អគ្គិភ័យដ៏ប្រល័យក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជានាពេលថ្មីៗនេះ បានធ្វើឱ្យសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យក្លាយជាចំណុចសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
យ៉ាងហោចណាស់ មនុស្សចំនួន ២៨នាក់ បានស្លាប់នៅក្នុងអគ្គិភ័យដែលទំនងជាបណ្ដាលមកពីបញ្ហាអគ្គិសនីនៅកាស៊ីណូ ហ្គ្រេនដាយមិន (Grand Diamond) ក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត កាលពីចុងខែមុន។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការជួយសង្គ្រោះ និងសម្អាតអគារដ៏ធំមួយនេះ ជនរងគ្រោះ និងក្រុមជួយសង្គ្រោះបរទេសបានលើកឡើងពីក្ដីបារម្ភអំពីកង្វះប្រព័ន្ធប្រកាសអាសន្ន និងឧបករណ៍បាញ់ទឹក ក៏ដូចជាការជាប់គាំងនៃទ្វារ និងជណ្តើរយន្ត។
ក្តីបារម្ភនេះ គឺលើសពីករណីកាស៊ីណូហ្គ្រេនដាយមិន ដោយមន្ត្រីអធិការកិច្ចអគ្គិភ័យបានលើកឡើងថា មានការល្មើសសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យទូទៅនៅទូទាំងប្រទេស។
នាយកដ្ឋាននគរបាលបង្ការ ពន្លត់អគ្គិភ័យ និងសង្គ្រោះរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានផ្តល់ឱ្យអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាននូវបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងៗគ្នាស្តីពីសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ ទោះបីជាបទប្បញ្ញត្តិទាំងនោះមិនមានចែងលម្អិតអំពីលក្ខខណ្ឌតម្រូវសម្រាប់អគារទាំងឡាយក៏ដោយ។ ក្រុមហ៊ុនអធិការកិច្ចក៏មិនបានចែកចាយអំពីច្បាប់ស្តីពីការបង្ការ និងការពន្លត់អគ្គិភ័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែរ ប៉ុន្តែបាននិយាយថា ច្បាប់នេះមានលក្ខណៈទូលំទូលាយ។ ទោះយ៉ាងណា តំណាងក្រុមហ៊ុនបានបន្ថែមថា «អគារជាច្រើន» មិនបានជាប់ក្នុងការវាយតម្លៃឡើយ ហើយលទ្ធផលមិនអាចបង្ហាញជាសាធារណៈទេ។
កញ្ញា ជិន ដាលូច អ្នកគ្រប់គ្រងសេវាវាយតម្លៃ និងប្រឹក្សានៅក្រុមហ៊ុន CBRE Cambodia មានប្រសាសន៍ថា ស្តង់ដារសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ គឺជាក្តីបារម្ភទូទៅ ក្នុងចំណោមអ្នកជួលអគារ ទាំងក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិ។
កញ្ញាបាននិយាយថា៖ «ផ្អែកលើបទពិសោធរបស់យើង ក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិទាំងអស់តម្រូវឱ្យមានស្តង់ដារសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យនៅក្នុងអគាររបស់ពួកគេ បើមិនដូច្នេះទេ ពួកគេមិនពិចារណាក្នុងការជួលអគារនោះទេ»។
អ្នកជួលក្នុងស្រុក ក៏តែងតែសួរអំពីសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យផងដែរ។ កញ្ញា ជិន ដាលូច បានប៉ាន់ប្រមាណថា ប្រហែល ៨០% នៃអ្នកជួលក្នុងស្រុកបានសួរអំពីសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យនៅពេលរកជួលអគារ។
កម្ពុជាបានដាក់ឱ្យប្រើច្បាប់ស្តីពីការបង្ការ និងការពន្លត់អគ្គិភ័យ ជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០១៤ ដោយកំណត់ថា ក្រសួងមហាផ្ទៃជាស្ថាប័នទទួលខុសត្រូវជាចម្បងចំពោះអគ្គិភ័យ ការពន្លត់អគ្គិភ័យ និងការផាកពិន័យ។ ស្ថាប័ននេះក៏បានបង្កើត «លិខិតបញ្ជាក់សុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ» សម្រាប់អគារដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ និងមានសុពលភាពរយៈពេលពីរឆ្នាំ។
ដំណើរការត្រួតពិនិត្យជាក់ស្តែងត្រូវបានចែងក្នុងក្រឹត្យមួយចំនួនក្រោយឆ្នាំ២០១៨ ចំពោះអគារទើបសាងសង់ថ្មី និងអគារដែលទើបជួសជុលកែលម្អថ្មី។ កញ្ញា ជិន ដាលូច បាននិយាយថា លក្ខខណ្ឌតម្រូវក្នុងការត្រួតពិនិត្យនៅតែមិនច្បាស់លាស់សម្រាប់អគារចាស់ៗ។
គួរកត់សម្គាល់ថា ក្រឹត្យទាំងនេះបានដាក់បញ្ចូលមន្ត្រីអធិការកិច្ចអគ្គិភ័យនៅក្នុងប្រទេស ទៅក្នុងក្រុមហ៊ុនឯកជនតែមួយ គឺក្រុមហ៊ុន Cambodian Fairwinds Enterprises។
ប្រធានក្រុមហ៊ុន Cambodian Fairwinds Enterprises ឈ្មោះ វ៉ាង ឃីតមែន (Wang Kitman) គឺជាឧកញ៉ា និងទទួលបានមេដាយមុនីសារាភ័ណ្ឌថ្នាក់មហាសេនាពីរដ្ឋាភិបាល ដោយសាររួមចំណែកក្នុងការជួយសង្គម ហើយលោកត្រូវបានតែងតាំងជាទីប្រឹក្សាប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន រួមជាមួយនឹងមនុស្ស៣១នាក់ផ្សេងទៀត កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨ និងទទួលបានឋានៈស្មើរដ្ឋលេខាធិការ។
លោក អ៊ែនឌ្រូ វ៉លឡែកស៍ (Andrew Wallace) ប្រធានផ្នែកប្រឹក្សាផ្លូវច្បាប់របស់ក្រុមហ៊ុន Cambodian Fairwinds មិនបានចែកចាយអំពីទម្រង់ដែលប្រើសម្រាប់អធិការកិច្ចនោះទេ ប៉ុន្តែបាននិយាយថា ច្បាប់ស្តីពីការបង្ការ និងការពន្លត់អគ្គិភ័យរបស់កម្ពុជាគឺ «មានភាពទូលំទូលាយជាងច្បាប់ស្តីពីការបង្ការ និងការពន្លត់អគ្គិភ័យរបស់ប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងមិនទាន់មានភាពរីកចម្រើនដូចសមាគមជាតិបង្ការអគ្គិភ័យ (NFPA) ឬស្តង់ដាររបស់អង់គ្លេសឡើយ»។
ជំនួសមកវិញ លោកបានលើកឡើងអំពីករណីល្មើសជាទូទៅមួយចំនួននៃវិធានការបង្ការអគ្គិភ័យដូចខាងក្រោម៖
- ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់
- ដុំរ៉ូឡូទុយយោពន្លត់អគ្គិភ័យ (fire hose reels) និងក្បាលទុយយោបាញ់ទឹកពន្លត់អគ្គិភ័យ (fire hydrants) បំពាក់មិនត្រឹមត្រូវ និងមិនគ្រប់គ្រាន់
- ផ្លូវពិបាកចូលសម្រាប់រថយន្តពន្លត់អគ្គិភ័យ
- របាំងបង្ការអគ្គិភ័យកុំឱ្យឆេះរាលដាល (fire separation) មិនគ្រប់គ្រាន់រវាងអគារ ឬក្នុងអគារ
- កង្វះប្រព័ន្ធបាញ់ទឹក (sprinkler systems)
- កង្វះប្រព័ន្ធប្រកាសអាសន្នអំពីអគ្គិភ័យ (fire alarm panels) និងឧបករណ៍ពន្លត់អគ្គិភ័យផ្សេងទៀត
- ប្រភេទឧបករណ៍ពន្លត់អគ្គិភ័យមិនសមស្របចំពោះហានិភ័យអគ្គិភ័យណាមួយ
- ជណ្តើរ ច្រកចេញ និងទ្វារអាសន្ន ពេលមានអគ្គិភ័យ មិនគ្រប់គ្រាន់ និងមិនសមស្រប
- ការប្រើប្រាស់អគារលាយឡំគ្នាដោយប្រើប្រាស់បន្ទប់បង្ការអគ្គិភ័យ (fire compartment) តែមួយ
- បុគ្គលិកទទួលបានការហ្វឹកហ្វឺនអំពីការពន្លត់អគ្គិភ័យមិនបានល្អ ដោយមិនមានការបញ្ជាក់ពីបណ្ឌិត្យសភាជាតិបង្ការអគ្គិភ័យកម្ពុជា
- កង្វះផែនការសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬការហ្វឹកហ្វឺនពន្លត់អគ្គិភ័យដែលមានការបញ្ជាក់ ឬកំណត់ត្រាថែទាំឧបករណ៍សុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ
- ផ្លាកសញ្ញាបង្ហាញច្រកចេញមិនច្បាស់ មិនគ្រប់គ្រាន់ ឬពុំត្រឹមត្រូវ
- ភ្លើងសញ្ញាប្រកាសអាសន្នមិនគ្រប់គ្រាន់ ឬការថែទាំមិនបានល្អ
- ប្រព័ន្ធសម្រាប់ឱ្យផ្សែងចេញមិនមានគុណភាព ឬមិនមាន ឬបំពាក់មិនបានត្រឹមត្រូវ
- ច្រកអាសន្ន ពេលមានអគ្គិភ័យ ត្រូវបានចាក់សោ ឬបិទ
- មិនសូវមានស្ដង់ដារប្រតិបត្តិការ ដែលធ្វើឱ្យការបង្ការអគ្គិភ័យមិនទទួលបានជោគជ័យ
លោក Wallace បាននិយាយថា អគារ និងទីតាំងផ្សេងទៀតដែលត្រូវបានចាត់ទុកថាមានហានិភ័យខ្ពស់នៃអគ្គិភ័យ គឺតម្រូវឱ្យស្នើសុំលិខិតបញ្ជាក់សុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យពីក្រសួងមហាផ្ទៃ បន្ទាប់ពីមានការត្រួតពិនិត្យរួចរាល់ពីបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុន Cambodian Fairwinds Enterprises។
លោកបានបន្តថា អគារចាំបាច់ត្រូវមានការត្រួតពិនិត្យក្នុងអំឡុងពេលសាងសង់ មុននឹងប្រគល់ទៅឱ្យប្រតិបត្តិករ និងត្រូវមានការត្រួតពិនិត្យរៀងរាល់២ឆ្នាំម្តង។
លោកមិនបានបញ្ជាក់ពីចំនួនអគារដែលក្រុមហ៊ុនបានធ្វើអធិការកិច្ចឡើយ ប៉ុន្តែបានបន្ថែមថា អគារ «ជាច្រើន» មិនបានជាប់ក្នុងការត្រួតពិនិត្យ។
លោកថា លទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃមិនអាចផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈឡើយ ដើម្បីកុំឱ្យម្ចាស់អគារឃើញពីភាពខ្វះចន្លោះ និងកែតម្រូវ។
នាយកដ្ឋាននគរបាលបង្ការ ពន្លត់អគ្គិភ័យ និងសង្គ្រោះរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានផ្តល់ឯកសារមួយចំនួនស្តីពីសុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យ ប៉ុន្តែមិនមានឯកសារណាមួយដែលបានបញ្ជាក់ពីស្តង់ដារពិតប្រាកដសម្រាប់ការបង្ការអគ្គិភ័យនៅតាមអគារនោះទេ។ ក្រឹត្យដែលបានចុះកាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ តម្រូវឱ្យអគារទាំងអស់មានផែនទីបង្ហាញពីច្រកអាសន្នពេលមានអគ្គិភ័យ និងឧបករណ៍ពន្លត់អគ្គិភ័យ នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២០ ហើយកំណត់ការផាកពិន័យរហូតដល់ទៅ ៥ ០០០ដុល្លារ សម្រាប់អ្នកល្មើសនឹងក្រឹត្យនេះ។ ឯកសារដាច់ដោយឡែកមួយ និយាយថា ម្ចាស់អគារត្រូវផ្តល់សម្លៀកបំពាក់សុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យសម្រាប់ក្រុមដែលបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលដែលនឹងទទួលខុសត្រូវនៅពេលមានអគ្គិភ័យ។ ឯកសារទីបី និយាយថា ប្លង់រចនាសម្ពន្ធអគារត្រូវតម្កល់ទុកនៅប៉ុស្តិ៍នគរបាល និងដាក់ពន្ធនាគារចំពោះមន្ត្រីដែលមិនបំពេញកាតព្វកិច្ចក្នុងការបង្ការអគ្គិភ័យ (៦ខែ ទៅ២ឆ្នាំ) អ្នកដែលរារាំងការពន្លត់អគ្គិភ័យ (២ ទៅ៥ឆ្នាំ) និងអ្នកដែលប្រកាសមិនពិតអំពីអគ្គិភ័យ (១ ទៅ២ឆ្នាំ)។
ប្រធាននាយកដ្ឋាននគរបាលបង្ការ ពន្លត់អគ្គិភ័យ និងសង្គ្រោះរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នេត វន្ថា មិនអាចទាក់ទងតាមទូរសព្ទបានទេ ក្នុងសប្តាហ៍នេះ។ លោក ព្រំ យ៉ន ប្រធាននាយកដ្ឋាននគរបាលបង្ការ ពន្លត់អគ្គិភ័យ និងសង្គ្រោះរបស់សាលារាជធានីភ្នំពេញ បានបង្វែរសំណួរទៅលោក ស៊ុំ សុឃីម ស្នងការរងនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ ដែលបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។ លេខទូរសព្ទបន្ទាន់ចំនួនបីខ្សែ នៅលើគេហទំព័រនាយកដ្ឋាននគរបាលបង្ការ ពន្លត់អគ្គិភ័យ និងសង្គ្រោះ មិនអាចទាក់ទងបានទេ។
អគារល្បីៗជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ ជាទូទៅ បង្ហាញថា ពួកគេមានឧបករណ៍ពន្លត់អគ្គិភ័យស្តង់ដារ ដូចជា បំពង់ពន្លត់អគ្គិភ័យ ប្រព័ន្ធប្រកាសអាសន្ន ដុំរ៉ូឡូទុយយោពន្លត់អគ្គិភ័យ និងឧបករណ៍សុវត្ថិភាពអគ្គិភ័យផ្សេងទៀត នៅពេលអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានចុះទៅមើលដល់កន្លែង ទោះបីជាអ្នកគ្រប់គ្រងអគារស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការនិយាយអំពីវិធានការបង្ការអគ្គិភ័យ
ក៏ដោយ។
អគារកាស៊ីណូណាហ្គាវើលដ៍ មានបំពង់ពន្លត់អគ្គិភ័យ ដាក់នៅចម្ងាយពី១០០ ទៅ២០០ម៉ែត្រ ចំកណ្ដាលតុកាស៊ីណូ និងម៉ាស៊ីនស្លុត (slot machines) និងនៅក្នុងផ្សារទំនើប ក្នុងផ្លូវដើរក្រោមដី។ នៅជិតស្ពានឆ្លងពីអគារមួយទៅអគារមួយមានដុំរ៉ូឡូទុយយោពន្លត់អគ្គិភ័យ នៅក្នុងប្រអប់កញ្ចក់ដែលបំពាក់នៅលើជញ្ជាំង និងមានបំពង់ពន្លត់អគ្គិភ័យមួយចំនួននៅក្នុងផ្សារទំនើបដែលទុកចោល។ អគារមួយនៅកោះពេជ្រឈ្មោះ ម័រហ្គែន ថូវឺ (Morgan Tower) បានបង្ហាញពីវិធានការសុវត្ថិភាពស្រដៀងគ្នានេះដែរ។ អ្នករាយការណ៍ព័ត៌មាន មិនអាចទទួលបានការអត្ថាធិប្បាយពីនរណាម្នាក់នៅក្នុងអគារនេះឡើយ។
បើទោះជាពេលខ្លះ អគ្គិភ័យមិនបណ្តាលឱ្យបាត់បង់អាយុជីវិតក៏ដោយ អគ្គិភ័យអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តរយៈពេលជាច្រើនខែបន្ទាប់។ នៅសង្កាត់ទួលស្វាយព្រៃទី១ ដែលមានអគ្គិភ័យឆាបឆេះផ្សារមួយនៅពាក់កណ្តាលខែតុលា ឆ្នាំមុន អាជីវករលក់សម្លៀកបំពាក់ម្នាក់បាននិយាយថា គាត់បានបាត់បង់សម្លៀកបំពាក់សរុបជាទឹកប្រាក់ជិត១ម៉ឺនដុល្លារដែលគាត់លក់នៅផ្សារនោះ ជាប់សាលាបឋមសិក្សាវត្តមហាមន្ត្រី រាជធានីភ្នំពេញ។
លោកស្រី សុខ លីន អាយុ២៨ឆ្នាំ ដែលជាម្ចាស់តូបលក់សាច់នៅផ្សារដែលឆេះនោះ បាននិយាយថា លោកស្រីបានបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់នៅក្នុងអគ្គិភ័យដែលមានរយៈពេលប្រហែល២ម៉ោង។ បណ្តាអាជីវករបាននិយាយថា ការឆ្លើយតបពីអ្នកពន្លត់អគ្គិភ័យមានសភាពយឺតយ៉ាវ។
លោកស្រី សុខ លីន បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំបាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនជាងគេ។ វាប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តខ្ញុំខ្លាំងណាស់»៕
បកប្រែនិងសម្រួលចេញពីអត្ថបទដើមភាសាអង់គ្លេស៖ Poipet Casino Fire Highlights Cambodia’s Opaque Fire Safety Rules
