អ្នកឃ្លាំមើលនិយាយថា បញ្ហាបូរណភាពទឹកដីនៅពេលនេះ ត្រូវពឹងលើភាពអង់អាចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទើបអាចទប់ស្កាត់មហិច្ឆតាលេបត្របាក់ ពីប្រទេសជិតខាងបាន ដូចករណីកោះគុតជាដើម នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកឃ្លាំមើលមួយចំនួន។
ពួកគេសង្កេតឃើញថា ជិត៣ទសវត្សរ៍ទៅនេះ ទឹកដីខ្មែរទាំងព្រំដែនគោក និងសមុទ្រ ត្រូវបានប្រទេសជិតខាងលេបត្របាក់ជាបន្តបន្ទាប់ គ្មានការតវ៉ាពីមេដឹកនាំខ្មែរ ទោះកម្ពុជាមានភស្តុតាងរឹងមាំ សម្រាប់តតាំងក្តីនៅតុលាការអន្តរជាតិក៏ដោយ។
តែថា មេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន មិនប្រើជម្រើសនេះទេ ដើម្បីទប់ស្កាត់មហិច្ឆតាឈ្លានពានពីប្រទេសជិតខាងទេ តែផ្ទុយទៅវិញ មេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន បែរជាងាកមកបង្ក្រាបខ្មែរគ្នាឯង ដែលជំរុញឱ្យប្រើយន្តការអន្តរជាតិដើម្បីការពារបូរណភាពទឹកដីទៅវិញ។
ការលើកឡើងបែបនេះ ស្របពេលដែលអតីតមេដឹកនាំថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ប្រកាសក្តែងៗការពារកូនស្រីខ្លួនដែលកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃថា កោះគុត ជាកម្មសិទ្ធិទាំងស្រុងរបស់ថៃ ១០០% ខណៈមេដឹកនាំគ្រួសារហ៊ុន អះអាងថា បញ្ហានេះ នៅបន្តចរចាទ្វេរភាគីនៅឡើយ និងមិនប្រើជម្រើសប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់មហិច្ឆតាបរទេសឈ្លានពាននោះ។
កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ លោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា បានចេញមុខអះអាងនៅចំពោះមុខសារព័ត៌មានជាតិ និងអន្តរជាតិដោយលោកបញ្ជាក់ថា កោះគុត ស្ថិតក្នុងដែនអធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសថៃផ្តាច់មុខ ១០០%។
លោកថា៖ «កោះគុត ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ថៃតាំងពីយូរមកហើយ ហើយមាននៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម តាំងពីសម័យបារាំងគ្រប់គ្រងកម្ពុជានាសម័យនោះ។ កោះគុត ជារបស់ថៃ ហើយកោះកុងជារបស់ខ្មែរ»។
ការអះអាងរបស់គ្រួសារថាន់ស៊ីន ដែលលោក ហ៊ុន សែន ថាជាបងប្អូនធម៌នោះ ហាក់ផ្ទុយពីការអះអាងក្តែងៗ របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយគ្រួសារហ៊ុន។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្លាប់ប្រកាសជំហរថា រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក គ្មានការចាំបាច់ប្រើយន្តការអន្តរជាតិ ដើម្បីការពារកោះគុតទេ ដោយថាបញ្ហាកោះគុតជាជម្លោះផ្ទៃក្នុងថៃ និងម្យ៉ាងទៀតថា បញ្ហាកោះគុត គ្មានភាគីណាជាម្ចាស់ដាច់មុខទេ។
លោកថា៖ «ដោយឡែកព្រំដែនសមុទ្រយើង មានទាន់ឯកភាពគ្នាពីកាល! នៅចចារគ្នាច្រើនដងហើយ នៅមិនទាន់ឯកភាព បើមិនទាន់មានការឯកភាព ថាតើយើងបាត់ស្អី ខ្ញុំសួរ! ចេះតែថាក្បត់ជាតិបាត់កោះបាត់ស្អី បើមិនទាន់មានការឯកភាពគ្នាផងហ្នឹង។ ហើយឱ្យទៅប្តឹង ICJ យ៉ាងម៉េច! បើយើងមិនទាន់មានការឯកភាពគ្នាផង សួរថាប្តឹងអ្វី!»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ តំណាងរាស្រ្តបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក អ៊ុំ សំអាន ប្រាប់វីអូឌី នៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូនេះថា ភាពស្ងាត់ស្ងៀមរបស់គ្រួសារហ៊ុន ជុំវិញវិធានការពារបូរណភាពទឹកដីនេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងថា ការជាប់ទន្ទាក់បរទេស មិនហានការពារបូរណភាពទឹកដី ដោយសារខ្លួនបានសាងកំហុស។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ភាសាមេដឹកនាំថៃ ហាក់បានទះកំផ្លៀងបងធម៌របស់ខ្លួន គឺលោក ហ៊ុន សែន ជុំវិញមហិច្ឆតាលេបទឹកដីខ្មែរ ដូចទៅនឹងវៀតណាមធ្លាប់លេបទឹកដីខ្មែរតាមបន្ទាត់ព្រំដែនគោក រួមទាំងប្រជុំកោះក្រចកសេះ និងកោះត្រល់ផងដែរ។
លោកថា៖ «គ្រួសារត្រកូលហ៊ុននេះគឺជាគ្រួសារត្រកូលក្បត់ជាតិ ត្រកូលហ៊ុនអាចនឹងក្លាយទៅជាត្រកូលក្បត់ជាតិ ដូចត្រកូលអភិយ្យវង្សប៉ែនអីចឹងឯង បម្រើសៀម ហើយត្រកូលហ៊ុន អាចជាត្រកូលក្បត់ជាតិតជំនាន់ដូចជាត្រកូលអភិយ្យវង្សប៉ែន។ មានន័យថាលោក ហ៊ុន សែន កាត់កោះត្រល់ឱ្យយួនដើម្បីសងគុណយួន ដែលបានលើកបន្តុបគាត់ ហើយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាចនឹងកាត់កោះគុតទៅឲថៃដើម្បីឲថៃជួយការពារអំណាចរបស់ត្រកូលហ្នឹង ដូច្នេះទាំងឳទាំងកូននឹងក្លាយជាជនក្បត់ជាតិ»។
សម្រាប់លោក អ៊ុំ សំអាន អះអាងថា បញ្ហាបូរណភាពទឹកដីកោះគុតនាពេលនេះ គឺត្រូវពឹងលើកម្លាំងសាមគ្គីជាធ្លុងមួយរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរស្នេហាជាតិមាតុភូមិ ទើបអាចការពារទឹកដីរបស់ដូនតាមិនឱ្យបាត់បង់បាន។
លោកបន្តថា តំណាក់កាលនេះមានតែកម្លាំងសាមគ្គីពលរដ្ឋខ្មែរទេ ទើបជំរុញឱ្យគ្រួសារហ៊ុន ងាកមកគិតគូរពិចារណារឿងបូរណភាពទឹកដី ប្តឹងថៃករណីកោះគុតទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារមកវិញ។
លោកថា៖ «យើងប្រើជម្រើសចុងក្រោយ គឺត្រូវតែប្តូរត្រកូលហ៊ុនចេញ ហើយដាក់មេដឹកនាំដែលស្នេហាជាតិទៅ គេប្រាកដជាប្តឹងថៃទៅតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទាមទារយកកោះគុត និងតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នាចំនួន ៣០គីឡូម៉ែត្រការ៉េមកវិញហើយ»។
ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកជំនាញច្បាប់ និងអភិបាលកិច្ចបែបប្រជាធិបតេយ្យ លោក វ៉ន់ ចាន់ឡូត និយាយថា នេះជាកម្សោយនៃការដឹកនាំប្រទេសរបស់គ្រួសារហ៊ុន ដែលគ្មានសមត្ថភាពការពារទឹកដីដូនតាខ្មែរ។
លោកថា មេដឹកនាំធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដី ឬឃុបឃិតជាមួយបរទេស ហ៊ានកាត់ទឹកដីឱ្យបរទេសជិតខាង ត្រូវហ៊ានទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រវត្តិសាស្រ្ត និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលខំពលីឈាមស្រស់ដើម្បីការពារទឹកដី។
លោកថា៖ «រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត រក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់នេះ គឺជាការមួយព្រមទទួលយកថាកោះគុតជារបស់ថៃផ្តាច់មុខ នៅក្នុងការដឹកនាំរបស់ខ្លួនមិនហ៊ានការពារ អះអាងទៅលើបញ្ហាកោះគុតនេះទេ។ ទី២វា សបញ្ជាក់ថា ការមិនប្រតិកម្ម ការមិនហ៊ានប្រឈមមុខជាមួយនឹងបរទេសដូចដែលអ្វីដែលរបបភ្នំពេញ ក្លាហានកម្ទេចទៅនឹងខ្មែរគ្នាឯងនោះទេ»។
សម្រាប់លោក ចាន់ឡូត យល់ថា រឿងបាត់បង់ទឹកដីនេះ អ្នកនយោបាយ និងពលរដ្ឋខ្មែរស្នេហាជាតិមាតុភូមិ មិនអាចបន្តឈរឳបដៃមើលជនផ្តាច់ការ កាត់ទឹកដីរបស់ដូនតា ទៅឱ្យបរទេសជិតខាងនោះទេ។
លោកថា៖ «ពលរដ្ឋខ្មែរមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការសម្តែងមតិជាសាធារណៈ គ្រប់ទម្រង់ រួមទាំងការធ្វើបាតុកម្ម ដើម្បីធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យរដ្ឋាភិបាលត្រូវតែការពារ នូវបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួន»។
ចំណែក ពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក កញ្ញា ម៉ិច អេលីស បារម្ភថា ទឹកដីរបស់ដូនតាខ្មែរនឹងបាត់បង់ជាបន្តបន្ទាប់ បើមេដឹកនាំកម្ពុជាគិតតែពីអំណាច និងប្រយោជន៍បក្សពួកនិយមនោះ។
កញ្ញាថា៖ «ទឹកដីវាស្មើនឹងអាយុជីវិតរបស់យើងម្នាក់ៗ ដូច្នេះហើយបើយើងបាត់បង់ទឹកដី វាដូចជាបាត់បង់អាយុជីវិត និងបាត់បង់ជាតិសាសន៍របស់ខ្លួនផងដែរ»។
ឆ្លើយតបនឹងរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន និយាយថា ការលើកឡើងរបស់លោក ថាក់ស៊ីន ជាសិទ្ធិរបស់គាត់ ប៉ុន្តែបញ្ហាកោះគុតនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នឹងជជែកស្វែងរកដំណោះស្រាយរួមបន្ថែមទៀតជាមួយភាគីថៃ។
លោកថា៖ «តាមខ្ញុំយល់ជាអត្តនោម័តរបស់ខ្ញុំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩០៧ ដែលបារាំងបានកិច្ចព្រមព្រៀង និងសន្ធិសញ្ញាជាមួយសៀមហ្នឹង រហូតមកដល់ពេលនេះមិនមានរដ្ឋាភិបាល ឬព្រះមហាក្សត្រតាំងពីជំនាន់ហ្នឹងឆ្នាំ១៩០៧ ហ្នឹងទាមទារយកកោះគុតទេ»។
បន្ថែមពីនេះ ប្រធានគណបក្សកាន់អំណាច និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភាលោក ហ៊ុន សែន ធ្លាប់គំរាមពលរដ្ឋដែលឈឺឆ្អាលរឿងបូរណភាពទឹកដីថា ជាក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់ ចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់។
លោកថា៖ «គេកំពុងតែដាក់បញ្ហាកោះគុត បង្វែរពីកម្ពុជា-វៀតណាម ដែលអាចនឹងឈានទៅដល់ផ្ទុះអាវុធនៅតាមព្រំដែន ក៏អាចថាបាន ឥឡូវនេះគេបង្វែរមកទិសខាងលិចវិញ នៅក្នុងប្រទេសថៃក៏បានក្រុមជ្រុលនិយមមួយក្រុម បង្កើតឡើងរឿងកោះគុត ឥឡូវនៅប្រទេសរបស់យើងនេះ ត្រូវបានពួកនិយមជ្រុលនៅក្រៅប្រទេសអំពាវនាវឱ្យធ្វើបាតុកម្ម ដើម្បីទាមទារយកកោះគុត អីចឹង ខ្ញុំករុណាខ្ញុំនឹងចាំមើលថា តើប្រជាពលរដ្ឋយើងគិតយ៉ាងម៉េច»។
ដោយឡែក ប្រធានក្រុមឃ្លាំមើលកម្ពុជា លោក ម៉ែន ណាត និយាយថា ការលើកឡើងរបស់លោក ថាក់ស៊ីន បានបង្ហាញថា គ្រួសារហ៊ុន ជាអ្នកបម្រើមហិច្ចតាបរទេសកាត់ទឹកដីដូនតាឱ្យទៅគេដើម្បីអំណាច។
លោកបន្តថា គ្រួសារហ៊ុន គ្មានឆន្ទៈការពារទឹកដីដូនតាទេ គឺគេធ្វើគ្រប់យ៉ាងដើម្បីតែអំណាចផ្តាច់ការតត្រកូលរបស់គេ សុខចិត្តឱ្យបរទេសឈ្លានពានទឹកដី ក្នុងសម័យទំនើបនេះ ដោយមិនខ្វល់ពីអ្វីទាំងអស់។
លោកថា៖ «យើងគ្រាន់តែចង់ប្រាប់គ្រួសារហ៊ុនថា ឱ្យចេះការពារបូរណភាពទឹកដី និងឱ្យចេះស្រលាញ់ជាតិហ្នឹងទី១ ហើយទី២ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងបើបានជានាំគ្នាប្រតិកម្មហើយ យើងត្រូវនាំគ្នាបន្តប្រតិកម្មឱ្យផ្ទុះលើបណ្តាញសង្គមទៅ ដើម្បីដាក់សម្ពាធទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដូចទៅនឹងអ្វីដែលពួកបងប្អូនខ្មែរខំតវ៉ារឿង CLV អីចឹង»។
ចំណែក មនុស្សជំនិតលោក កឹម សុខា គឺលោក មុត ចន្ថា និយាយលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក នៅថ្ងៃទី១៦ ខែធ្នូនេះថា «ប្អូនធម៌ថាក់ស៊ីន ថាបងធម៌ ហ៊ុន សែន ចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈ លេខ៤៤ ប្រគល់កោះគុតឱ្យថៃ!»។ អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ដែលត្រូវជាប្អូនធម៌របស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា «កោះគុត» ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រទេសថៃ យោងតាមអនុស្សារណៈ លេខៈ ៤៤ ដែលខ្លួនបានចុះហត្ថលេខាជាមួយលោក ហ៊ុន សែន។
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងដោយមិនពេញចិត្តចំពោះការរិះគន់ចំពោះរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួន ដែលថាមិនអើពើចំពោះបញ្ហាកោះគុត ដែលប្រទេសថៃបានទន្រ្ទានយក។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា រហូតមកដល់ពេលនេះ គ្មាននរណាទាមទារយកកោះគុតទេ សូម្បីតែថៃក៏អត់មានដែរ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអះអាងបែបនេះ ត្រូវបានលោក ថាក់ស៊ីន ទះមួយកំផ្លៀងយ៉ាងធ្ងន់ ដោយលោក ថាក់ស៊ីន បានអះអាងនៅចំពោះមុខតំណាងរាស្រ្តគណបក្សភឿថៃថា «កោះគុត គឺជារបស់ថៃ ១០០% »។
រីឯនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ ដែលជាកូនស្រីរបស់លោក ថាក់ស៊ីន និងត្រូវជាប្អូនស្រីធម៌របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានអះអាងអំពីកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រទេសថៃ ទៅលើកោះគុតផងដែរ។ ដូច្នេះទាំងឪ ទាំងកូនស្រី បានទះកំផ្លៀងលោក ហ៊ុន សែន ដោយចំអកសើចពេបជ្រាយ។
សម្រាប់លោក មុត ចន្ថា ឆ្ងល់ថា តើអនុស្សារណៈ លេខ 44 ដែលលោក ហ៊ុន សែន បានចុះហត្ថលេខាជាមួយលោក ថាក់ស៊ីន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃ ដែលជាប្អូនធម៌នោះ បានប្រគល់កោះគុតដែលជាតំបន់សមុទ្រត្រួតស៊ីគ្នាទៅឱ្យប្រទេសថៃមែនទេ?
លោកបន្តថា បើសិនជាវាមិនពិតទេ ហេតុអីប្អូនធម៌ឈ្មោះ ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ហ៊ានអះអាងពីកម្មសិទ្ធិលើកោះគុត ឬមួយបានប្រគល់កោះគុតទៅឱ្យប្អូនធម៌មែន?
បើទោះបីមានអនុស្សារណៈ ដែលបានប្រគល់កោះគុត ទៅឱ្យប្រទេសថៃមែនក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាមិនអាចធ្វើបានទេ ព្រោះវាបានរំលោភបំពានលើសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ១៩០៧ ដែលបានក្លាយជាច្បាប់អន្តរជាតិ អំពីបញ្ហាដែនសមុទ្រ រវាងកម្ពុជា និងសៀម។
សម្រាប់លោក មុត ចន្ថា និយាយថា ប្រជាពដ្ឋខ្មែរទាមទារឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ចេញមុខបកស្រាយបំភ្លឺចំពោះអនុស្សារណៈ លេខ៤៤ ដែលលោក ថាក់ស៊ីន បានអះអាងថា បានប្រគល់កោះគុតទៅឱ្យថៃរួចហើយនោះ។
ប្រសិនជាពិតដូចការអះអាងរបស់លោក ថាក់ស៊ីន មែននោះ វាជាអំពើក្បត់ជាតិមួយធំណាស់ ប៉ុន្តែយើងមិនទាន់ជឿសម្តីអះអាងរបស់លោក ថាក់ស៊ីន នៅឡើយទេ។ ដូច្នេះ មានតែបងធម៌របស់លោក ថាក់ស៊ីន គឺលោក ហ៊ុន សែន ទេ ដែលមានសិទ្ធិឆ្លើយតបចំពោះការចោទប្រកាន់របស់លោក ថាក់ស៊ីន ដែលថាអនុស្សារណៈ លេខ៤៤ បានកាត់កោះគុតទៅឱ្យថៃនោះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ធ្លាប់បានបង្ហោះសារលើហ្វេសប៊ុក របស់លោកថា កម្ពុជាអាចប្រើប្រាស់យន្តការដោះស្រាយការរំលោភយកកោះគុតពីភាគីថៃ ដោយប្រើប្រាស់មាត្រា៥ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
បើតាមមាត្រា៥ នៃកិច្ចព្រមព្រៀង២៣តុលា បញ្ជាក់ថា បើមានការ គំរាមកំហែង រំលោភលើអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា បណ្តាភាគីក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវពិគ្រោះជាបន្ទាន់ ដើម្បីអនុម័តរាល់វិធានការសមស្រប ដើម្បីដោះស្រាយរាល់ការរំលោភទាំងនេះតាមមធ្យោបាយសន្តិវិធី។
វិធានការដោះស្រាយ រួមមាន រាយការណ៍ទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ឬប្រើប្រាស់មធ្យោបាយដំណោះស្រាយ នូវទំនាស់ដោយសន្តិវិធីយោងតាមមាត្រា៣៣ នៃធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយភាគីពាក់ព័ន្ធ ក៏អាចសុំការឧបត្ថម្ភពីសហប្រធាននៃសន្និសិទប៉ារីស ស្តីពីកម្ពុជា រួមមានប្រទេសបារាំង និងប្រទេសឥណ្ដូណេស៊ីផងដែរ។
ជាងនោះទៅទៀត ក្នុងករណីរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ លើសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ភាគីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងត្រូវស្នើដល់អង្គការមានសមត្ថកិច្ច នៃអង្គការសហប្រជាជាតិ អោយចាត់វិធានការដទៃទៀត ដែលសមស្របដើម្បីទប់ស្កាត់ និងលុបបំបាត់ការរំលោភបំពានស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិដែលពាក់ព័ន្ធ។
បើតាមលោក បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ម្ចាស់ហត្ថលេខីទាំង១៨ប្រទេស ដែលជាសាក្សីនៃកិច្ចព្រមព្រងនេះ រួមទាំងប្រទេសថៃផង ត្រូវទទួលស្គាល់ និងគោរពគ្រប់បែបយ៉ាងទាំងអស់ ដល់អធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យ បូរណភាព និងភាពមិនអាចរំលោភបាននៃដែនដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិកម្ពុជា។
កោះគុតស្ថិតនៅខេត្តកោះកុង មានផ្ទៃក្រឡាប្រមាណ ១០៥គីឡូម៉ែត្រការ៉េ មានបណ្តោយប្រវែង ២៥គីឡូម៉ែត្រ និងទទឹង ៩គីឡូម៉ែត្រ។
មាត្រា៥៥ ចែងថា សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយណាដែលមិនស្របនឹងឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និងឯកភាពជាតិរបស់កម្ពុជា ត្រូវលុបចោល។ ដោយឡែក ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា ៤៤០ ចែងថា «អំពើប្រគល់ឱ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេស នូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែក ជាអំពើក្បត់ជាតិ ត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»៕
ដោយ៖ លោក ប៉ុល សម្បត្តិ