កម្តៅកោះគុតកំពុងជំរុញឱ្យអ្នកតាមដានបញ្ហាព្រំដែន ដែលមិនចំណុះរដ្ឋាភិបាល បង្ហាញភស្តុតាងជាបន្តបន្ទាប់ ពីកំហុសមេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច ដែលបានកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេស បំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា ៤៤០ពាក់ព័ន្ធនឹងទោសក្បត់ជាតិ ។
ការលាងត្រដាងជាបន្តបន្ទាប់នេះ ស្របពេលដែលមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន ដែលកំពុងប្រើវិធានបង្ក្រាប នឹងចាប់ខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋដែលជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលប្រើយន្តការអន្តរជាតិ ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី រួមទាំងកោះគុត ដែលថៃកំពុងគ្រប់គ្រង។
វិធាននេះ រងការចោទថា មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច កំពុងទម្លាក់កំហុសដាក់ពលរដ្ឋ ជុំវិញកាត់ដីឱ្យទៅប្រទេសជិតខាង ក្រោមអន្ទាក់ លើកបន្ទុបឱ្យឡើងកាន់អំណាច។
ជុំវិញបញ្ហានេះ តំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន និយាយលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក នៅថ្ងៃទី១ ខែធ្នូនេះថា អំឡុងទសវត្សរ៍៨០ ក្រោយវៀតណាមលើកបន្តុបឱ្យឡើងកាន់អំណាច លោក ហេង សំរិន និងលោក ហ៊ុន សែន បានកាត់ដែនសមុទ្រខ្មែរឱ្យវៀតណាមទំហំ ៣០ ០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ និងដាក់ដែនសមុទ្រខ្មែរ រួមជាមួយវៀតណាមទំហំ ១០ ០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។
ប្រភពបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន បានធ្វើឱ្យបាត់កោះត្រល់ និងចង្កោមកោះក្រចកសេះ តាមក្រិត្យស្តីពីការកំណត់តំបន់សមុទ្រទាំងអស់ និងខ្ពង់រាបបាតសមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ និងតាមកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីតំបន់ទឹកប្រវតិ្តសាស្រ្តឆ្នាំ១៩៨២ សម័យវៀតណាមត្រួតត្រាកម្ពុជា។
លោក អ៊ុំ សំអាន បញ្ជាក់ថា ក្រិត្យ និងកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ១៩៨២នេះ នាំឱ្យប្រទេសថៃបានចុះហត្ថលេខាទ្វេរភាគីជាមួយវៀតណាមឆ្នាំ១៩៩៧ ដោយគ្មានវត្តមានកម្ពុជា គឺថៃ និងវៀតណាមព្រួតគ្នារំលោភយកដែនទឹកកម្ពុជា។
លោកបន្តថា ករណីនេះ លោក ហេង សំរិន និងលោក ហ៊ុន សែន បានស៊ីញ៉េលើក្រិត្យស្តីពីការកំណត់តំបន់សមុទ្រទាំងអស់ និងខ្ពង់រាបបាតសមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ និងកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីតំបន់ទឹកប្រវតិ្តសាស្រ្តឆ្នាំ១៩៨២។
លោក គូសបញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះជាបញ្ហាចម្បងធ្វើឱ្យ លោក ហ៊ុន សែន មិនហ៊ានប្តឹងថៃ ទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារយកកោះគុត និងតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នាមកវិញ ព្រោះវាអាចប៉ះពាល់ដល់កោះត្រល់ និងចង្កោមកោះក្រចកសេះ ព្រមទាំងតំបន់ទឹកប្រវតិ្តសាស្រ្តឆ្នាំ១៩៨២ គឺប៉ះពាល់ដល់វៀតណាម ដែលជាអតីតចៅហ្វាយនាយលោក ហ៊ុន សែន។
លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់វីអូឌីបន្ថែមថា ការបន្តគាស់កកាយរឿងបាត់បង់ទឹកដីទៅប្រទេសជិតខាងនេះ គឺដើម្បីបង្ហាញឱ្យពលរដ្ឋដឹងថា គ្រួសារហ៊ុនកំពុងធ្វើនយោបាយយកទឹកដីដូនតាទៅបញ្ជាំជាមួយបរទេសដើម្បីរក្សាអំណាចតត្រកូលរបស់ខ្លួន។
លោកបន្តថា គ្រួសារហ៊ុនពិតជាអ្នកបម្រើមហិច្ចតាវៀតណាម លេបទឹកដីខ្មែរ និងព្យាយាមប្រឆាំងខ្មែរគ្នាឯង ដើម្បីផ្គាប់ចិត្តអ្នកមានគុណរបស់ខ្លួន គឺវៀតណាម ដែលជួយលើកបន្តុបឱ្យកាន់អំណាចនៅកម្ពុជា។
ម្យ៉ាងវិញទៀត លោកអះអាងថា គ្រួសារហ៊ុនគ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដីដូនតាខ្មែរទេ គឺគេធ្វើគ្រប់យ៉ាងណាដើម្បីតែរក្សាអំណាចផ្តាច់ការ តត្រកូលរបស់គេ សុខចិត្តយកទឹកដីរបស់ដូនតាទៅបញ្ចាំឱ្យបរទេសជិតខាង។
លោកថា៖«ត្រកូលហ៊ុននេះដូចគ្នាដែរ ពឹងសៀមពឹងយួនដើម្បីជួយរក្សាអំណាចរបស់ខ្លួន ចឹងវាត្រូវកាត់ទឹកដីឱ្យសៀមឱ្យយួនហ្នឹងហើយ ដើម្បីខ្លួនឯងបានរក្សាអំណាច ព្រោះពួកគាត់ហ្នឹងស្រលាញ់អំណាចជាជាងទឹកដី»។
សម្រាប់លោក អ៊ុំ សំអាន ទឹកដីរបស់ដូនតានឹងបាត់បង់ជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោមស្នាដៃរបស់គ្រួសារហ៊ុន ទៅប្រទេសជិតខាង គឺថៃ និងវៀតណាម បើគ្មានចរន្តងើបតវ៉ាពីពលរដ្ឋខ្មែរម្ចាស់ឆ្នោតនោះទេ។
លោកថា មានតែកម្លាំងសាមគ្គីគ្នាជាធ្លុងមួយពីសំណាក់ពលរដ្ឋខ្មែរទេ ទើបជំរុញឱ្យគ្រួសារហ៊ុន ងាកមកគិតគូរពិចារណារឿងបូរណភាពទឹកដី ប្តឹងករណីកោះគុតទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីការពារទឹកដីខ្មែរ។
លោកថា៖«ធ្វើឱ្យទឹកដីរបស់យើងកាន់តែរួញទៅៗ ទាំងខាងលិច ទាំងខាងកើត គេនឹងត្របាក់យកទឹកដីរបស់យើងបន្ថែមទៀត ដោយសារតែត្រកូលហ៊ុនរក្សាអំណាចជាជាងរក្សាទឹកដី។ កាត់ទឹកដីខ្មែរយើងទៅឱ្យបរទេស ដើម្បីរក្សាអំណាចរបស់ខ្លួន(របស់ត្រកូលហ៊ុន)។ ខ្ញុំព្រួយបារម្ភថាថ្ងៃអនាគតទៅមិនត្រឹមតែអស់ទឹកដីទេ វាអាចបាត់ប្រទេសទាំងមូលក៏អាចថាបានដែរ។ ដោយសារតែត្រកូលហ៊ុនគិតអំណាចជាជាងការពារទឹកដី»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ វីអូឌី មិនទាន់អាចទាក់ទង អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសានដើម្បីការឆ្លើយតបជុំវិញរឿងនេះបាននៅឡើយទេ គិតត្រឹមម៉ោងផ្សាយនេះ។
យ៉ាងណា ប្រធានណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន ដែលវៀតណាមលើកបន្តុប ឱ្យឡើងកាន់អំណាច អំឡុងឆ្នាំ១៩៧៩ បានបង្ហោះសារលើហ្វេប៊ុក នៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូនេះ ដែលជាថ្ងៃខួបនៃចលនាតស៊ូប្រឆាំងនឹងរបបខ្មែរក្រហម ដោយរំលេចពីគុណបំណាច់របស់វៀតណាម ដែលបានជួយគាំទ្រចលនាតស៊ូរបស់ក្រុមលោក រហូតបណ្តេញរបបខ្មែរក្រហមចេញពីអំណាចបានសម្រេច។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នត្រូវបានដូរឈ្មោះជា «រណសិរ្សសាមគ្គី អភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា» ដែលជាអង្គការចាត់តាំងមហាជនមួយឈានមុខ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបដិសន្ធិឡើងនៅក្នុងតំបន់រំដោះ នាភូមិជើងឃ្លូ ឃុំ២ធ្នូ ស្រុកស្នួល ខេត្ដក្រចេះ។
លោកថា ជោគជ័យនេះ ដោយបានទទួលការជួយឧបត្ថម្ភយ៉ាងធំធេង ពីកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្ដវៀតណាម និងការគាំទ្រពីមិត្ដភក្ដិជិតឆ្ងាយលើសកលលោក ដើម្បីផ្ដួលរំលំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ រហូតដល់ទទួលបានជ័យជម្នះដ៏ត្រចះត្រចង់នាថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
តែអ្នកឃ្លាំមើលថា ចំណងនេះហើយ ដែលវៀតណាមចង លោក ហ៊ុន សែន រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន តាមរយៈរំកិលដីតាមបន្ទាត់ព្រំដែនលើដែនដីគោក និងយកប្រជុំកោះនៅសមុទ្រ ដូចជាកោះត្រល់ ចង្កោមកោះក្រចកសេះ ដែលធ្វើឱ្យលោកហ៊ុន សែន មិនហ៊ានជំទាស់នឹងបំណងវៀតណាម ហើយងាកមកបង្ក្រាបខ្មែរគ្នាឯង លើអ្នកដែលស្រឡាញ់ជាតិទឹកដី ដើម្បីបំបិទមាត់ ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាបែកបាក់ជាតិធ្ងន់ធ្ងរ ជិត៣ទសវត្សរ៍មកនេះ ។
ការដឹងគុណវៀតណាមនេះ គេក៏សង្គេតឃើញផងដែរ អំឡុងឆ្នាំ២០០៥ លោក ហ៊ុន សែន ដែលបានក្តោបអំណាចពេញដៃមានវៀតណាមនៅពីក្រោយនេះ បានគំរាមរំលាយ របបរាជានិយមអាស្រ័យធម្មនុញ្ញ ចោល បើព្រះអង្គមិនព្រមឡាយព្រះហស្តលេខា លើសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់ ដើម្បីសម្រេចមហិច្ឆតាវៀតណាម លេបទឹកដី ទោះបានដឹងហើយថា កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងអស់នោះត្រូវបានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នំា១៩៩១ បានមោឃភាព ឬតម្រូវឱ្យលុបចោលទៅហើយក្តី។
ជុំវិញបញ្ហានេះ ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត និយាយថា ការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន ច្រើនទសវត្សរ៍ទៅនេះ មិនបានការពារទឹកដីរបស់ដូនតានោះទេ។
លោកបន្តថា លោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកបម្រើមហិច្ចតាវៀតណាម ធ្វើឱ្យសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនគោកខុសច្បាប់ឆ្នាំ១៩៨៥ រស់ឡើងវិញនៅឆ្នាំ២០០៥ ដើម្បីកាត់ដីខ្មែរដូចជាកោះត្រល់ ចង្គោមកោះក្រចកសេះ និងដែនសមុទ្រមួយផ្នែកធំទៅឱ្យវៀតណាម ជាថ្នូរនឹងការសងគុណវៀតណាម។
លោកថា៖«ការដឹកនាំរបស់គាត់ ៣០–៤០ឆ្នាំ្ហហ្នឹង បើនិយាយពីរឿងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជាគឺកាន់តែរួញទៅៗ ហើយជាមួយវៀតណាមយើង ព្រំដែនគោកបោះបង្គោលបន្ថែមថ្មីហ្នឹងបាត់បង់ដីគោក ដែនសមុទ្រហ្នឹងបាត់បង់កោះត្រល់ កោះក្រចកសេះ និងដាក់តំបន់សមុទ្រត្រួតស៊ីគ្នាជាមួយវៀតណាមជាង១ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រក្រឡាជាតំបន់ទឹកប្រវត្តិសាស្រ្ត»។
បន្ថែមពីនេះ លោក ម៉ែន ណាត ព្រមានថា ទឹកដីខ្មែរនឹងធ្លាក់ទៅក្នុងប្រទេសជិតខាងបន្ថែមទៀត បើមេដឹកនាំខ្មែរ មិនព្រមស្តារប្រជាធិបតេយ្យ ផ្សះផ្សាជាតិឡើងវិញ ក្រោមដំបូលរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ធ្វើឱ្យវត្តមានគណបក្សប្រឆាំងខ្លាំងមួយ នៅក្នុងក្បាលម៉ាស៊ីនសភា ដើម្បីធានាប្រព័ន្ធពហុបក្សទេនោះ។
យ៉ាងណា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អះអាងថ្មីៗនេះ ដោយបន្ទរតាមឳពុកថា ទឹកដីកម្ពុជា មិនបានបាត់បង់ទៅប្រទេសជិតខាងដូចការចោទទេ។
លោក សង្កត់ធ្ងន់ថា បើគិតជាក់ស្តែង ដីខ្មែរបច្ចុប្បន្នមានទំហំធំជាង ១៨១ ០៣៥ គីឡូម៉ែត្រការរ៉េ ដែលថាធំជាងទំហំដី ដែលចែងក្នុងរដ្ខធម្មនុញ្ញ។
កម្តៅព្រំដែន វាបានហក់ឡើងកម្តៅជាថ្មីទៀតក្រោយពី លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឱ្យសន្ធិសញ្ញាព្រំដែនខុសច្បាប់រស់ឡើងវិញនៅឆ្នាំ២០០៥។
កម្តៅនេះ ហាក់បានញែកពលរដ្ឋខ្មែរជាពីក្រុមដាច់ពីគ្នា រវាងអ្នកគាំទ្របក្សកាន់អំណាច និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងដែលមាននិន្នាការប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបង្កភាពផុយស្រួយនៃការបែកបាក់ជាតិរហូតបច្ចុប្បន្ន។
ជុំវិញកម្តៅនេះ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រើដៃតុលាការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងចេញពីឆាកនយោបាយចាប់ពីអំឡុងចុងឆ្នាំ២០១៧ និងចាប់មេបក្សនេះដាក់ពន្ធនាគារចោទពីបទក្បត់ជាតិ ខណៈគណបក្សប្រឆាំងជាញឹកញាប់ ជំរុញគោរពកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដី។
រចន្តនេះ បានបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រង់មាត្រា៥៥ ដែលចែងថា សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណាដែលមិនស្របនឹងឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិរបស់កម្ពុជា ត្រូវលុបចោល។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្តេជ្ញារក្សាការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អនុវត្តនយោបាយបង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីការពារឯកភាពជាតិ។ ដោយឡែក ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា ៤៤០ ចែងថា «អំពើប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស នូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាអំពើក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»៕
ដោយ៖ លោក ប៉ុល សម្បត្តិ
