អង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ​ស្នើ​កម្ពុជា​ការពារ​សិទ្ធិ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ក្រោយ​ករណីឃាតកម្ម​លើអ្នកសារព័ត៌មាន

អង្គការ​​-សមាគមជាតិ និងអន្តរជាតិជាង១០ស្ថាប័ន​​ ស្នើ​រ​ដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ​ត្រូវ​ធានា​ពីការ​​​ការពារ​សិទ្ធិ​របស់​អ្ន​ក​​សារ​ព័​ត៌មាន និង​​ធានា​​ឱ្យមាន​​ភាព​​យុត្តិធម៌​​សម្រាប់​ករណី​ឃាតកម្ម ទៅ​លើ​អ្នកសារព័ត៌មាន​​ម្នាក់​នៅខេត្ត​សៀម​រាប​​ ដើម្បី​​​បង្ហាញ​​​ថា​​ការ​​បង្ក​​ប​ទ​ឧក្រិដ្ឋ ​ទៅលើ​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​​ ​នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​អត់ឱន​ឡើយ។

ក្នុង​សេចក្តី​​ថ្លែងការណ៍​រួម ចុះថ្ងៃទី១០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ របស់អង្គការ​​សង្គម​ស៊ីវិល​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ចំនួន​១៤ ដែល​ធ្វើការ​​ផ្នែក​​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​សារព័ត៌មាន បាន​លើក​ឡើង​​ថា ពួកគេ​មានការ​​​តក់​ស្លុត​​​ជា​​ខ្លាំង​ ​ចំពោះ​​ករណី​ឃាតកម្ម​លើ​លោក​ ឈឿ​ង​ ​ឈឹង​ ​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន​​នៃ​​អង្គភាព​​​កម្ពុជា​អភិវឌ្ឍន៍​ ​ដែល​ធ្លាប់​រាយការណ៍​អំពី​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​ ​ត្រូវ​បាន​​បាញ់​សម្លាប់​ក្នុង​ខេត្ត​សៀម​រាប​។​

​លោក​ ឈឿង ​ឈឹង​ ​ដែល​មាន​វ័យ​ ​៦​៣​ឆ្នាំ​ ​ត្រូវ​បាន​ជន​សង្ស័យ​​លបបាញ់​ដោយ​ប្រើ​កាំភ្លើង​កែច្នៃ​ ត្រូវ​​​ចំ​-​ពោះ​ ​បណ្តាល​​ឱ្យ​រង​​របួស​ធ្ងន់​ ​កាលពី​​ថ្ងៃ​​ទី​​​៤​ ​ខែ​ធ្នូ​ ឆ្នាំ២០២៤ ​ខណៈ​គាត់​​កំពុង​​ធ្វើ​ដំណើរ​​តាម​ផ្លូវ​​ស្ថិត​ក្នុង​ស្រុក​​ជី​​ក្រែង​ ​ខេត្ត​សៀមរាប​។​

ក្រោយ​ទទួល​​​ការ​​សង្គ្រោះ​មិន​បាន​ជោគជ័យ អ្នកសារព័ត៌​មាន​រូបនេះ​​បាន​​ស្លាប់​បាត់​បង់​ជីវិត កាល​ពីថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ​ដដែល​។​ ករណីនេះ ​​អាជ្ញាធរ​​បាន​ចេញ​ សេចក្តីប្រកាស​ព័ត៌មាន​មួយ​​ ​ដោយ​ប្រកាស​​ថា ​ពួកគេ​បាន​ចាប់ខ្លួន​​ជន​សង្ស័យ​​ម្នាក់​​​ក្នុង​សំណុំរឿង​នេះ​ ដោយ​ជន​សង្ស័យ​សារភាព​ថា​ ការ​បាញ់​ប្រហារ​នោះ​​ ​ដោយ​សារ​តែ​​ទំនាស់​​បុគ្គល​។

អង្គការ​​សង្គម​ស៊ីវិល​ទាំងនោះ បន្តទៀត​ថា នេះ​ជា​ករណី​ឃាតកម្ម​​លើក​ដំបូង ​​​លើ​អ្នក​​សារ​ព័ត៌មាន​​នៅ​កម្ពុជា​ ​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​​ដែល​​បាន​​កត់ត្រា​ ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២​០​២​៤​ ​បាន​​កើន​​ឡើង​ ​បើ​ធៀប​​នឹង​​ឆ្នាំ​២​០​២​៣​ ខណៈ​​ការ​គាប​សង្កត់​​ភាគ​ច្រើន ​​បាន​​​សំដៅ​​​ទៅ​លើ​​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន ​ដែល​​រាយការណ៍​​ពី​​បញ្ហា​​រសើប​ៗ ​ដូចជា ​ការ​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​​​បរិ​ស្ថាន​ ​ការ​​ជួញ​ដូរ​​មនុស្ស​ ​ពលកម្ម​ដោយ​បង្ខំ​ ​និង​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​​ក្នុង​ប្រទេស​។

ករណីនេះ​អង្គការ​​សង្គម​ស៊ីវិល​ទាំង​នោះ​ បាន​ថ្កោល​ទោស​យ៉ាង​​ដាច់​អហង្ការ​​​ ចំពោះ​​អ្នក​​ដែល​​ប្រើ​​អំពើ​ហិង្សា​ ​ដើម្បី​​​បំបិទមាត់​​អ្នក​​សារ​ព័ត៌មាន​ និង​​បាន​​អំពាវនាវ​​ដល់​ភាគី​​ពាក់​ព័ន្ធ​​ទាំង​អស់​ ​ត្រូវ​​ធានា​​ថា​​យុត្តិធម៌​​ត្រូវ​តែ​​ទទួល​​​បាន​​​​​សម្រាប់​​​​លោក ឈឿង​ ​ឈឹង​ ​ដើម្បី​​បង្ហាញ​​ថា​ការ​​​បង្ក​​បទឧក្រិដ្ឋ​ទៅលើ​​អ្នក​សារ​​ព័ត៌មាន​ដែល​​​បំ​ពេញ​​ការ​​ងារ​​របស់​​​ពួក​គេ​ ​នឹង​​មិន​​ត្រូវ​​បាន​​​អត់​ឱន​​ឡើយ​។​

អង្គការ​​ សមាគមទាំង១៤ ក៏​បាន​ស្នើ​ដល់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ ត្រូវ​ធានា​ពី​ការ ការពារ​សិទ្ធិ​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន ដោយ​​ថា គ្មាន​​​អ្នក​​​សារ​ព័ត៌មាន​​ណា​ម្នាក់​ សម​នឹង​​ប្រឈម​​នឹង​​សេចក្តី​​ស្លាប់​ ​ដោយ​សារ​​ការងារ​​សារ​ព័ត៌មាន​របស់​​ពួក​គេ​​នោះ​​ទេ​ ​ទោះ​បី​ជា​​ពួក​គេ​​ទាំង​នោះ​​ធ្វើកា​រ​ឱ្យ​ស្ថាប័ន​​សារ​ព័ត៌​មាន​​ណាមួយ​​​ក៏​ដោយ​។

អង្គការ សមាគម​ទាំង​នោះ មាន​ដូច​ជា អង្គការ​លីកាដូ សមាគមអាដ​ហុក អង្គការ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​គ្មាន​ព្រំ​ដែន អង្គការ​ខុម​ហ្វ្រែល មជ្ឈ​មណ្ឌល​សិទ្ធិ​មនុស្ស​​កម្ពុជា និង​អង្គការ​សមាគម​ផ្នែក​សារព័ត៌មាន​ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​​នៅ​​ប្រទេស​​ថៃ ហ្វី​លី​ពីន ឥណ្ឌូ​នេស៊ី និង​ទីម័រ​ឡេស​ជាដើម។

មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​​អាដ​ហុក លោក យី សុខសាន្ត បានកត់សម្គាល់ថា នៅ​ពេល​ដែល​មាន​​ករណី​ឃាតកម្ម បាញ់​សម្លាប់ ការ​​ធ្វើ​ទារុណ​កម្ម ឬការ​បង្ក​របួស​ស្នាម​នៅ​តាម​ទីសាធារណៈ ទៅ​លើ​អ្នក​សារ​ព័ត៌មាន​ដែល​ធ្វើ​រឿង​រស៊ើប សកម្មជន ឬអ្នក​នយោបាយ​​ ខាង​សមត្ថ​កិច្ច​ហាក់​ដូចជា​មិនសូវ​ខ្នះខ្នែង​ក្នុងការ​​រក​យុត្តិធម៌​ជូន​ជនរង​​គ្រោះ​ឡើយ ដែល​ករណី​នេះ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ដល់​​សិទ្ធិ​អ្នកសារព័ត៌មាន ឬ​ជន​រង​គ្រោះ និងមុខមាត់​របស់អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ។

 លោកបន្តថា៖ «យើង​សុំឱ្យ​ចាត់​វិធានការ​​​ ឱ្យបាន​ម៉ឹង​ម៉ាត់ ហើយ​និង​រក​អ្នក​ណា​នៅ​ពី​ក្រោយ​ពាក់​ព័ន្ធ​ករណី​ហ្នឹង ហើយ​យើង​ជឿ​ថា មិន​ដែល​​នៅ​សុខៗ​អ្នកសារព័ត៌មាន​​ម្នាក់​​ត្រូវបានគេ​លួច​បាញ់​ដោយ​អយុត្តិធម៌ ពាក់​ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​គ្រាន់​តែ​គ្នា​ផ្សព្វផ្សាយ​ប៉ុណ្ណោះទេ»

អ្នកនាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​យុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បាន​បដិសេធ​អត្ថាធិប្បាយ​ដោយ​ថា លោក​ឆ្លើយ​តប​​តែ​ចំពោះ​ស្ថាប័ន​សារព័ត៌​មាន​ដែល​ចុះបាន​បញ្ជី​ប៉ុណ្ណោះ។

វីអូឌី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះពី​អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តសៀមរាប លោក​ យិន ស្រាង និង​អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន លោក ទេព អាស្នារិទ្ធ បានទេ។

តែយ៉ាងណា បើតាមការ​​ផ្សាយ​លើគេហទំព័រ​របស់ក្រសួង​​ព័ត៌មាន កាលពី​ថ្ងៃចន្ទ​ដើមសប្តាហ៍​នេះ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ លោក ទេព អាស្នារិទ្ធ បានលើក​ឡើង​ថា បច្ចុប្បន្ន​នេះ សំណុំ​រឿង​លបលួច​ធ្វើឃាត​កម្ម​លើ​អ្នក​សារព័ត៌​មាន​​លោក ឈឿង ឈឹង កំពុង​តែ​ស្ថិត​នៅក្នុង​ក្រប​ខណ្ឌ​នៃ​ការ​អនុវត្ត​នីតិវិធី​ច្បាប់​របស់​តុលាការ​ខេត្ត​សៀមរាប។

លោកបន្តថា ក្រសួងព័ត៌មាន ក៏ដូច​ជា​រាជរដ្ឋា​ភិបាល តែងតែ​ផ្ដល់ការ​ការពារ និង​យកចិត្ដទុក​​ដាក់​​លើក​​កម្ពស់​​សិទ្ធិ​​សេរីភាព​ខាង​​ផ្នែក​​សារព័ត៌មាន ព្រម​ទាំង​បាន​នឹង​កំពុង​បន្ដ​ផ្ដល់​នូវ​បរិយាកាស​អំណោយ​ផល​សម្រា​​ប់​​ការ​ប្រកប​​អាជីព​ជា​អ្នក​សារព័ត៌មាន​នៅ​ទូ​ទាំង​ប្រទេស។

ជា​មួយ​គ្នា​នោះ លោក​បាន​អំពាវ​នាវ​ដល់​អ្នកសារព័ត៌មាន​ទាំងអស់​ ត្រូវ​ប្រកាន់​ភ្ជាប់​នូវ​​ក្រមសីលធម៌​វិជ្ជា​ជីវៈ និង​​​អនុវត្ដន៍​សកម្មភាព​ការងារ​របស់​ខ្លួន​នៅ​​ក្នុង​ដែន​នៃច្បាប់​ដែល​បាន​កំណត់ ជា​ពិសេស​មិន​ត្រូវ​ដើរ​ហួស​ពី​​ព្រំ​ដែន​ដែល​ច្បាប់​ស្ដី​ពី​របប​សារព័ត៌មាន។

លោក​​​ក៏បាន​អំពាវ​នាវ​ដល់​​អាជ្ញា​ធរ​​ផ្ដល់ការ​​គាំទ្រ សហការ និង​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​ដល់​អ្នក​សារព័ត៌មាន​ទាំង​​អស់ ដែល​កំពុង​អនុវត្ដន៍​ការងារ​របស់​ខ្លួនផងដែរ។​

បើ​តាម​សេចក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​រួម​របស់​អង្គការ​ទាំង១៤​នោះ ​ឃាត​កម្ម​​​ដ៏​រន្ធត់​ទៅអ្នក​សារព័ត៌មាន​​នៅ​ខេត្ត​សៀម​រាប​​​នេះ​ ​ត្រូវ​​បាន​​គេ​​មើល​ឃើញ​​ថា​ ​កើតឡើង​​បន្ទាប់​ពី​​អ្នក​​សារ​ព័ត៌មាន​​ជា​រឿយៗ​​ រង​​នូវ​ការ​​គំរាម​​កំហែង ​​និង​​កា​រ​​ចាប់​​ដាក់​​ពន្ធ​​នាគា​រ​ ​ក្នុង​រយៈពេល​​ប៉ុន្មាន​​ឆ្នាំ​​ចុង​ក្រោយ​​នេះ​។

​ជារឿយៗ​​ឧក្រិដ្ឋ​កម្ម​​ប្រឆាំង​​នឹង​​អ្នក​​សារ​ព័ត៌មាន​ ​តែង​តែ​​មិន​​ត្រូវ​​បាន​​ផ្តន្ទា​ទោស​ ​ដែល​​ធ្វើ​ឱ្យ​​ប៉ះពាល់​​ដល់​សេរីភាព​​សារ​​ព័ត៌មាន​​ក្នុង​​ប្រទេស​ ​ដែល​​បន្ថែម​​ពី​លើ​​ករណី​​ថ្មីៗ​​មួយ​​​ចំនួន ​ដូច​ជា ​ការ​​បិទ​​ស្ថាប័ន​​សារ​​ព័ត៌​មាន​ ដឹ​ ខេ​ម​បូ​ឌា ដេ​លី​ ​ក្នុង​​ឆ្នាំ​​​២​០​១​៧​ ​និង​​វិទ្យុ​​សំឡេង​​ប្រជាធិបតេយ្យ​ ​វី​អូ​ឌី​ ​នៅ​ឆ្នាំ​​២​០​២​៣​ ​និង​​ការ​​បង្ខំ​​លក់​​ស្ថាប័ន​​សារ​ព័ត៌មាន​​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ ​នៅ​ឆ្នាំ​២​០​១​៨​។​

​គួរ​បញ្ជាក់​ផង​ដែរ​ថា ក្នុងរយៈ​ពេល​​ពីរ​​ឆ្នាំ​​ចុងក្រោយ​​នេះ​ ​កម្ពុជា​​បាន​​បន្ត​​ធ្លាក់​ចុះ​​រហូត​ដល់​​ទៅ​​៩​​លេខ​ ​ក្នុង​សន្ទស្សន៍​​​សេរី​ភាព​​​សារ​​ព័ត៌​​មាន​​​ពិភព​​លោក​​​របស់​​អង្គការ​​អ្នក​​សារ​ព័ត៌​មាន​​គ្មាន​​ព្រំដែន​ ​ដោយ​​ឈរ​​នៅ​លេខ​រៀង​​ទី​​១​៥​១​ ​ក្នុង​ចំណោម​ ​១​៨​០​ប្រទេស​ ដែល​​មានន័យ​ថា ស្ថាន​ភាព​សេរី​ភាព​សារព័ត៌មាន​នៅ​កម្ពុជា​​ នៅ​មាន​​ការ​គំរាម​កំហែង​ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារ​តែ​ការ​ធ្វើ​ទុក្ខ​ម្នេញ​ពី​រដ្ឋាភិបាល។

ចំណែក សហព័ន្ធ​អ្នក​កាសែត​អន្តរជាតិ IFJ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ម្សិល​មិញ​​ក៏​បាន​បង្ហាញ​របាយការណ៍​មួយ​ដែរ​ថា ក្នុង​​ឆ្នាំ​​២០២៤​នេះ មាន​អ្នក​កាសែត​​សរុប​១០៤នាក់ ត្រូវ​បាន​សម្លាប់​​នៅ​ជុំវិញ​ពិភពលោក ដោយ​ក្នុង​ចំណោម​នោះ​ជាង​​ពាក់​​កណ្តាល គឺ​នៅ​តំ​បន់​ហ្កាហ្សា។ នេះ​បើ​តាម​ការ​ចេញ​ផ្សាយ​ដោយ​​ទី​ភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន AFP។ IFJ បានបន្ត​ថា តួលេខ​ឆ្នាំ២០២៤នេះ មាន​ការ​​ថយចុះ​ពី​តួលេខ​កាល​ឆ្នាំ២០២៣ ដែល​មាន​អ្នក​កាសែត​ស្លាប់ ១២៩នាក់ ប៉ុន្តែ​វា​នៅ​តែ​ជា​ឆ្នាំ​​ដ៏អាក្រក់​បំផុត​មួយ ក្នុងកំណត់ត្រា៕

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ