញា សេង ធារី ដើម្បីការពារសេរីភាពបញ្ចេញមតិ កាប្រមូលផ្តុំដោយសន្តិវិធី តបតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងកាតព្វកិច្ចដែលកម្ពុជាប្តេជ្ញាចិត្តជាអន្តរជាតិ ស្ដីពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ។
បន្ថែមពីនេះ ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែវិច្ឆិកានេះ បានលើកឡើងថា ខ្លួនសាទរកម្ពុជាជាប្រធាននៃសមាគមអាស៊ាននៅក្នុងឆ្នាំនេះ ដែលថាជាឆ្នាំប្រកបដោយបញ្ហាប្រឈម។
ស្ថានទូតអាមេរិកថា៖ «យើងនឹងបន្តឈរនៅជាមួយប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងពេលដែលពួកគេខិតខំធ្វើឱ្យអនាគតរបស់គេប្រកបទៅដោយវិបុលភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យភាព»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគនយោបាយវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ កត់សម្គាល់ថា ការដែលអាមេរិកជំរុញបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា មិនមែនជារឿងថ្មីទេ ដោយថាកន្លងទៅ មហាអំណាចលោកសេរីនេះក៏បានបញ្ជូនមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មកជួបមេដឹកនាំកម្ពុជាដែរ ដើម្បីជជែកពីបញ្ហានេះ ប៉ុន្តែជាការឆ្លើយតបរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនមានអ្វីប្រសើរឡើងទេ។
កញ្ញាគូសបញ្ជាក់ថា បើមានជំនួបទល់មុខរវាងលោក ចូ បៃដិន និងលោក ហ៊ុន សែន មែននោះ ការដោះដូរណាមួយពីអំណោយផលសេដ្ឋកិច្ច ជាថ្នូរនឹងការបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដូចជា ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP ជាដើម ខណៈប្រព័ន្ធនេះបានផុតកំណត់ចាប់ពីឆ្នាំ២០២០មក។
ប៉ុន្តែបើការចរចានោះឈានដល់ការដាក់លក្ខខណ្ឌចាំបាច់ត្រូវផ្ដាច់អំណោយផលសេដ្ឋកិច្ច បើគ្មានវត្តមានឥស្សរជននយោបាយបក្សប្រឆាំងឡើងវិញ សម្រាប់ការប្រកួតបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០២៣នោះ អ្នកវិភាគវ័យក្មេងរូបនេះយល់ថា មេដឹកនាំកម្ពុជានឹងមិនជ្រើសរើសយកផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចទេ តែនឹងជ្រើសយកផែនការស្នងតំណែងបន្តវេន។
កញ្ញាថា៖ «ទោះបីកម្រិតការចរចាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការបើកលំហឱ្យឥស្សរជននយោបាយ លោក សម រង្ស៊ី ឬលោក កឹម សុខា ឱ្យទៅចូលនោះ ខ្ញុំគិតថា វាស្ទើរតែមិនអាចសង្ឃឹមទេនៅឆ្នាំ២០២៣ ហើយមូលហេតុដូចខ្ញុំបានបញ្ជាក់»។
របត់នយោបាយបែបនេះ កញ្ញាមើលឃើញថា លំហប្រជាធិបតេយ្យនៅតែបន្តស្ថិតក្នុងរូបភាពតូចចង្អៀត ដោយសក្តានុពលទាក់ទាញសន្លឹកឆ្នោតរបស់កូនប្រុសនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលបានប្រកាសជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីនាពេលអនាគតនោះ មិនអាចយកប្រៀបលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា បានទេ។
កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ បន្ថែមថា ជម្រើសនេះនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាបន្តដើរលើផ្លូវបាត់ឱកាសចាប់យកអំណោយផលសេដ្ឋកិច្ចពីប្លុកលោកសេរីបន្តទៀត ដែលបញ្ហានេះ វាបានកើតឡើងច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
ស្ថាបនិកអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ ចាត់ទុកជំនួបកំពូលនេះជាឱកាសសម្រាប់មេដឹកនាំខ្មែរចាប់យកផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចពីបណ្ដាប្រទេសលោកសេរី។ ប៉ុន្តែលោកថា ដោយសារផែនការបន្តវេនខ្វះទំនុកចិត្តពីជ័យជម្នះលើទីលានប្រកួតនយោបាយក្រោមប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដនោះ មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនឹងបន្តលេងល្បែងនយោបាយតាមទម្រង់ចាស់ ដោយយកចិនធ្វើជាខ្នងបង្អែកបន្តទៀត។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកថា យុទ្ធសាស្ត្រដែលឆ្លាតវ័យ គឺកម្ពុជាត្រូវចាប់យកប្រយោជន៍ទាំងប្លុកលោកសេរី និងប្លុកកុម្មុយនីស្ត។
លោក សេក សុជាតិ ថ្លែងថា៖ «ចំណុចសំខាន់ដែលយើងបារម្ភបំផុតនោះ គឺយើងដើរបញ្ច្រាសរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ធ្វើឱ្យនីតិរដ្ឋរបស់យើងកាន់តែដុនដាប ដោយសារតែកម្ពុជាកំពុងតែឈ្លោះគ្នាផ្ទៃក្នុង ហើយវាជាឱកាសជនទុច្ចរិត»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានច្រានចោលការលើកឡើងនេះ ដោយថា ផែនការផ្ទេរអំណាចមិនគំរាមកំហែងដល់លំហប្រជាធិបតេយ្យទេ បើគណបក្សដែលចូលរួមប្រកួតការបោះឆ្នោតនោះមិនធ្វើអ្វីខុសច្បាប់។
លោកថា៖ «គណបក្សនយោបាយដែលចង់ចូលរួមការបោះឆ្នោត សុទ្ធតែត្រូវត្រៀមបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់ខ្លួនដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោត មាននរណាហាមឃាត់? ដូច្នេះ រឿងបេក្ខភាពឯកឧត្តម ហ៊ុន ម៉ាណែត អាហ្នឹងវាជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សប្រជាជនតើ!»
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា យល់ថា ជំនួបកំពូលជាមួយមេដឹកនាំមហាអំណាចលោកសេរី ជាជំនួបសំខាន់បំផុតសម្រាប់កម្ពុជា ក្នុងការបង្ហាញឆន្ទៈ ដើម្បីច្បាមយកទាំងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច និងមុខមាត់កម្ពុជាលើឆាកអន្តរជាតិ។
បញ្ហានេះ លោកយល់ថា ជារឿងចាំបាច់ណាស់ដែលមេដឹកនាំខ្មែរចាប់យកផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យ ផ្តល់ជំនឿទុកចិត្តដល់សហគមន៍អន្តរជាតិ តបតាមស្មារតីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាជាងបកស្រាយដើម្បីគេចចេញពីការទទួលខុសត្រូវប្រយោជន៍បក្ខពួក និងគ្រួសារនិយមនោះ៕