គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះនៅតែចាត់ទុកថា ខ្លឹមសារមួយចំនួនដូចមានបញ្ញត្តិនៅក្នុងគោលការណ៍របស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គួរមានការកែសម្រួលលើចំណុចមួយចំនួនឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យប្រាកដថា ការបោះឆ្នោតដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខនេះ ជាការបោះឆ្នោតមួយដែលគ្រប់ភាគីបក្សនយោបាយអាចជឿទុកចិត្ត និងអស់មន្ទិលសង្ស័យអំពីតម្លាភាព សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
លិខិតមួយច្បាប់ដែល វីអូឌី ទើបទទួលបាននៅថ្ងៃអង្គារនេះ បង្ហាញថា គណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ បានដាក់លិខិតសុំជួបតំណាងស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត តាំងពីថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា តែ គ.ជ.ប. ទើបឆ្លើយតបនៅថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ម្សិលមិញនេះ។ តាមរយៈលិខិតរបស់ខ្លួន គណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ ស្នើសុំពិគ្រោះយោបល់ជាមួយស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ ទៅលើសេចក្តីព្រាងបទបញ្ជានិងនីតិវិធីបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត ឆ្នាំ២០២៣។
បន្ថែមលើលិខិតដែលដាក់ជូន គ.ជ.ប. នេះ អនុប្រធានគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ បញ្ជាក់ថា ក្នុងនាមជាអ្នកនយោបាយ បានឃើញពីចំណុចចន្លោះប្រហោងមួយចំនួននៅក្នុងបទបញ្ជានិងនីតិវិធី ដែលទាមទារឱ្យស្ថាប័នជាតិមួយនេះត្រូវកែតម្រូវ។ លោកបន្តថា ការស្នើជួបដោយផ្ទាល់នេះ ប្រយោជន៍ដើម្បីឱ្យការពិគ្រោះយោបល់ឈានទៅដល់ចំណុចដែលត្រូវកែសម្រួល។
លោកបន្តថា៖ «អ្វីដែលយើងដាក់លិខិតសុំជួប គ.ជ.ប. ក្នុងគោលបំណងបញ្ជាក់បន្ថែមពីចំណុចដែលយើងបានដាក់ស្នើសុំពិភាក្សា។ មួយទៀត នៅលើចំណុចជាច្រើនទៀតដែលយើងគិតថា ទាល់តែយើងជួបគ្នាដោយផ្ទាល់ទើបអាចពន្យល់ឱ្យអស់សេចក្តីបាន ឧទាហរណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងនីតិវិធីមានហើយ តែការអនុវត្តមិនទាន់មាន»។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា គណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ បានបញ្ជូនមតិយោបល់ទៅលើបទបញ្ជានិងនីតិវិធីមុនគេ ស្តីពីដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត។
លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ដែលជាប្រធានគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ត្រូវបានស្រង់សម្ដីនៅក្នុងលិខិតនោះ ដោយរកឃើញថាមាន៣ចំណុចដែលត្រូវកែសម្រួល ដូចជា ត្រូវចែកទម្រង់១១០២ ឱ្យភ្នាក់ងារគណបក្សនយោបាយ និងសូមបញ្ជាក់បន្ថែមក្នុងជំពូកទី៣ ត្រង់ប្រការ ៣.៣ ដែលចែងថា សមាគម ឬអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលមានបំណងចូលរួមសង្កេតការណ៍ មិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យពាក់ឯកសណ្ឋាន ឬសញ្ញាសម្គាល់របស់ស្ថាប័នឡើយ គឺត្រូវពាក់តែបណ្ណដែលចេញដោយ គ.ជ.ប.។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ឱ្យដឹងថា គិតមកដល់ពេលនេះ មានគណបក្សនយោបាយ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលប្រមាណ៨ហើយ ដែលបានដាក់ធាតុចូល និងផ្តល់ជាមតិយោបល់ អំពីបទបញ្ជានិងនីតិវិធីនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា មានចំណុចខ្លះ គ.ជ.ប. អាចនឹងមិនឆ្លើយតប ព្រោះមិនចំតម្រូវការចាំបាច់ ហើយវាហាក់ហួសសម័យកាលដែលត្រូវអនុវត្តថែមទៅទៀត។
ចំណែកលោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប. បានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងដែលចេញកាលពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ គឺស្នើឱ្យគណបក្សនយោបាយ និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ពិនិត្យនិងផ្តល់យោបល់លើសេចក្តីព្រាងបទបញ្ជានិងនីតិវិធីបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត លើកទី៧ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនាខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ខាងមុខនេះ។
បើទោះបែបណា លោក ហង្ស ពុទ្ធា បដិសេធថា មកដល់ថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកានេះ ស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅមិនទាន់បានទទួលលិខិតសុំជួបពីគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិនេះនៅឡើយទេ។ សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ជាគោលការណ៍ គ.ជ.ប. មិនបដិសេធនឹងសំណើសុំជួបទេ ទោះក្នុងទម្រង់បែបណាក៏ដោយ។
លោកបន្តថា៖ «ជាតួនាទី គឺ គ.ជ.ប. ត្រូវធ្វើការឆ្លើយតប ដើម្បីកំណត់ពេលវេលាក្នុងការណាត់ជួបជាមួយភាគីណាមួយដែលលោកទាក់ទងមកជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ»។
ស្របពេលដែលគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ ដាក់លិខិតស្នើសុំជួបដោយផ្ទាល់ជាមួយស្ថាប័នជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលនេះក៏បានចេញលិខិតដាច់ដោយឡែកមួយ ក្នុងថ្ងៃតែមួយនឹងលិខិតដាក់ជូនទៅ គ.ជ.ប. គឺគណបក្សនឹងរៀបចំកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍ នៅថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ដែលផ្តោតទៅលើបច្ចុប្បន្នភាពនយោបាយ ពិនិត្យសមាសភាពគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍ និងផែនការសកម្មភាព។
យ៉ាងនេះក្តី នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិចហ្វិក លោក សំ គន្ធាមី កត់សម្គាល់ឃើញថា បទបញ្ជានិងនីតិវិធីនេះ វាហាក់ដូចមិនមានចំណុចដែលត្រូវការកែលម្អអ្វីច្រើនទេ បើធៀបនឹងគោលការណ៍ចាស់។ ក៏ប៉ុន្តែការស្នើសុំឱ្យមានការកែតម្រូវបែបណាពីភាគីពាក់ព័ន្ធនោះ វាជាសិទ្ធិរបស់ពួកគេទេ។
លោកបន្តថា៖ «យើងមើលសេចក្តីព្រាងរបស់គ.ជ.ប. ហ្នឹង វាសឹងតែដូចសេចក្តីព្រាងបទបញ្ជានិងនីតិវិធីមុនៗទេ។ វាអត់ឃើញមានអីប្លែកទេ»។
កាលពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅនេះ គ.ជ.ប. បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង ដោយទុកពេលឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធមានពេលត្រួតពិនិត្យ និងផ្តល់យោបល់ត្រលប់មកវិញ អំពីបទបញ្ជានិងនីតិវិធីបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនេះ ចាប់ពីថ្ងៃជូនដំណឹង រហូតដល់ថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា។ សេចក្តីព្រាងបទបញ្ជានិងនីតិវិធីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនេះ មានកម្រាស់ ៣៣៧ទំព័រ ដែលមាន១០ជំពូក និងឧបសម្ពន្ធរួមបញ្ចូលផង។
ចំណែករដ្ឋាភិបាលបានកំណត់យកថ្ងៃបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្ត លើកទី៧ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣៕
