ទំហំចំណាយថវិការបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ត្រូវបានបង្កើនក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ ខណៈអ្នកនាំពាក្យ បានអះអាងថា ការកើនឡើងនេះ បណ្តាលមកពីការដាក់បញ្ចូលថវិកាមិនទាន់បែងចែកមកស្ថិតក្រោមការចំណាយរបស់ក្រសួង ដែលករណីនេះបានបង្កើនការព្រួយបារម្ភទាក់ទងនឹងកង្វះតម្លាភាពក្នុងការចំណាយថវិកាជាតិ។
ស្របពេលដែលមានការបង្កើនទំហំចំណាយនេះ ការបែងចែកថវិការបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ត្រូវបានបង្កើនពីចំនួន ១១៦លានដុល្លារ ទៅ ៧៨៩លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយក្នុងនោះមិនមានការបញ្ជាក់លម្អិត ឬឱ្យបានពេញលេញសម្រាប់ការចំណាយនោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក មាស សុខសេនសាន បានលើកឡើងថា ការកើនឡើងនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីថវិកាមួយចំនួន ដែលត្រូវបានផ្តល់ដោយផ្ទាល់ទៅកាន់ក្រសួង ដើម្បីចំណាយលើកម្មវិធីមួយចំនួនដែលខ្លួនកំពុងគ្រប់គ្រង។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ មិនបានបញ្ជាក់ថា ថវិកានេះអនុវត្តទៅលើកម្មវិធីអ្វីខ្លះនោះទេ។
គួរបញ្ជាក់ថា ការចំណាយថវិកាមិនទាន់បែងចែក នៅតែស្ថិតក្នុងប្រភេទនៃការចំណាយថវិកាជាតិដ៏ធំបំផុតចំនួន ២,៨៥ពាន់លានដុល្លារ ឬប្រមាណជា ២៩% នៃចំនួនសរុប ដោយក្នុងនោះត្រូវបានបែងចែកយ៉ាងទូលំទូលាយសម្រាប់ការចំណាយថ្នាក់ក្រោមជាតិ ការគាំទ្របន្ថែមសម្រាប់វិស័យសុខាភិបាល ការអប់រំ ការវិនិយោគ និងការចំណាយដែលមិនមានការរំពឹងទុកជាដើម។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន បានលើកឡើងថា ទំហំចំណាយថវិការបស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច មានការកើនឡើង ដោយសារតែក្រសួងមួយនេះ ត្រូវការថវិកាសម្រាប់ចំណាយលើគម្រោងវិនិយោគនានា ប៉ុន្តែលោកក៏មិនបានបញ្ជាក់ថាគម្រោងនេះជាអ្វីផងដែរ។
ទាក់ទិននឹងករណីនេះ នាយកកម្មវិធីអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក អ៊ឹម នរិន្ទ បានថ្លែងថា វាគឺជាកង្វល់មួយសម្រាប់សាធារណជន ប្រសិនបើក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ មិនបង្ហាញឱ្យបានច្បាស់ពីការចំណាយរបស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «វាគឺជាការព្រួយបារម្ភសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា ប្រសិនបើ [ក្រសួង] មិនមានព័ត៌មានគ្រប់គ្រាន់ ទាក់ទងនឹងការចំណាយ ខណៈយើងមិនដឹងថាតើថវិកាទាំងនោះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់សមស្រប និងបានបម្រើដល់ប្រយោជន៍សាធារណៈ ឬយ៉ាងណានោះទេ»។
បើទោះបីជាទំហំចំណាយថវិកា ត្រូវបានបង្កើនក្នុងវិស័យភាគច្រើន ប៉ុន្តែសម្រាប់ក្រសួងមហាផ្ទៃ សុខាភិបាល រ៉ែ និងថាមពល ត្រូវបានសង្កេតថាមានការធ្លាក់ចុះ។
លោក មាស សុខសេនសាន បានលើកឡើងថា អាទិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល គឺផ្ដោតសំខាន់លើការអប់រំ សុខភាពសាធារណៈ និងជំនួយសាច់ប្រាក់សម្រាប់ជនងាយរងគ្រោះ។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្ថែមថា ថវិកាឆ្នាំនេះ គឺមានគោលបំណងជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចឱ្យងើបឡើងវិញ ពីផលប៉ះពាល់ដែលបង្កឡើងដោយវីរុសកូវីដ-១៩ ហើយការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងការធ្វើសមាហរណកម្មឌីជីថល គឺជាអាទិភាពកំពូល។
លោកថា៖ «យើងកំពុងតែឈានចូលទៅក្នុងសង្គមឌីជីថលមួយ ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំគិតថា ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍នឹងបន្តបង្កើនថវិការបស់ខ្លួន ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេបង្កើតនូបប្រព័ន្ធឌីជីថល គាំទ្រមួយសម្រាប់សាធារណជន»។
ខណៈការចំណាយលើការទប់ស្កាត់វីរុសកូវីដ-១៩ ធ្លាក់ចុះ ថវិការបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ត្រូវបានបន្ថយពីចំនួន ៧២២លានដុល្លារមកត្រឹម ៥០៩លានដុល្លារ ស្របពេលដែលការចំណាយរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក៏មានការបន្ថយពី ៥២៣លានដុល្លារមក ៤៦០លានដុល្លារអាមេរិកផងដែរ។
សម្រាប់ថវិការបស់ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល គឺមានការបន្ថយស្ទើតែពាក់កណ្តាលពីចំនួន ២១១ លានដុល្លារមក ១១៦ លានដុល្លារ។
ទាក់ទិននឹងករណីនេះ លោក ផៃ ស៊ីផាន បានឱ្យដឹងថា ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បច្ចុប្បន្នមិនសូវជាមានគម្រោងវិនិយោគច្រើននោះទេ ដូច្នេះការចំណាយភាគច្រើន គឺចំណាយតែទៅលើប្រាក់ខែមន្រ្តី និងផ្នែករដ្ឋបាល។
អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានថាមពល នៃក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល លោក ហេង គុណលាង មិនអាចផ្តល់ការអត្ថាធិប្បាយបានទេទាក់ទងនឹងថវិកានេះ ខណៈអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានប្រេងកាត លោក ជៀប សួរ និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី យក់ សម្បត្តិ បានថ្លែងថា ជាប់រវល់ និងមិនអាចឆ្លើយសំណួរបានទេ។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវឃ្លាំមើលឱនភាពថវិកា និងកម្រិតបំណុលសាធារណៈ ខណៈរូបលោកក៏អំពាវនាវឱ្យមានតម្លាភាពបន្ថែមទៀតផងដែរ។
លោកថា៖ «ការចំណាយសាធារណៈរបស់ក្រសួង និងគណៈកម្មាធិការនីមួយៗ ក៏គួរតែបើកទូលាយដល់សាធារណជនផងដែរ ដើម្បីឱ្យការចំណាយទាំងនោះប្រកបទៅដោយប្រសិទ្ធភាព»៕
បកប្រែនិងសម្រួលចេញពីអត្ថបទដើមភាសាអង់គ្លេស៖ Finance Ministry Budget Spikes in Reshuffled State Spending
