ប្រជាសហគមន៍ការពារព្រៃឈើ ស្នើស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងអាជ្ញាធរខេត្តមណ្ឌលគិរី ចាត់វិធានការច្បាប់ទៅលើបុគ្គលដែលទៅទន្ទ្រានយកដីនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំណាមលៀរ ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិ ខណៈពួកគេអះអាងថា បទល្មើសព្រៃឈើ និងការទន្ទ្រានយកដីដើម្បីធ្វើចម្ការនៅតំបន់ការពារមួយនេះ នៅតែបន្តកើតមាន។
ប្រធានសហគមន៍ការពារដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំណាមលៀរ នៅឃុំប៊ូស្រា ស្រុកពេជ្រាដា អ្នកស្រី ង៉ាង យីម បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣នេះថា នាពេលថ្មីៗនេះ ប្រជាសហគមន៍បានប្រទះឃើញករណីកាប់ព្រៃឈើ និងទន្ទ្រានដីប្រមាណ១០ហិកតា ដើម្បីធ្វើចម្ការដាំដំឡូងមី និងដំណាំកៅស៊ូ ជាដើម នៅចំណុចភូមិទី៣ ឃុំប៊ូស្រា នៃដែនជម្រកសត្វព្រៃឃុំណាមលៀរ ប៉ុន្តែពួកគាត់នៅមិនទាន់ដឹងថាបុគ្គលណាជាអ្នកកាប់បំផ្លាញនៅឡើយទេ។
ករណីនេះ អ្នកស្រីបានស្នើដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងមន្ត្រីបរិស្ថាន ចុះទៅត្រួតពិនិត្យ និងចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ទៅលើជនប្រព្រឹត្ត ដើម្បីការពារព្រៃឈើនៅតំបន់ការពារមួយនេះឱ្យគង់វង្ស។
អ្នកស្រីថា៖ «ប្រសិនបើមានការសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដូចជា មេភូមិ និងមេឃុំ ដែនអីជាមួយសហគមន៍បាន បើធ្វើតែសហគមន៍ទេ គឺគាត់អត់ខ្លាចទេ មើលទៅ! សហគមន៍មានសិទ្ធិអី មានសិទ្ធិតែគ្រប់គ្រងហ្នឹង»។
ប្រជាសហគមន៍ម្នាក់ទៀត ដែលអះអាងថាបានចុះល្បាតព្រៃជាប្រចាំនៅតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំណាមលៀរ លោក ក្លាង ភូរ បានអះអាងថា ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយ តំបន់ការពារមួយនេះបានរងនូវការកាប់ព្រៃឈើពីសំណាក់អ្នកមានលុយមានអំណាច ដើម្បីទន្ទ្រានយកដីដាំដំណាំអស់ប្រមាណ ២០០ហិកតា ដោយពុំមានការទប់ស្កាត់ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធឡើយ។ លោកបន្តថា គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ក៏នៅតែមានបុគ្គលមួយចំនួនបានចូលទៅទន្ទ្រានដីព្រៃនេះជាប្រចាំនៅឡើយ។
លោកថា៖ «ជាការកាប់ទន្ទ្រានព្រៃពីអ្នកមានអំណាច គេគប់គិតជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្លះ ដែលអត់ចូលសហគមន៍ អ្នកអត់ចូលសហគមន៍ហ្នឹងនៅជាមួយឈ្មួញ ហើយគេគប់គិត ហើយគេកាប់ លក់តៗគ្នា ហើយខាងទាហានក៏មាន»។
ករណីនេះ លោកបានអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ចុះទប់ស្កាត់បទល្មើសឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីការពារព្រៃឈើកុំឱ្យបាត់បង់បន្តទៀត។
ដែនជម្រកសត្វព្រៃណាមលៀរ ត្រូវរដ្ឋាភិបាលដាក់បញ្ចូលជាដែនជម្រកសត្វព្រៃកាលពីឆ្នាំ២០១៦ ដោយស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ដែលមានផ្ទៃដីជាង២ម៉ឺនហិកតា (២១ ៩៣៣ហិកតា)។
មេឃុំប៊ូស្រា លោក យាត សារីម មានប្រសាសន៍ថា ពិតជាមានករណីកាប់ដីធ្វើចម្ការពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋពិតមែន ប៉ុន្តែអ្នកដែលកាប់ឆ្ការនោះជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នោះ ហើយការធ្វើស្រែចម្ការ គឺបន្ទាប់ពីមន្ត្រីបរិស្ថានខេត្តបានកាត់ដីតំបន់ការពារភ្នំណាមលៀរ ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអាស្រ័យផល។
លោកថា៖ «នៅក្នុងដែនជម្រកអត់មានទេ ខាងមន្ទីរបរិស្ថានគេ គេកំណត់កន្លែងធនធានធម្មជាតិ មានកន្លែងរបស់គេ គេធ្វើតាំង[ពីឆ្នាំ]២០១៤នោះ សំខាន់សួរខាងបរិស្ថានបានដឹង»។
ចំណែកប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក កែវ សុភគ៌ បានអះអាងថា ពុំមានករណីកាប់បំផ្លាញ ឬទន្ទ្រានដីក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំណាមលៀរនេះទេ ហើយប្រសិនបើមាន អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនឹងចាត់វិធានការច្បាប់លើករណីនេះ។
លោកថា៖ «កន្លងមក មានសកម្មភាពក្រុមការងារចុះហើយ ចុះធ្វើការ ចុះដកហូតហើយ ចុះណែនាំ ឬក៏ចាប់ខ្លួន ឱ្យតែមានព័ត៌មាន គឺចុះចាប់រហូត។ ឥឡូវដូចរាងស្ងាត់ដែរ មានតែប្រជាពលរដ្ឋ គាត់ប្រមូលផលដំឡូង ប្រមូលផលអីផ្សេង»។
អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកប្រចាំខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក ប៊ី វ៉ាន្នី យល់ថា បើសិនបទល្មើសទន្ទ្រានដីរដ្ឋនៅតែបន្តកើតមាននៅក្នុងតំបន់ការពារមួយនេះ ដូចការអះអាងរបស់សហគមន៍ ហើយមន្ត្រីមូលដ្ឋានមិនអាចការពារបានមែននោះ មន្ត្រីទាំងនោះគួរតែទទួលខុសត្រូវលើការបាត់បង់ព្រៃឈើ និងដីរដ្ឋ។ លោកថា ដើម្បីការពារព្រៃឈើបាន រដ្ឋាភិបាលគួរតែមានវិធានការច្បាប់ចំពោះមន្ត្រីណាដែលបណ្តែតបណ្ដោយឱ្យបទល្មើសនៅតែកើតឡើងក្នុងទីតាំងរបស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «យើងចង់ឱ្យមានការចាត់វិធានការទៅលើមន្ត្រីដែរ ប្រសិនបើតំបន់ស្ថិតនៅក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់មន្ត្រី ឬការិយាល័យតំបន់ណាមួយ ត្រូវតែមានការចាត់វិធានការលើមន្ត្រីណាមួយ ហេតុអីបានគាត់មិនដឹងថាមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ហើយគាត់អត់ដឹង»។
ក្រសួងបរិស្ថាន ធ្លាប់បានព្រមានជារឿយៗ និងបានចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះជនខិលខូចដែលទៅទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីរដ្ឋនិងដីតំបន់ការពារដោយខុសច្បាប់។ ក្រសួងក៏បានដាក់ចេញវិធានការ និងការណែនាំជាបន្តបន្ទាប់ មិនឱ្យមានការទិញលក់ដី និងត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់រាល់សកម្មភាពខុសច្បាប់នៅតំបន់ការពារធម្មជាតិនិងដីរដ្ឋ៕
