រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លើកឡើងថា ក្រសួងនឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការនាំចូលឈើពីក្រៅប្រទេស ដើម្បីបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុក ខណៈកំណើននៃការប្រើប្រាស់ឈើរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានការកើនឡើង។
ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន ស្ដីពី«ទស្សនទានក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា» នាព្រឹកថ្ងៃទី០៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ឌិត ទីណា ថ្លែងថា បច្ចុប្បន្ន ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមានតម្រូវការប្រើប្រាស់ឈើច្រើនជាងមុន សម្រាប់សាងសង់ផ្ទះ ធ្វើជន្លង់ ធ្វើចន្ទល់ ឬរបងផ្សេងៗ ព្រមទាំងធ្វើជាអុស ឬជាធ្យូង ជាដើម។ លោកបញ្ជាក់ថា តម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកើនឡើងនេះ បានបង្កើតជាសម្ពាធមួយចំនួនទៅលើធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងតម្រូវការផ្សេងៗគ្នានេះ គឺបង្កើតជាសម្ពាធមួយចំនួនទៅលើធនធានធម្មជាតិយើងដែលមាន។ អ៊ីចឹងការវាយតម្លៃអំពីតម្រូវការជាក់ស្ដែង គឺជាផ្នែកមួយនៃការរៀបចំទស្សនទានថ្មី ប៉ុន្តែទន្ទឹមនេះ ក៏យើងកត់សម្គាល់ឃើញដែរថា និន្នាការនៃការប្រើប្រាស់ឈើនាំចូលមានការកើនឡើង។ ខ្ញុំគិតថាមានបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើងមួយចំនួនប្រាកដជាភ្ញាក់ផ្អើល បើដឹងថា សព្វថ្ងៃនេះ កម្ពុជាមានលទ្ធភាពក្នុងការនាំចូលឈើមកប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ ហើយឈើទាំងនោះមានដូចជា ធ្នង់មកពីអាហ្រ្វិក មានឈើមកពីចិន មកពីម៉ាឡេ អ៊ីចឹងទាំងប្រភេទឈើឧស្សាហកម្ម ដូចជា ឈើកិន និងកុងផ្លាកេ ជាដើមហ្នឹង រហូតដល់ឈើប្រណិតមួយចំនួនផងដែលនាំចូល»។
លោក ឌិត ទីណា បន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋបានកែប្រែទម្លាប់ក្នុងការប្រើប្រាស់ឈើ ដោយបានផ្លាស់ប្តូរពីការប្រើប្រាស់ឈើប្រណិត មកប្រើប្រាស់ឈើដែលមានគុណភាពប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ពោលគឺពីបេង នាងនួន និងគ្រញូង មកប្រើធ្នង់ គគីរ ឈ្លិច ផ្ចឹក និងប្រភេទឈើនាំចូលដើម។
របាយការណ៍ UN Comrade បានបង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០២១ កម្ពុជាបាននាំឈើចូលពីក្រៅប្រទេស មានទំហំទឹកប្រាក់ជាង៣០០លានដុល្លារ ខណៈឆ្នាំ២០២០ ទឹកប្រាក់ជាង២៣០លានដុល្លារតែប៉ុណ្ណោះ។ ចំនួននេះ បើប្រៀបធៀបនឹងកាលពីឆ្នាំ២០០០ កម្ពុជានាំឈើចូលពីក្រៅប្រទេសមានទឹកប្រាក់តែជិត ៤សែនដុល្លារ ប៉ុណ្ណោះ ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបំភ្លឺបន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កញ្ញា អ៊ឹម រចនា បានទេ គិតមកដល់ម៉ោងផ្សាយនេះ។
សកម្មជនការពារព្រៃឈើ លោក ហេង ស្រស់ យល់ថា ឈើនៅកម្ពុជាអាចផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការក្នុងស្រុកបាន ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវនាំចូលពីក្រៅប្រទេសនោះឡើយ បើរដ្ឋាភិបាលទប់ស្កាត់បទល្មើសឈើ និងការនាំឈើចេញពីកម្ពុជាទៅលក់នៅក្រៅប្រទេសបាននោះ។
លោកថា៖ «រដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯងហ្នឹងជាអ្នកដែលបណ្ដោយមានការដឹកជញ្ជូនឈើចេញពីកម្ពុជាយកទៅលក់ និងផ្គត់ផ្គង់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិ ដូចជាទៅប្រទេសវៀតណាម និងអឺរ៉ុបជាដើម។ ជាចុងក្រោយ ក្រសូងកសិកម្ម ខ្ញុំគិតថាមិនចាំបាច់នាំឈើពីក្រៅចូលក្នុងប្រទេស ក៏ឈើក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏អាចផ្គត់ផ្គង់បានដែរ។ បើសិនរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម គាត់ថាត្រូវការឈើមកពីខាងក្រៅប្រទេសផ្គត់ផ្គង់ អាហ្នឹងវាហាក់បីដូចជាមើលងាយនៅក្នុងប្រទេសខ្លួនឯង ព្រោះប្រទេសខ្លួនឯងជាប្រទេសមួយដែលមានព្រៃឈើរហូតដល់ ៧៣% រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន រកតែ ២០% គ្មានផង គឺដោយសារតែរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាននាំឈើពីប្រទេសកម្ពុជាទៅផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារអន្តរជាតិ»។
ក្នុងសារជាសំឡេងមួយកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ មេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងជាប្រធានគណៈកម្មការជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ លោក សៅ សុខា បានអំពាវនាវឱ្យរួមគ្នាទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅកម្ពុជា។
លោកបង្ហាញការឈឺចាប់ពេលនោះថា ការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅកម្ពុជាច្រើន តែថវិកាចូលជាតិគ្មាន ដែលនេះគឺជារឿងខ្មាសអៀនមួយសម្រាប់ជាតិ ខណៈប្រទេសជិតខាងបានរកចំណូលរាប់ពាន់លានដុល្លារពីវិស័យព្រៃឈើ។
យោងតាមទិន្នន័យពីផ្កាយរណបកាលពីឆ្នាំមុន បង្ហាញថា ដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់មានការកាប់ឈើដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងចំណោមតំបន់ការពារផ្សេងទៀត ដោយបានបាត់បង់គម្របព្រៃឈើជិត ១ម៉ឺនហិកតា (៩ ១១៩) ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដែលកើនឡើង ២១ % បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩។
អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានចេញរបាយការណ៍មួយនៅថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បានបង្ហាញថា ព្រៃឈើចំនួន៦ ២៧១ហិកតាត្រូវបានកាប់បំផ្លាញនៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃចំនួនពីរ ក្នុងនោះមានដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ និងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រះរការ ដោយការកាប់ឈើខុសច្បាប់យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់កំពុងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សិទ្ធិ និងវប្បធម៌របស់ជនជាតិដើមភាគតិច៕
